|
BAŞVURU SAHİBİ:
Gür İnşaat Dekorasyon ve Tur. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Alpyol İnşaat Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
VEKİLİ:
Av. Ali Yüksel ÖZMEN
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/209413 İhale Kayıt Numaralı “Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü 181 ve 183 Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı İle Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü tarafından 21.06.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü 181 ve 183 Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı İle Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Gür İnşaat Dekorasyon ve Tur. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Alpyol İnşaat Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 17.12.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.12.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.01.2019 tarih ve 301 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.01.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/12 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, tekliflerinin ihalede en avantajlı teklif olarak belirlendiği ve sözleşme imzalamaya davet edildikleri, sözleşmeye davet aşamasında Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü ve Ticaret Bakanlığındaki sürecin yürütülmesi için 10.10.2018 tarihinde vekaletname verildiği, vekaletname verilen kişilerce Ticaret Bakanlığından alınmış vergi, resim, harç muafiyet belgesinin idareye teslim edildiği ancak idare tarafından şifahi olarak söz konusu işe ilişkin muafiyet belgesi alınmasının mümkün olmadığı çünkü idare tarafından yabancı isteklilerin katılımını gösteren Ek-4 nolu formunun düzenlenmediği bilgisinin verildiği,
Diğer yandan idare tarafından 07.12.2018 tarihinde ihalenin iptaline, müvekkil şirketlerin yasaklanmasına ve teminat mektubunun irat kaydına karar verildiği, bununla birlikte Ankara 11. İdare Mahkemesi’nin 14.11.2018 tarihli kararı ile zaten ihalenin iptali yönünde karar tesis edildiğinden daha önce mahkeme kararı ile iptal edilen ihalenin tekrar iptalinin ve iptal edilmiş olan ihalede yasak fiil ve davranışın mümkün olmadığı,
İdarece savunmaları alınmadan işlem tesis edildiği, idare tarafından ihale komisyonu kararı ile konunun Bakanlığın, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’na iletildiği ve Genel Müdürlük Hukuk Müşavirliği’nin görüşü dikkate alınarak ihalenin iptal edildiği, hangi belgenin, kim tarafından sahte olarak düzenlendiği konusunda bir tespitin yapılmadığı,
İptal kararının gerekçesinde Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasına atıfla bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilenlerin ihale dışı bırakılarak teminatlarının gelir kaydedileceğinin belirtildiği oysa iş ortaklığı yönünden yanıltıcı olarak düzenlendiği iddia edilen belgenin anılan maddede sayılan belgelerden olmadığı,
Ticaret Bakanlığı’na sahte ve/veya yanıltıcı belge sunulması sürecinin ihale sürecinden tamamen bağımsız olduğu ve iş ortaklığı dışında gerçekleştiği, ihale süreci tamamlandığından ihale sürecindeki yasak fiil ve davranışların düzenlendiği 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesi kapsamında sorumlu tutulamayacağı, somut olayda istisna belgesinin düzenlenmesi için Ticaret Bakanlığından alınan belgenin iş ortaklığına ihaleye katılan diğer isteklilere nazaran herhangi bir avantaj sağlamadığı, anılan belgenin düzenlenmesi için sahte belge düzenlemiş olsa bile, bu fiilin hiçbir şekilde ihale öncesi işlemlerde, tekliflerin değerlendirmeye alınması sürecinde ve ihale komisyon sürecinde mezkur ihalenin iş ortaklığı uhdesine bırakılmasına etki edecek bir husus olmadığı,
4734 sayılı Kanun’un 58’inci maddesinin gerekçesine göre de iş ortaklığı hukuka aykırı bir biçimde düzenlenen belgeden sorumlu tutulsa dahi hakkında yasaklama kararı verilemeyeceği, yanıltıcı olarak düzenlendiği iddia edilen Vergi, Resim, Harç, İstisna Belgesinin alınması için yapılan başvurunun ve başvuru eklerinin(başvuru dosyasının) incelenmesi gerektiği, yanıltıcı olarak düzenlenmiş belge olup olmadığı bilgisine sahip olmadıkları, idarece verilen kararların eksik inceleme sonucunda verildiği,
Ayrıca Vergi Resim Harç İstisna Belgesi (VRHİB) talebi usulüne uygun olmamasına rağmen Ticaret Bakanlığı tarafından kabul edildiği, 2017/4 sayılı Tebliğ’in 7’nci maddesine göre VRHİB talebinde firmaların imza sirkülerinde yetkili kılınan kişilerin bulunabileceğinin öngörüldüğü nitekim vekil aracılığıyla muafiyet belgesi talebinde bulunan bir başka isteklinin talebinin kabul edilmediği, Bakanlığın 24.08.2017 tarihli ve 79087780-105.03-E.93829 sayılı kararında reddedilme gerekçesinin“ …firmanızın adına vergi, resim ve harç istisnası belgesi düzenlenmesini teminen aynı Tebliğ’in 7. Maddesi hükümleri çerçevesinde, bizzat imza sirkülerinde yetkili kılınan firma yetkilileri tarafından mezkur tebliğ Ek-l ’de belirtilen bilgi ve belgelerle Bakanlığımıza VRHİB müracaatında bulunulması gerekmektedir. Bu kapsamda başvuru dosyanız ekte iade edilmektedir. ” şeklinde açıklandığı, somut olayda vekil aracılığı ile yapılan başvurunun kabul edildiği, vekil edilenin azledildiği, iş ortaklığına sorumluluğun yüklenmemesi gerektiği, iş ortaklığının ihalenin uluslararası ihale olduğu ve karar pulu ve damga vergisinden muaf olabileceğini iddia eden kişiler tarafından yanıltıldığı, 07.12.2018 tarihli yazıda sözleşmeyi akdedebilmek için gerekli bedelleri ödemeye hazır olduklarının bildirildiği, ihalenin iptali kararının, yasaklama kararının ve teminatın irat kaydedilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhale komisyonu tarafından alınan 31.07.2018 tarihli karar ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Alpyol İnşaat Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş.- Gür İnşaat Dekorasyon ve Tur. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Solakoğlu Taah. Tic. Ltd. Şti.- Zigana Makina İnş. Gıda Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının belirlendiği, söz konusu ihale komisyonu kararının 01.08.2018 tarihinde ihale yetkilisince onaylandığı ve aynı tarihte ihaleye katılan isteklilere EKAP üzerinden gönderildiği görülmüştür.
