BAŞVURU SAHİBİ:

Seyfettin Sinan GÜLTEKİN,   

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/240085 İhale Kayıt Numaralı “Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü Devlet ve İl Yollarında Sinyalizasyon Yapım İşi ve Mevcut Sinyalizasyon Sistemlerinin Bakım-Onarımı, Ulaşım Etüdleri İşlerinin Yapılması Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü tarafından 28.03.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü Devlet ve İl Yollarında Sinyalizasyon Yapım İşi ve Mevcut Sinyalizasyon Sistemlerinin Bakım-Onarımı, Ulaşım Etüdleri İşlerinin Yapılması Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Seyfettin Sinan Gültekin’in 28.04.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.05.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.05.2023 tarih ve 93329 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.05.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 11.10.2023 tarihli ve 2023/MK-209 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/650-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İdari Şartname’nin 7’nci maddesi ile anılan maddede belirtilen ürünlere ilişkin TSE belgelerinin ve test raporlarının yeterlik kriteri olarak istenildiği, söz konusu belgelerin, ürünlerin Teknik Şartname’ye uygunluğunun belirlenmesi amacıyla istenildiği dolayısıyla Teknik Şartname’de yer alan teknik özellikler dikkate alınmadan teklif verilmesinin uygun olmadığı, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan ilgili belgelerde belirtilen ürünlerin Teknik Şartname’de istenilen kriterleri karşılamadığı, dolayısıyla teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, şöyle ki;

a) Teknik Şartname’de Trafik Sinyal Denetleyicileri’nin çalışma ısı aralığının -40 °C ile +60 °C arasında olması gerektiğinin düzenlendiği, anılan istekli tarafından belirtilen ürüne ilişkin sunulan TSE EN 50556 belgesine göre çalışma ısı aralığının -25 °C ile +55 °C olduğu ve Teknik Şartname’de belirtilen çalışma ısı aralığını karşılamadığı, ayrıca idare tarafından verilen şikâyete cevap yazısı ile anılan istekli tarafından Antra ve TTS Maestro isimli ürünlere ait iki adet TSE EN 50556 belgesi sunulduğu, TTS Maestro isimli modelin çalışma ısı aralığının şartnameye uygun olduğunun belirtildiği, ancak anılan istekli tarafından TS EN 50556 belgesi olarak sadece Antra isimli modele ait olan “000680-TSE-02/04” sayılı TSE belgesinin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edildiği, söz konusu belgenin Teknik Şartname’yi karşılamaması üzerine Maestro isimli modele ait ve teklifte beyan edilmemiş olan “043458-TSE-01/04” sayılı TSE belgesinin sunulduğu, dolayısıyla ihale tarihinden sonra, teklifte beyan edilmemiş bir başka belge daha sunulmasının uygun olmadığı, idareye şikâyet dilekçesinde 2020/UM.II-499 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının örnek olarak verildiği, idare tarafından ilgili kararda değerlendirme dışı bırakılma gerekçesinin “çalışma ısı aralığının uygun olmaması” değil “istenen test raporlarının sunulmamış olması” şeklinde olduğunun belirtildiği, ancak ilgili kararda çalışma ısı aralığı ile ilgili değerlendirmenin de yapıldığı ve teklifin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesinin ihale dokümanında istenilen ilgili sınıfların karşılanmaması olduğu,

b) Birim fiyat teklif cetvelinin 3, 4 ve 5’inci sırasında “Çok Ledli (5 mm ledli)” ürününün yer aldığı, anılan ürünün Teknik Şartname’de belirtilen “Çok Ledli (5 mm Ledli) Trafik Sinyal Vericiler” olduğu ve İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi ile anılan ürüne ilişkin TS EN 12368 belgesinin istenildiği, Teknik Şartname’de anılan ürüne yönelik olarak 300 mm sinyal vericilerin “A3/2, Tip M”, 200 mm sinyal vericilerin ise “A3/1, Tip W” olarak istenildiği, istekli tarafından sunulan TSE belgesinde 300 mm sinyal vericilerin optik değerinin “B3/2, Tip N”, 200 mm sinyal vericilerin optik değerinin ise “B2/2” olduğu ve anılan belgede yer alan diğer ürünlerin ise ihale konusu iş ile ilgili ürünler olmadığı, ayrıca Teknik Şartname’de teklifle birlikte sunulacak olan belge ve raporların Teknik Şartname’deki kriterlere göre detaylı kontrol edileceğinin belirtildiği, dolayısıyla sunulan belgelerde yer alan ürünlerin Teknik Şartname’ye uygun olması gerektiği,

