ihaleye ilişkin yerli malı belgesi sunulduğu görülmekle birlikte alıma konu olan cihazlara ilişkin yerli malı belgesi sunulmadığından söz konusu isteklinin teklifine yerli malı fiyat avantajı uygulanmasında mevzuata uyarlık bulunmadığı hk

BAŞVURU SAHİBİ:

Butik Medikal ve Yapı Malz. İth. İhr. Tic. ve San. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İzmir Büyükşehir Belediyesi Satınalma Daire Başkanlığı Mal Alımları Şube Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2022/133804 İhale Kayıt Numaralı “Eşrefpaşa Hastanesi Başhekimliği Hastane Şube Müdürlüğüne Göz Muayene Üniti Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İzmir Büyükşehir Belediyesi Satınalma Daire Başkanlığı Mal Alımları Şube Müdürlüğü tarafından 23.03.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Eşrefpaşa Hastanesi Başhekimliği Hastane Şube Müdürlüğüne Göz Muayene Üniti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Butik Medikal ve Yapı Malz. İth. İhr. Tic. ve San. A.Ş. nin 11.04.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.04.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.04.2022 tarih ve 19858 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.04.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2022/415 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

Başvuruya konu ihaleye teklif verildiği, 04.04.2022 tarihli ihale komisyonu kararına göre, ihalenin yerli malı teklif ettiği gerekçesiyle %15 fiyat avantajı uygulanması neticesinde Optikon Teknoloji Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, kendi teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,

Başvuruya konu ihalenin kısmi teklife kapalı bütünleşik bir mal alım işi olduğu, Teknik Şartname’de alıma konu olan göz muayene sisteminin; göz muayene üniti, projeksiyon eşeli, otomatik foropter, lensmetre ve biyomikroskop cihazından oluşması gerektiğinin düzenlendiği, bu haliyle başvuruya konu ihalenin birden fazla mal kaleminden oluştuğunun ihale dokümanında açıkça belirtildiği, dolayısıyla ihalede yerli malı fiyat avantajının uygulanması için sunulan yerli malı belgesinin alıma konu olan bütünleşik cihazın tamamına yönelik olarak düzenlenmesi gerektiği,   

Ancak ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği göz muayene üniti içerisinde yerli üretim olan tek cihazın Yuratek marka oftalmik ünit cihazı olduğu, muayene üniti içerisinde yer alan diğer dört cihazın (Nidek marka otoforopter cihazı, Nidek marka projeksiyon eşeli cihazı, Nidek marka otomatik lensmetre cihazı ve CSO marka biyomikroskop cihazı) yabancı menşeili ithal cihazlar olduğu, diğer taraftan başvuruya konu ihalenin tek bir alıma konu göz muayenesi üniti alımı olduğu,  yerli malı belgesine konu olan Yuratek marka Baha II model motorize tıbbi mobilya ürününün ise anılan isteklinin teklifinin yaklaşık %15’ine denk geldiği dikkate alındığında teklif edilen cihazın Yerli Malı Tebliği’nde yer alan %51 şartını da sağlamadığı,

Bu haliyle ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen bütünleşik cihaz tamamıyla yerli malı olmadığı için anılan istekliye idare tarafından uygulanan yerli malı fiyat avantajının hiç uygulanmaması gerektiği,  idare tarafından hatalı uygulanan yerli malı belgesi fiyat avantajına ilişkin düzeltici işlem tesis edilerek ihalenin uhdelerinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yerli malını teklif edenler lehine fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 61’inci maddesinde “(1) Yaklaşık maliyeti eşik değerin altında kalan mal alımı ihalelerine sadece yerli isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir. Ayrıca sadece yerli isteklilerin katılımına açık ihalelerde, yerli malı teklif eden yerli istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.

(2) Mal alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetine bakılmaksızın, tüm isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir ve bu ihalelerde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.

(3) İhale veya ön yeterlik ilanı ve idari şartnamede, yerli malı teklif edenler lehine tanınan fiyat avantajı oranı belirtilir.

