ihalede yer teslimi yapılan işin bitim süresinin *tarih olarak kararlaştırıldığı işin çeşitli ve haklı gerekçelerle zamanında bitirilmediği davalı yanca müvekkiline dört kez süre uzatımı verildiği son süre uzatımı ile *tarihine kadar süre verildiği davalının * tarihli ihtarnamesiyle sözleşmenin gereğince sözleşmeyi feshedeceğini bildirdiği bu ihtarnameden sonra davalının müvekkilince teminat olarak verilen teminat mektubunun nakde çevrilmesi için * tarihli yazıyı gönderdiğini ve nakde çevirdiği müvekkilince keşide edilen * tarihli ihtarname ile yapılan işlemin haksız olduğu işin gecikmesinde davalı idarenin kusurlu olduğu özellikle projelerin tasdiklerinin geciktiği ve bunun da süre uzatımını gerektirdiği belirtilerek haksız fesih işleminden dönülmesinden istenildiği davalının iş bu ihtarnameyi dikkate almadan *tarihinde fesih tutanağını düzenlediğini ve fesih tespit raporunu tanzim ettiği bu tutanakların müşavir firma olan firma tarafından müvekkili şirket yetkilisine * tarihinde elden tebliğ edildiği davalı idarece yaptırılan fesih tespit tutanağında işin gerçekleşme oranının %78 olarak belirlendiği oysa işin fiilen %82-84 aralığında gerçekleştiği müvekkilinin * tarihli ihtarnameyle fesih ve feshe bağlı işlemlere itiraz ettiği davalı yanca yapılan feshin haksız olduğu müvekkili firmadan kaynaklanmayan ve işin zamanında bitirilmesine engel olan proje değişikliğinin yapıldığı müvekkilince yaptırılan Mahkeme tespit dosyasından açıkça anlaşılacağı üzere inşaatın fiilen gerçekleşme oranının %82 olduğu belirterek haksız fesih nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı olarak şimdilik kar mahrumiyeti alacağı olarak *TL’nin davalı idarenin fesih tutanağındaki işin gerçekleşme oranı olarak bildirilen %78 oranıyla müvekkilince yaptırılan tespitte belirlenen %82 oran arasındaki fark olan %3 fark imalat bedeli için şimdilik *TL’nin haksız fesih nedeniyle müvekkilinin uğradığı maddî ve manevi kayıpları için açılan dava kararı

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 27. HUKUK DAİRESİ
Esas No: …
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
27. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : ….
KARAR NO : ….

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ : 18/04/2017
EK KARAR TARİHİ : 14/05/2019
NUMARASI :….

ASIL DAVADA
…
DAVANIN KONUSU : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)

KARAR TARİHİ :17/03/2021
KARAR YAZIM TARİHİ :23/03/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkin asıl ve birleşen davalarda mahkemece verilen karara karşı süresi içinde asıl davada davacı birleşen davalarda davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili; Taraflar arasında “….. İşi”nin yapımı konusunda 12.08.2005 tarihinde sözleşme imzalandığını, 17.08.2005 tarihinde yer teslimi yapılan işin bitim süresinin 11.08.2006 olarak kararlaştırıldığını, işin çeşitli ve haklı gerekçelerle zamanında bitirilmediğini, davalı yanca müvekkiline dört kez süre uzatımı verildiğini, son süre uzatımı ile 05/08/2007 tarihine kadar süre verildiğini, davalının 25.02.2008 tarihli ihtarnamesiyle sözleşmenin 26.maddesi gereğince sözleşmeyi feshedeceğini bildirdiğini, bu ihtarnameden sonra davalının müvekkilince teminat olarak verilen… Bankasına ait ve toplamı 1.453.000,00 TL bedelli üç adet teminat mektubunun nakde çevrilmesi için 27/03/2008 tarihli yazıyı gönderdiğini ve nakde çevirdiğini, müvekkilince keşide edilen 28/03/2008 tarihli ihtarname ile yapılan işlemin haksız olduğu, işin gecikmesinde davalı idarenin kusurlu olduğu, özellikle projelerin tasdiklerinin geciktiği ve bunun da süre uzatımını gerektirdiği belirtilerek, haksız