ihale konusu iş kapsamında olan ve yüklenicinin … TL teklif verdiği … poz nolu … iş kaleminin bu iş kapsamında yaptırılmayıp, … tarihinde aynı yükleniciye ihale edilen … TL sözleşme bedelli … kapsamında daha yüksek bedelle yaptırıldığı

Kamu İdaresi Türü	Diğer Özel Bütçeli İdareler
Yılı	2019
Dairesi	1
Karar No	10871
İlam No	183
Tutanak Tarihi	6.10.2022
Kararın Konusu	İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

 

 

… tarafından … tarihinde ihale edilen ve … tarihinde yapılan devir sonucunda … yüklenimi haline gelen … TL sözleşme bedelli …nde;

A) Söz konusu iş kapsamında olan ve yüklenicinin … TL teklif verdiği … poz nolu … iş kaleminin bu iş kapsamında yaptırılmayıp, … tarihinde aynı yükleniciye ihale edilen … TL sözleşme bedelli … kapsamında daha yüksek bedelle yaptırıldığı anlaşılmıştır.

Anılan işin işyeri teslimi … tarihinde yapılmış, işin devamı esnasında … tarihinden itibaren söz konusu iş kaleminin yapılması için çeşitli tarihlerde toplam … günlük süre uzatımı verilmesine rağmen bu süre içinde bu iş kaleminden yalnızca … yapılmış; son verilen süre uzatımı ile birlikte işin bitim tarihi … tarihine ertelenmiş, ancak bu tarih de beklenmeden sözleşme bedelinin %100’ünde, … TL bedel ile … tarihinde iş tamamlanmıştır.

Diğer taraftan anılan iş kapsamında … km yapılan bitümlü sıcak temel ve binder tabakasının … km’lik kısmının aşınma tabakasının bu iş kapsamında yaptırıldığı; bitümlü temel ve binder tabakası yapılıp aşınma tabakası yapılmayan … m2’lik kısmın aşınma tabakasının ise aynı yükleniciye ikmal işi kapsamında, bitümlü sıcak temel, binder tabakası ve TMA aşınma tabakasını içeren … poz nolu … iş kalemi içinde yaptırıldığı anlaşılmıştır.

İkmal işindeki bu iş kalemi için yüklenici tarafından … TL teklif verilmiştir. Söz konusu iş kaleminin birim fiyat tarifindeki düzenlemeye göre aşınma tabakası tamamlandığında teklif bedelinin …’ı ödenecektir. Buna göre yükleniciye ilk iş kapsamında yapması gereken … m2 için ikmal işi kapsamında ve ikmal işi sözleşme fiyatları ile … TL ödenmiştir.

Anılan ilk iş kapsamında, çeşitli tarihlerde TMA tabakasının yapılması için toplam … gün süre uzatımı verilmiş olmasına rağmen, … m2’lik aşınma tabakası imalatı yaptırılmayarak söz konusu imalatın ikmal işi kapsamında daha yüksek bir bedelle yaptırılması sonucu kamu zararı oluşmuştur. Oluşan kamu zararından, Harcama Yetkilisi, Gerçekleştirme Görevlisi ve .. (son) no.lu hakedişi düzenleyenler birlikte sorumludurlar.

Bu itibarla, … TL kamu zararının … (son) no.lu hakedişi düzenleyen … ile …’a, müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

Anılan Kanunun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi.

B) Söz konusu işin sözleşmesi devredildiği halde devir sözleşmesinden damga vergisi alınmadığı anlaşılmıştır.

İşin ilk yüklenicisi … iken … tarihli devir sözleşmesi ile iş ….’ye devredilmiştir.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 14’üncü maddesi uyarınca belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin devri halinde aslından alınan verginin dörtte birinin alınması gerekmektedir. Bununla birlikte anılan Kanun’un 26. maddesinde “Resmi dairelerin ilgili memurları kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga Vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tesbit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecburdurlar.” hükmü yer aldığından, noterde yapılan devir sözleşmesinin ibraz edildiği kamu görevlisinin, damga vergisini arama yükümlülüğü bulunmaktadır.

Maliye Bakanlığının 27.02.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 1 Seri Nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğin 4.7’nci maddesinde,

“Diğer döviz kazandırıcı faaliyetlerde, belgeye bağlı olarak uygulanan damga vergisi ve harç istisnasının; belge sahibi yatırımcı, ihracatçı veya üstlenicinin belge kapsamındaki iş nedeniyle ihale makamı dışında kalan ve belge sahibi olmayan diğer kişi ve kuruluşlarla (taşeron, malzeme müteahhidi v.b) yapacağı muamelelere tatbiki mümkün değildir.