(4) Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınan ve birden fazla mal kaleminden oluşan ihalelerin, kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi ve fiyat avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşması zorunludur. Ancak, birbirini tamamlayan veya teknik zorunluluklar nedeniyle birlikte alınması gereken mal kalemlerine bir kısımda yer verilebilir. Kısmi teklife açık ihalelerde, kısımların birinde, birkaçında veya tamamında yerli malı teklif eden istekliler lehine aynı veya farklı oranlarda fiyat avantajı sağlanabilir. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı, yerli malı teklif etmeyen diğer isteklilerin söz konusu mal kalemi için teklif ettikleri bedele, kendi teklif bedelleri üzerinden ihale dokümanında belirlenen fiyat avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle bulunur.

(5) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalede, öncelikle fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli bulunur. Yerli malını teklif edenler lehine fiyat avantajı, bu istekliler dışındaki isteklilerin değerlendirilmiş teklif bedellerine, kendi değerlendirilmiş teklif bedelleri üzerinden fiyat avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle uygulanır. Ancak, birbirini tamamlayan veya teknik zorunluluklar nedeniyle birlikte alınması gereken mal kalemlerine bir kısımda yer verilen ihalede, önce yerli malını teklif edenler lehine fiyat avantajı uygulanır ve avantaj uygulanmış fiyatlar üzerinden fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli bulunur.

(6) Her yıl Ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri listesinde yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranında fiyat avantajı sağlanması zorunludur. Söz konusu zorunlu fiyat avantajı uygulaması, ilanı veya duyurusu bu listenin yayımlanmasından sonra yapılan mal alımı ihalelerinde uygulanacaktır. Yerli yazılım ürünü teklif eden istekliler lehine de %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir.

(7) Teklif edilen malın yerli malı olduğu Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı belgesi ile belgelendirilir.” hükmü yer almaktadır.

Yerli Malı Tebliği’nin “Yerli malı” başlıklı 4’üncü maddesinde “Sanayi ürünlerinin yerli malı kabul edilebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:

a) Bakanlık tarafından düzenlenen Sanayi Sicil Belgesine sahip sanayi işletmeleri tarafından üretilmesi ve Sanayi Sicil Belgesindeki “Üretim Konusu” içeriğinde yer alması.

b) Tamamen Türkiye’de üretilen veya elde edilen ürünler ile üretim sürecinin önemli aşamalarının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye’de yapılmış olması.

c) Ürünün yerli katkı oranının en az %51 olması.”  açıklaması,

Anılan Tebliğ’in  “Belgelendirme” başlıklı 7’nci maddesinde “…(5) Her ürün için ayrı ayrı belge verilebileceği gibi, birden fazla ürün için tek yerli malı belgesi düzenlenebilir. Bu durumda her bir ürün ile ilgili bilgiler yerli malı belgesinde yer alır.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde

“2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: GÖZ MUAYENE ÜNİTİ ALIMI

b) Türü: Mal alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu: 23-1/3

e) Miktarı:

1 ADET GÖZ MUAYENE ÜNİTİ ALIMI

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: GÖZ MUAYENE ÜNİTİ, İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ EŞREFPAŞA HASTANESİ BAŞHEKİMLİĞİ YENİŞEHİR/İZMİR ADRESİNDE İDARENİN GÖSTERECEĞİ YERE MONTAJI YAPILARAK KULLANIMA HAZIR VE ÇALIŞIR HALDE TESLİM EDİLECEKTİR.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir…

g) Yerli malı teklif edenler lehine fiyat avantajı tanınması durumunda, bu avantajdan yararlanmak isteyenlerce sunulacak yerli malı belgesi” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede işin tamamı için teklif verilecektir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “… Madde 35.3. Fiyat avantajı uygulanması:

35.3.1. Yerli malı teklif eden isteklilere ihalenin tamamında % 15 (yüzde on beş ) oranında fiyat avantajı uygulanacaktır. Yerli malı teklif eden isteklilerin fiyat avantajından yararlanabilmesi için teklif edilen mala/mallara ilişkin yerli malı belgesine/belgelerine ilişkin belgelerin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesi zorunludur. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 61 inci maddesi esas alınarak hesaplanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin “Göz Muayene Sistemi Tıbbi ve Teknik Özellikler” başlıklı maddesinde “Göz muayene sistemi aşağıdaki cihazlardan oluşmalıdır. Göz muayene sistemi üzerinde bulunan birbirleri ile veri alışverişi olan (Projeksiyon Eşeli, Otomatik Foropter, Lensmetre Cihazı) cihazlar kullanım kolaylığı ve cihazlar arası veri iletişiminin sağlanması amacıyla aynı marka olmalıdır.

