ihalede sahte belge düzenleme ve geçici teminatın nakde çevrilmesi

Nihat Satıcı Turizm İnşaat Gıda Nakliyat İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD) 3. Bölge Satın Alma ve Stok Kontrol Servis Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/489243 İhale Kayıt Numaralı “TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Trafik ve İstasyon Yönetimi Servis Müdürlüğüne Bağlı İşyerlerine Ait Binaların İç ve Dış Çevrelerinin Temizlik, İlaçlama, Kat Hizmetleri ile Demiryolu Bakım Servis Müdürlüğü Binasının Temizlik Hizmetinin Yaptırılması” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD) 3. Bölge Satın Alma ve Stok Kontrol Servis Müdürlüğü tarafından 01.11.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Trafik ve İstasyon Yönetimi Servis Müdürlüğüne Bağlı İşyerlerine Ait Binaların İç ve Dış Çevrelerinin Temizlik, İlaçlama, Kat Hizmetleri ile Demiryolu Bakım Servis Müdürlüğü Binasının Temizlik Hizmetinin Yaptırılması” ihalesine ilişkin olarak Nihat Satıcı Turizm İnşaat Gıda Nakliyat İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 03.02.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 24.02.2020 tarih ve 9838 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.02.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/378 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sundukları fiyat teklifini düzenleyen Mob Grup Pro. Dan. Nak. Dem. Çel. İnş. Kır. Tem. San. Tic. Ltd. Şti.nin işyeri adresinde bulunmadığından mükellefiyetinin 30.09.2019 tarihiyle re’sen terkin ettirildiği, hakkında sahte belge düzenleme tespiti bulunduğu ve özel esaslara tâbi olduğu gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı, anılan mükellefin mükellefiyetinin terkin işlemlerine ilişkin bilgilerin ilgili vergi dairesinden teyit edilmesi ve mukteza görüşü alınması gerektiği,  30.09.2019 tarihi itibariyle re’sen terk ettirilen şirket hakkında re’sen terke ilişkin sicil işlemlerinin 04.11.2019 tarihinde gerçekleştirildiği, dolayısıyla fiyat teklifinin düzenlendiği 30.10.2019 tarihi ve ihalenin yapıldığı 01.11.2019 tarihi itibari ile anılan şirketin mükellefiyetinin açık olduğu, ayrıca geçici teminatlarının idare tarafından nakde çevrilmesinin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “İşi bırakmanın bildirilmesi” başlıklı 160’ıncı maddesinde “153 üncü maddede yazılı mükelleflerden işi bırakanlar, keyfiyeti vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.

İşi bırakma bildiriminde bulunmayan bir mükellefin işi bıraktığının tespit edilmesi veya yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda bilinen adreslerinde bulunamaması ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilememesi veya başkaca bir ticarî, ziraî ve meslekî faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediğinin raporda belirtilmesi halinde, mükellef (matrahlı veya matrahsız beyanname verenler dahil) işi bırakmış addolunur ve mükellefiyet kaydı vergi dairesince terkin edilir. Bu durum, ilgili kamu kurum ve kuruluşu ile kamu kurumu niteliğindeki meslek üst kuruluşuna da bildirilir.

Mükellefiyet kaydının terkin edilmesi, mükellefin işi bırakmasından önceki döneme ilişkin yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacağı gibi bu tarihten sonra faaliyette bulunduğunun tespiti halinde bu dönemlere ilişkin vergilendirmeye ve sahte belge düzenleme fiilini işleyenler hakkında kovuşturma yapılmasına ve ceza uygulanmasına da engel teşkil etmez.

Bu madde kapsamında mükellefiyet kayıtları terkin edilenlerin kimlik bilgileri ile bunların bastırmış veya tasdik ettirmiş oldukları belgeler ve kullanmış oldukları ödeme kaydedici cihazlara ilişkin bilgiler Maliye Bakanlığınca belirlenecek araçlarla duyurulur.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Vergi Usul Kanunu’nun 160’ıncı maddesinin uygulanmasına ilişkin usulleri belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili kılınmış olup, söz konusu yetkiye istinaden çıkarılan 12.05.2016 tarihli ve 2016/2 seri nolu Uygulama İç Genelgesi’nde “… Re’sen terkin; Vergi Usul Kanununun 160 inci maddesi gereğince işi bırakma bildiriminde bulunmayanlardan, yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda işi bıraktığı tespit edilen veya bilinen adreslerinde bulunamayan ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilemeyen mükellefler ile münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen raporla tespit edilen mükelleflerin, mükellefiyet kayıtlarının vergi dairesince terkin edilmesi işlemidir.

