|
BAŞVURU SAHİBİ:
Dep Yap. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İzmit Belediye Başkanlığı Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/689394 İhale Kayıt Numaralı “Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İzmit Belediye Başkanlığı Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 22.08.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Dep Yap. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 16.08.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.08.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.08.2022 tarih ve 45506 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.08.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/896 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Teknik Şartname’nin “Sigorta” başlıklı 9’uncu maddesinin 4, 5, 6 ve 11 numaralı alt bentlerinde yer alan düzenlemelerin mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki; bahse konu düzenlemelerde, şoför hatası nedeniyle ortaya çıkacak olan zarar/ziyan ile hukuki sonuçlardan yüklenicinin sorumlu olduğunun ve yüklenici tarafından tam kasko sigortası yaptırılması gerektiğinin belirtildiği, operatör hatalarından doğacak sorumluluğa ilişkin ise ihale dokümanında herhangi bir belirleme yapılmadığı, öte yandan şoförlerin ve operatörlerin idarenin personeli olduğu ve yürürlükteki mevzuatta tam kasko adında bir kaskonun bulunmadığı, ayrıca şoför hatasına bakmaksızın ölümlü kazalar neticesinde ortaya çıkan her türlü zarar ziyan ile tazminatların sorumluluğunu alabilen bir kasko poliçesinin mevcut olmadığı, şoför/operatör hatası nedeniyle araçların hasar görmesi durumunda ise bir sonraki yılın kasko sigortası giderinin daha fazla olacağı ve ücret artışı miktarının istekliler tarafından öngörülemeyeceği; söz konusu düzenlemelerin; idarenin personeli olan şoför ve operatörlerin kaza yapmaları neticesinde vefatları halinde aileleri tarafından açılacak maddi ve manevi tazminat davalarından yüklenicinin sorumlu olacağı şeklinde sonuç doğurduğu, ancak İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun uygulanması konusunda yüklenicinin değil idarenin sorumlu olduğu; Teknik Şartname’nin 4.16’ncı maddesinde, kullanıcıların hatası veya trafik kurallarını ihlali nedeniyle ortaya çıkacak cezalardan yine kullanıcıların sorumlu olduğunun ifade edildiği, dolayısıyla Şartname’nin 4.16’ncı maddesinde yer alan düzenlemeler ile 9’uncu maddesinin mezkûr alt bentlerinde yer alan düzenlemelerin birbiriyle çeliştiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Hazine Müsteşarlığı tarafından onaylanarak 01.04.2013 tarihinde yürürlüğe giren Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları’nın “Sigortanın Kapsamı” bölümünde “Bu sigorta ile sigortacı, sigortalının poliçede belirtilen ve karayolunda kullanma izni olan motorlu ve motorsuz kara araçlarından, römork veya karavanlardan iş makinelerinden, lastik tekerlekli traktörler, diğer zirai tarım makinelerinden doğan menfaatin aşağıda belirtilen risklerin gerçekleşmesi sonucunda doğrudan uğrayacağı maddi zararları teminat altına alır.
a) Aracın karayolunda veya demiryolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz araçlarla
çarpışması,
b) Gerek hareket gerek durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketli bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cisme çarpması, devrilmesi, düşmesi, yuvarlanması gibi kazalar,
c) Üçüncü kişilerin kötü niyet veya muziplikle yaptıkları hareketler, ile fiil ehliyetine sahip
olmayan kişilerin yol açacağı zararlar,
d) Aracın yanması,
e) Aracın veya araç parçalarının çalınması veya çalınmaya teşebbüs edilmesi
Kasko sigortası uygulamasında aşağıdaki ürün isimleri altında ve içeriklerinde teminat verilir.
Dar Kasko: Yukarıdaki teminat gruplarından bir kısmı için teminatın verildiği üründür.
