ihale konusu işin ana unsuruna ilişkin hizmet verilemeyeceği açık olan somut durumda hastalığın yayılımının ancak temasın azaltılması ile mümkün olabileceğinin belirtilerek ihalenin iptal edilmesi

Toplantı No 2020/031
Gündem No 25
Karar Tarihi 08.07.2020
Karar No 2020/UH.I-1182

BAŞVURU SAHİBİ:

Acb Gıda Tem. ve Bakım Medikal Otomasyon San. ve Tic. Ltd. Şti.

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık Anonim Şirketi,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/199448 İhale Kayıt Numaralı “2 (İki) Yıl Süreyle Şirketimiz Yht ve Anahat Trenlerinde Yolculara Verilecek Özel Olarak Hazırlanmış Yemek Paketi, Kahvaltı Paketi ve İkram Paketlerinin Temini ile Yemekli Vagonların İşletilmesi Esaslarına İlişkin Hizmet Alımı İşi” İhalesi

 

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık Anonim Şirketi tarafından 12.05.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2 (İki) Yıl Süreyle Şirketimiz Yht ve Anahat Trenlerinde Yolculara Verilecek Özel Olarak Hazırlanmış Yemek Paketi, Kahvaltı Paketi ve İkram Paketlerinin Temini ile Yemekli Vagonların İşletilmesi Esaslarına İlişkin Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Acb Gıda Tem. ve Bakım Medikal Otomasyon San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 10.06.2020 tarih ve 25074 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.06.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/938 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;

 

İhale komisyonunca alınan iptal kararının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na ve ilgili mevzuata uygun olmadığı, yapılan değerlendirmenin rekabet, eşit muamele ilkelerine aykırı olduğu,

 

12.05.2020 tarihinde fiyat tekliflerinin kayda alındığı, e-teklif belge açma ve kontrol tutanağında fiyat teklifi veren isteklilerin bilgilerinin düzenlendiği, devam eden ihale sürecinde ihale komisyonu tarafından teklifi sınır değerin altında olan Smc Yemek Tem. Sportif Faal. İnş. İş Sağ. ve Güven. Bil. Yapım. Sağ. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Tim 1 Yemek Hizm.Gıda Tem. San. ve Tic. A.Ş.- Temsa İnş. Tem. Sağ. Hizm. Gıda Tur. San. ve Ltd. Şti. İş Ortaklığı’ndan aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, anılan işlemlerden sonra ekonomik açıdan en avantajlı teklif ve ikinci teklifin belirlendiği,

 

Akabinde, 01.06.2020 tarihinde ihalenin iptal edildiği, ihale iptal gerekçelerinin somut delillerden yoksun olduğu, ülkemizde Covid-19 salgınının 2020 yılı Mart ayının ortalarında başladığı, salgın ile ilgili tedbirlerin ve kuralların anılan tarihte açıklandığı, buna göre önlem alınmaya devam edildiği, kamudaki tüm hizmetlerin bu kural ve önlemler dâhilinde devam ettiği, salgından dolayı kamuda sözleşmesi devam eden benzer hizmetlerin fesih ya da iptal edilmediği, Covid-19 salgınında durdurulan YHT tren seferlerine 28.05.2020 tarihinde yeniden başlanıldığı, ilgili Bakanlığın YHT tren seferlerinin açılışında yaptığı açıklamada salgın nedeniyle yemek, kahvaltı ve ikram paketi verilmesini 3-4 ay ertelemek üzere verilmeyeceğinin beyan edildiği, diğer bir ifadeyle ihale konusu hizmet işinin tamamen kaldırılmadığı, sadece belirli bir süreliğine ertelendiği, anılan sürenin ihale sürecinde sözleşme aşamasına kadar geçecek süre olduğu, bu süreden sonra sözleşme imzalanmasının hizmet işine yeni bir maliyet oluşturmayacağı, aksine iptal ettikten sonra tekrar ihaleye çıkılmasının kamuya fazla bir maliyet oluşturacağı, ihale dokümanında 2 yıl olan işin süresinin işe başlama tarihinden itibaren başlatılacağının belirtildiği, yani geçici bir süre ile hizmet verilmemesinin hizmeti etkilemeyeceği, kaldı ki mevzuatta işlerde iş eksilişi ya da iş artışlarına yönelik düzenlemelerin bulunduğu,

 

İhaleye teklif edilmiş olan fiyatlara ve yaklaşık maliyete göre rekabet ortamının oluştuğu, teklifleri ile yaklaşık maliyet arasında 7.000.000,00 TL’ye yakın bir farkın olduğu, bunun da kamunun menfaatine olduğu, ihalenin iptal edilmesi durumunda aynı işin daha yüksek fiyatlara yapılacağı, idarece yapılan işlemlerin genel hukuk ilkeleri ve mevzuata göre aykırı olduğu, idarece alınan iptal kararının iptaline karar verilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

 

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

 

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

 

Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 64’üncü maddesinde “(1) İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum gerekçeleriyle birlikte bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez…” hükmü,

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2 (iki) Yıl Süreyle Şirketimiz YHT ve Anahat Trenlerinde Yolculara Verilecek Özel Olarak Hazırlanmış Yemek Paketi, Kahvaltı Paketi ve İkram Paketlerinin Temini ile Yemekli Vagonların İşletilmesi Esaslarına ilişkin Hizmet alımı işi,

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

2 (iki) Yıl Süreyle Şirketimiz YHT ve Anahat Trenlerinde Yolculara Verilecek Özel Olarak Hazırlanmış Yemek Paketi, Kahvaltı Paketi ve İkram Paketlerinin Temini ile Yemekli Vagonların İşletilmesi Esaslarına ilişkin Hizmet alımı işi.

