|
BAŞVURU SAHİBİ:
Yeni Doğuş Kur. A.Ş. – Danış Kur. Hizm. İnş. Yem. Hizm. Tem. Gıda. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Rize Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/381717 İhale Kayıt Numaralı “Malzemeli Yemek Hazırlama Dağıtım ve Sonrası Hizmeti Alım İşi” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Rize Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü tarafından 18.09.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malzemeli Yemek Hazırlama Dağıtım ve Sonrası Hizmeti Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Yeni Doğuş Kur. A.Ş. – Danış Kur. Hizm. İnş. Yem. Hizm. Tem. Gıda. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı 17.02.2020 tarih ve 8627 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.02.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/324 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 2019/UH.I-1488 sayılı Kurul kararı ile düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, sonrasında idarece alınan kesinleşen ihale kararı ile yalnızca iki isteklinin yeterli görüldüğü dikkate alınarak ve geçerli kalan tekliflerin ihale aşamasında en düşük teklif edilen bedel ile 1.566.000,00 TL fark olması sebebiyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci ve 39’uncu maddelerinde yer alan hükümler çerçevesinde ihalenin idarece iptaline karar verildiği, idarenin iptal kararının yerinde olmadığı, anılan Kanun’un 39’uncu maddesi uyarınca idarenin takdir yetkisinin belirli hususlarla sınırlı olduğu, ihalede sunulan 17 adet teklifin de yaklaşık maliyet tutarının altında olduğu, idarece ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakmasının esas olduğu ve idarenin 2 isteklinin ihalede yeterli görülmesi ve geçerli tekliflerin en düşük teklif bedeli ile arasında 1.566.000,00 TL fark olması sebebiyle ihalenin idarece iptal edilmesi işleminin kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu iddiasına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmüne,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü yer almakta olup; söz konusu maddenin gerekçesinde “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” hükmüne yer verilmiştir.
18.09.2019 tarihinde gerçekleştirilen başvuruya konu ihalede 42 adet doküman satın alındığı, ihaleye 17 isteklinin teklif sunduğu ve 16 isteklinin teklifinin 07.10.2019 ve 18.10.2019 tarihli ihale komisyonu kararlarında yapılan değerlendirmeler neticesinde geçerli kabul edildiği anlaşılmıştır.
Söz konusu karara yönelik olarak başvuru sahibi isteklinin şikayet ve itirazen şikayet başvuruları neticesinde 14.11.2019 tarihli ve 2019/UH.I-1488 sayılı Kurul kararının alındığı görülmüş olup;
Anılan Kurul kararı sonrasında, 12.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararının alındığı ve söz konusu kararda “…Yeni Doğuş Kur. A. Ş. – Danış Kur. Hizm. İnş. Yem. Hizm. Tem. Gıda. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı ve Diriliş Group San. ve Tic. Ltd. Şti. Sevda Gündüz İş Ortaklığı isteklilerinin yeterlilik alabilmesi sebebiyle rekabetin tam olarak oluşmadığından. Geçerli kalan tekliflerin ihale aşamasındaki en düşük teklif edilen bedel ile arasında 1.566.000,00-TL fark olması sebebiyle;
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5. Maddesinde belirtilen “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” ibaresindeki rekabet ortamının oluşmaması ve kaynakların verimli kullanılamaması öngörüsü ile yine aynı kanunun 39. Maddesinde yer alan “Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali Başlıklı” ihale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. Maddesi gereğince ihaleye yapılan bütün tekliflerin reddine ve ihalenin iptal edilmesine..” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Ayrıca söz konusu kararın ihale yetkilisi tarafından onaylanarak 17.02.2020 tarihli “Bütün tekliflerin reddedilmesi sebebiyle ihalenin iptali” konulu yazı ekinde başvuru sahibi istekliye gönderildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesi idareye, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması, ödenek yetersizliği ya da Kanun’un temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi durumlarda, ihalede verilmiş tüm teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme hususunda takdir yetkisi tanımaktadır.
İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu ve bu hususların açıkça ortaya konulması gerektiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, başvuruya konu ihalede 42 adet doküman satın alındığı, ihaleye 17 isteklinin teklif sunduğu ve gelinen aşama itibarı ile ihalede geçerli teklif sayısının iki olduğu, her ne kadar ihalede rekabet şartlarının tüm teklifler üzerinden değerlendirilmesi gerektiği, yapılan teklif değerlendirmeleri sonucunda ihalede iki geçerli teklifin kalmasının rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği anlaşılmışsa da yaklaşık maliyet tutarı ile geçerli teklif tutarları dikkate alındığında, idarelerin 4734 sayılı Kanun’un temel ilkeleri arasında yer alan “kaynakların verimli kullanılması” ilkesini gerçekleştirilmesini sağlamakla sorumlu olduğundan geçerli iki teklifin idarece uygun görülmeyerek, idarenin takdir yetkisini kullanmak suretiyle ihaleyi Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri arasında yer alan ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması, kaynakların verimli kullanılması ilkeleri çerçevesinde iptal etmesi işleminde idarenin takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı kullanılmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları hakkında Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası kapsamında iptal gerekçesiyle sınırlı yapılan incelemeye göre;
Başvuruya konu ihale Rize Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü tarafından 18.09.2019 tarihinde yapılan “Malzemeli Yemek Hazırlama Dağıtım Ve Sonrası Hizmeti Alım İşi” olup, ihalede 42 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 17 isteklinin katıldığı, 12 isteklinin teklifinin 14.11.2019 tarihli ve 2019/UH.I-1418 sayılı Kurul kararı uyarınca, 3 isteklinin teklifinin belgeleri uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, başvuru sahibi dahil iki isteklinin teklifinin geçerli kabul edildiği, 12.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile “…Yeni Doğuş Kur. A. Ş. – Danış Kur. Hizm. İnş. Yem. Hizm. Tem. Gıda. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı ve Diriliş Group San. ve Tic. Ltd. Şti. Sevda Gündüz İş Ortaklığı isteklilerinin yeterlilik alabilmesi sebebiyle rekabetin tam olarak oluşmadığından, geçerli kalan tekliflerin ihale aşamasındaki en düşük teklif edilen bedel ile arasında 1.566.000,00-TL fark olması sebebiyle;
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5. Maddesinde belirtilen “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” ibaresindeki rekabet ortamının oluşmaması ve kaynakların verimli kullanılamaması öngörüsü ile yine aynı kanunun 39. Maddesinde yer alan “Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali Başlıklı” ihale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. Maddesi gereğince ihaleye yapılan bütün tekliflerin reddine ve ihalenin iptal edilmesine..” ifadesine yer verilerek ihalenin iptal edildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun;
“Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
…
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü
İdari Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Öte yandan anılan Kanun’un 39’uncu maddesinin gerekçesinde yer alan “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” ifadesinden idarelerin, ihaleye verilen tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması ya da Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye ihaleyi iptal etme yetkisi verilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un 5, 39 ve 40’ıncı maddelerinde yer alan hükümlerden ve İdari Şartname’nin 34’üncü maddesinde yer alan düzenlemeden, ihale komisyonu kararı üzerine idarelerin bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme yetkisine sahip olduğu, söz konusu işlem nedeniyle her hangi bir yükümlülük altına girmeyecekleri, anılan kararın ihale yetkilisi tarafından en geç beş iş günü içerisinde onaylanması gerektiği ifade edilmiş olup, idarenin ihaleyi iptal etme yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkeler çerçevesinde kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlandırıldığı, rekabet şartlarının gerçekleşmediğine ve ortadan kalktığına ilişkin değerlendirmelerin somutlaştırılması ve bilgi/belgelere dayandırılması gerektiği, soyut gerekçelerle ihalenin iptal edilemeyeceği, idarenin ihalenin iptalinde bir gerekçesinin olması, bu gerekçenin de somut ve hukuka uygun bir gerekçe olması gerektiği anlaşılmaktadır.