Kasko: Yukarıdaki teminat gruplarının tamamı için teminatın verildiği üründür
Genişletilmiş Kasko: Yukarıdaki teminat gruplarının tamamı ve bu genel şartlarda ek sözleşme ile teminat kapsamına dahil edilebilecek risklerden bir kısmı için teminatın verildiği üründür.
Tam Kasko: Yukarıdaki teminat gruplarının tamamı ve bu genel şartlarda ek sözleşme ile teminat kapsamına dâhil edilebilecek tüm riskler için teminatın verildiği üründür…” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı
b) Miktarı ve türü: 731 gün (24 ay) süre ile, akaryakıtı idareye ait olmak üzere, 200 adet sürücüsüz araç kiralama hizmeti alımı…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. Teknik Şartnamede yükleniciye ait olduğu belirtilen tüm giderler, vergi (KDV hariç), sigorta, resim, harç giderleri teklif fiyata dâhil edilecektir…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “.1. İşe başlama tarihi 01.10.2022; işi bitirme tarihi 30.09.2024…” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Hizmetin tanımı ve genel hükümler” başlıklı 4’üncü maddesinde “…16-Sözleşme süresince araçların akaryakıt, köprü-otoban geçiş ücretleri, otopark ücretleri İzmit Belediyesi tarafından ödenecek ve kullanıcıların hatalı araç kullanımından veya “trafik kurallarını ihlal”den kaynaklanan trafik cezaları sürücü tarafından ödenecektir…” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Kiralık Hizmet Araçlarında Aranan Özellikler” başlıklı 5’inci maddesinde “1-Yüklenici ve kiralanacak muhtelif araçlar; ihale konusu işin yerine getirilmesinde alınması zorunlu olan ve şehir içi, şehirler arası yolcu ve yük taşıma-çalışma-çalıştırılma amacına uygun; Karayolları Trafik Yönetmeliği ve/veya Karayolu Taşıma Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatlara göre bu iş için özel olarak istenen/düzenlenen sicil, izin, ruhsat, belge, sigorta, koltuk sigortası vb.ye sahip, yetkili, belgeli, izinli haiz olacaktır. İlgili mevzuat gereği alınması gereken belge, izin ve ruhsat vb.nin alınmaması ve/veya eksikliğinden doğabilecek tüm cezai yaptırımlar ve sorumluluk yükleniciye aittir…” düzenlemesi,
Bahse konu Şartname’nin “Sigorta” başlıklı 9’uncu maddesinde “1-Yüklenici, çalıştırmayı taahhüt ettiği araçların; akaryakıt hariç her türlü giderlerinin (motorlu taşıtlar vergisi, zorunlu trafik sigortası, tam kasko, bakım-onarım vb. yükümlülükler) zamanında yerine getirilmesini sağlamakla mükelleftir…Araçların sigorta, kasko, araç muayene, egzoz muayene ve sigortalardan doğacak her türlü ceza ve yükümlülük yükleniciye ait olacaktır.
2-Yüklenici; araçların cins, model, koltuk sayısı vb. özellikleri doğrultusunda Trafik Kanunu’nun öngördüğü mecburi mali mesuliyet (trafik) sigortası yaptırmakla yükümlüdür.
3-Aracın trafik sigortası, zorunlu muayeneleri veya vergilerinin eksik olması nedeniyle kesilebilecek trafik cezaları yüklenici tarafından karşılanacaktır.
4-Yüklenici, İzmit Belediye Başkanlığına kiraladığı araçların ruhsat bilgilerindeki özelliklere göre (cins, model, özel araç, koltuk sayısı, koltuk sigortası, iş makinası, kırılma vb. de içeren) tam kasko yaptıracaktır. Tam kasko sigortalarını; (şoför hatasına bakılmaksızın ve çok kullanıcıyı kapsayacak şekilde) kaza, hırsızlık, yangın, tabi afetler, terör, sabotaj, halk hareketleri vb. riskleri ve her türlü zarar-ziyanı kapsayacak şekilde yaptırmak zorundadır…
5-Yüklenici, araçların kasko poliçelerini; Türkiye’nin her yerinde, yılın tüm günlerinde ve günün 24 saatinde Şartname’de belirtilen tüm riskleri ve üçüncü şahıslara verilecek zararları da kapsayacak şekilde yaptırılacaktır. Çıkabilecek tüm sorumluluklarda yüklenici sorumlu olacaktır.
