|
BAŞVURU SAHİBİ:
Öz Aydın Gurup Tur. İnş. Nak. Org. Yemek ve Tem. Hizm. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/97232 İhale Kayıt Numaralı “Kamyon ve Beton Mikseri Kiralanması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından 01.04.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kamyon ve Beton Mikseri Kiralanması” ihalesine ilişkin olarak Öz Aydın Gurup Tur. İnş. Nak. Org. Yemek ve Tem. Hizm. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.nin 26.07.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.07.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.08.2021 tarih ve 35041 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.08.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1293 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale dokümanında ihale tarihinin 31.03.2021 olarak belirlendiği, ancak mücbir sebep nedeniyle ihalenin 01.04.2021 tarihinde yapıldığı, ihale dokümanında teklif geçerlik süresinin 90 gün olarak belirlendiği, buna göre tekliflerin geçerlik süresinin 31.03.2021 tarihi esas alınarak belirlendiğinde 29.06.2021 tarihi olduğu, 28.06.2021 tarihinde ise sözleşmeye davet yazısının kendilerine tebliğ edildiği, Ankara 4. İdare Mahkemesi’nin 05.05.2021 tarih ve E.2021/664, K.2021/809 sayılı kararı da dikkate alındığında, sözleşme yapma zorunluluğunun teklif geçerlik süresi ile sınırlandırıldığından kendilerine tebliğ edilen sözleşmeye davet yazısının teklif geçerlik süresini içermediği, bu nedenle idarece kendilerinden teklif geçerlik süresinin uzatılması istenmeden sözleşmeye davetin yapılamayacağı, sonuç olarak 28.06.2021 tarihinde kendilerine tebliğ edilen sözleşmeye davet yazısıyla 10 gün içerisinde sözleşmenin imzalanmasının istendiği, ancak bu sürenin teklif geçerlik süresini aştığı belirtilerek 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 44 ve 58’inci maddeleri kapsamında işlem tesis edilemeyeceği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “İhale: Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemler” tanımına,
Söz konusu Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:
a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilân eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.
b) İflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.
c) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan.
d) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan.
e) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyen.
f) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen.
g) İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan.
h) Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen,
i) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan,
j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.
Kurum, dördüncü fıkranın; (c) bendi ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının uygun görüşünü alarak sosyal güvenlik prim borcunun kapsamı ve tutarını; (d) bendi ile ilgili olarak, Gelir İdaresi Başkanlığının uygun görüşünü alarak vergi borcu kapsamına girecek vergileri; tür ve tutar itibariyle belirlemeye yetkilidir.
Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir. Gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname sunulması veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik eden belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanlar ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhale ilânlarında bulunması zorunlu hususlar” başlıklı 24’üncü maddesinde “İhale dokümanında belirtilmeyen hususlara ilânlarda yer verilemez. İhale ilânlarında aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:
…
i) İhalenin nerede, hangi tarih ve saatte yapılacağı.
…
m) Tekliflerin geçerlilik süresi…” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde “İhale dokümanında; isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgiler bulunur…
İdari şartnamede ihale konusuna göre asgari aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:
…
c) İhale usulü, ihale tarih ve saati ile tekliflerin nereye verileceği.
…
g) Tekliflerin geçerlilik süresi.
…
k) İhale kararının alınmasından sözleşmenin imzalanmasına kadar uygulanması gereken ve bu Kanunda belirtilen usul ve esaslar…” hükmü,
Söz konusu Kanun’un “İhale dokümanında değişiklik veya açıklama yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde “İlân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.
Ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 32’nci maddesinde “Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi “ başlıklı 41’inci maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.
İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.
İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.” hükmü,
Söz konusu Kanun’un “Sözleşmeye davet” başlıklı 42’nci maddesinde “41 inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilir.
Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir…” hükmü,
Söz konusu Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bildirim ve tebligat esasları” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareler tarafından aday, istekli ve istekli olabileceklere tebligat öncelikli olarak EKAP üzerinden veya imza karşılığı elden yapılır.
(2) EKAP üzerinden tebligat, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinde belirtilen esas ve usuller çerçevesinde gerçekleştirilir.
(3) Tebligatın haklı veya zorunlu nedenlerle birinci fıkrada belirtilen yöntemler kullanılarak yapılamaması halinde Kanunun 65 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan diğer yöntemlere başvurulur…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Tekliflerin geçerlilik süresi; tekliflerin tahmini değerlendirme süresi, şikayete ilişkin süreler, ihale kararının onaylanması ile sözleşme imzalanmasına kadar geçecek süre ve benzeri hususlar dikkate alınarak belirlenir ve bu süre ihale dokümanında belirtilir.