İhale komisyonunun 12.02.2020 tarihli kararı incelendiğinde, ihaleye teklif veren 12 isteklinin teklifinin 14.11.2019 tarihli ve 2019/UH.I-1418 sayılı Kurul kararı uyarınca, 3 isteklinin teklifinin belgeleri uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede başvuru sahibi dahil 2 isteklinin teklifinin geçerli kabul edildiği, ihalede iki geçerli teklif kaldığından rekabetin tam olarak oluşmadığı, geçerli kalan tekliflerin ihale aşamasındaki en düşük teklif edilen bedel ile arasında 1.566.000,00-TL fark olduğu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5. Maddesinde belirtilen “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” şeklinde ifade edilen temel ilkeler gereği rekabet ortamı ile kaynakların verimli kullanılması ilkesinin oluşmadığı ve aynı kanunun 39. Maddesinde yer alan “Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali Başlıklı” maddesinde yer alan ihale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir hükmü gereği bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Kurul çoğunluğunca da, başvuruya konu ihalede 42 adet doküman satın alındığı, ihaleye 17 isteklinin teklif sunduğu ve gelinen aşama itibarı ile ihalede geçerli teklif sayısının iki olduğu, her ne kadar ihalede rekabet şartlarının tüm teklifler üzerinden değerlendirilmesi gerektiği, bunun sonucunda ihalede iki geçerli teklifin kalmasının rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği, ancak yaklaşık maliyet tutarı ile geçerli teklif tutarları dikkate alındığında, idarelerin 4734 sayılı Kanun’un temel ilkeleri arasında yer alan “kaynakların verimli kullanılması” ilkesini gerçekleştirilmesini sağlamakla sorumlu olduğu, geçerli iki teklifin idarece uygun görülmeyerek, idarenin takdir yetkisini kullanmak suretiyle ihaleyi Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri arasında yer alan ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması, kaynakların verimli kullanılması ilkeleri çerçevesinde iptal etmesinin idarenin takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı kullanılmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesi kararının yerinde olduğuna karar verilmiştir.
Başvuruya konu ihale, 4734 sayılı Kanunda “bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür” şeklinde tanımlanan açık ihale usulü ile gerçekleştirilmiştir. İhalede 42 adet ihale dokümanının satın alındığı, ihaleye 17 isteklinin teklif verdiği ve ihalede başvuru sahibi dahil 2 geçerli teklif kaldığı dikkate alındığında ihaleye katılım aşamasında rekabetin sağlandığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki ihale sürecindeki değerlendirmeler sonucunda tek teklif kalması rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği gibi sadece geçerli teklif sayısına bakılarak ihalede rekabet şartlarının sağlanmadığı da ileri sürülemez. Kurul kararında da ihalede iki geçerli teklifin kalmasının rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceğine karar verilmiştir. Ancak ihalede geçerli en düşük teklif olan 4.995.000,00 TL ile kıyaslandığı anlaşılan (4.995.000,00 TL- 3.429.000,00 TL=1.566.000,00 TL) 3.429.000,00 TL tutarlı teklifin geçersiz kabul edilen bir teklif olduğu, kamu ihale mevzuatında teklifi ihalede geçersiz kabul edilen bir teklifin ihalede geçerli kabul edilen bir teklifin değerlendirilmesinde dikkate alınmasına yönelik bir usulün bulunmadığı, ayrıca ihalenin yaklaşık maliyetinin 5.088.272,73 TL, başvuru sahibinin teklifinin 4.995.000,00 TL, geçerli diğer teklifin 5.059.800,00TL ve yaklaşık maliyetin altında olduğu, idarece yaklaşık maliyetin hatalı hesaplandığına yönelik bir tespitin bulunmadığı, söz konusu iş için ayrılan ödeneğin yeterli olduğu, bu yönüyle kaynakların verimli kullanılması ilkesine de aykırılık teşkil etmeyeceği, ihalenin iptali kararından önce alınan 14.11.2019 tarihli ve 2019/UH.I-1418 sayılı düzeltici Kurul kararının alındığı, iptal işleminin Kurul kararını işlevsiz hale getireceği hususu birlikte değerlendirildiğinde, ihalenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde belirtilen rekabet ve kaynakların verimli kullanılması temel ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmesi işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları ve iptal gerekçeleri ile sınırlı yapılan inceleme sonucunda yukarıda tespiti yapılan aykırılıklar ve değerlendirmeler doğrultusunda “ihalenin iptali kararının iptaline” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet başvurusunun reddi” kararına katılmıyoruz.
|