6-Yüklenici veya kasko şirketi; tutulan herhangi bir rapor nedeniyle, İzmit Belediye Başkanlığından veya görevlendirdiği personelinden ya da kullanıcısından zarar ve ziyanlar için bedel talep etmeyecektir. Doğacak hukuki sonuçları da yükleniciye rücu edecektir.
7-Kasko ve trafik sigorta poliçelerinin yapılmaması, eksik yapılması, yönetmeliklere uygun yapılaması, hatalı olması veya zamanında yenilenmemesi, teminatlarının yetersiz kalması vb. hallerde ortaya çıkabilecek ve/veya bunlara bağlı İzmit Belediye Başkanlığının ya da görevlendirdiği personelinin karşılaşabileceği her türlü maddi, manevi, hukuki sorumluluk ve zarar-ziyan yükleniciye aittir.
…
11-Araçtaki şoför ve yolcuların yaralanma veya ölümü halinde ödenecek tazminat miktarları kasko sigortasında belirtilecektir. Kasko sigortası çok kullanıcıyı ve her türlü zarar ve ziyanı kapsayacak şekilde yapılacak, kaza-hasar vb. durumlarda idareden veya kullanıcıdan, zarar ve ziyanlar için bedel talep edilmeyecektir. Kasko sigorta poliçesi buna göre düzenlenmiş ve araç üzerindeki tüm aksesuar, aparat, donanım vb. sigorta kapsamında olacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Şartname’nin “Araç İsimleri ve Adetleri” başlıklı 11’inci maddesinde ise aşağıdaki tabloya yer verilmiştir:
|
SIRA NO
|
ARAÇ TİPİ VE TEKNİK ÖZELLİKLERİ
|
TOPLAM ADET
|
|
1
|
Sedan Tipi Binek Araç
|
10
|
|
2
|
Hafif Ticari Kombi Tipi Araç
|
96
|
|
3
|
Açık Kasalı Çift Kabin Kamyonet Tipi Araç
|
30
|
|
4
|
Açık Kasalı Tek Kabin Kamyonet Tipi Araç
|
1
|
|
5
|
Panel Van Araç Uzun Şase
|
1
|
|
6
|
Panel Van Araç Kısa Şase
|
1
|
|
7
|
En az 15-En Fazla 20 m³ Açık Damperli Kamyon
|
6
|
|
8
|
En Az 5-En Fazla 6 m³ Açık Damperli Kamyon
|
14
|
|
9
|
En Az 10-En Fazla 13 m3 Açık Kasa Damperli Kamyon
|
2
|
|
10
|
Kazıcı Yükleyici İş Makinası
|
3
|
|
11
|
4×2 Çift Kabin Pick-Up
|
9
|
|
12
|
4×4 Çift Kabin Pick-Up
|
15
|
|
13
|
Mini Ekskavatör Kauçuk Lastik Paletli
|
1
|
|
14
|
Engelli Aracı
|
1
|
|
15
|
Su Arıtmalı Çöp Konteyneri Yıkama ve Dezenfekte Aracı
|
1
|
|
16
|
8+1 Minibüs
|
1
|
|
17
|
Minibüs Tipi Araç
|
4
|
|
18
|
Otobüs Tipi Araç
|
4
|
|
TOPLAM
|
|
200
|
Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; inceleme konusu ihalenin muhtelif çeşit ve özelliklerde 200 adet aracın 24 ay süre ile sürücüsüz olarak kiralanması işine ilişkin olarak düzenlendiği; bahse konu ihalede, araçların zorunlu mali sorumluluk (trafik) sigortası ve tam kasko giderlerinin istekliler tarafından teklif fiyatına dâhil edilmesi gerektiği, yüklenici tarafından tam kasko sigortalarının, şoför hatası olup olmadığına bakılmaksızın; kaza, hırsızlık, yangın, tabi afetler, terör, sabotaj, halk hareketleri vb. riskler ile üçüncü şahıslara verilecek zararlar dâhil her türlü zarar-ziyanı karşılayacak şekilde yaptırılması gerektiği; araçtaki şoför ve yolcuların yaralanması veya ölümü halinde ödenecek tazminat miktarlarının da kasko sigortasında belirtileceği; kullanıcıların hatalı araç kullanımından veya trafik kurallarını ihlalinden kaynaklanan trafik cezalarının ise sürücüsü tarafından ödeneceği anlaşılmaktadır.