(2) İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,
Söz konusu Yönetmelik’in “İhale üzerinde kalan isteklinin sözleşmeye davet edilmesi” başlıklı 67’nci maddesinde “(1) Kanunun 41 inci maddesinde belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye oniki gün ilave edilir.
(2) Sözleşmenin imzalanacağı tarihte, sözleşme imzalanmadan önce ihale sonuç bilgileri Kuruma gönderilmek suretiyle ihale üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi zorunludur.
(3) Mücbir sebep halleri dışında, ihale üzerinde kalan istekli, yasal yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşme imzalamak zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde, ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilerek Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, (1)… Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere idareye sunulan bilgi ve/veya belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde, ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilmekle birlikte, hakkında Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanmaz.” hükmü,
Söz konusu Yönetmelik’in “İhale üzerinde kalan isteklinin sözleşmeyi imzalamaması” başlıklı 68’inci maddesinde “(1) İhale üzerinde kalan isteklinin son başvuru ve/veya ihale tarihinde Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair bilgi ve/veya belgeleri veya kesin teminatı vermemesi ya da sözleşme imzalamaması durumunda, Kanunun 44 üncü maddesi hükümlerine göre, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının, ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7’nci maddesinde “Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir. İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Kamyon ve Beton Mikseri Kiralanması
…
e) Miktarı:
1. Kısım: 21 Adet Damperli Kamyon Kiralanması
2. Kısım: 5 Adet Beton Mikseri Kiralanması” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhaleye ilişkin bilgiler” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.1.
…
c) İhale (son teklif verme) tarihi ve saati: 31.03.2021
Saat: 11:00” düzenlemesi,
Söz konusu Şartname’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24’üncü maddesinde “24.1. Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 90 – Doksan (rakam ve yazıyla) takvim günüdür.
24.2. İhtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılması istekliden talep edilebilir. İstekli, İdarenin bu talebini kabul veya reddedebilir. İdarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı iade edilir.
24.3. Teklifinin geçerlilik süresini uzatan istekli, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile geçici teminata ilişkin hükümlere uygun hale getirir.
24.4. Bu konudaki istek ve cevaplar yazılı olarak EKAP üzerinden yapılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
31.03.2021 tarihinde e-ihale yöntemiyle ve açık ihale usulü ile yapılması planlanan inceleme konusu 21 adet kamyon ve 5 adet beton mikseri kiralanması işine ait ihale, sistemde yaşanan sorun nedeniyle isteklilerin ihale saatinde teklif verememesinden dolayı 01.04.2021 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Söz konusu ihale iki kısımdan oluşacak şekilde ve kısmi teklife açık olarak yapılmıştır. Başvuru sahibi Öz Aydın grup Trz. İnş. Nak. Org. Yem. ve Tem. Hiz. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. ise ihalenin her iki kısmına da teklif sunmuştur.
İhale komisyonu tarafından yapılan değerlendirmede, Yeterlik Bilgileri Tablosunda geçici teminata ilişkin satırlar doldurulmadığından ve EKAP üzerinden e-gtm bilgisine ulaşılamadığından Ayşe ARSLANOĞLU ve Fetih 1453 Atık Yönetimi Tem. Taş. Gıda ve San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifleri değerlendirme dışı bırakılmıştır. Ayrıca ihalenin 1’inci kısmı için yaklaşık maliyetin %120’nin de çok üzerinde teklif sunan Yol-Nas İnş. Nak. Pet. Tem. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Gök-Er Taş. Sınır Tic. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifleri değerlendirme dışı bırakılmıştır. Beyan edilen bilgi ve belgelere göre ihalenin 1’inci kısmı olan 21 adet Kamyon Kiralanması işi için verilen 6 adet tekliften 2 adedi geçerli teklif olarak belirlenmiş, ihalenin 2’nci kısmı olan 5 adet Beton Mikseri Kiralanması işi için verilen 6 adet tekliften de 4 adedi geçerli teklif olarak belirlenmiştir.
Buna göre ihalenin 1’inci kısmına ilişkin 21 adet kamyon kiralanması işinde ekonomik açıdan en avantajlı teklif olma ihtimali olan istekli Öz Aydın grup Trz. İnş. Nak. Org. Yem. ve Tem. Hiz. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. belirlenmiş, İmera Nak. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifi de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olma ihtimali olan teklif olarak belirlenmiştir. İhalenin 2’nci kısmına ilişkin 5 adet beton mikseri kiralanması işinde ise İmera Nak. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifi ekonomik açıdan en avantajlı teklif olma ihtimali olan teklif olarak belirlenmiş, Öz Aydın grup Trz. İnş. Nak. Org. Yem. ve Tem. Hiz. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifi ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olma ihtimali olan teklif olarak belirlenmiştir.