İdare tarafından 22.10.2018 tarihinde EKAP üzerinden Alpyol İnşaat Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş.- Gür İnşaat Dekorasyon ve Tur. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığına gönderilen sözleşmeye davet yazısında “Karayolları 18 Bölge Müdürlüğü 181 ve 183 Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı ile Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması işine ait ihale uhdenizde kalmıştır. Tebliğ tarihini izleyen günden itibaren en geç on gün içinde, ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığınıza dair belgeler ile Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde belirtilen oranlarda kesin teminatı vermek ve diğer yasal yükümlülükleri yerine getirmek suretiyle ihale konusu işe ilişkin sözleşmeyi imzalamanız gerekmektedir. Bu mektubun EKAP üzerinden bildirilmesi halinde bildirim tarihi tarafınıza tebliğ edildiği tarih sayılacaktır.
Bilgileri ve gereğini rica ederim.
Sözleşme Bedeli : 36.839.020,00 TL
Kesin Teminat Tutarı : 2.210.341,20 TL
Sözleşme Damga Vergisi : 349.233,91 TL
İhale Kararı Damga Vergisi : 209.614,02 TL
Kik Katılım Payı : 18.419,51 TL
Sözleşme ID : 2578868
Kesin Teminat Geçerlilik Tarihi : 31.12.2023” ifadelerine yer verilerek anılan İş Ortaklığının sözleşmeye davet edildiği anlaşılmıştır.
Anılan yazı üzerine İş Ortaklığı tarafından sözleşmenin imzalanmasına yönelik belgelerin idareye sunulduğu, sunulan belgeler arasında 30.10.2018 tarihli ve 93738882-451.03-E-00038227144 sayılı “Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi(VRHİB) düzenlenmesi talebine ilişkin ilgide kayıtlı yazınız incelenmiş olup, 18/05/2017 tarihli ve 30070 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İhracat:2017/4 sayılı “İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ” hükümleri çerçevesinde firmanız adına düzenlenen belge ekte gönderilmektedir.” ifadelerinin yer aldığı belge ile yazı ekinde de 30.10.2018 tarih ve 861 sayılı Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi’ne(VRHİB) yer verildiği, bununla birlikte idare tarafından 01.11.2018 tarihinde “Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü 181. ve 183. Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı ile Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması” işine ait karar ve sözleşme vergilerinden iş ortaklığınızın muaf tutulması adına sunmuş olduğunuz ilgi yazı ekinde yer alan Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi (VRHİB) ile ilgili idaremizce tereddütler hâsıl olduğundan, anılan belge ile alakalı tereddütleri ortadan kaldırmak adına Bölge Müdürlüğümüzce, Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’ne inceleme talebinde bulunulmuş olup gerekli inceleme sürecinin tamamlanmasına kadar bahse konu işe ait sözleşmenin imzalanması ertelenmiştir.” ifadelerine yer verilerek anılan istekliye sözleşmenin imzalanmasının ertelendiğinin bildirildiği tespit edilmiştir.
İdare tarafından Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’ne 01.11.2018 tarihli E.384770 sayılı yazı ile “İlgili yazınızda “Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü 181. ve 183. Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı ile Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması” işi ile ilgili olarak ALPYOL İNŞAAT ENERJİ MADENCİLİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş+GÜR İNŞ. DEKO. VE TUR. TAAH.SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İŞ ORTAKLIĞI adına Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi (VRHİB) düzenlendiği görülmüştür.
Ancak yapılan incelemede Bölge Müdürlüğümüzce İhracat:2017/4 Sayılı “İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkındaki Tebliğ” hükümlerine göre herhangi bir Ek-4 (İş Durum Belgesi) formu düzenlenmediği, anılan iş ortaklığı veya Müdürlüğümüzce bahse konu Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi için Ek-4 (İş Durum Belgesi) Formu’nun tarafımızca düzenlenmesi adına herhangi bir talebin de bulunmadığı tespit edilmiş olup konu ile ilgili gerekli incelemenin yapılması hususunda,
Gereğini arz ederim.” ifadelerine yer verilerek söz konusu belgenin incelenmesi talebinde bulunulmuştur.
Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından başvuru sahibi Alpyol İnşaat Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş-Gür İnş. Deko. ve Tur. Taah.San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığına, Batman Vergi Dairesi Müdürlüğüne ve İdareye gönderilen 01.11.2018 tarihli ve 70519687-451.03 sayılı yazıda “Karayolları Genel Müdürlüğü 18. Bölge Müdürlüğü tarafından ihalesi yapılan “Karayolları 18 Bölge Müdürlüğü 181 ve 183 Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı ile Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması” işine yönelik olarak Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi (VRHİB) düzenlenmesi talebine ilişkin ilgi (a)’da kayıtlı başvurunuz incelenmiş, firmanız tarafından tevdi edilen başvuru evrakları arasında yer alan ve ihale makamı tarafından tanzim edilen Ek-4 formunda yer alan bilgilere istinaden 30/10/2018 tarihli ve 2018/Y-861 sayılı VRHİB düzenlenerek ilgi (b)’de kayıtlı yazımız ile tarafınıza iletilmişti.