…

I. GAYRİ FAAL MÜKELLEFLERE İLİŞKİN YAPILACAK İŞLEMLER

A- Gayri Faal Mükelleflerin Tespitine İlişkin Listenin Alınması Üzerine Yapılacak İşlemler

Gayri faal mükellef; Vergi Usul Kansununun 160 inci maddesi gereğince işi bırakma bildiriminde bulunması gerekmekle birlikte bildirimde bulunmayanlardan, yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda işi bıraktığı tespit edilen veya bilinen adreslerinde bulunamayan ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilemeyen mükelleftir.

…

C- Gayri Faal Mükelleflerin Mükellefiyet Kaydının Terkin Edileceği Tarihin Belirlenmesi

…

2- Tüzel Kişiler

…

Yapılan yoklama ve araştırmalar sonucunda, işini terk ettiği tespit edilen, bilinen adreslerinde bulunamayan ve başka bir adreste de faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilemeyen kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan tüzel kişiliğin;

a- İşini terk ettiği tarihin kamu kurum ve kuruluşları tarafından tutulan kayıt ve siciller veya diğer kanaat getirici vesikalarla tespit edilmesi halinde bu tarih itibarıyla,

b- İşini terk ettiği tarihin kanaat getirici vesikalarla tespit edilememesi durumunda, aylık veya üç aylık olarak verilen en son beyannamesinin içerdiği dönem sonu itibarıyla,

e- İşini terk ettiği tarihin kanaat getirici vesikalarla tespit edilememesi ve faaliyetine ilişkin herhangi bir beyanname de vermemesi halinde ise bu İç Genelgenin (I/B-l-b) bölümü kapsamında işyeri adresinde yapılan yoklama tarihi itibarıyla

mükellefiyet kayıtlarının terkin edilmesi gerekmektedir…” açıklaması yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir…” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Trafik ve İstasyon Yönetimi Servis Müdürlüğüne Bağlı İşyerlerine Ait Binaların İç Ve Dış Çevrelerinin Temizlik, İlaçlama, Kat Hizmetleri İle Demiryolu Bakım Servis Müdürlüğü Binasının Temizlik Hizmetinin Yaptırılması

b) Miktarı ve türü: 40 Personel ile 12 ay süresince Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: TCDD 3. Bölge Trafik ve İstasyon Yönetimi Müdürlüğü Alsancak/İZMİR (Teknik Şartnamede belirtilen Trafik Ve İstasyon Yönetimi Müdürlüğüne bağlı iş yerleri)…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde 01.11.2019 tarihinde gerçekleştirilen ihalede idare tarafından sınır değerin 1.979.428,64 TL olarak hesaplandığı, teklifi sınır değerin altında kalan Konak Kurumsal Personel Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, Kemal Akdoğan İnşaat Taahhüt Lojistik Temizlik İnsan Kaynakları Çevre Düzenleme Peyzaj Oto Kiralama Kırtasiye Tarım Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve başvuru sahibi Nihat Satıcı Turizm İnşaat Gıda Nakliyat İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği ve anılan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği,