İdarenin 06.04.2021 ve 14.04.2021 tarihli yazıları ile her iki istekliden de beyan ettikleri bilgilere ilişkin belgelerin İdari Şartname’nin 7.9’uncu maddesinde yer alan düzenlemeye uygun olarak idareye 13.04.2021 ve 19.04.2021 tarihine kadar sunulması istenmiştir. Öz Aydın Grup Trz. İnş. Nak. Org. Yem. ve Tem. Hiz. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. istenilen belgeleri idareye sunmuştur. İhale komisyonu kararı ile anılan istekli tarafından sunulan belgelerin usulüne uygun ve beyan edilen bilgileri içerecek şekilde sunulduğu tespiti yapılmıştır. İmera Nak. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından da idarece istenilen belgelerin bir kısmı idareye sunulmuş ancak, beyan ettiği bilgileri ait belgelerden geçici teminat mektubunun “Müşteri suretidir. Hiçbir hüküm ifade etmez” ibareli müşteri sureti olan nüshanın idareye sunulduğu, iş deneyime ilişkin sözleşme ve fatura örneklerinin ise idareye sunulmadığı tespiti yapılarak anılan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılmış ve geçici teminatın tamamı da gelir kaydedilmiştir. Böylece ihalenin her iki kısmı da Öz Aydın grup Trz. İnş. Nak. Org. Yem. ve Tem. Hiz. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakılmıştır.
İmera Nak. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata uygun olmadığı iddiası ile ilgili olarak önce idareye şikayet başvurusunda bulunulmuş olup idarece başvurunun reddedilmesi üzerine 28.05.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunulmuştur. Söz konusu başvuru üzerine Kamu İhale Kurulu’nun 16.06.2021 tarihli ve 2021/UH.II-1178 sayılı kararı ile başvurunun reddine karar verilmiştir.
Kamu İhale Kurulu’nun 16.06.2021 tarihli ve 2021/UH.II-1178 sayılı kararının idareye tebliği üzerine idarece ihale konusu işle ilgili olarak ön mali kontrol işlemleri de tamamlandıktan sonra 28.06.2021 tarihli sözleşmeye davet yazısı ile ihale üzerinde bırakılan başvuru sahibi, “Kamyon ve Beton Mikseri Kiralanması işine ait ihale uhdenizde kalmıştır. Tebliğ tarihini izleyen günden itibaren en geç on gün içinde ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığınıza dair belgeler ile %6 oranında kesin teminatı vermek ve diğer yasal yükümlülükleri yerine getirmek suretiyle ihale konusu işe ilişkin sözleşmeyi imzalamanız gerekmektedir.” ifadelerine yer verilerek sözleşmeye davet edilmiştir.
Bu arada ihalenin 2’nci kısmına ilişkin 5 adet beton mikseri kiralanması işinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olan Gök-Er Taş. Sınır Tic. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifi ile ilgili olarak idarenin 01.07.2021 tarihli yazısı ile teklif geçerlik süresinin 60 gün daha uzatılması hususunda bildirim yapılmış, anılan istekli tarafından 13.07.2021 tarihli yazı ile cevap verilerek teklif geçerlik süresinin uzatılmayacağı hususu idareye bildirilmiştir.
İhalenin her iki kısmında da ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olan başvuru sahibine idarenin 28.06.2021 tarihli yazısı ile sözleşmeye davet yazısının tebliğ edilmesi üzerine başvuru sahibi 06.07.2021 tarihli yazısı ile idareye başvuruda bulunarak teklif geçerlik süresinin 29.06.2021 tarihinde sona ereceği, bu sürenin sözleşme imzalanması için kendilerine tanınan 10 günlük süreyi kapsamadığı, bu nedenle de kendilerinden teklif geçerlik süresi uzatılmadan bu davet yazısının gönderilmemesi gerektiği, bu durumda da ihalenin 21 adet Damperli Kamyon Kiralanması hizmet alımı işinin sözleşmesinin imzalanmayacağı belirtilerek geçici teminatlarının başkaca bir işleme gerek duyulmaksızın iade edilmesi istenmiştir.