Akabinde, başvuru konusu işe ilişkin, ihale makamı tarafından Bakanlığımıza ayrıca iletilen 01/11/2018 tarihli ve 384770 sayılı yazısında, adı geçen Bölge Müdürlüğü’nce İhracat: 2017/4 sayılı İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkındaki Tebliğ hükümlerine göre herhangi bir EK-4 (İş Durum Belgesi) formu düzenlenmediği belirtilmektedir.
Bu bağlamda, 30/10/2018 tarihli ve 2018/Y-861 sayılı Vergi Resim ve Harç İstisna Belgesi (VRHİB), 18/05/2017 tarihli ve 30070 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İhracat: 2017/4 sayılı “İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkındaki Tebliğ’in 18 inci maddesinin 2 nci fıkrasına istinaden iptal edilmiştir.
Bakanlığımızca iptal edilen mezkur VRHİB’nin işbu iptal yazımız tarihi itibariyle herhangi bir istisna işleminde kullanılmaması gerekmekte olup, bahse konu VRHİB firma tarafından 15 (onbeş) gün içerisinde Bakanlığımıza iade edilmelidir. Ayrıca, ilgili ihale makamı tarafından uygulanan tüm istisnaların, anılan Tebliğ’in 19 uncu maddesinin 2’nci fıkrası çerçevesinde 213 sayılı Kanun ve 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil edilmesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verilerek 30.10.2018 tarih ve 861 sayılı Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi(VRHİB) iptal edildiği belirtilmiştir.
Diğer taraftan Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından idareye yazılan 12.11.2018 tarihli ve 93738882-451.03 sayılı yazı ile Alpyol İnş. Enerji ve Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.- Gür İnş. Deko. ve Turizm Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı adına düzenlenen 30.10.2018 tarihli ve 2018/Y-861 sayılı Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesinin iptal edildiği, söz konusu durumun 02.11.2018 tarihli yazı ile Ticaret Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’na bildirildiği ifade edilmiştir.
Bahse konu yazı üzerine idare tarafından 14.11.2018 tarihli yazı ile anılan belgenin idarede bulunması sebebiyle Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’ne taraflarınca iade edilmesinin uygun olacağının belirtildiği ve ayrıca yine anılan idare tarafından Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı’na gönderilen 13.11.2018 tarih ve E.521582 sayılı yazı ile yukarıda yer verilen istisna belgesine yönelik yapılan yazışmalar ve tespitler sonucunda Alpyol İnş. Enerji ve Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.- Gür İnş. Deko. ve Turizm Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile sözleşme imzalanıp imzalanmayacağı hususunda Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı Hukuk Müşavirliği’nden görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
Hukuk Müşavirliği’nin 21.11.2018 tarihli cevap yazısında “…Bu durumda anılan İş Ortaklığı adına düzenlenen Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi için düzenlenmesi gerekli Ek-4 formunun idaremizce düzenlenmediği ve gerçeği yansıtmadığı, İş Ortaklığınca gerçeği yansıtmayan bahse konu Ek-4 formunun kullanıldığı nazara alındığında, söz konusu ihaleye katılan istekli ile sözleşmeye devam edilmesinin uygun olmayacağı düşünülmekle birlikte, İdarenin her türlü işlem ve eylemlerinde kamu yararını gözeterek hareket etmesi gerektiği hususları bir bütün olarak gözetilmek suretiyle, nihai değerlendirme ve uygulamanın Başkanlıklarınca yapılmasının uygun olacağı mütalaa edilmektedir.” şeklinde görüş bildirilmiştir.
Daha sonra İhale Komisyonu tarafından alınan 07.12.2018 tarihli kararda “Bu süre zarfında “Alpyol İnşaat Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. + Gür İnşaat Dekorasyon ve Turizm Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı” 09.11.2018 tarih ve 329251 sayılı idaremiz kayıtlarına alınan dilekçesi ile teklif geçerlilik sürelerini uzatmış ve geçici teminat mektuplarının süresinin de bu doğrultuda uzatıldığı ile ilgili banka yazılarını sunmuştur. Ancak “Solakoğlu Taahhüt ve Ticaret Limit Şirketi + Zigana Makine İnşaat Gıda Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı” 13.11.2018 tarih ve 332542 sayılı idaremiz kayıtlarına alman dilekçesiyle sürelerini uzatamayacaklarını beyan etmişlerdir.