Söz konusu açıklama talebine Kemal Akdoğan İnşaat Taahhüt Lojistik Temizlik İnsan Kaynakları Çevre Düzenleme Peyzaj Oto Kiralama Kırtasiye Tarım Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından cevap verilmediği, diğer isteklilerin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının idare tarafından uygun bulunduğu ve 28.11.2019 tarihinde alınan 1. ihale komisyonu kararı ile ihalenin Konak Kurumsal Personel Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Mob Grup Pro. Dan. Nak. Dem. Çel. İnş. Kır. Tem. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından temizlik gereçlerine ilişkin düzenlenmiş, 30.10.2019 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifine konu 32 adet ıslak paspas, 19 adet nemli paspas, 15 adet su çekeceği, 35 adet çöp kovası ve 79 adet hortum için toplamda 1 (bir) kuruş fiyat teklif edildiği, kesinleşen ihale kararının isteklilere bildirilmesi üzerine, bu fiyat teklifini düzenleyen “Mob Grup Proje firmasının internet vergi dairesinde yapılan sorgulamasında “sorgulamış olduğunuz 6221637403 Vergi Kimlik/T.C. Kimlik Numaralı mükellefin 30.09.2019 tarihi itibari ile 2004/13 sayılı iç genelge gereği resen kaydı bulunmaktadır.” şeklinde uyarı bulunmaktadır. Yani proforma veren firma devletin nezdinde yok hükmündedir. Olmayan firmanın da yasal olarak satış yapması ya da proforma vermesi mümkün değildir. Olmayan firma üzerinden tasdik altına alınan evrak sahte evrak hükmündedir.” hususlarında, mevcut ihaleye katılan istekli İşbilir Taş. İnş. Gıd. Tem. Tek. Ürü. Oto. Eml. Tur. Sey. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından idareye 09.12.2019 tarihinde şikayet başvurusunda bulunulduğu,

Bunun üzerine, idare tarafından 10.12.2019 tarihinde Yahya Galip Vergi Dairesi Müdürlüğü’nden Mob Grup Pro. Dan. Nak. Dem. Çel. İnş. Kır. Tem. San. Tic. Ltd. Şti. firmasının 30.09.2019 tarihi itibariyle 2004/13 Sayılı İç Genelge gereği resen kaydının bulunduğu, dolayısıyla söz konusu firmanın yasal olarak satış yapmasının ya da proforma vermesinin mümkün olmadığının iddia edildiğinden bahisle anılan firmanın faal olup olmadığının araştırılarak taraflarına bildirilmesinin talep edildiği,

Yahya Galip Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün 12.12.2019 tarihli cevabî yazısında “Dairemiz 6221637403 vergi numarasında kayıtlı Kurumlar Vergisi mükellefi MOB GRUP PROJE DANIŞMANLIK MAKİNE DEMİR ÇELİK İNŞAAT KIRTASİYE TEMİZLİK SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ’nin tarh dosyasının ve Evedo kayıtlarının tetkikinde;

Ödevlinin işyeri adresinde bulunamadığından mükellefiyetinin 30.09.2019 tarihi itibariyle Re’sen terk ettirildiği, yazımız tarihi itibariyle sahte belge düzenleme tesbiti ve adreste bulunmama nedeniyle Özel Esaslara tabi olduğu anlaşılmıştır.” ifadelerine yer verildiği anlaşılmıştır.

Bunun üzerine idare tarafından 18.12.2019 tarihinde TCDD Teftiş Kurulu Kontrolörlüğü’nden iddia konusu hususların incelenmesinin talep edildiği ve 19.12.2019 tarihli 2. ihale komisyonu kararında (ara karar) Teftiş Kurulu tarafından yapılan incelemenin devam ettiği, neticeye göre işlem tesis edileceğinin belirtildiği, 17.01.2020 tarihli ve 2020-2/1 sayılı Teftiş Kurulu İnceleme Raporu’nda “Nihat Satıcı Turizm İnşaat Gıda Nakliyat İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti. nin söz konusu ihalede aşırı düşük fiyat sorgulamasında malzemeye ilişkin olarak 30.09.2019 tarihinden bu yana faaliyette olmayan MOB GRUP PROJE DANIŞMANLIK MAKİNE DEMİR ÇELİK İNŞAAT KIRTASİYE TEMİZLİK SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ne ait 30.10.2019 tarihli sahte fiyat teklifi verdiği için değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatının irad kayıt edilmesi, bu eylemin Türk Ceza Kanunun 235/2-a/2 maddesine göre “’ihaleye katılma yeterliliğine veya koşullarına sahip olmayan kişilerin ihaleye katılmasını sağlamak” suçuna da girdiğinden Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulması ve ilgili firmanın Kamu İhale Kurumuna bildirilmesinin,

