|
Muş İl Sağlık Müdürlüğü tarafından yapılan 2022/1215112 ihale kayıt numaralı “Muş Devlet Hastanesi 36 Aylık Yemek Hizmetleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak, Majör Kurumsal Hizmetler A.Ş. tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş ve Kurulca alınan 04.01.2023 tarihli ve 2023/UH.I-47 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline” karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle, Maraş Damak Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Taş. Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Usta Yemek Tem. İnş. Otomasyon Eğitim Tekstil Cenaze Hizm. Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından açılan davada, Ankara 23. İdare Mahkemesi’nin 06.04.2023 tarihli E:2023/111, K:2023/691 sayılı kararı ile “Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirketlerin ortak girişim olarak teklif verdikleri Muş İl Sağlık Müdürlüğü tarafından, 30/12/2022 tarihinde açık ihale usulüyle gerçekleştirilen 2022/1215112 ihale kayıt numaralı ‘Muş Devlet Hastanesi 36 Aylık Yemek Hizmetleri Alımı’ ihalesine ilişkin olarak dava dışı M. Kurumsal Hizmetler Anonim Şirketi tarafından 28/11/2022 tarihinde yapılan şikâyet başvurusunun ihaleyi yapan idarece reddi üzerine itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, bahsi geçen dava dışı şirketin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde yer alan 1. numaralı iddiasına ilişkin yapılan değerlendirme sonucu, itirazı yerinde görülerek Kamu İhale Kurulu’nun 04/01/2023 tarih ve 2023/UH.I-47 sayılı kararıyla ihalenin iptaline karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; dava dışı M. Kurumsal Hizmetler Anonim Şirketi tarafından yapılan 15/12/2022 tarihli itirazen şikayet başvuru dilekçesinde yer alan 1. numaralı iddiasında özetle, “İhale İlanı’nın 4.3.3’üncü maddesinde yer alan düzenlemeden ihaleye sadece Muş ilinde faaliyet gösteren firmaların katılabileceğinin anlaşıldığı, olağanüstü bir durum nedeniyle Muş Devlet Hastanesi ve yemekhanesinde yemek üretiminin aksaması halinde bütün il genelinde de yemek üretimi yapmanın mümkün olmayacağı düşünüldüğünde, istenilen aynı ildeki mutfağın sadece katılımı daraltacağı sonucunu ortaya çıkardığı, bu durumun Kamu İhale Kanunu 5’nci maddesine aykırı olduğu, her ne kadar Muş Merkez İlçesi sınırları içerisinde bulunan mutfağına ait veya ihale sözleşme süresini kapsayan noter tasdikli mutfak kullandıran sözleşmesi ve mutfağa ait hizmet yeterlilik belgeleri ve kapasite raporunun sözleşme yapılmasından sonra 3(üç) iş günü içinde idareye sunulması istenilse de, ihale tarihi itibari ile geçerli olan “İşletme Kayıt Belgesini (Toplu Tüketim İşletmeler veya Hazır Yemek Tabldot Faaliyeti gösteren İşletmeler), -TS 8985 – İş Yerleri – Yemek Fabrikaları ve Toplu Yemek Mutfakları İçin Kurallar Hizmet Yeterlilik Belgesini , -TS 13075- Gıda Taşıma Araçlarının Hizmet Yeterlilik Belgesini, -TS 13027 – Gıda Üretim ve Satış Yerlerinde Hijyen Ve Sanitasyon İçin Genel Kurallar Standardına Uygunluk Belgesini. -TS Covid – 19 Güvenli Üretim Belgesini, -Ticaret ve/veya sanayi odası ya da esnaf ve sanatkarlar odası tarafından mevzuatına uygun olarak düzenlenen, hastanenin günlük ihtiyacının yarısı olan günlük en az 878 adet/gün normal kahvaltı, en az 2.077 adet/gün normal yemek, günlük en az 125 adet / gün diyet yemek, en az 125 adet / gün diyet kahvaltı, en az 114 adet/ gün ara öğün üretimi yapabildiğini gösterir Kapasite Raporu” istenilmesi hususları birlikte değerlendirildiğinde, mutfak sözleşmesi ve belgelerin ihale aşamasında istenildiği sonucunun ortaya çıktığı, ayrıca olağan dışı ( doğal afet, salgın hastalık v.b) durumların ortaya çıkması halinde uygulamaya esas durumların Kanun ile belirlenmiş olduğu, ihale dokümanında yapılan düzenleme ile Muş İlinde mutfak sözleşmesi ve mutfağa ait kapasite raporu ve hizmet yeterlilik belgelerine sahip il genelinde tek bir mutfağın olduğunun görüldüğü, bu çerçevede ilgili düzenlemenin yapılarak ihalenin gerçekleştirilmesi gerektiği” hususuna yer verildiği, davalı idare tarafından bu iddia yönünden yapılan değerlendirmede özetle, “…Aktarılan doküman düzenlemeleri doğrultusunda gerek ihale İlan’ının 4.3.3, İdari Şartname’nin 7.5.4, gerekse Teknik Şartname’nin 38’nci maddesinde yer alan düzenleme ile, ihale konusu işte yemeğin idare mutfağında üretilecek olduğu, ancak anılan düzenlemelerde sayılan yemek çıkarmaya engel beklenmedik olumsuz durumlar oluşması sebebiyle hastane mutfağının kullanılamayacak hale gelmesi durumu ihtimalinde, idarenin yemek üretiminin aksamadan ihtiyacın karşılanmasını teminen, yüklenicilerin yemek üretiminin bazı standartlara ilişkin belgelere sahip, belirlenen kapasitede (söz konusu kapasiteyi gösterir kapasite raporu olan) Muş Merkez İlçesi sınırları içerisinde bulunan