fesih işleminden dönülmesinden istenildiğini, davalının iş bu ihtarnameyi dikkate almadan 04.04.2008 tarihinde fesih tutanağını düzenlediğini ve fesih tespit raporunu tanzim ettiğini, bu tutanakların müşavir firma olan ……AŞ tarafından müvekkili şirket yetkilisine 17.04.2008 tarihinde elden tebliğ edildiğini, davalı idarece yaptırılan fesih tespit tutanağında işin gerçekleşme oranının %78,58 olarak belirlendiğini, oysa işin fiilen %82-84 aralığında gerçekleştiğini, müvekkilinin 24/04/2008 tarihli ihtarnameyle fesih ve feshe bağlı işlemlere itiraz ettiğini, davalı yanca yapılan feshin haksız olduğunu, müvekkili firmadan kaynaklanmayan ve işin zamanında bitirilmesine engel olan proje değişikliğinin yapıldığını, müvekkilince yaptırılan Malatya 2.Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.iş sayılı tespit dosyasından açıkça anlaşılacağı üzere inşaatın fiilen gerçekleşme oranının %82,35 olduğunu belirterek haksız fesih nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı olarak şimdilik kar mahrumiyeti alacağı olarak 1.000,00 TL’nin, davalı idarenin fesih tutanağındaki işin gerçekleşme oranı olarak bildirilen %78,58 oranıyla müvekkilince yaptırılan tespitte belirlenen %82,35 oran arasındaki fark olan %3,77oranındaki fark imalat bedeli için şimdilik 1.000,00 TL’nin, haksız fesih nedeniyle müvekkilinin uğradığı maddî ve manevi kayıpları için 500,00 TL’nin olmak üzere toplam 2.500,00 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, davacı vekili 07/07/2008 tarihli dilekçesiyle dava dilekçesinde belirtilen 500,00 TL’nin 1TL’sının manevi tazminat kalanının maddi tazminat olarak talep ettiklerini bildirmiştir.
Asıl davada davalı vekili; Davacının ileri sürdüğü çeşitli sebeplerle 4 kez süre uzatımı verildiğini, süre uzatımlarıyla işin bitim tarihinin sırasıyla 25/09/2006, 24.11.2006, 22.05.2007 ve 05.08.2007 tarihi olarak belirlendiğini, davacının iş programının gerisinde kaldığını, 09/08/2007, 30/11/2007 ve 25/12/2007 tarihli ihtarnamelerle davacının uyarıldığını, 21/03/2008 tarihinde şantiyede yapılan tespitte çalışma yapılmadığı, şantiyenin atıl bir şekilde olduğunun tespit edildiğini, işin fiziki gerçekleşme oranının %78,59 olduğunu, sözleşmenin 26. maddesi gereğince çekilen ihtarla bildirilen 20 günlük süre dolduğu halde işin bitirilmesine yönelik tedbirler alınmadığından idarenin 24/03/2008 tarihli onayıyla sözleşmenin feshedildiğini ve teminatların irat kaydına karar verildiğini, davacının fesih komisyonu çalışmasına iştirak etmediğini, davacının dogalgaz projelerinin … tarafından geç onaylanmasına dair iddialarının yerinde olmadığını, doğalgaz altyapı projelerinin … tarafından 20/11/2007 tarihinde onaylandığını, müvekkiline 20 gün sonra sunulduğunu ve 10 gün içinde müvekkilince 26/12/2007 tarihinde onaylandığını, davacının işin gerçekleşme seviyesi ile ilgili iddialarının da yerinde olmayıp müvekkili idareden alacağının bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen … sayılı davada davacı vekili; Davalı ile müvekkili arasındaki feshedilen sözleşme konusu işin 30/05/2008 tarihinde müvekkili tarafından … İnş…Ltd. Şti.’ye 7.200.000,00 TL +KDV bedelle ihale edildiğini belirterek fazla hakları saklı olarak işin yeniden ihalesi nedeniyle oluşan 697.969,89 TL idari zararın sözleşme tarihinden, kabul edilmezse 24/03/2008 fesih tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen ….. E sayılı davada davalı vekili; Sözleşmenin haksız olarak feshedildiğini, davacının iddia ve taleplerinin haksız olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen …. E sayılı davada davacı vekili; Davalı ile imzalanan sözleşmenin feshi neticesinde