Nihat Satıcı Turizm İnşaat Gıda Nakliyat İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük fiyat sorgulamasında malzemeye ilişkin olarak 30.09.2019 tarihinden bu yana faaliyette olmayan MOB GRUP PROJE DANIŞMANLIK MAKİNE DEMİR ÇELİK İNŞAAT KIRTASİYE TEMİZLİK SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. adına düzenlenmiş olan 30.10.2019 tarihli sahte fiyat teklifi verilmesinde, Kamu İhale Genel Tebliğin 79.2.3 maddesinde belirtilen (Meslek mensubu: üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5. Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumlu olacağı. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin anlaşılacağı belirtilmektedir) hükme göre söz konusu firmaya ait sahte fiyat teklifini onaylayan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Semengül Seyman hakkında TCK hükümleri çerçevesinde Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasının ve kayıtlı olduğu Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasına bilgi verilmesinin.

Uygun olacağı görüş ve kanaatindeyim.” ifadelerine yer verildiği,

21.01.2020 tarihli 3. ihale komisyonu kararıyla başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 24.01.2020 tarihinde söz konusu kararın isteklilere bildirildiği, başvuru sahibi tarafından 03.02.2020 tarihinde bahse konu karara karşı şikayet başvurusunda bulunulduğu, idare tarafından şikayet edilen hususlara ilişkin Yahya Galip Vergi Dairesi Müdürlüğü’nden 06.02.2020 tarihinde tekrar görüş istenildiği, Yahya Galip Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün görüş istenilen hususları Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Usul Grup Müdürlüğüne yazı ile sorduğu,

Anılan Grup Müdürlüğü’nün 17.02.2020 tarihli cevabî yazısında “…daireniz mükellefi Mob Grup Proje Dan. Mak. Dem. Çel. İnş. Kır. Tem. San. Ve Tic. Ltd. Şti. hakkındaki 12/12/2019 tarihli ve 448671 sayılı yazınıza istinaden, söz konusu ihalede 1. ekonomik teklif sahibi Mina Sosyal Hiz. Bil. İşi. İnş. Gıda Tur. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. hakkında, bahse konu fiyat teklifinin sahte belge olarak değerlendirilerek, gerekli işlemlerin yapıldığı ve ihale kararının neticelendirilmesine esas teşkil edecek nihai değerlendirmenizin istenildiği,

Tarh dosyasının tetkikinde; şirketin, %100 ortağı ve müdürü olan Selahattin BOZER’in yerleşim yeri adresinde yapılan 21/06/2019 tarihli yoklama fişine istinaden “İşletme ve Diğer İdari Danışmanlık Faaliyetleri” kapsamında 19/06/2019 tarihi itibariyle mükellefiyetinin tesis edildiği, “2019 Yılı Olumsuz Tespit/Düzenleme Fiili” nedeniyle 23/10/2019 tarihli “Merkezin İncelemeye Sevk Ettiği Mükellefler (SMİYB) ve Komisyon Kararlan Giriş Listesi”nde yer aldığı anlaşıldığından 28/10/2019 tarihinde kanuni iş merkezinde yapılan özel esas yoklamasıyla işyerinin kapalı olduğunun tespit edildiği ve özel esaslar kapsamında yapılan değerlendirme sonucu düzenlenen 31/10/2019 tarihli ve 2019/25 sayılı Komisyon Değerlendirme Raporuna istinaden 31/10/2019 tarihi itibariyle özel esaslara alındığı, ayrıca gayrifaal olması nedeniyle en son verilen KDV beyannamesine istinaden mükellefiyetinin 30/09/2019 tarihi itibariyle re’sen terk ettirildiğinin anlaşıldığı,

belirtilerek, ihale kapsamında ihale komisyonuna sunulmuş olan ve daireniz mükellefi tarafından da imzalanmış olan 13/11/2019 tarihli “Fiyat Teklifi” başlıklı belgenin sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 241 inci maddesinde; “Tüccarların her nev’i ticari muameleleri dolayısıyle yazdıkları ve aldıkları mektuplar (Telgraflar ve hesap hülasaları dahil) muhabere evrakını teşkil eder. Gönderilen ve gelen muhabere evrakının, işlerinin icabına göre dosyada muhafaza edilmesi mecburidir.” hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun 359 uncu maddesinin (a) fıkrasında, vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya kullananların, on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacakları, gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belgenin muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge sayılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre, vergi kanunları uyarınca tutulması veya düzenlenmesi ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan belgelerin muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olarak düzenlendiğinin veya kullanıldığının tespiti halinde madde hükmü gereğince işlem yapılması icap etmektedir.