1.000.000 Paket Yemek Tabağı (Kırmızı Etli)

  225.000 Paket Yemek Tabağı (Beyaz Etli)

  650.000 Paket Kahvaltı Tabağı

  270.000 Paket Kahvaltı İkram Seti

  315.000 Paket Bisküvi İkram Paketi

 585.000 Paket Sandviç İkram Paketi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Teknik Şartname EK-3 listede belirtilmiştir.” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.

34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Şikâyete konu ihalenin YHT ve ana hat trenlerinde yolculara verilecek özel olarak hazırlanmış yemek paketi, kahvaltı paketi ve ikram paketlerinin temini ile yemekli vagonların işletilmesi esaslarına ilişkin hizmet alımı işi olduğu, idare tarafından 30.04.2020 tarihinde istekli olabileceklere Zeyilname-1 ve Açıklama-1’in tebliğ edildiği, 06.05.2020 tarihinde Açıklama-2’nin tebliğ edildiği, 12.05.2020 tarihinde ihalenin gerçekleştirildiği, idarece düzenlenen e-teklif açma ve belge kontrol tutanağından Asil Kurumsal Hiz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Karya Makina Hırdavat İnş. ve Tem. Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. ve Detay Otomasyon Sosyal Hiz. Taş. Tem. E.O. Ü.T.İ.T.Y.R.S.T. Ltd. Şti. tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunda geçici teminata ilişkin satırlar doldurulmadığından teklifin geçersiz olduğunun anlaşıldığı, idarece sınır değerin hesaplanarak teklifi sınır değerin altında kalan Smc Yemek Tem. Sportif Faal. İnş. İş Sağ. ve Güven. Bil. Yapım. Sağ. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Tim 1 Yemek Hizm.Gıda Tem. San. ve Tic. A.Ş.- Temsa İnş. Tem. Sağ. Hizm. Gıda Tur. San. ve Ltd. Şti. İş Ortaklığı’ndan 21.05.2020 tarihinde aşırı düşük teklif açıklamasının talep edildiği, anılan istekli tarafından 27.05.2020 tarihinde maliyet hesaplamalarında hata bulunduğu ve verdikleri teklifin gerçek maliyeti yansıtmadığı hususları ifade edilerek aşırı düşük teklif açıklaması verilmediği, 05.06.2020 tarihinde isteklilere tebliğ edilen komisyon kararı ile ihalenin 01.06.2020 tarihinde “YHT tren seferlerinin 28/05/2020 tarihi itibariyle yeniden başlamış olmasına rağmen Covit-19 salgını nedeniyle yemek, kahvaltı ve ikram paketi verilmemesi, salgın ile ilgili sürecin bu aşamada öngörülemez olmasından dolayı yemek, kahvaltı ve ikram paketinin ne zaman verileceğinin de belli olmaması sebebiyle yapılacak işin maliyetinin de değişecek olması dikkate alınarak, 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen “ İdarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; rekabeti, güvenirliği, gizliliği, ihtiyaçların uygun şartlarda karşılanmasını ve kamu kaynaklarının etkin kullanımını teminen bütün teklifler reddedilerek bu iş için yapılan ihalenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesi kapsamında iptal edilmesine karar verilmiştir.” gerekçesiyle iptal edildiği anlaşılmıştır.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre yapılan ihalelerde ihalenin iptali hususunda ihale komisyonlarına ve dolayısıyla idarelere takdir yetkisi tanınmakla birlikte, bu takdir yetkisi mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığından, takdir yetkisinin anılan Kanun’un temel ilkelerine uygun şekilde, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanılması ve somut olaya ilişkin koşulların dikkate alınarak karar verilmesi gerekmektedir.

 

İhalenin iptaline ilişkin temel gerekçenin Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilen küresel bir salgın hastalık olan Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle alımı yapılacak hizmetin niteliğinin değişmesi olduğu, bahse konu alımın yemek, kahvaltı ve ikram paketlerinin temini ile yemekli vagonların işletilmesine ilişkin olması nedeniyle hizmetin YHT ve ana hat trenlerinde yolculara verileceği, söz konusu salgın sürecinde ülke genelinde muhtelif önlemler alınarak şehirlerarası ve şehir içi tren seferlerinin salgının ilk aşamasında iptal edildiği, tren seferlerinin 28.05.2020 tarihi itibarıyla yeniden başladığı, salgın ile ilgili sürecin bu aşamada öngörülemez olmasından dolayı yemek, kahvaltı ve ikram paketinin ne zaman verileceğinin belli olmadığı ve içinde bulunulan durumun ne kadar süre boyunca devam edeceğinin belirsiz olduğu, idare tarafından da bu belirsizlik altında ihtiyaçların sağlık bir şekilde tespitinin yapılamayacağının ifade edildiği görülmüştür.

 

Bu çerçevede, şikâyete konu ihalenin Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilen küresel bir salgın hastalık olan Covid-19 gerekçe gösterilmek suretiyle iptal edildiği, Sağlık Bakanlığı ve ilgili kuruluşlar tarafından söz konusu hastalığın yayılımının ancak temasın azaltılması ile mümkün olabileceğinin belirtildiği, diğer taraftan içinde bulunulan durumun ne kadar süre boyunca devam edeceğinin belirsiz olduğu, idare tarafından da bu belirsizlik altında ihtiyaçların sağlık bir şekilde tespitinin yapılamayacağı, ihale konusu işin ana unsuruna ilişkin hizmet verilemeyeceği açık olan somut durumda ihalenin iptal edilmesi işleminde, anılan Kanun’da ihalenin iptali konusunda idarelere tanınan takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı kullanılmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

 


Oybirliği ile karar verildi.