ihalenin 36 ay süre ile katı atıkların toplanması nakli ve kent temizliği işlerinde kullanılmak üzere şoförsüz/personelsiz iş makinesi ve araç kiralama işi olduğu, ihaleye ait yaklaşık maliyet cetveli ve birim fiyat teklif cetvelinin yalnızca kiralamaya konu araçlardan oluştuğu ve herhangi bir personel giderini içermediği, Sözleşme Tasarısında da yalnızca kiralamaya konu araçlara yönelik ceza uygulamalarına yer verildiği, iddia konusu Teknik Şartname düzenlemelerinin yüklenicinin zaten bünyesinde mevcut olan ve işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından temin edilecek araçların hizmete hazır halde bulundurulmasında kullanılacak personele yönelik kurallar niteliğinde olduğu, dolayısıyla başvuru konusu ihale kapsamında çalıştırılacak araç şoförlerinin idare personeli olacağı ve personel temini gerektirmeyen bir iş için de personele fiyat farkı verilmesine dair bir düzenleme yapılmasına gerek bulunmadığı, diğer yandan malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden b2 içinse belirleme yapmayarak fiyat farkı verilmeyeceği düzenlenmesinin ise idarenin takdir yetkisi

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci maddesinde “81.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerekmektedir.” açıklaması,

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde, (1) 4734 sayılı Kanuna göre ihale edilen ve 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre Türk parası üzerinden sözleşmeye bağlanan hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkı bu Esaslara göre hesaplanır. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan hizmetlerden; araştırma ve geliştirme, piyasa araştırması ve anket, tanıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikri ve güzel sanatlar gibi nitelikleri itibarıyla kısa süreli hizmetler ile sigorta, muhasebe ve 4734 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde yer alan danışmanlık hizmetlerinden mali ve hukuki nitelikteki hizmetlere fiyat farkı ödenmez.

(2) 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelerin, bu Kanundan istisna olmakla birlikte birinci fıkra kapsamında fiyat farkı hesaplanabileceği öngörülen hizmet alımlarının ihale dokümanlarında bu Esaslara uygun şekilde hazırlanmış açık bir düzenleme bulunması halinde bu Esaslar uygulanabilir.” açıklaması,

 

Anılan Esasların “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:

c) Diğer hizmet alımlarında;

 

F = An x B x ( Pn-1)

                       İn               Yn              Gn      Mn

Pn = [a1 + a2  —— + b1  —— + b2  —— + c ——]

                       İo               Yo              Go    Mo 

 

(2) Formüllerde yer alan;

a) F: Fiyat farkını (TL),

b) B: 0,90 sabit katsayısını,

d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,

e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

f) b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

g) b2: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ğ) c: Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ifade eder.

(3) Ağırlık oranlarına ilişkin katsayılar, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde belirlenen a1, a2, b1, b2 ve c katsayıları toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenir ve ihale dokümanında gösterilir. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı olarak alınır….” açıklaması,

 

Aynı Esaslar’ın “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinde ise “…(3) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.” açıklaması yer almaktadır.

 

İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1. 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2013/5215 karar sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilen Hizmet Alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esasları uyarınca fiyat farkı ödenecektir.

Akaryakıt Sabit katsayısı: b1 = 0,45

Makine ve Ekipmanın Amortisman Ağırlık Katsayısı: c = 0,55” düzenlemesi yer almakta olup, aynı düzenlemeye Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde de yer verilmiştir.

 

Teknik Şartname’nin “Hizmetin Tanımı ve Genel Hükümler” başlıklı 4’üncü maddesinde “…4.18. Araçlar ve iş makineleri için İdarenin yükleniciye bedelsiz olarak tahsis edeceği Şantiye alanı araç park yeri olarak kullanılacaktır. Yüklenici, bu şantiye alanında mevsim şartlarına göre çalışma kapasitesine uygun kapalı alanlarda tamirhane, lastik tamir ve bakım bölümü, şantiyede çalışan personele soyunma ve giyinme alanları ile işçi lokali gibi alanlar oluşturmakla mükellef olmakla birlikte elektrik, su, doğal gaz, internet vb. giderler Yükleniciye aittir. İdare bu hususlar ile ilgili yüklenici firmaya herhangi bir ücret ödemeyeceği gibi teklif fiyatlara dâhil kabul edilecektir. Buralarda çalışacak, usta, işçi, bekçi, çaycı, güvenlik, temizlikçi, yıkamacı vb. ihtiyaç duyulacak tüm personel yüklenici tarafından sağlanacaktır.