Diğer taraftan mükellef ve vergi sorumlularının kullanmak zorunda oldukları belgeler Vergi Usul Kanununun mükerrer 229’uncu ve müteakip maddelerinde hüküm altına alınmıştır. Ayrıca, aynı Kanunun mükerrer 257’nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden mükellef grupları itibariyle yeni belgeler ihdas edilmiştir.

Mükellef ve vergi sorumlularının, kullandıkları belgeleri ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süre ile muhafaza etmeye ve bunları muhafaza süresi içerisinde yetkili makam ve memurların talebi üzerine ibraz etmeye mecbur oldukları da yine aynı Kanunun 253’üncü ve 256’ncı maddelerinde hükme bağlanmıştır.

Yukarıda zikredilen Kanun hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, “fiyat teklifi” vergi kanunları uyarınca tutulması veya düzenlenmesi ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan belgeler kapsamında yer almamaktadır.

Öte yandan, Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğine göre, sahte belge düzenleme riski nedeniyle incelemeye sevk edilen mükellefler hakkında incelemeye sevk işleminin vergi dairesinin ıttılaına girmesini takip eden günden itibaren beş işgünü içinde yapılan yoklama sonucu düzenlenen tutanak, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesindeki müdür ve bir müdür yardımcısının da katılacağı üç kişilik bir komisyon tarafından değerlendirilmekte ve yapılan değerlendirme neticesinde, komisyon üyelerinin kanaatiyle olumsuzluğun teyit edilmesi halinde mükellefler özel esaslar kapsamına alınmaktadır

Diğer taraftan, Vergi Usul Kanununun 160 ıncı maddesinin 3 üncü fıkrasında: “İşi bırakma bildiriminde bulunmayan bir mükellefin işi bıraktığının tespit edilmesi veya yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda bilinen adreslerinde bulunamaması ve başka bir adreste faaliyetini devam ettiğine dair bilgi edinilememesi … halinde, mükellef (matrahlı veya matrahsız beyanname verenler dahil) işi bırakmış addolunur ve mükellefiyet kaydı vergi dairesince terkin edilir” hükmü bulunmaktadır.

Vergi Usul Kanununun 160 ıncı maddesinin uygulanmasına ilişkin usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmış olup söz konusu yetkiye istinaden çıkarılan 12/05/2016 tarihli ve 2016/2 Seri No.lu Uygulama İç Genelgesi ile vergi dairelerinde gerçekleştirilecek re’sen terk işlemlerinin usul ve esasları belirlenmiştir.

Bu itibarla; bahse konu “fiyat teklifi” belgesinin vergi kanunları uyarınca tutulması veya düzenlenmesi ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan belgeler kapsamında yer almadığı hususu dikkate alındığında, buna göre, sahte belge düzenleme riskinin olması ve yapılan yoklama sonucu bilinen adreslerinde bulunamaması nedeniyle 31/10/2019 tarihi itibariyle özel esaslar kapsamına alınan ve mükellefiyet kaydı 2016/2 Sıra No.lu Uygulama İç Genelgesi hükümlerine göre en son verilen KDV beyannamesine istinaden 30/09/2019 tarihi itibariyle re’sen terk ettirilen mükellef kurum tarafından imzalanan ve ihale komisyonuna sunulan söz konusu “fiyat teklifi” başlıklı belgenin Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesi uygulamasında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olarak değerlendirilmesine imkan bulunmamaktadır.