kesin teminat mektuplarının nakde çevrilmesi nedeniyle fazla hakları saklı olmak üzere teminat mektuplarının güncellenmesine yönelik yapılan hesaplama sonucunda 363.565,69 TL’lik idare alacağının 03/02/2009 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen …. E sayılı davada davalı vekili; Sözleşmenin feshi ve teminat mektubunun gelir kaydedilmesi için gerekli yasal şartların oluşmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesince; Taraflar arasında “…… sözleşme imzalandığı konusunda ihtilâfın bulunmadığı, yargılama sırasında, İzmir 2.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10.04.2012 tarih ve ….sayılı dosyasından “…”nin iflasına karar verildiği, ikinci alacaklılar toplantısının 28.02.2014 tarihinde yapıldığı, somut olayda sözleşme gereğince sözleşmeye konu işin teslim tarihinden itibaren 360 gün içinde tamamlanarak geçici kabule hazır hale getirilmesi gerektiği, 17.08.2005 tarihinde yer teslimi yapılmasına, 25.09.2006, 24.11.2006, 22.05.2007 ve 05.08.2007 tarihlerine kadar dört kez süre verilmesine karşın işin tamamlanamadığı, ihtarnamelerde işin süresinin 05.08.2007 tarihinde bittiğini hatırlatarak 25.02.2008 gün ve…. yevmiye sayılı ihtarnamesiyle inşaatın 4 defa süre uzatımı verilmesine rağmen iş seviyesinin %78,59 oranında olduğunun tespit edildiği ve 20 gün içinde bitirilmemesi durumunda sözleşmenin fesih edileceğinin ihtar edildiği ve 21.03.2008 tarihinde inşaat mahallinde yapılan tespitte yüklenici firmadan yetkili kimsenin bulunmadığı, imalatlarla ilgili çalışmanın olmadığı ve şantiyenin atıl vaziyette olduğunun belirlenerek 24.03.2008 tarihinde sözleşmenin feshedildiği, her iki bilirkişiler kurulunun da sözleşmenin feshinin haklı olduğunu bildirdikleri, dosya kapsamına göre yüklenicinin doğal gaz projelerinin zamanında onaylanmaması ve 150 günlük ek süre verilmemesi savunmasının, bilirkişilerce yapılan tespitlere ve ifaya tamamen etkili olmadığı kanısına varıldığı ve esasen yüklenicinin 15.01.2008 tarihli ihtarnamede süre isteyerek 45 gün içinde bitireceğini beyan etmesine ve sözleşmenin fesih tarihi itibariyle fiilen bu süre de aşılmasına karşın ifanın gerçekleşmediği dikkate alındığında, sözleşmenin …. tarafından feshinin haklı olduğu kanısına varıldığı, müteakip değerlendirmelerin buna göre yapıldığı, davacı yüklenicinin iş seviyesinin Malatya 2. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin…. D.İş dosyasında belirlenen %82,35 olduğunu ileri sürmekte ise de, her iki bilirkişi raporundan da anlaşılacağı üzere değişik iş dosyasında detay pursantaj hesabı yapılmadığı buna karşın, dosyada bulunan fesih tespit raporunun blok bazında yapılan ve yapılmayan işlerin detaylı belirtildiği ve yapılan işlerin pursantaj olarak sınıflandırılarak pursantaj sonucu %78,59 seviyesi tespit edilmiş olmakla ve davacı vekilinin 04.11.2008 tarihli oturumdaki keşif yapılmasına gerek yoktur beyanı ve davalı vekilinin dosya üzerinden inceleme yapılması istemi dikkate alınarak bilirkişilerce yapılan inceleme neticesinde, iş seviyesinin ikinci bilirkişi görüşü doğrultusunda %78,59 olduğunun kabul edildiği, bu tespit ve kabuller sonucunda, asıl davada sözleşme işveren … tarafından haklı fesih edilmekle ve tespit komisyonunca belirlenen iş seviyesi uygun görülmekle, yüklenicinin imalat bedeli, kâr kaybı ve maddî ve manevî kayıplara ilişkin davanın reddine, birleşen….. sayılı davada sözleşmenin haklı feshi nedeniyle, davacı idarenin ödediği toplam bedel ile birinci ihalenin ikinci sırasındaki teklif arasında ortaya çıkan 697.969,89 TL’nin dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, birleşen …… sayılı davada, davanın kabulü