…
Yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda özetle; Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından iş ortaklığına ait başvuru evrakları arasında Ek-4 Formu’ nun yer aldığının görülmesi üzerine anılan Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi’ nin düzenlendiği, ancak Bölge Müdürlüğümüzce yapılan yazışmalar doğrultusunda Ek-4 Formu’ nun tarafımızca düzenlenmediğinin anlaşılması ardından ilgili Bakanlıkça anılan belgenin İhracat: 2017/4 sayılı “İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkındaki Tebliğ’in 18 inci maddesinin 2 nci fıkrasına istinaden iptal edildiği ve meselenin Bakanlığın, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’na aktarıldığı görüldüğünden ve Genel Müdürlüğümüz Hukuk Müşavirliği’ nin görüş yazısı da dikkate alınarak,
…
1) “Alpyol İnşaat Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. + Gür İnşaat Dekorasyon ve Turizm Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı” nın 4734 sayılı Kamu ile Kanunu’ nun ilgili hükümlerine göre sözleşmeden önce ihaleye ilişkin işlemleri etkileyecek yanıltıcı belge sunduğu bu nedenle de iş ortaklığının geçici teminatının tamamının gelir kaydedilmesi, ayrıca Kanunun Dördüncü Kısmında yer alan “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58. Maddesi gereğince anılan iş ortaklığının pilot ve özel ortağı ile sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklarının ihalelerden yasaklanması
2) Yukarıda yer verilen süreçlerden dolayı da 01.08.2018 tarihli İhale Yetkilisince Onaylanan İhale Kararının iptal edilmesi
3) Kanun 40. Maddesinde göre de ihalenin iptal edilmesi,
hususunun; Harcama/İhale Yetkilisinin görüşlerine arz edilmesine,
Oybirliğiyle karar verilmiştir.” ifadelerine yer verildiği, Solakoğlu Taahhüt ve Ticaret Limit Şirketi – Zigana Makine İnşaat Gıda Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığının geçici teminatını ve teklif geçerlilik süresini uzatmadığından söz konusu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli kalmadığı, Alpyol İnşaat Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.-Gür İnşaat Dekorasyon ve Turizm Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığının geçici teminatının gelir kaydedilerek yasaklanmasına ve ihalenin iptal edilmesine karar verildiği, kararın aynı tarihte ihale yetkilisi tarafından onaylandığı anlaşılmıştır. Ayrıca 18. Bölge Müdürlüğü tarafından Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı’na yazılan 13.12.2018 tarih ve E.574990 sayılı yazı ile de süreç hakkında bilgi verilmiştir.
Öte yandan, Kurum tarafından, itirazen şikâyet başvurusunun esasının incelenmesi aşamasında 18.01.2019 tarihli ve 1507 sayılı yazı ile Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nden “1- Kurumunuzdan Vergi, Resim ve Harç İstisna Belgesi alınabilmesi için gerçekleştirilmesi gereken iş ve işlemler hakkında açıklayıcı mahiyette bilgi ve belgeler,
2- Alpyol İnşaat Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş.- Gür İnşaat Dekorasyon ve Tur. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenen 30.10.2018 tarih ve 2018/Y-861 sayılı Vergi, Resim ve Harç İstisna Belgesi ve 2018/Y-50280 belge numaralı Geçici Belgesi ile anılan belgelere ilişkin olarak;
– Belge için başvuru kapsamında sunulan belgeler,
– Kurumunuzca yapılan inceleme ve tespitler ile bu hususa ilişkin bilgi ve belgeler,
– Anılan belgenin geçerli olup olmadığına ilişkin bilgi ve belgeler,
– Belge iptali söz konusu ise bu hususa ilişkin bilgi ve belgeler,
– İhaleyi yapan idare (Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü) ile yapılan yazışmalar” hususlarında bilgi ve belgeler istenilmiştir.
Ticaret Bakanlığı’nın 31.01.2019 tarih ve 93738882-451.03 sayılı cevap yazısında “Vergi Resim ve Harç İstisnası (VRHİB) başvuruları Bakanlığımızca, 18/05/2017 tarihli ve 30070 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İhracat: 2017/4 sayılı “İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkındaki Tebliğ hükümleri çerçevesinde değerlendirilmektedir. Anılan Tebliğin “Belgeli İşlemler”e dair 6’ncı maddesinde ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler sıralanmaktadır.
…
Bu kapsamda, firmanın VRHİB düzenlenebilmesi için Tebliğ uyarınca Bakanlığımıza iletmesi gereken belgeler aşağıda sıralanmaktadır.
1- Dilekçe (İmza sirkülerinde yer alan yetkililerce imzalanmış)
2- Vergi Resim Harç İstisnası Proje Formu (Tebliğ Eki Ek-2)
4- Ticaret Sicil Gazetesi (Aslı veya noter tasdikli örneği),
5- İmza Sirküleri (Noter tasdikli)
6- Son yıla ait Bilanço ve Kâr-Zarar Cetveli (Vergi dairesince veya yeminli mali müşavirce tasdikli),
7- İhracat Taahhütnamesi (İmza sirkülerinde yer alan yetkililerce imzalanmış) ( Tebliğ Eki Ek-3)
9- Faaliyetin üstlenildiğini tevsik eden bilgi ve belgeler (İhalenin uluslararası olduğu veya faaliyetin yabancı para ile finanse edildiğine dair ilgili kurum tarafından hazırlanan yazı (Ek-4), …Söz konusu Tebliğ”in 6/3-a-1 maddesi VRHİB’ne konu işin Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer almasını ve uluslararası ihaleye çıkarılmış olmasını şart koşmakta olup anılan Tebliğ’in 23. maddesinin 2. fıkrasının c bendinde “uluslararası ihale” niteliğine ilişkin hükümler yer almaktadır. Bu bendin (iii) bölümünde 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 19’uncu maddesine istinaden açık ihale usulü ile gerçekleştirilenler ihalelerde, en az bir yabancı firmanın tek başına veya yerli ve/veya yabancı firmayla ortak girişim olarak teklif vermesi gerektiği hükmü yer almaktadır. Bu itibarla, anılan Tebliğ ile VRHİB başvurusunda bulunan firmalardan talep edilen başvuru evraklarına, başvurularının değerlendirilmesine esas teşkil etmek üzere, ihale makamından temin edecekleri Ek-4 formu eklenmiştir. Adı geçen Ek- 4 formunda Kalkınma Bakanlığı Cari Yıl Yatırım programı Proje Numarası, ihaleye ilişkin bilgiler, ihalenin yerli ve yabancıya açıklığı ve yabancı firma ya da yabancı firmanın dahil olduğu ortak bir girişim tarafından teklif verilip verilmediği bilgileri yer almaktadır. Formun doldurulmasında yapılacak değerlendirmenin ihaleyi gerçekleştiren kamu kurumu tarafından yapılması esas olup, Bakanlığımızca başvuruya konu ihalenin mezkûr mevzuat çerçevesinde uluslararası ihale olup olmadığına ilişkin değerlendirme Ek-4 formunda yer alan bilgilere istinaden yapılmaktadır.