a)Göz Muayene Üniti

b) Projeksiyon Eşeli

c) Otomatik Foropter

d) Lensmetre

e) Biyomikroskop Cihazı” düzenlemesi,

Söz konusu Teknik Şartname’nin devam maddelerinde “A. Göz Muayene Üniti Teknik Şartnamesi”, “B. Projeksiyon Eşeli Teknik Şartnamesi”, “C. Otomatik Foropter Teknik Şartnamesi”, “D. Lensmetre Cihazı Teknik Şartnamesi” ve “ E. Biyomikroskop Cihazı Teknik Şartnamesi” başlıkları altında bahse konu cihazlarda istenilen teknik özelliklerinin yer aldığı maddelere ayrı ayrı olarak yer verilmiştir.

Anılan Şartname’nin “A. Göz Muayene Üniti Teknik Şartnamesi” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.Şu kısımları ihtiva etmelidir:

a) Üzerine iki adet cihazın monte edilebileceği kendi ekseni etrafında veya kayar hareketli tabla.

b) Hasta muayene koltuğu,

c) Taşıyıcı sistem,

d) Projeksiyon eşeli için tabla.

e) Foropter kolu,

f) Yakın okuma için aydınlatma lambası

g) Kontrol paneli” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat teklif cetvelinin aşağıdaki şekilde olduğu görülmüştür:

04.04.2022 tarihli ihale komisyonu kararına göre ihaleye 3 istekli tarafından teklif sunulduğu, teklif sunan isteklilerden sadece Optikon Teknoloji Ltd. Şti. tarafından yerli malı belgesinin idareye sunulduğu, bu kapsamda idare tarafından sadece anılan isteklinin teklifine yerli malı fiyat avantajı uygulanarak ihalenin Optikon Teknoloji Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Butik Medikal ve Yapı Malz. İth. İhr. Tic. ve San. A.Ş.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.