ile, sözleşmenin haklı feshi nedeniyle, kesin teminatın güncellenen teminat farkı bedeli olan 363.565,69 TL’nin dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak, davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Davacı- birleşen davalarda davalı yüklenici vekilince asıl dava bakımından istinaf dilekçesinde özetle; Davalı idarece yapılan feshin haksız ve dayanaksız olup, mahkemece aksi yönde verilen kararın hatalı olduğunu, davalı yanca dört kez değişik zamanlarda sürenin uzatıldığını, dördüncü süre uzatımı ile 05/08/2007 tarihine kadar süre verildiğini, dolayısıyla haksız ve geçersiz bir gecikme söz konusu olmamakla davalının bilgisi dahilinde işle ilgili olarak sözleşme süresinin uzatımını gerektiren hallerin ve proje değişikliklerin söz konusu olduğunu, birinci ve ikinci süre uzatımının proje değişiklikleri nedeniyle üçüncü süre uzatımının sadece müvekkili şirkete değil davalı idare nezdinde ihale alan tüm firmalara ekonomik nedenlerle verildiğini, son süre uzatımı olan dördüncü süre uzatımının ise gerek proje değişiklikleri gerek ekonomik nedenlerle ve kış koşullarında imalat yapılamaması nedeniyle verildiğini, müvekkilince idareden kaynaklı proje onay tarihinde yaşanan gecikme ve mevsim şartlarından dolayı 29/02/2008 tarihli dilekçe ile süre uzatımı talep edildiği, müşavir firma ……A.Ş’ nin 29/02/2008 tarihli raporuyla 150 günlük bir sürenin verilmesi gerektiği hususuna değindiğini, ancak idarece bu süre beklenmeksizin kısa bir süre sonra 04/04/2008 tarihinde haksız fesih yaptığını, buna rağmen idarece yapılan fesihte haklı olduğunun kabul edilmesinin hatalı olduğunu, inşaat oranlarının aşamalarda alınan bilirkişi raporlarıyla yanlış hesaplandığını, işin %82,35 seviyesine tamamlandığı yönünde Malatya 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin …. D.iş sayılı tespit dosyasında yaptırılan bilirkişi incelemesine detay pursantaj hesabı yapılmadığından bahisle itibar edilmemesinin hatalı olduğunu, davalı yanca tek taraflı olarak tanzim edilen fesih tutanağında işin %78,59 mertebesinde olduğunun iddia edildiği, ancak bu oranın gerçeği yansıtmadığından …. D.iş sayılı dosyada tespit yaptırıldığını, tespit raporunda detay pursantaj hesabınında yapıldığını buna göre davalı idarece ve mahkemece %3,76’lık oranda bir imalatın yok sayıldığını, tespit raporuyla aşamalarda alınan rapor arasındaki farklılığın kabul edilebilir bir açıklamayla giderilememesi nedeniyle yanlış hüküm tesis edildiğini belirterek mahkeme kararının kaldırılmasına, asıl davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı birleşen davalarda davalı vekili ek karara karşı verdiği istinaf dilekçesinde; Mahkemece 18/01/2019 tarihli muhtıra ile birleşen davalar yönünden istinaf karar harcının eksik olduğu ve tamamlanması için taraflarına bir haftalık kesin süre verildiği, tebliğ edilen muhtırada asıl dava yönünden herhangi bir eksiklikten söz edilmediği, taraflarınca birleşen davalara yönelik istinaf taleplerinden vazgeçilmiş olması nedeniyle birleşen davalar yönünden eksik harçlar tamamlanmamışsa da asıl dava yönünden istinaf taleplerinin yeterli harç/masraf bulunması nedeniyle devam ettiğinin açık olduğu, müvekkili iflas idaresinin temsilcisi bulunduğu şirketin müflis olması nedeniyle iflas idaresiyle yapılan istişare neticesinde birleşen davalar yönünden istinaf kanun yolu taleplerinden vazgeçmiş olmaları nedeniyle eksik harcı tamamlamamış iseler de asıl dava yönünden istinaf taleplerinin mevcudiyetini koruduğunu ve asıl dava yönünden eksik harç da bulunmadığından mahkeme kararının kaldırılarak istinaf talebinin işleme alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Asıl ve birleşen davalar, alacak istemine ilişkin olup mahkemece asıl davanın reddine birleşen davaların kabulüne dair verilen karara karşı asıl davada davacı-birleşen davalarda davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Davacı birleşen davalarda davalı yüklenici vekilince asıl ve birleşen davalar yönünden kararın istinaf edilmesi üzerine İlk Derece Mahkemesinin ….. 