Bunun üzerine idarenin 14.07.2021 tarihli yazısıyla, ihalenin her iki kısmında da ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olan Öz Aydın Grup Trz. İnş. Nak. Org. Yem. ve Tem. Hiz. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.ne 28/06/2021 tarihinde sözleşmeye davet yazısının EKAP üzerinden gönderildiği, ancak 10 günlük yasal süre içerisinde anılan isteklinin yasal yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşmeyi imzalamadığı, bu nedenle 4734 sayılı kanunun 44’üncü maddesi gereğince anılan isteklinin ihalenin 1 ve 2’nci kısımlarına teklif ettiği bedellerin toplamının %3’üne karşılık gelen (2.297.295,00+696.150,00= 2.993.445,00, 2.993.445,00X0,03=89.803,35TL) tutarındaki geçici teminatının gelir kaydedilmesine, hakkında 4734 sayılı kanunun 58’inci maddesi hükümlerine göre işlem yapılmasına, ihalenin 2’nci kısmında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olan Gök-Er Taşımacılık Sınır Tic. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif geçerlilik süresinin uzatılmasını kabul etmemesi nedeniyle ihalenin 1 ve 2’nci kısımlarında geçerli teklif kalmadığından her iki kısmının da iptal edilmesine karar verilmiştir.
İdarenin 14.07.2021 tarihli yazsı ile alınan iptal kararı aynı tarihte sözleşmenin imzalanmaması sebebiyle ve geçerli teklif de kalmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği hususu başvuru sahibine bildirilmiştir. İdarenin aynı yazısında ayrıca Kamu İhale Kanunu’nun 44’üncü maddesi gereğince geçici teminatın gelir kaydedileceği, aynı Kanun’un 58’inci maddesi gereğince de işlem tesis edileceği, bu yazının bildirimini izleyen 10 gün içerisinde Kamu İhale Kurumuna itrirazen şikayet başvurusunda bulunulabileceği bildirilmiştir
İdarenin 14.07.2021 tarihli yazısının başvuru sahibine tebliği üzerine başvuru sahibi 26.07.2021 tarihli yazılar ile hem idareye şikayet başvurusunda bulunulmuş hem de Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurumu tarafından söz konusu başvuru “İdareye başvuruda bulunulması gerekirken doğrudan Kuruma başvuruda bulunulduğu/İdarenin on günlük karar alma süresi beklenilmeden Kuruma başvuruda bulunulduğu/İdareye yapılan başvuruya ilişkin olarak aynı anda Kurumun haberdar edilmesine yönelik bir başvuruda bulunulduğu” gerekçesi ile tutulan ön inceleme tutanağına istinaden başvuru dilekçesi idareye gönderilmiştir.
Bu arada başvuru sahibi 02.08.2021 tarihli yazı ile idareye başvuruda bulunarak geçici teminatın teminat olarak diğer değerlerle değiştirilebileceği, bu kapsamda idarenin hesabına geçici teminat tutarının nakit olarak yatırıldığı belirtilerek geçici teminat mektuplarının iadesinin istendiği, idarenin 03.08.2021 tarihli yazısı ile de talebin uygun görüldüğü anlaşılmıştır.
Mevzuatın yukarıya aktarılan hükümleri gereğince; ihalenin ihale yetkilisinden onayın alınmasıyla başlayıp sözleşmenin imzalanması ile sona eren bir süreç olduğu, gerek ihale ilanında gerekse İdari Şartname’de; ihale tarih ve saati ile tekliflerin geçerlilik süresinin belirtilmesinin zorunlu olduğu, tekliflerin geçerlilik süresinin tespitinde; tekliflerin tahmini değerlendirme süresi, şikayete ilişkin süreler, ihale kararının onaylanması ile sözleşme imzalanmasına kadar geçecek süre ve benzeri hususların dikkate alınması gerektiği, idarece ihtiyaç duyulması halinde bu sürenin, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabileceği, hatta teklif geçerlilik süresi ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu süre de dolduğu, buna rağmen sözleşme imzalanamadığı durumlarda da; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabileceği, ilân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esas olmakla birlikte değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunlulukların bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılarak işin yeniden aynı şekilde ilân olunması gerektiği, ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabileceği ve yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilnamenin de, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderileceği, zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihinin bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebileceği, ihale komisyonunca yapılan değerlendirmeler sonucunda alınan ihale komisyonu kararının ihaleye teklif veren tüm isteklilere bildirileceği, ihale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşmenin imzalanamayacağı, belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde, son başvuru ve/veya ihale tarihinde Kanun’un 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair bilgi ve/veya belgeler ile kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususunun bildirileceği, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği anlaşılmaktadır.