Bu çerçevede iş ortaklığı tarafından başvuru dosyasında sunulan ve VRHİB düzenlenmesine mesnet teşkil eden Ek-4 formu kapsamında ihalenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19 uncu maddesine göre açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği, yerli ve yabancı isteklilere açık olduğu ve yabancı firma teklifi olduğu bilgileri yer almaktadır.
Bu kapsamda, Tebliğ’in 6-3-a-1 bendi kapsamında VRHİB düzenlenmesini teminen tevsik edilmesi gereken EK-4 formu da dahil tüm bilgi ve belgelerin başvuru dosyasında mevcudiyetine binaen anılan iş ortaklığı adına 30/10/2018 tarihli ve 861 sayılı VRHİB düzenlenmiştir.” ifadelerine yer verilmiştir.
Ayrıca Ticaret Bakanlığı tarafından yukarıda yer verilen yazı ekinde başvuru sahibi istekli tarafından Vergi Resim ve Harç İstisnası (VRHİB) belgesi alabilmek amacıyla başvuru kapsamında sunulan belgeler gönderilmiş olup, “söz konusu belgeler arasında faaliyetin üstlenildiğini tevsik eden, ihalenin uluslararası olduğu veya faaliyetin yabancı para ile finanse edildiğine dair ilgili kurum tarafından hazırlanan yazı” olarak belirlenen 4 adet Ek-4 belgeleri yer almaktadır. Anılan belgelerin tamamının Karayolları Genel Müdürlüğü 18. Bölge Müdürlüğü tarafından Ekonomi Bakanlığı (İhracat Genel Müdürlüğü)’ne hitaben yazıldığı görülmektdir. Söz konusu Ek-4 belgeleri incelendiğinde, belgelerin ilkinde “T.C Karayolları Genel Müdürlüğü 18. Bölge Müdürlüğü Kars” ibaresini içeren mühür ve Erhan Özkaya Bölge Müdürü kaşesi ile imzanın yer aldığı, diğer iki belgede T.C. Karayolları Genel Müdürlüğü 18. Bölge Müdürlüğü Kars ifadesi içeren kaşe ve imzanın bulunduğu, diğer belgede ise herhangi bir kaşenin ve imzanın yer almadığı görülmüştür.
Daha sonra söz konusu belgelere yazı ekinde gönderilerek Karayolları 18. Bölge Müdürlüğünden 01.02.2019 tarih ve 2613 sayılı Kurum yazısı ile “…İnceleme aşamasında Ticaret Bakanlığı ile yapılan yazışma sonucunda şikayete konu Vergi Resim ve Harç İstisna belgesine başvuru için sunulan belgeler tarafımıza gönderilmiştir.
Bu itibarla Ticaret Bakanlığı’na Vergi Resim ve Harç İstisnası (VRHİB) belgesi alabilmek için başvuru evraklarına eklenmesi gerekli olan ve yazı ekinde yer verilen Ek-4 formlarının idareniz tarafından düzenlenip, düzenlemediği hususu ile anılan belgelerde yer alan imza, mühür ve kaşenin sıhhati hakkında açıklayıcı bilgilerinize ihtiyaç duyulmaktadır.” ifadelerine yer verilerek bilgi talep edilmiştir.
Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü’nün 06.02.2019 tarih ve 38587 sayılı cevap yazısı ile “Konuyla alakalı olarak, ilgi tarih ve sayılı yazı ekinde yer alan Ek-4 formlarının hiçbiri idaremizce düzenlenmemiş olup bu doğrultuda, belgeler üzerinde yer alan imza, mühür ve kaşeler de idaremize ait değildir.” ifadelerine yer verilmiş olup başvuru sahibi istekli tarafından Ticaret Bakanlığına sunulan Ek-4 Belgelerinin anılan Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenmediği bilgisi verilmiştir.
Ayrıca Ticaret Bakanlığı Gümrük ve Ticaret Müfettişliği tarafından 20.12.2018 tarihli ve G2018/758 sayılı yazı ile idareden bilgi talep edildiği, idare tarafından da 27.12.2018 tarih ve E.447620 sayılı cevap yazısı ile Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü ile yapılan yazışmalarla ilgili bilgilere, Vergi Resim ve Harç İstisnası (VRHİB) belgesi hakkında değerlendirilmelere ve ihale süreciyle ilgili diğer bilgilere yer verildiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde, başvuru sahibinin iddialarına ilişkin değerlendirmeler aşağıda yer almaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…İhale: Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri,
…
İfade eder.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir.
…
Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:
a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilân eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.
b) İflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.
c) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan.
d) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan.
e) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyen.
f) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen.
g) İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan.
h) Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen.
i) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan.
j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.