…

Bu durumda, döviz kazandırıcı faaliyetlerde, ihale makamı dışında kalan diğer işlem tarafları arasındaki muamelelere; her iki işlem tarafının da o işle ilgili olarak düzenlenmiş belgeye sahip olmasına bağlı olarak damga vergisi ve harç istisnası tatbik edilecektir.”

hükmü yer almaktadır.

Bu hükme göre, devir sözleşmesine damga vergisi ve harç istisnası uygulanabilmesi için devir eden ve devir alan tarafın her ikisinin de bu kapsamda alınmış istisna belgesine sahip olması gerekmektedir.

İlk yüklenici … adına düzenlenmiş … tarihli Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesi bulunmaktadır. Savunmalarda, işi devir alan … adına düzenlenmiş … tarihli Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesi bulunduğundan devir sözleşmesinin damga vergisi istisnası kapsamında bulunduğu belirtilmektedir. Ancak devir sözleşmesinin tarihi … olup, sözleşme damga vergisini doğuran olay sözleşmenin imzalanmasıyla birlikte ortaya çıkmaktadır. Devir sözleşmesinin imzalandığı tarih olan …’te … adına düzenlenmiş Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesi olmadığından, vergiyi doğuran olay meydana gelmiştir.

1 Seri Nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ’in 4.1’inci maddesinde yer alan, “Belgenin alınmasından önce veya belgenin geçerlilik süresinin dolmasından sonra, belgeye bağlanan iş ile ilgili olarak yapılan işlemlere, damga vergisi ve harç istisnası tatbik edilmeyecektir.” hükmüne istinaden belge tarihinden önce yapılan devir sözleşmesi için istisna uygulanması mümkün değildir.

Bu nedenle işin devrine ilişkin sözleşmeden damga vergisi alınmaması sonucu kamu zararı oluşmuştur.

Bu itibarla, … TL kamu zararının, devir sözleşmesini uygun gören kamu görevlileri … ve …e müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

Anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla karar verildi.

Karşı Oy Gerekçesi:

…’nün karşı oy gerekçesi:

Maliye Bakanlığı’nın 27.02.2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “1 Seri No ‘lu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ” in 4.7’nci maddesinde;“Bu durumda, döviz kazandırıcı faaliyetlerde, ihale makamı dışında kalan diğer işlem tarafları arasındaki muamelelere; her iki işlem tarafının da o işle ilgili olarak düzenlenmiş belgeye sahip olmasına bağlı olarak damga vergisi ye harç istisnası tatbik edilecektir.” hükmü yer almaktadır. Sözleşmeyi devir eden ve devir alan tarafın her ikisi de Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesine sahip olduğundan damga vergisi istisnasından yararlanmaları mümkündür. Bu nedenle konu ile ilgili ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmesi gerekir.

C) … tarafından yapılan deneylerin ücretlerinin yükleniciden tahsil edilmediği anlaşılmıştır.

Sözleşme eki birim fiyat tariflerinde yapılacak deneylerin birim fiyata dahil olduğu belirtilmiştir. Ayrıca tariflerde birim fiyata dahil olmayan masraflar kısmında deney ücretleri sayılmamıştır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yükleniciye ait giderler” başlıklı 27. maddesinde,

“(1) İşin gerçekleştirilmesi için gerekli ve yüklenicinin yapmak zorunda olduğu bazı işlerin karşılığı olan, aşağıdaki bentlerde gösterilen giderlerin tümü, sözleşme veya eklerinde kimin tarafından ödeneceği belirtilmemiş ve aksine bir hüküm bulunmamakta ise;

…

ç) Sözleşmede veya eklerinde belirtilen yükleme ve benzeri teknik deneylerin giderleri,

d) Kabul heyetlerinin gerekli gördüğü durumlarda, yüklenicinin yaptığı işlerle ilgili olarak güven sağlamak için yapılacak bütün teknik deneylerin giderleri,..”

denilmektedir.

Buna göre iş kapsamında yaptırılacak tüm deneylerin gideri yükleniciye ait olmasına rağmen, yapılan protokoller kapsamında bir kısım deneylerin ücreti yükleniciden tahsil edildiği halde bir kısım deney ücretlerinin ise tahsil edilmemesi nedeniyle kamu zararı oluşmuştur.

Bu itibarla, … TL kamu zararının, deney ücretlerinin yükleniciden tahsilinden sorumlu olan …’a tek başına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

Anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi.