|
BAŞVURU SAHİBİ:
Maş İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kanal İnşaat Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/543727 İhale Kayıt Numaralı “Dörtdivan (Bolu) İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kanal İnşaat Dairesi Başkanlığı tarafından 07.10.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Dörtdivan (Bolu) İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Maş İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin 03.03.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.03.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 11.03.2022 tarih ve 12075 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.03.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/259 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin üzerinde kaldığının bildirilmesi üzerine kendileri tarafından gerçekleştirilen şikâyet ve itirazen şikâyet süreci sonrasında idarece sözleşmeye davet işlemi gerçekleştirildiği, diğer taraftan sözleşmenin imzalanma takvimi içerisinde teklif geçerlilik süresinin dolacağının anlaşılması üzerine yine idarece gönderilen başka bir yazıyla teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebinin iletildiği, ancak teklif geçerlilik süresinin uzatılmayacağı ve sözleşmeyi imzalama iradelerinin bulunmadığı, dolayısıyla geçici teminatının iade edilmesi gerektiği hususlarının kendileri tarafından idareye bildirildiği, buna rağmen idarenin geçici teminatını gelir yazma tasarrufu ve haklı şikâyet başvurularını reddetme işleminin açıkça hukuka aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 32’nci maddesinde “Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,
“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “ 37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
…
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.
İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,
“Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.
İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.
İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.” hükmü,
“Sözleşmeye davet” başlıklı 42’nci maddesinde “41 inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye oniki gün ilave edilir. Sözleşmenin imzalanacağı tarihte, ihale sonuç bilgileri Kuruma gönderilmek suretiyle ihale üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi zorunludur…” hükmü,
“Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilir.
Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabilir. Ancak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ile sözleşme imzalanabilmesi için, 42 nci maddede belirtilen on günlük sürenin bitimini izleyen üç gün içinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye 42 nci maddede belirtilen şekilde tebligat yapılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de sözleşmeyi imzalamaması durumunda ise, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü,
“Kamu İhale Kurumu” başlıklı 53’üncü maddesinde “a) Bu Kanunla verilen görevleri yapmak üzere kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve malî özerkliğe sahip Kamu İhale Kurumu kurulmuştur. Kamu İhale Kurumu, bu Kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkilidir.
…
b) Bu Kanuna göre yapılacak ihaleler ile ilgili olarak Kurumun görev ve yetkileri aşağıda sayılmıştır:
1) İhalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikayetleri inceleyerek sonuçlandırmak…” hükmü,
“İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.
Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır.
Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7’nci maddesinde “Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir. İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır…” açıklaması bulunmaktadır.
İnceleme konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Dörtdivan (Bolu) İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi Yapım İşi
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde):
d) Kodu:
e) Miktarı:
Q2037=1000 m3/gün kapasiteli Arıtma Tesisi ve beton boru olarak 7.500 mt atıksu şebeke hattı, HDPE Boru olarak 357 mt atıksu kolektör hattı, beton boru olarak 1850 mt yağmursuyu hattı kanalizasyon hattı inşaatı yapılması
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Bolu ” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhaleye ilişkin bilgiler” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.1.
…
c) İhale (son teklif verme) tarihi ve saati: 07.10.2021
Saat: 10:00” düzenlemesi,
Söz konusu Şartname’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24’üncü maddesinde “24.1. Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 120 – YüzYirmi (rakam ve yazıyla) takvim günüdür.
24.2. İhtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılması istekliden talep edilebilir. İstekli, İdarenin bu talebini kabul veya reddedebilir. İdarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı serbest bırakılır/iade edilir.
24.3. Teklifinin geçerlilik süresini uzatan istekli, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile geçici teminata ilişkin hükümlere uygun hale getirir.