Öncelikle inceleme konusu ihaleye ilişkin olarak teklif geçerlik süresinin hangi tarih olduğunun tespit edilmesi gerekmektedir. E-ihale yöntemiyle ve açık ihale usulü ile yapılması planlanan inceleme konusu ihaleye ilişkin İdari Şartname’de ihale tarihi 31.03.2021, teklif geçerlik süresi de 90 gün olarak belirtilmiştir. 31.03.2021 tarihinde sistemde yaşanan sorun nedeniyle isteklilerin ihale saatinde teklif verememesinden dolayı ihale 01.04.2021 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Buna göre; öncelikle söz konusu ihalenin ihale tarihi idarece herhangi bir zeyilname ile değiştirilmediğinden ve ihale tarihinin değiştirildiğine ilişkin idarece isteklilere herhangi bir bildirim yapılmadığından, isteklilerin de tekliflerini ihale dokümanında yer alan ihale tarihi ile teklif geçerlik süresini esas alarak hazırladığı göz önünde bulundurulduğunda, teklif geçerlik süresinin başlangıç tarihi İdari Şartname’de belirtilen ihale tarihi olan 31.03.2021 tarihinin esas alınması gerektiği anlaşılmıştır. 31.03.2021 tarihinden itibaren 90 günlük teklif geçerlik süresinin son gününün ise 29.06.2021 tarihi olduğu anlaşılmaktadır.
İdarenin 28.06.2021 tarihli sözleşmeye davet yazısı ile ihale üzerinde bırakılan istekli olan başvuru sahibi, söz konusu yazının tebliğ tarihini izleyen günden itibaren en geç on gün içinde ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair belgeler ile %6 oranında kesin teminatı vermek ve diğer yasal yükümlülükleri yerine getirmek suretiyle ihale konusu işe ilişkin sözleşmeyi imzalamaya davet edilmiştir. İhale üzerinde bırakılan istekliye verilen 10 günlük sözleşmeyi imzalama süresi, kendisinden istenilen bilgi ve belgeleri temin için verilen yasal bir süredir. İhale süreci, sözleşmenin imzalanması ile biten bir süreç olması nedeniyle de teklif geçerlik süresinin, sözleşmenin imzalanması gereken tarihe kadar geçerli olmasını zorunlu kılmaktadır. Kaldı ki, teklif geçerlik süresinin herhangi bir sebeple sona ermesi durumunda, idarece bu sürenin uzatılma imkanı varken ve idarece ihalenin ikinci kısmında teklifi ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olan istekliye teklif geçerlik süresinin uzatılması hususunda bildirim yapılmış olmasına rağmen bu sürenin uzatılması için başvuru sahibine herhangi bir bildirim yapılmadan sözleşmeye davet yazısı gönderilmiştir. Buna göre idarece 28.06.2021 tarihinde başvuru sahibine tebliğ edilen sözleşmeye davet yazısı ile başvuru sahibine 10 günlük sözleşmeyi imzalama süresi verildiği göz önünde bulundurulduğunda sözleşmenin imzalanması gereken en son gün 09.07.2021 tarihidir. Ancak sözleşmenin imzalanması gereken en son tarih olan 09.07.2021 tarihi, ihale için verilen teklif geçerlik süresi olan 29.06.2021 tarihinden sonraki bir tarihe denk düştüğü, bu haliyle de teklif geçerlik süresinin son tarihi başvuru sahibinin sözleşmenin imzalanması için gerekli olan 10 günlük süreyi kapsamadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak; sözleşme imzalanması için 4734 sayılı Kanun’un 42. maddesi uyarınca ihale üzerinde bırakılan istekliye 10 günlük süre verildiği ve ihale için belirlenen teklifin geçerlik süresinin sözleşme imzalanması için verilen 10 günlük sürenin bitim tarihi olan 09.07.2021 tarihinden önce (29.06.2021 tarihinde) sona erdiği, ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından da anılan fiili durum kapsamında süre uzatım talebinde bulunması gerekirken böyle bir talepte bulunulmadığı göz önüne alındığında, teklif geçerlik süresi sona eren başvuru sahibinin de bu aşamada sözleşme imzalamaya zorlanamayacağı sonucuna varıldığından idarece başvuru sahibinin geçici teminatının gelir kaydedilmesi yönünde tesis edilen işlemlerin mevzuata aykırı olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilememiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Öz Aydın Grup Trz. İnş. Nak. Org. Yem. ve Tem. Hiz. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.ne ait geçici teminatın iade edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|