Kurum, dördüncü fıkranın; (c) bendi ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının uygun görüşünü alarak sosyal güvenlik prim borcunun kapsamı ve tutarını; (d) bendi ile ilgili olarak, Gelir İdaresi Başkanlığının uygun görüşünü alarak vergi borcu kapsamına girecek vergileri; tür ve tutar itibariyle belirlemeye yetkilidir.
Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir. Gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname sunulması veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik eden belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanlar ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.
e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilir.
Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.
İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.
Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir. Verilen bu karar Resmi Gazetede yayımlanmak üzere en geç onbeş gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kamu İhale Kurumunca izlenerek, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olanlara ilişkin siciller tutulur.
İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: Karayolları 18 Bölge Müdürlüğü 181 ve 183 Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı ile Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması
b) Yatırım proje no’su/kodu:1993E040230-2018E040280
c) Miktarı (fiziki) ve türü: 2.685,00 KM Muhtelif Bakım ve Trafik Güvenliği İşlerinin Yapılması Birim Fiyat Teklif Cetvelinde Belirtilen Miktarlar Dahilinde Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı ile Kar ve Buzla Mücadele İşlerinin Yapılması
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü 181. (KARS) Ve 183. (ARDAHAN) Şube Şeflikleri Dahilindeki Yollar
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhalenin yabancı isteklilere açıklığı” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1. İhale, yeterlik kriterlerini taşıyan tüm yerli ve yabancı isteklilere açıktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ’in (İhracat: 2017/4) “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…l) Uluslararası ihale: Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak çıkılan ve yabancı firmalarca da teklif verilen ihaleyi,
m) Vergi resim harç istisnası belgesi: İhracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılmasına imkan sağlayan Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,
ifade eder.” düzenlemesi,
Aynı Tebliğ’in “Belgeli işlemler” başlıklı 6’nci maddesinde “…(3) İhracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler;
a) Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan ve Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen ana yüklenici firmaların (alt yükleniciler hariç);
1) Tam mükellef firma olması halinde, uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler ile tam mükellef imalatçı firmaların, bahse konu işte kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ve malzeme ile hizmet satış ve teslimleri,” düzenlemesi,
Anılan Tebliğ’in “Müracaatların değerlendirilmesi ve belge düzenlenmesi” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Firmaların, vergi resim harç istisnası belgesi almak üzere Ek-1’de belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte Bakanlığa müracaat etmeleri gerekir. Firmalar tarafından ibraz edilen bilgi ve belgeler, aksi sabit oluncaya kadar doğru olarak kabul edilir. Bakanlıkça, Ek-1’de belirtilen bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda vergi resim harç istisnası belgesi düzenlenebilir. Belge düzenlenmesi durumunda, düzenlenen belgenin bir nüshası firmaya gönderilir. Ayrıca, düzenlenen belgeye ilişkin bilgiler, elektronik ortamda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına gönderilir.” düzenlemesi,
Aynı Tebliğ’in “Uygulama ve atıflar” başlıklı 23’üncü maddesinde “(1) Bu Tebliğin yayımı tarihinden önceki mevzuat hükümlerine göre kullanılan belgesiz ihracat kredileri, transit ticaretin finansmanında kullandırılan krediler ve düzenlenen dahilde işleme izin belgeleri ile vergi resim harç istisnası belgeleri kendi mevzuat hükümlerine tabidir. Ancak, henüz ihracat taahhüdü kapatılmamış belgeler ile transit ticaretin finansmanında kullandırılan krediler ve belgesiz ihracat kredilerine bu Tebliğin lehe olan hükümleri uygulanabilir.
(2) 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlük tarihi olan 9/8/2016 tarihinden itibaren,
a) Yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak ihaleye çıkılmış olması uluslararası ihale için tek başına yeterli olmayıp, uluslararası ihaleden bahsedebilmek için söz konusu ihaleye yabancı firmanın da tek başına veya yerli ve/veya yabancı firmayla ortak girişim olarak teklif vermiş olması gerekmektedir.
b) Vergi, resim ve harç istisna belgesi almak için Bakanlığa yapılan başvurularda, faaliyet konusu işin ihale tarihinin 9/8/2016 tarihinden önce olduğunun tevsik edilmesi durumunda, ilgili başvuruya istinaden işbu Tebliğin yürürlük tarihinden önceki mevzuat hükümleri çerçevesinde belge tanzim edilir.
c) Uluslararası ihalelerden;
(i) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 21 inci maddesine istinaden pazarlık usulü ile gerçekleştirilenlerde, yabancı firma veya yabancı firmanın yer aldığı ortak girişimin ihaleye davet edilmesi ve ihaleye teklif vermesi,
(ii) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 20 nci maddesine istinaden belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilenlerde, yabancı firma veya yabancı firmanın yer aldığı ortak girişimin ön yeterlik değerlendirmesine başvurmasını takiben ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idarece teklif vermeye davet edilmesi ve ihaleye teklif vermesi,
(iii) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 19 uncu maddesine istinaden açık ihale usulü ile gerçekleştirilenlerde yabancı firmanın da tek başına veya yerli ve/veya yabancı firmayla ortak girişim olarak teklif vermesi
gerekmektedir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Tebliğ’in “Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi Almak İçin Gerekli Bilgi ve Belgeler” başlıklı Ek-1 tablosunda “…9- Faaliyetin üstlenildiğini tevsik eden bilgi ve belgeler (İhalenin uluslararası olduğu veya faaliyetin yabancı para ile finanse edildiğine dair ilgili kurum tarafından hazırlanan yazı (Ek-4), ihalenin pazarlık usulü ile gerçekleştirildiği durumlarda ihaleye davet edilen firma listesi ile Tebliğin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde düzenlenen Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının Kalkınma Bakanlığının cari yıla ait yatırım programında yer almayan kamu yatırımları için ihalenin bir başka kamu kurumu tarafından yapılacak olması durumunda taraflar arasındaki protokol, Tebliğ’in 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasının (g) bendi için işverenin kamu kurumu olması durumunda kamu kurumundan alınacak iş alındı belgesi vb.)” bilgileri yer almaktadır.