14/05/2019 tarihli ek kararı ile, davacı-birleşen davada davalı vekiline 20/04/2019 tarihinde birleşen Ankara 6.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …..Esas sayılı dosyası için 11.919,58 TL ve birleşen 4.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin….. Esas sayılı dosyası için 6.208,79 TL eksik istinaf nispi harcının yatırılması için muhtıra tebliğ edildiği, buna göre 1 haftalık kesin süre içerisinde harç ikmalini yerine getirmediği gerekçesiyle davacı-birleşen davalarda davalı vekilinin istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.
Davacı-birleşen davalarda davalı vekili ek karara karşı istinaf isteminde bulunmuştur.
Dosyanın incelenmesinde, davacı-birleşen davalarda davalı vekilinin asıl ve birleşen davaları istinaf ettiği ancak 01/04/2019 tarihli ve ….sıra nolu sayman mutemedi alındı makbuzu ile asıl dava yönünden yatırılması gereken 121,30 TL istinaf başvuru harcı ve 44,40 TL maktu istinaf karar ve ilam harcını yatırdığı, asıl dava yönünden yatırılması gereken istinaf harçlarında herhangi bir eksikliğin bulunmadığı halde mahkemenin 14/05/2019 tarihli ek kararı ile asıl ve birleşen davalar yönünden ayrım yapılmaksızın asıl davadaki istinaf harçlarının yatırıldığı hususu nazara alınmaksızın asıl davada davacı vekilinin istinaf talebinin reddine karar verilmesi doğru olmadığından asıl davada davacı vekilinin mahkemenin ek kararına yönelik istinaf isteminin kabulü ile İlk Derece Mahkemesini….. sayılı 14/05/2019 tarihli ek kararının kaldırılarak, asıl dava yönünden davacı vekilinin istinaf isteminin incelenmesinde;
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 12.08.2005 tarihli ……. İnşaatı İşinin yapımı konulu eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, mahkemece dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilerek yasal düzenlemelere uygun karar verilmiş olduğu, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin asıl davaya ilişkin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Asıl davada davacı vekilinin ek karara yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile Ankara 9. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 14/05/2019 gün ve ….sayılı ek kararının asıl dava yönünden kaldırılmasına,
2-Asıl davada davacı vekilinin asıl davaya ilişkin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine,
3-Ek kararın istinafına yönelik asıl davada davacı tarafından yatırılan 121,30 TL istinaf başvuru harcı ile 44,40 TL istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine,
4-Harçlar Kanunu gereğince asıl davanın istinaf incelemesi yönünden alınması gereken 59,30 TL istinaf karar harcından peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 14,90 TL harcın asıl davada davacıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
5-İstinaf başvurusu nedeniyle asıl davada davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin ve başvuru harcının kendisi üzerinde bırakılmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nın 361. maddesi gereğince kararın taraflara tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay’da TEMYİZ yolu açık olmak üzere 17/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan…
e-imzalıdır

Üye…
e-imzalıdır

Üye…
e-imzalıdır

Katip…
e-imzalıdır