2) İhale konusu iş kapsamında çeşitli özelliklerde 9 araç ve 22 personel istenildiği, söz konusu personel sayısına sinyalizasyon yapım işinde çalışacak personel ve şantiye şefinin ise dahil olmadığı, işin süresinin 300 gün olduğu göz önünde bulundurulduğunda araçların ve personel giderlerinin dahi yaklaşık maliyete yakın olduğu, bu tutara diğer iş kalemlerinin eklenmesi halinde ise yaklaşık maliyetin doğru hesaplanmadığının görüleceği, dolayısıyla yaklaşık maliyetinin kontrol edilip hata varsa güncellenerek ihalenin tekrar değerlendirilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 14.06.2023 tarihli ve 2023/UY.II-878 sayılı karar ile “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verildiği,

Davacı Seyfettin Sinan Gültekin tarafından anılan Kurul kararının iptali istemine ilişkin açılan davada Ankara 11. İdare Mahkemesinin 08.09.2023 tarihli ve E:2023/1205, K:2023/1538 sayılı kararı üzerine alınan 11.10.2023 tarihli ve 2023/MK-209 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 14.06.2023 tarihli ve 2023/UY.II-878 sayılı kararının 2’nci iddia ile ilgili kısmının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 2’nci iddiasının esasının incelenmesine” karar verildiği anlaşılmıştır.

Söz konusu Kurul kararı üzerine esas incelemesi başvuru sahibinin 2’nci iddiası ile sınırlı yapılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir…” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “…f) Yaklaşık maliyet: İhale onay belgesi düzenlenmeden önce idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak, katma değer vergisi (KDV) hariç olmak üzere hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale konusu işin öngörülen bedelini…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre miktar tespiti ve fiyat araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.

…

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespiti” başlıklı 10’uncu maddesinde “(1) İdarelerce, ihale konusu işin yaklaşık maliyetine ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde;

a) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar,

b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler,

c) İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek yayımlanmış fiyat ve rayiçler,

ç) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,

d) İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri, esas alınır.

(2) İdareler, yaklaşık maliyete ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyat ve rayiçlerin birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(3) İşin bütünü, iş grubu, iş kalemi ve malzeme rayici bazında yapılacak piyasa araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinde; iş, imalat ve/veya malzemenin yapımcılarından, üreticilerinden, ana bayilerinden, toptancılarından, yetkili satıcılarından ve satıcılarından fiyatlar veya proforma faturalar alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun fiyatlar belirlenir. Tereddüt edilen fiyatların gerçek piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı hususu Ticaret ve/veya Sanayi Odalarından alınacak yazılı rayiçlerle netleştirilir.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu, iş kalemi veya malzemenin ayrıntılı özellikleri ve standardına yer verilir, fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar Katma Değer Vergisi hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan fiyat bildirimleri ve proforma faturaları dikkate alınmaz.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 11’inci maddesinde “(1) İş kalemi ve/veya iş grubu şeklinde tespit edilen imalat miktarlarının, Yönetmeliğin 10 uncu maddesine göre belirlenen ve yüklenici karı ve genel gider ihtiva etmeyen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanır ve bulunan bu tutara % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle yaklaşık maliyet tespit edilir.

(2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin hesap cetveli ve icmal tablosu hazırlayanlarca imzalanmak suretiyle ihale onay belgesine eklenir.

(3) Yaklaşık maliyet, güncelliğini kaybetmesi halinde, ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İsteklinin organizasyon yapısı ve personel durumuna ilişkin belgeler” başlıklı 40’ıncı maddesinde “(1) İhale konusu işte çalıştırılması öngörülen teknik personelin nitelik ve sayısı, sözleşme tasarısının ‘Teknik personel, makine, teçhizat ve ekipman bulundurulması’ başlıklı bölümünde belirtilir. Bu durumda, yüklenicinin, işin yürütülmesi sırasında çalıştıracağı teknik personelin idarece öngörülen nitelik ve sayıda olduğuna dair belgeleri, Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan süreler içinde idareye sunması zorunludur…” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü Devlet ve İl Yollarında Sinyalizasyon Yapım İşi ve Mevcut Sinyalizasyon Sistemlerinin Bakım-Onarımı, Ulaşım Etüdleri İşlerinin Yapılması Yapım İşi

…

e) Miktarı: Birim fiyat cetvelindeki miktarları belirtilen 40 iş kalemi ile 18. Bölge Müdürlüğü sorumluluğundaki yollarda sinyalizasyon tesisleri yapılması…

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilindeki Devlet ve İl Yollarında” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İsteklinin sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her türlü vergi, resim, harç, yapı kullanım izin belgesi giderleri ve benzeri giderler ile ulaşım, nakliye ve her türlü sigorta giderleri teklif fiyatına dahildir.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 (On) gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.

9.2. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 300 (Üç yüz) gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır…” düzenlemesi,  

Anılan Tasarı’nın “Teknik personel, makine, teçhizat ve ekipman bulundurulması” başlıklı 23’üncü maddesinde “23.1. Yüklenici, 23.3. maddesi uyarınca, İdareye bildirdiği teknik personelin onaylandığının kendisine bildirildiği tarihten itibaren aşağıda adet ve unvanları belirtilen teknik personeli iş programına göre iş yerinde bulundurmak zorundadır.

…

23.4. Yüklenici, işe başlama tarihinden itibaren aşağıda cinsi, çeşidi, adedi ve kapasitesi belirtilen makine, teçhizat ve ekipmanı iş programına uygun olarak iş yerinde bulundurmak zorundadır.

-Platformlu (Sepetli) Araç (En az 8 Metre yükselen) (1 Adet)

-Asfalt Kesme Makinası (1 Adet)

-Bomlu Kamyon (2 Adet)

– 1 Adet Pikap

-4 Adet Çift Kabinli Kamyonet…” düzenlemesi,  

Teknik Şartname’nin “Sinyalizasyon Sistemleri ve Işıklı Sistemlerin Bakım ve Onarımlarının Yapılmasına Ait Teknik Şartname” başlıklı kısmının “Yüklenicinin yapacağı işler” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1 Bu şartname ve ekleri kapsamında sinyalize kavşaklarda ve diğer ışıklı sistemlerde Madde-3’te belirtilen bakım ve onarım hizmetleri; yüklenicinin, miktarı ve nitelikleri aşağıda belirtilen personel tarafından yürütülecektir.

Çalıştırılacak Personel: Sinyalizasyon Bakım Onarım 1.Ekip (Kars): 4 kişi (Tekniker veya teknisyen)

Sinyalizasyon Bakım Onarım 2. Ekip (Kars): 4 kişi (Tekniker veya Teknisyen)

…

4.2 Yüklenicinin çalıştıracağı araçlar

Bu şartname kapsamında Yüklenici Sinyalizasyon sistemleri ve Işıklı sistemlerin bakım onarımı işlerinin yapılması için yüklenici personeli ve/veya idare personelinin taşınması için gerekli, 2018 veya daha üst model 2 adet 6 kişilik çift kabinli kamyoneti sürücüsü ile aracı işyerinde sürekli bulunduracaktır.

…

4.3.Yüklenici Personelinin Sorumluluk Sahaları ve Çalışma Düzenine İlişkin Esaslar:

…c) Arıza ihbarları, idare kanalıyla şantiye şefine bildirilecek olup ihbarlar ve sonrasında yapılan çalışmalar ile rutin olarak yapılan her türlü çalışma hakkındaki detaylı bilgiler (ihbar ve müdahale saati, mevkii, kullanılan malzemeler vs.) şantiye günlük defterine işlenecek, denetim görevlisi ve şantiye şefi tarafından imzalanacaktır…” düzenlemesi,  

Aynı Şartname’nin “Ulaşım Etütleri İşlerinin Yapılmasına Ait Teknik Şartname” başlıklı kısmının “Ulaşım Etütleri İşlerinin Tanımı” başlıklı 3’üncü maddesinde “…3.2. Kısa Süreli Trafik Sınıflandırma Sayımları