4.20. Yüklenici, İdare tarafından kiralanan araçların periyodik bakımlarının, arıza ve tamirinin yapılabileceği tamirhanede çalışan personele soyunma ve giyinme alanları ile işçi lokali, gibi alanlarda kullanılan tüm alet edevat, makine, masa sandalye, dolap vs. gerekli olan donanımı sağlamak zorundadır. Yüklenici bu hususlar ile ilgili herhangi bir ödeme talep etmeyeceğini, teklif fiyata dâhil olduğunu peşinen kabul etmiş sayılır.

4.21. Araçların periyodik bakım, onarım ve yağlama (kuru yağlama vb.) yapılması için Yüklenici tarafından araç bakım ve onarım kademesinde tüm giderleri (Maaş, SGK, yemek, ulaşım vb.) yüklenici firmaya ait olmak kaydıyla yeteri kadar personel çalıştıracaktır.” düzenlemesi,

 

Şikâyete konu ihale dokümanından, fiyat farkı hesabında uygulanacak “b1” ve “c” katsayılarına yer verildiği, ancak fiyat farkı formülüne ve a1, a2 ve b2 ağırlık oranlarına ilişkin katsayılara yer verilmediği anlaşılmıştır.

 

Aktarılan Esaslar uyarınca, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında fiyat farkı verilmesinin zorunlu, araştırma ve geliştirme, piyasa araştırması ve anket, tanıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikri ve güzel sanatlar gibi nitelikleri itibarıyla kısa süreli hizmetler ile sigorta, muhasebe ve 4734 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde yer alan danışmanlık hizmetlerinden mali ve hukuki nitelikteki hizmetlere fiyat farkı verilmeyeceği açık olup, anılan fiyat farkı verilmesinin zorunlu olduğu ve fiyat farkı verilemeyeceğinin belirtildiği durumlar dışındaki hizmet alım ihalelerinde fiyat farkı verilip verilmeyeceği, verilecekse hangi kalemler için fiyat farkı verileceğini hususunun idarenin takdirinde olduğu anlaşılmaktadır.

 

Başvuru konusu ihalenin 36 ay süre ile katı atıkların toplanması, nakli ve kent temizliği işlerinde kullanılmak üzere şoförsüz/personelsiz iş makinesi ve araç kiralama işi olduğu, ihaleye ait yaklaşık maliyet cetveli ve birim fiyat teklif cetvelinin yalnızca kiralamaya konu araçlardan oluştuğu ve herhangi bir personel giderini içermediği, Sözleşme Tasarısında da yalnızca kiralamaya konu araçlara yönelik ceza uygulamalarına yer verildiği, iddia konusu Teknik Şartname düzenlemelerinin yüklenicinin zaten bünyesinde mevcut olan ve işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından temin edilecek araçların hizmete hazır halde bulundurulmasında kullanılacak personele yönelik kurallar niteliğinde olduğu, dolayısıyla başvuru konusu ihale kapsamında çalıştırılacak araç şoförlerinin idare personeli olacağı ve personel temini gerektirmeyen bir iş için de personele fiyat farkı verilmesine dair bir düzenleme yapılmasına gerek bulunmadığı, diğer yandan malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden b2 içinse belirleme yapmayarak fiyat farkı verilmeyeceği düzenlenmesinin ise idarenin takdir yetkisi dâhilinde olduğu değerlendirildiğinden, iddia yerinde görülmemiştir.

Toplantı No 2021/043
Gündem No 41
Karar Tarihi 20.10.2021
Karar No 2021/UH.I-1931