bir mutfağa sahip olmaları ya da ihale konusu işin süresini kapsayan noter tasdikli mutfak kullandırım sözleşmesi yapacağı Muş Merkez İlçesi sınırları içerisinde bulunan başka bir mutfak istendiği ve mutfağa ilişkin ihale tarihi itibari ile geçerli olan anılan belgelerin sözleşme yapılmasından sonra 3(üç) iş günü içinde idareye sunulmasının düzenlendiği anlaşılmıştır. İncelemeye konu düzenlemenin işin yürütülmesi sırasında (sözleşmenin ifası sırasında) meydana gelmesi kesin olmayan, muhtemel bir olay (idare mutfağının kullanılamaması durumu) baz alınarak yapıldığı, idarece olası duruma ilişkin istenen mutfağa ait belirlenen kriterlerin (Muş Merkez İlçesi sınırları içerisinde bulunan, ihale tarihi itibariyle geçerli olan birtakım belgelere sahip olan mutfağa sahip olma/noter onaylı sözleşme ile mutfağı kiralamış olma) işin yürütülmesi sırasında gerçekleşmesi kesin olmayan bir durum dikkate alınarak istenildiği, ihale konusu işin idare mutfağı kullanılarak yürütülmesinin esas olduğu dikkate alındığında işin yürütülmesi sırasında meydana gelmesi kesin olmayan durumda yemeğin üretileceği mutfağın özelliklerine ve mutfağın temin edilmesine ilişkin yükümlülüğe dair belirlemenin rekabeti engellediği, diğer taraftan iddia konusu mutfağa ilişkin düzenlemenin İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde yapıldığı, anılan maddenin isteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği belgeleri düzenlemesine rağmen, idarece “yüklenici” tarafından olası mutfağa ilişkin istenen belgelerin sözleşme yapılmasından sonra 3 iş günü içinde sunulacağının İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde düzenlenmesinin teklif sunulmasında tereddüt yaratabileceği, ayrıca olası mutfağa ilişkin istenen belgelerin sözleşme yapılmasından sonra 3 iş günü içinde sunulmaması durumunun Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesi kapsamında ağır aykırılık hali olarak da belirlendiği hususları bir arada değerlendirildiğinde, söz konusu doküman düzenlemesinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’nci maddesine aykırı olduğu ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği” değerlendirmesine yer verilerek ihalenin iptaline karar verildiği görülmektedir.
İdarenin hizmet alımı ihalelerinde kendi ihtiyacına göre talep ettiği hizmete ilişkin belli standartlar belirleme konusunda takdir yetkisine sahip olduğu kuşkusuzdur. Özellikle hastanelere yönelik olarak sunulacak yemek alımına ilişkin bir hizmet alımı ihalesinde hizmetin sürekliliğinin, aynı zamanda hijyen ve kalite standartlarının hayâtî önemi hâiz olduğu açık olup, ihale dokümanında buna yönelik düzenlemeler yapılması da tabiidir.
Bakılan davada; ihale ilan’ının 4.3.3, İdari Şartname’nin 7.5.4, gerekse Teknik Şartname’nin 38’nci maddesinde yer alan düzenleme ile talep edildiği görülen yedek bir mutfağa sahip olunduğuna veya bu tip bir mutfağın kiralandığına ilişkin belgelerin yalnızca ihale üzerinde bırakılan istekliden talep edildiği, tüm isteklilerden talep edilmediği, gösterilen üç adet standardın ise ihale dokümanına göre normal şartlarda üretimin yapılacağı öngörülen idareye ait mutfaklar için değil yalnızca olağanüstü durumlarda kullanılması öngörülen istekliye ait veya istekli tarafından kiralanan yedek mutfak için talep edilen standartlar olduğu anlaşılmaktadır.
Dava konusu kurul kararında, TS13075, TS8985 ve TS 13027 hizmet yeterlik belgelerinin idareye ait yemek imalatının yapılacağı mutfaklar için talep edilen belgeler olduğu önkabulü üzerinden değerlendirme yapıldığı anlaşılmakla birlikte, anılan belgelerin yalnızca yedek mutfak için talep edilen belgeler olduğu, idarenin sahip olduğu mutfaklar için talep edilmediği görülmektedir.
Bu durumda; ihaleyi gerçekleştiren idarenin ihtiyaçları çerçevesinde hangi kalite standartlarını talep edeceğini belirleyebileceği, hastanelere sunulacak yemek hizmetine ilişkin olarak hizmetin aksamaması adına belli hijyen ve kalite standartlarının istenmesinin ise idarenin takdir yetkisi dahilinde olduğu istenen belgelerin yalnızca yedek mutfak için talep edilen belgeler olduğu ve yalnızca ihale uhdesinde kalan yüklenici tarafından sözleşmenin yapılmasından 3 işgünü içinde idareye sunulması gerektiği, bu durumun rekabete aykırılık teşkil etmeyeceği değerlendirildiğinden ihalenin iptaline yönelik dava konusu kurul kararlarında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Nitekim; benzer bir uyuşmazlıkta Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin 18/01/2023 tarih ve E:2022/4934, K:2023/204 sayılı kararı da bu yöndedir.…” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1- Kamu İhale Kurulu’nun 04.01.2023 tarihli ve 2023/UH.I-47 sayılı kararında 1’inci iddiaya ilişkin değerlendirmelerin iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
|