Bununla birlikte, mükellef kaydı 30/09/2019 tarihi itibariyle re’sen terk ettirilen şirket hakkında yapılan terke ilişkin sicil işleminin 04/11/2019 tarihinde gerçekleştirildiği, dolayısıyla ihalenin yapıldığı 14/11/2019 tarihi itibariyle mükellefiyetinin kapalı olduğu hususu göz önünde bulundurulduğunda, ihale komisyonuna sunulan ve adı geçen mükellef tarafından da imzalanmış olan 13/11/2019 tarihli “fiyat teklifi”nin geçerli sayılıp sayılmayacağının yukarıdaki tespitler doğrultusunda ihale makamı tarafından değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.” ifadelerine yer verildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan vergi mevzuatı hükümleri, Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan alınan görüş yazıları ve Tebliğ açıklamaları birlikte değerlendirildiğinde; gayri faal mükellefin, Vergi Usul Kanunu’nun 160’ıncı maddesi gereğince işi bırakma bildiriminde bulunması gerekmekle birlikte bildirimde bulunmayanlardan, yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda işi bıraktığı tespit edilen veya bilinen adreslerinde bulunamayan ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilemeyen mükellef şeklinde tanımlandığı ve bu mükelleflerin mükellefiyet kayıtlarının vergi dairesince re’sen terkin edileceği; tüzel kişiler için terkin tarihinin tespitinde öncelikli olarak kamu kurum ve kuruluşları tarafından tutulan kayıt ve siciller veya diğer kanaat getirici vesikaların esas alınacağı, terkin tarihinin kanaat getirici vesikalarla tespit edilememesi halinde, tüzel kişiliğin aylık veya üç aylık olarak verdiği en son beyannamesinin içerdiği dönem sonunun esas alınacağı, bu yollardan hiçbiri ile terkin tarihinin tespit edilememesi halinde ise işyeri adresinde yapılan yoklama tarihi itibarıyla mükellefiyet kayıtlarının terkin edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Diğer taraftan, faaliyetlerine devam etmediği (gayri faal olduğu) vergi dairesince tespit edilen tüzel kişilik tarafından düzenlenmiş fiyat teklifinin de Tebliğin yukarıda aktarılan “fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerektiği” açıklaması uyarınca kabulü imkânı bulunmamaktadır.

01.11.2019 tarihinde yapılan ihaleye başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat teklifini düzenlemiş Mob Grup Pro. Dan. Nak. Dem. Çel. İnş. Kır. Tem. San. Tic. Ltd. Şti.nin durumuna ilişkin 10.12.2019 ve 06.02.2020 tarihlerinde talep edilen görüşlere, Yahya Galip Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından verilen cevaplarda anılan tüzel kişiliğin kanuni iş merkezinde 28.10.2019 tarihinde yapılan özel esas yoklamasında işyerinin kapalı olduğunun tespit edildiği ve özel esaslar kapsamında yapılan değerlendirme sonucu düzenlenen 31.10.2019 tarihli ve 2019/25 sayılı Komisyon Değerlendirme Raporu’na istinaden 31.10.2019 tarihi itibariyle özel esaslara alındığı, ayrıca gayri faal olması nedeniyle yukarıda aktarılan Uygulama İç Genelgesi uyarınca en son verilen KDV beyannamesinin içerdiği dönem sonu olan 30.09.2019 tarihi itibariyle mükellefiyetinin re’sen terkin ettirildiği, dolayısıyla anılan tüzel kişiliğin 30.09.2019 tarihi itibariyle faaliyetinin sonlandırılmış olduğu, tarafınca 30.10.2019 tarihinde düzenlenen fiyat teklifinin de Tebliğ’in aktarılan “fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerektiği” açıklaması uyarınca kabulünün mümkün bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının idare tarafından uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Öte yandan, sahte belge düzenleme ve geçici teminatın nakde çevrilmesi hususuna ilişkin yapılan incelemede; idare tarafından 28.01.2020 tarihinde Muhasebe ve Finansman Servis Müdürlüğü’ne yazılan yazıda TCDD Teftiş Kurulu Kontrolörlüğü’nün yukarıda aktarılan inceleme raporunda yapılan tespitler uyarınca başvuru sahibinin geçici teminat mektubunun nakde çevrilerek irat kaydedilmesinin talep edildiği anlaşılmıştır. İdare tarafından yapılan yazışmalar neticesinde idarece başvuru sahibinin durumunun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesi kapsamında değerlendirilerek geçici teminatının gelir kaydedilmesinin talep edildiği, fakat anılan Kanun maddesinde geçici teminatın gelir kaydedileceğine ilişkin bir hükmün yer almadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olduğu, fakat 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesinde sayılan yasak fiillerin işlendiğinden bahisle geçici teminatın gelir kaydedilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.