Hazine Müsteşarlığı tarafından onaylanarak 01.04.2013 tarihinde yürürlüğe giren Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları’nda; kasko sigortası türlerinin ve bu türlerin kapsamına giren teminatların neler olduğunun belirtildiği, bahse konu kasko sigortası türleri arasında “tam kasko”ya da yer verildiği, bu bağlamda Teknik Şartname’de, yüklenicinin kiraya verdiği araçlara yaptırması gerektiği ifade edilen “tam kasko”nun mevcut kasko sigortası türleri arasında bulunduğu; istekliler tarafından yaptırılması zorunlu olan zorunlu mali sorumluluk (trafik) sigortası ile kasko sigortasına ilişkin olarak İdari Şartname’de yer alan düzenlemelerin ilgili mevzuatına uygun olduğu, ihale konusu işin sürücüsüz araç kiralama hizmeti olduğu, dolayısıyla sürücü hatalarından kaynaklanan her türlü zarar ziyanın yüklenicinin sorumluluğunda olmayıp ilgili sigortası kapsamında karşılanacağının açık olduğu, bu çerçevede Teknik Şartname’de, kullanıcı hatasından kaynaklanan ve sigorta kapsamına girmeyen trafik cezalarının yine kullanıcısı tarafından ödenmesi gerektiğine yönelik yapılan düzenlemelerin de, kasko sigortasına ilişkin yapılan düzenlemeler ile çelişmediği, ayrıca ihaleye teklif verecek olan istekliler tarafından, araçların hasar görmesi durumunda bir sonraki yılın kasko sigortası ücretinde meydana gelebilecek artışların basiretli bir tacir olarak öngörülmesi ve tekliflerin söz konusu artışlar dikkate alınmak suretiyle hazırlanması gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin anılan hususlara yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinin 6 numaralı alt bendinde “Yüklenici veya kasko şirketi; tutulan herhangi bir rapor nedeniyle, İzmit Belediye Başkanlığından veya görevlendirdiği personelinden ya da kullanıcısından zarar ve ziyanlar için bedel talep etmeyecektir. Doğacak hukuki sonuçları da yükleniciye rücu edecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, öte yandan yargı kararı alınmasını gerektirecek herhangi bir durumun ortaya çıkması halinde bu kararın uygulanacağının aşikâr olduğu anlaşılmış olup; başvuru sahibinin “operatör hatalarından doğacak sorumluluğa ilişkin olarak ihale dokümanında herhangi bir belirleme yapılmadığı” yönündeki iddiasının incelenmesi neticesinde ise; inceleme konusu ihale kapsamında kiralanacak araçlardan bir kısmının iş makinesi olduğu, ihale dokümanı düzenlemelerinde operatörlere ilişkin ayrıca bir düzenleme yapılıp yapılmaması hususundaki takdir yetkisinin idarede olduğu, başvuru sahibinin anılan hususlara yönelik iddialarının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
|