24.4. Bu konudaki istek ve cevaplar yazılı olarak EKAP üzerinden yapılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İnceleme konusu ihaleye 3 istekli tarafından teklif verildiği, 04.11.2021 tarihinde alınan ihale komisyonu kararına göre başvuru sahibi isteklinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, diğer isteklilerin tekliflerinin ekonomik açıdan uygun bulunmadığı, (yaklaşık maliyetin üzerinde teklif) ihale komisyonu kararının başvuru sahibi istekliye tebliğ edilmesinden sonra anılan istekli tarafından gerçekleştirilen şikâyet ve itirazen şikâyet süreci neticesinde alınan 05.01.2022 tarihli ve 2022/UY.I-36 sayılı Kurul kararında itirazen şikayet başvurusunun reddine karar verildiği, bunun üzerine idarece 17.01.2022 tarihinde sözleşmeye davet yazısının gönderildiği ve fakat 18.01.2022 tarihinde gönderilen ikinci yazıda “…Konuya ilişkin olarak yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda; EKAP İtirazen Şikayet Başvurusu Sorgulama sisteminde 17.01.2022 tarih ve 2389 evrak numara ile anılan işle ilgili İtirazen Şikayet Başvurunuzun olduğu belirlenmiş olup 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve İlgili yönetmelikler çerçevesinde İtirazen Şikayet Başvurusu sonucuna göre sözleşmeye davet yazısının tekrar yazılacağı bu süreçte ilgi yazımızın dikkate alınmaması hususunda;
Gereğini Bilgilerinize rica ederiz.” denilerek sözleşmeye davet yazısının geri çekildiği,
Nitekim başvuru sahibi tarafından 17.01.2022 tarihinde Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurusu sonucunda alınan 26.01.2022 tarihli ve 2022/UY.I-135 sayılı Kurul kararında itirazen şikayet başvurusunun reddine karar verildiği, akabinde idarece 27.01.2022 tarihinde başvuru sahibine “sözleşmeye davet” ve “teklif geçerlilik süresinin uzatılması”na ilişkin yazıların gönderildiği, ancak başvuru sahibi tarafından idareye sunulan 03.02.2022 tarihli dilekçede ihale tarihinden günümüze kadar geçen sürede ülke genelinde baş gösteren maliyet artışlarının tekliflerinin yapılabilir olmasını imkansız hale getirdiği ifade edilerek son teklif geçerlilik tarihi olan 03.02.2022 tarihini uzatmadıklarının belirtildiği,
Sonrasında idarece 07.03.2022 tarihinde başvuru sahibine gönderilen yönetim kurulu kararında “…Dörtdivan (Bolu) İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi Yapım İşi” ihalesinin iptal edilmesine ve Maş İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin geçici teminatının gelir kaydedilerek 4734 Sayılı Kamu İhale Kanun’un 44 üncü maddesi hükümlerinin uygulanmasına ilişkin İhale Komisyon Kararının tasdikine…” ifadelerine yer verildiği, akabinde idarenin 10.03.2022 tarihinde gönderdiği yazıyla başvuru sahibi tarafından geçici teminatın gelir kaydedilmesine ilişkin şikayet başvurusunun reddedildiği ve başvuru sahibinin 11.03.2022 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu tespit edilmiştir.
Aktarılan mevzuat çerçevesinde ihalenin ihale yetkilisinden onayın alınmasıyla başlayıp sözleşmenin imzalanması ile sona eren bir süreç olduğu, ihale komisyonunca yapılan değerlendirmeler sonucunda alınan ihale komisyonu kararının ihaleye teklif veren tüm isteklilere bildirileceği, ihale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşmenin imzalanamayacağı, belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde, kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususunun bildirileceği, bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde idarece geçici teminatın gelir kaydedileceği, diğer taraftan idarece ihtiyaç duyulması halinde tekliflerin geçerlilik süresinin teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabileceği, hatta teklif geçerlilik süresi ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu süre de dolduğu, buna rağmen sözleşme imzalanamadığı durumlarda da; ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla sözleşme imzalanabileceği anlaşılmaktadır.
İnceleme konusu ihaleye ilişkin İdari Şartname’de ihale tarihinin 07.10.2021, teklif geçerlik süresinin de 120 gün olarak belirtildiği, başvuru sahibi istekli tarafından gerçekleştirilen şikâyet ve itirazen şikâyet süreci nihayetinde idarece 27.01.2022 tarihinde başvuru sahibine “sözleşmeye davet” ve “teklif geçerlilik süresinin uzatılması”na ilişkin yazıların gönderildiği, fakat sözleşme imzalanabilecek 10 günlük yasal süre içerisinde teklif geçerlilik süresinin dolduğu, başvuru sahibi tarafından idareye sunulan 03.02.2022 tarihli dilekçede ise ihale tarihinden günümüze geçen sürede ülke genelinde baş gösteren maliyet artışlarının tekliflerinin yapılabilir olmasını imkansız hale getirdiği ifade edilerek son teklif geçerlilik tarihi olan 03.02.2022 tarihini uzatmadıklarının belirtildiği,
Bu çerçevede, sözleşme imzalanması için 4734 sayılı Kanun’un 42’nci maddesi uyarınca ihale üzerinde bırakılan istekliye 10 günlük süre verildiği ve teklif geçerlilik süresinin uzatılmasının istendiği, ancak anılan istekli tarafından teklif geçerlilik süresinin uzatılmadığı, ihale için belirlenen teklifin geçerlik süresinin sözleşme imzalanması için verilen 10 günlük sürenin bitim tarihinden önce sona erdiği, bir diğer ifade ile sözleşme imzalanabilecek 10 günlük yasal sürenin başlangıcında sözleşmenin imzalanması mümkün olmakla birlikte, ihale üzerinde bırakılan isteklinin bu süre içinde derhal sözleşmeyi imzalamasını zorunlu kılan bir düzenlemenin bulunmadığı anlaşıldığından aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca teklif geçerlilik süresi dolan ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğunun bulunmadığı ve geçici teminatının gelir kaydedilmemesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden ihale üzerinde bırakılan istekliye ait geçici teminatın iade edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|