…

3.2.2. Ulaşım etütleri işlerinin yapılabilmesi için 1 ekip oluşturulacaktır. 1. Ekip; 5 işçiden oluşacaktır…

3.2.3. Yükleniciden İstenilecek Araçlar

Bu şartname kapsamında Yüklenici Ulaşım Etütleri işlerinin yapılması için yüklenici personeli ve/veya idare personelinin taşınması için gerekli, 2018 veya daha üst model 2 adet 6 kişilik çift kabinli kamyoneti sürücü ile aracı işyerinde sürekli bulunduracaktır…” düzenlemesi,  

Anılan Şartname’nin “Denetim” başlıklı kısmında “Yüklenici; bu şartname kapsamında belirtilen hizmetlerinin kontrolü ile Trafik Güvenliği Başmühendisliğinin tüm çalışmalarında idare elamanlarının taşınması için:  1 (bir) adet binek otomobil veya hafif ticari araç – en az 1600cc motor hacimli, 2021 model ve üzeri (ABS, Dört hava yastığı, LPG’siz), şoför, yakıt ve her türlü masraflar dahil olmak üzere kontrol teşkilatının kullanımı için idare emrine tahsis edecektir. Araç ve sürücünün her türlü gideri yüklenici tarafından karşılanacaktır. Araç ve sürücü için herhangi bir ücret ödenmeyecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dokümanının eki birim fiyat teklif cetveli standart formu ise aşağıdaki şekildedir:

28.03.2023 tarihinde gerçekleştirilen başvuruya konu ihalede 9 adet ihale dokümanı indirildiği, 2 istekli tarafından teklif sunulduğu, söz konusu tekliflerin geçerli ve yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, dolayısıyla aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadığı, netice itibarıyla 18.04.2023 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Yol Kont. Sis. Proje Müh. İmalat. Elek. İnş. Taah. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise belirlenmediği görülmüştür.  

Yukarıda aktarılan doküman düzenlemelerinden işin süresinin iş yeri teslim tarihinden itibaren 300 gün olduğu, “Sinyalizasyon Sistemleri ve Işıklı Sistemlerin Bakım ve Onarımlarının Yapılması” işi kapsamında her biri 4’er kişiden oluşan iki ekip ile 2 adet çift kabinli kamyonetin sürücüleri ile birlikte çalıştırılacağı, “Ulaşım Etütleri İşlerinin Yapılması” işi kapsamında ise 5 kişilik bir ekip ile 2 adet çift kabinli kamyonetin sürücüleri ile birlikte çalıştırılacağı, ayrıca 1 adet platformlu araç, 2 adet bomlu kamyon, 1 adet pikap, 1 adet asfalt kesme makinesi,  ile 1 adet binek otomobil veya hafif ticari aracın iş yerinde bulundurulması gerektiği, ek olarak en az üç yıl deneyimli elektrik mühendisi veya elektrik elektronik mühendisinin de şantiye şefi pozisyonu ile bulundurulması gerektiği anlaşılmaktadır.

İhale işlem dosyası üzerinde yapılan inceleme sonucunda, “Sinyalizasyon Sistemleri ve Işıklı Sistemlerin Bakım ve Onarımlarının Yapılması” iş kaleminde çalışacak olan 4’er kişiden oluşan iki ekip ve 2 şoför olmak üzere toplam 10 işçi ile “Ulaşım Etütleri İşlerinin Yapılması” iş kaleminde çalışacak olan 5 kişilik ekip ve 2 şoförden oluşan toplam 7 işçi için ihale tarihinde de yürürlükte olan asgari ücret göz önünde bulundurularak yaklaşık maliyetin belirlendiği, ayrıca söz konusu iş kalemlerinde belirtilen işlerin uygulanması aşamasında gerekli olan araçlar için ise piyasa fiyat araştırması yapılarak ve kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler göz önüne alınarak yaklaşık maliyetin belirlendiği, % 25 yüklenici karı ve genel giderlerin de anılan tutara eklendiği,

Birim fiyat teklif cetvelinde yer alan SİN1 ile SİN 28 dahil toplam 28 iş kaleminin birim fiyat tarifleri incelendiğinde her türlü işçilik, malzeme, araç ve gereç giderleri ile yüklenici karı ve genel masrafların birim fiyata dahil olduğu anlaşılmakta olup idare tarafından anılan iş kalemlerine yönelik yaklaşık maliyet tespitinde piyasa fiyat araştırmasının esas alındığı görülmüştür.