Yukarıda aktarılan doküman düzenlemelerinden, başvuruya konu ihalenin kısmi teklife açılmadığı, ihale konusu işin adında ve birim fiyat teklif cetvelinde “Göz muayene üniti” alımı ifadelerine yer verildiği, bununla birlikte Teknik Şartname’de alıma konu göz muayene sistemi içerisinde; göz muayene üniti, projeksiyon eşeli, otomatik foropter, lensmetre, biyomikroskop cihazının yer alması gerektiğinin düzenlendiği görülmüştür. Bu kapsamda alıma konu 4 adet cihazın (projeksiyon eşeli, otomatik foropter, lensmetre ve biyomikroskop) göz muayene ünitinin mobilya kısmına monte edilerek tek bir sistem üzerinde bütünleşik olarak çalıştırılacağının amaçlandığı anlaşılmıştır. Ayrıca ihalede yerli malı teklif eden istekli lehine %15 oranında fiyat avantajı uygulanacağı, yerli malı teklif eden isteklilerin fiyat avantajından yararlanabilmesi için teklif edilen mala ilişkin yerli malı belgesinin sunulması zorunlu tutulmuştur. Bu kapsamda yerli malı fiyat avantajı uygulanacak başvuruya konu ihalenin kısmi teklife açılmadığı dikkate alındığında alıma konu göz muayene sistemi içerisinde yer alan cihazların tamamına ilişkin yerli malı belgesinin sunulması gerektiği, aksi halde yerli malı avantajının uygulanamayacağı değerlendirilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan Optikon Teknoloji Ltd. Şti. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda; göz muayene üniti için Yuratek marka Baha II model motorize tıbbi mobilyanın, projeksiyon eşeli için Nidek marka CP-9 model cihazın, otoforopter cihazı için Nidek marka Rt-6100 model cihazının, otomatik lensmetre cihazı için Nidek marka LM-7P model cihazının, biyomikroskop cihazı için CSO marka SL9900 model cihazının beyan edildiği görülmüştür. Akabinde söz konusu cihazlar için istenilen yeterlik belgelerinin idarenin talebi doğrultusunda söz konusu istekli tarafından idareye sunulduğu, bu kapsamda anılan istekli tarafından sunulan belgeler arasında itirazen şikayet başvurusuna konu olan, Ankara Sanayi Odası tarafından düzenlenen 16.11.2021 veriliş tarihli, 16.11.2022 geçerlilik tarihli ve 2021107786799 belge numaralı yerli malı belgesinin yer aldığı, söz konusu belgede; üretici unvanı kısmında, “Yuratek Tıbbi Cihazlar Elektrik Elektronik Turizm İnşaat Mobilya Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi” ifadesinin,  ürün adı kısmında “Elektrikli Tıbbi Cihaz Masası, Sehpası ve Hareketli Kolları (Göz Üniti, Motorize Sehpa, Foropter Kolu, Muayene Koltuğu Operasyon Masası, Metal Ayak, Croosling)” ifadesinin, teknik özellikleri (marka adı, modeli, seri numarası, cinsi) kısmında “Yuratek Göz Üniti YRT-1000 Defne” ifadesinin, yerli katkı oranı kısmında, “%78,60” ifadesinin, ürünün teknolojik düzeyi kısmında “Orta-Yüksek” ifadesinin yer aldığı görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabileceği, yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınan ve birden fazla mal kaleminden oluşan ihalelerin, kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi ve fiyat avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşmasının zorunlu olduğu, ancak, birbirini tamamlayan veya teknik zorunluluklar nedeniyle birlikte alınması gereken mal kalemlerine bir kısımda yer verilebileceği, ayrıca her bir ürün için ayrı ayrı belge verilebileceği gibi, birden fazla ürün için tek yerli malı belgesinin düzenlenebileceği anlaşılmıştır.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 61’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “…birbirini tamamlayan veya teknik zorunluluklar nedeniyle birlikte alınması gereken mal kalemlerine bir kısımda yer verilebilir.” hükmü uyarınca, başvuruya konu ihale kapsamında birlikte alınması gereken; göz muayene üniti, projeksiyon eşeli, otomatik foropter, lensmetre, biyomikroskop cihazlarının ayrılmadan tek bir kısımda teklif alınması ve bu alıma ilişkin yerli malı fiyat avantajı uygulanmasının; alıma konu olan 5 adet cihazı birlikte kapsayan tek bir yerli malı belgesinin veya anılan 5 adet cihaz için ayrı ayrı düzenlenmiş yerli malı belgelerinin birlikte sunulması ile mümkün olabileceği, bir başka ifadeyle bu 5 adet cihazı kapsayan yerli malı belgesi sunulmaması halinde teklif fiyatın tamamına fiyat avantajının sağlanamayacağı anlaşılmıştır.

Yapılan inceleme neticesinde, itirazen şikayet başvurusuna konu mal alımında Teknik Şartname’de belirtilen cihazların, niteliği itibariyle birbirini tamamlayan veya bu cihazların teknik zorunluluklar nedeniyle birlikte alınması gereken cihazlar niteliğinde olduğu, bu nedenle ihalenin kısmi teklife açılmadığı dikkate alındığında alıma konu göz muayene sistemi içerisinde yer alan cihazların tamamına ilişkin yerli malı belgesinin sunulması gerektiği, aksi halde yerli malı avantajının uygulanamayacağı, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan yerli malı belgesinin, sadece alıma konu diğer cihazların montajının gerçekleşeceği göz ünitinin mobilya kısmını içerdiği, ihale kapsamında alınacak projeksiyon eşeli, lensmetre, biyomikroskop ve otomatik foropter cihazlarına ilişkin söz konusu yerli malı belgesinde herhangi bir tanımlamaya yer verilmediği (yerli malı belgesinde hareketli kollar tanımlamasından sonra parantez içerisinde yer alan foropter ifadesinden, sadece otomatik foropter cihazının tutulmasını sağlayan foropter kolunun anlaşılması gerektiği), bu haliyle anılan istekli tarafından göz ünitinin mobilya kısmına ilişkin yerli malı belgesi sunulduğu görülmekle birlikte, alıma konu olan projeksiyon eşeli, lensmetre, biyomikroskop ve otomatik foropter cihazlarına ilişkin yerli malı belgesi sunulmadığından söz konusu isteklinin teklifine yerli malı fiyat avantajı uygulanmasında mevzuata uyarlık bulunmadığı ve başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden ihale üzerinde bırakılan Optikon Teknoloji Ltd. Şti.nin teklifine idare tarafından yerli malı fiyat avantajı uygulanmaması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.