ihalede Proje değişikliği sonucunda oluşan iş artışı tutarlarına … oranında tenzilat yapılmasına karşılık, mukayeseli keşif hesabı sonucunda oluşan iş eksiliş tutarlarına *oranında tenzilat yapıldığı - İhale| ihale ilanı| ihale sonuçları| ihale kararları| ihale danışmanı

Kamu İdaresi Türü	Genel Bütçe Kapsamındaki İdareler
Yılı	2020
Dairesi	1
Karar No	10876
İlam No	128
Tutanak Tarihi	10.11.2022
Kararın Konusu	İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

Fiyat Farkı

… İl Müdürlüğünce, … tarihinde …’e ihale edilen … TL sözleşme bedelli … Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Yapım İşinde;

A) Fiyat farkı hesabında, gerçekleşen imalat miktarı ile iş programının karşılaştırılması suretiyle belirlenmesi gereken güncel endekslerin bazı aylarda hatalı alındığı,

B) Proje değişikliği sonucunda oluşan iş artışı tutarlarına … oranında tenzilat yapılmasına karşılık, mukayeseli keşif hesabı sonucunda oluşan iş eksiliş tutarlarına … oranında tenzilat yapıldığı,

C) Uygulama ayı rayiç ve şartlarına göre belirlenen yeni birim fiyatların, uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek sözleşme yılı birim fiyatlarının tespit edilmemesi ve fiyat farkının uygulama yılı fiyatları ile ödendiği,

görülmüştür.

A) Söz konusu işe ait sözleşmenin “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde, 31.08.2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 27.06.2013 tarihli ve 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’a göre fiyat farkı ödeneceği belirtilmiştir.

Anılan Esaslar’ın;

“Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde;

“ç) Güncel endeks: Uygulama ayına ait endeksi,

ı) Temel endeks: İhale tarihinin içinde bulunduğu aya, … ait endeksi ifade eder.” hükmü,

“Uygulama Esasları” başlıklı 6’ncı maddesinin ikinci fıkrasında;

“Fiyat farkı uygulanan işlerde, zorunlu nedenler dışında, hakedişlerin uygulama ayından sonraki ayın ilk beş iş günü içerisinde ve uygulama ayına ait endeksler belli olduktan sonra düzenlenmesi esastır. Uygulama ayına ait endeksler belli olmadan hakedişin düzenlendiği hallerde, fiyat farkı hesabı hakedişle birlikte yapılmaz, uygulama ayına ait endeksler belli olduktan sonra ayrıca hesaplanır.” hükmü,

“İş programı ve ödenek dilimi” başlıklı 7’nci maddesinde ise;

“…

(2) Herhangi bir aya ait iş programına yüklenicinin kusuru nedeniyle uyulmadığı takdirde, daha sonraki aylarda yapılacak imalatlarda, imalat miktarı iş programına uygun hale gelinceye kadar, fiyat farkı hesaplanırken, iş programına göre gerçekleştirilmesi gereken ayın endeksi ile işin fiilen gerçekleştirildiği ayın endeksinden düşük olanı esas alınır.

…

(5) İdarenin talebi olmaksızın yüklenici iş programına nazaran daha fazla iş yaparsa, işin fiilen yapıldığı ay esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.” hükmü

yer almaktadır.

Bu hükümler uyarınca; yüklenicinin iş programının gerisinde kaldığı durumda fiyat farkı hesabı yapılırken, iş programına göre gerçekleştirilmesi gereken ayın endeksi ile işin fiilen gerçekleştirildiği ayın endeksinden düşük olanının, yüklenicinin iş programının önünde olduğu durumda ise işin fiilen gerçekleştirildiği ayın endeksinin esas alınması gerekmektedir.

Ancak işe ait … numaralı hakedişlerde anılan Esaslar’ın 7’nci maddesi hükmüne göre ödemeye esas alınması gereken ayların endekslerinden farklı ayların endekslerinin ödemeye esas alınması sonucu … TL kamu zararı oluşmuştur.

Bu itibarla, … TL kamu zararının sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise de, bu tutar … tarihli ve … numaralı ödeme emri belgesi ile mahsuben tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.

B) İşe ait sözleşmenin 28’inci maddesinde, sözleşme ve eklerinde birim fiyatı bulunmayan yeni iş kalemlerinin bedelinin, Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre hesaplanacağı belirtilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci maddesinin ihale tarihi itibarıyla yürürlükte olan hükmü,

“(1)… proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21’inci maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.” şeklindedir.

Söz konusu yapım işinde, … tarihinde yapılan birinci mukayeseli keşif sonucunda … TL iş artışı ve idarece söz konusu tutara … oranında tenzilat uygulanması nedeniyle sözleşme bedelinde … TL iş artışı meydana gelmiştir. … tarihinde yapılan ikinci mukayeseli keşifte ise … TL iş artışı, … TL iş eksilişi yapılması sonucunda sözleşme bedelinde … TL iş eksilişi meydana gelmesi gerekirken, bu tutara … oranında tenzilat uygulanması nedeniyle … TL iş eksilişi meydana gelmiştir.

Yapılan 1. mukayeseli keşif sonucunda çıkan iş artış tutarına … oranında tenzilat uygulanırken, 2. mukayeseli keşif sonucunda çıkan iş eksiliş tutarına ise … oranında tenzilat uygulanmıştır. Bu uygulama sonucunda da kamu zararı oluşmuştur.

C) Söz konusu işe ait sözleşmenin “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde, 31.08.2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 27.06.2013 tarihli ve 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’a göre fiyat farkı ödeneceği belirtilmiştir.

Anılan Esaslar’ın “Uygulama Esasları” başlıklı 6’ncı maddesinin sekizinci fıkrasında;

“Sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre sözleşme yılı fiyatı tespit edilemeyen iş kalemi için yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat, uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. Belirlenen bu yeni birim fiyat, uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek iş kaleminin sözleşme yılı birim fiyatı tespit edilir ve fiyat farkı hesabı bu fiyat esas alınarak yapılır.” hükmü yer almaktadır.

Buna göre, sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre sözleşme yılı fiyatları tespit edilemeyen iş kalemleri için yeni birim fiyat yapılırken, bu fiyatın uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilmesi, sonrasında ise uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek iş kaleminin sözleşme yılı birim fiyatının tespit edilmesi gerekir. Fiyat farkı hesabı da sözleşme yılı fiyatları esas alınarak yapılır.

İl Müdürlüğünce … tarihinde yapılan mukayeseli keşifte; iş artışı olarak yer alan … imalatı ile iş eksilişi olarak yer alan … imalatı için uygulama ayı rayiçleri esas alınarak yeni birim fiyat yapılmıştır. Ancak, uygulama ayı rayiç ve şartlarına göre tespit edilmiş söz konusu iş artış ve azalışına esas birim fiyatlar, uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek sözleşme yılı birim fiyatları tespit edilmemiş ve fiyat farkı ödemeleri de uygulama ayı fiyatları üzerinden yapılmıştır. Bu uygulama sonucunda da kamu zararı oluşmuştur.