Anılan Tebliğ’in ekinde yer alan Ek-4 formu
EK-4
İDARE ADI
Sayı: Tarih:
Konu:
EKONOMİ BAKANLIĞINA
(İhracat Genel Müdürlüğü)
İŞİN ADI VE NİTELİĞİ :
KALKINMA BAKANLIĞI CARİ YIL YATIRIM PROJE NUMARASI :
YABANCI PARA İLE FİNANSE EDİLEN PROJELER İÇİN FİNANSMAN KAYNAĞI VE İŞİN YABANCI PARA İLE FİNANSE EDİLEN KISMI :
YATIRIM PROGRAMININ YAYIMLANDIĞI RESMİ GAZETE TARİHİ VE SAYISI:
İHALE KAYIT NO :
İHALE USULÜ (4734 SAYILI KANUN ÇERÇEVESİNDE):
İHALE BEDELİ :
İHALE TARİHİ :
İŞİN YAPIMINI ÜSTLENEN FİRMANIN ADI :
İŞİN SÜRESİ:
YERLİ YABANCI İSTEKLİYE AÇIKLIĞI: Evet:? Hayır: ?
YABANCI FİRMA (YABANCI FİRMA VEYA YABANCI FİRMANIN DAHİL OLDUĞU ORTAK GİRİŞİM) KATILIMI:
– 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 19. Maddesine İstinaden Gerçekleştirilen Açık İhalelerde: Yabancı firma teklifi var mı? Evet:? Hayır: ?
– 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 20. Maddesine İstinaden Gerçekleştirilen Belli istekliler arasında ihalelerde: Ön yeterlik değerlendirmesinde yer alan yabancı firma, ön yeterlik değerlendirmesini takiben idarece teklif vermeye davet edildi mi? Evet:? Hayır: ?
o Davet edilen yabancı firma ihaleye teklif verdi mi? Evet:? Hayır: ?
– 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 21. Maddesine İstinaden Gerçekleştirilen Pazarlık usulü ihalelerde: İhaleye yabancı firma davet edildi mi? Evet:? Hayır: ?
o Davet edilen yabancı firma ihaleye teklif verdi mi? Evet:? Hayır: ?
İşbu belge, adı geçen firmanın Vergi Resim ve Harç İstisnası Belgesi başvurusu değerlendirmesine dayanak teşkil etmek üzere düzenlenmiş olup belgede yer alan bilgilerin doğruluğu tasdik olunur.
YETKİLİ KİŞİ
ÜNVANI / İMZASI MÜHÜR
İşbu belge üzerinde yer alan alanlara ilişkin değişiklik, silme veya ilave yapılamaz.
şeklinde düzenlenmiştir.
İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ’in 6/3-a-1 maddesine göre Vergi, Resim ve Harç İstisna Belgesi’ne konu işin Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alması, Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından olması ve uluslararası ihaleye çıkarılmış olmasının düzenlendiği, anılan Tebliğ’in 23. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinde “uluslararası ihale”nin niteliğine ilişkin hükümlerin yer aldığı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 19’uncu maddesine istinaden açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ihalelerde, en az bir yabancı firmanın tek başına ya da yerli ve/veya yabancı firmayla ortak girişim olarak teklif vermesi durumunun uluslararası ihale kapsamında değerlendirildiği, VRHİB başvurusunda bulunan firmaların, başvurularının değerlendirilmesine esas teşkil etmek üzere, ihale makamından temin edecekleri Ek-4 formunun eklenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihaleyi yapan İdare ile Ticaret Bakanlığı tarafından gönderilen bilgi ve belgeler bir arada değerlendirildiğinde; sözleşme aşamasında başvuru sahibi istekli tarafından idareye Vergi Resim ve Harç İstisnası (VRHİB) belgesi sunulduğu,söz konusu belgenin Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlendiği, ancak anılan belgeye dayanak teşkil eden Ek-4 belgesinin (Faaliyetin üstlenildiğini tevsik eden bilgi ve belgeler İhalenin uluslararası olduğu veya faaliyetin yabancı para ile finanse edildiğine dair ilgili kurum tarafından hazırlanan yazı) başvuru konusu ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından düzenlenmediği, bu hususun idarenin 06.02.2019 tarihli ve 38587 sayılı yazısında da açıkca beyan edildiği, bu nedenle gerçeğe aykırı bir belge kullanılarak Vergi, Resim ve Harç İstisna Belgesi alındığı anlaşılmıştır.
Kamu ihale mevzuatı uyarınca ihale süreci Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri ifade etmekte olup, başvuruya konu ihalede sözleşmenin imzalanmadığı ve bu nedenle ihale sürecinin halen devam ettiği açıktır. İhale süreci içerisinde Kanun’un 17’nci maddesinde belirtilen yasak fiil ve davranışlarda bulunulduğunun tespiti halinde, bu durumdaki isteklilerin ihale dışı bırakılması ve Kanun’un dördüncü kısmında yer verilen yaptırımların uygulanması gerekmektedir.