Birim fiyat teklif cetvelinde yer alan diğer iş kalemlerinin yaklaşık maliyetinin tespitinde ise kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyat ve rayiçlerinin kullanıldığı, bu kapsamda söz konusu iş kalemlerinin birim fiyat analizleri incelendiğinde ihale konuşu iş kapsamında çalışması gereken işçi ve kullanılması gereken araç girdilerine yer verilerek yaklaşık maliyet hesaplamalarının yapıldığı ve % 25 yüklenici karı ve genel giderlerin de anılan tutara eklendiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; ihaleler yapılmadan önce idarelerce her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyetin belirleneceği, birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale edilecek işlerde, iş kalemi şeklinde metraj listelerinin düzenleneceği ve birim fiyat tariflerinin hazırlanacağı, idarelerce ihale konusu işin yaklaşık maliyetine ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde idarenin daha önce gerçekleştirdiği ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatların, kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanan birim fiyat ve rayiçlerin, ilgili meslek odaları, üniversiteler veya benzer kuruluşlarca belirlenerek yayımlanan fiyat ve rayiçlerin, konusunda deneyimli kişi ve kuruluşlardan alınacak ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin maliyetlerinin ve idarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitlerinin esas alınacağı, bu fiyat ve rayiçlerden birini, birkaçını veya tamamını kullanırken idarelerin öncelik sıralamasına tabi olmayacağı, KDV hariç olarak hesaplanan bu tutara % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle yaklaşık maliyetin tespit edileceği, tespit edilen tutarın güncelliğini kaybettiği durumlarda ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelleneceği anlaşılmaktadır.

İdarelerce ihale konusu işin en uygun fiyatla temin edilmesi yaklaşık maliyetin doğru bir şekilde hesaplanmasına bağlı olup yaklaşık maliyetin doğru tespit edilmesi ihale sürecinin aksamadan yürütülmesini sağlamaktadır. İhalelerde istekliler tarafından teklifleri kapsamında idareye sunmaları gereken yeterlik kriterlerinin belirlenmesinde, ilan sürelerinin değişmesinde, ihalelere sadece yerli istekli katılıp katılmayacağına ilişkin düzenlemeler ve ihale konusu işin yaklaşık maliyetine göre ihaleye teklif sunan isteklilerin teklif bedellerinin aşırı düşük olup olmadığının tespit edilmesinde ve fiyat dışı unsurlar bağlamında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin belirlenmesinde yaklaşık maliyet önemli bir rol oynamaktadır.

Bu kapsamda birim fiyat teklif cetvelinde yer alan iş kalemleri incelendiğinde; birim fiyat tariflerinde her türlü işçilik, malzeme, araç ve gereç giderleri ile yüklenici karı ve genel masrafların birim fiyatlarına dahil olduğu belirtilen SİN 1 ve SİN 28 iş kalemleri dahil 28 iş kaleminin yaklaşık maliyeti tespit edilirken piyasadan fiyat teklifi alındığı, anılan iş kalemleri için fiyat teklifi alınmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı, ayrıca anılan cetvelde yer alan diğer iş kalemlerinin birim fiyat analizlerinde de ihale konusu iş için gerekli olan işçi ve araç girdilerine yer verilerek yaklaşık maliyetin hesaplandığı görülmüştür.

Netice itibarıyla idarece yukarıda aktarılan yaklaşık maliyetin tespitine yönelik ilgili mevzuat hüküm ve açıklamalarına uygun olacak şekilde piyasa fiyat araştırması ve kamu kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen fiyatlar esas alınarak yaklaşık maliyetin hesaplandığı, dolayısıyla yaklaşık maliyetin aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarındaki usule uygun bir şekilde tespit edildiği ve kullanılan birim fiyatlar bakımından yaklaşık maliyetin güncelliğini kaybettiği sonucuna ulaşılamayacağı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin iddiasında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması”  koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.