Vergi Resim ve Harç İstisnası (VRHİB) belgesinin düzenlenmesi konusunda yetki ve sorumluluğun Ticaret Bakanlığı’na ait olduğu, incelemeye konu ihalede Vergi Resim ve Harç İstisnası (VRHİB) belgesinin alınması aşamasında usulüne uygun düzenlenmemiş belgeler sunulduğu Ticaret Bakanlığı tarafından anlaşıldıktan sonra söz konusu belgenin yine aynı Bakanlık tarafından iptal edildiği, ancak belgenin Ticaret Bakanlığı tarafından iptal edilmeden önce başvuru sahibi istekli tarafından sunulduğu, dolayısıyla gerçeğe uygun olmayan bir belge kullanılması sonucunda düzenlenen VRHİB’nin geçerli bir belge olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idare tarafından söz konusu mevzuat hükümleri çerçevesinde başvuru sahibi isteklinin geçici teminatının gelir kaydedilmesi ve yasaklanmasına yönelik gerçekleştirmiş olduğu işlemlerde mevzuata aykırılık bulunmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin “Vergi Resim Harç İstisna Belgesi talebinin usulüne aykırı olmasına rağmen Ticaret Bakanlığı tarafından kabul edildiği, 2017/4 sayılı Tebliğ’in 7’nci maddesine göre VRHİB talebinde firmaların imza sirkülerinde yetkili kılınan kişilerin bulunabileceğinin öngörüldüğü, vekil aracılığıyla muafiyet belgesi talebinde bulunan bir başka isteklinin talebinin kabul edilmediği ve somut olayda vekil aracılığı ile yapılan başvurunun kabul edildiği, vekil edilenin azledildiği, iş ortaklığına sorumluluğun yüklenmemesi gerektiği” iddialarına yönelik olarak;
Ticaret Bakanlığı tarafından gönderilen belgeler incelendiğinde, VRHİB için başvuru aşamasında sunulan belgeler arasında 10.10.2018 tarihli ve 14538 yevmiye numaralı tek sayfadan ibaret belgenin, Ankara 69. Noterliğince düzenlenmiş 03.10.2018 tarih 01022 yevmiye numaralı Kenan Gündem’e ait imza beyannamesinin, Batman 2. Noterliğince düzenlenmiş 12.04.2018 tarih ve 05104 yevmiye numaralı imza yetkisi hakkında belgenin(müstenidat) ve Batman 4. Noterliği tarafından düzenlenmiş Gür İnşaat Dekorasyon Ve Tur. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.ne ait 26.06.2018 tarih ve 02747 yevmiye numaralı imza sirkülerinin yer aldığı görülmektedir.
Başvuru sahibi tarafından itirazen şikayet dilekçesi ekinde yer verilen Batman 2. Noterliği tarafından düzenlenmiş10.10.2018 tarih ve 14538 yevmiye numaralı vekaletnamede ise “Karayolları 18. Bölge Müdürlüğü 181. ve 183. Şube Şeflikleri Yollarında Rutin Yol Bakım, Yapım ve Onarımı İle Kar ve Buzla Mücadele işlerinin yapılmasıyla ilgili olarak; T.C. Ticaret Bakanlığım İhracat Genel Müdürlüğü Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi almak için ilgili kuruma her türlü başvurularda bulunmaya, elden evrak alıp vermeye, imzalanması gereken evrak ve belgeleri imzalamaya, her türlü itirazlarda bulunmaya, … bu hususlarda yapılması gereken her türlü iş ve işlemleri yapmaya…yetkili olmak üzere…T.C. kimlik numaralı Kenan Gündem tarafımızdan vekil tayin edildi.” ifadelerinin yer aldığı, vekil edenlerin başvuru sahibi Gür İnşaat Dekorasyon ve Tur. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Alpyol İnşaat Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı yetkilileri olduğu ve söz konusu belgenin 2 sayfadan ibaret olduğu görülmektedir.
Bu bağlamda Kenan Gündem’e 10.10.2018 tarihli vekaletname ile temsil yetkisi verilmesi nedeniyle anılan kişi tarafından yapılan işlemlerin şirket tarafından yapılmış sayılacağı, vekilin daha sonra (10.12.2018 tarihinde) azledilmesinin vekilin yetkili bulunduğu sırada şirket adına gerçekleştirdiği işlemleri geçersiz hale getirmeyeceği, vekil tayin edilen kişinin işlemlerinden, anılan iş ortaklığının basiretli tacir olarak haberdar olması gerektiği, alınan Vergi Resim Harç İstisna Belgesi’nin kullanılması konusunda anılan İş Ortaklığının da sorumlu olduğu sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin “ihaleyi gerçekleştiren Karayolları 18. Bölge Müdürlüğünce 07.12.2018 tarihinde ihalenin iptaline, müvekkil şirketlerin yasaklanmasına ve teminat mektubunun irat kaydına karar verildiği, ancak Ankara 11. İdare Mahkemesi’nin 14.11.2018 tarihli kararı ile zaten ihalenin iptali yönünde karar tesis edildiğinden daha önce mahkeme kararı ile iptal edilen ihalenin tekrar iptalinin ve iptal edilmiş olan ihalede yasak fiil ve davranışın mümkün olmadığı” iddiasına yönelik olarak;
Ankara 11. İdare Mahkemesi’nin 14.11.2018 tarihli ve E:2018/1731, K:2018/2169 sayılı kararı üzerine Kurulca alınan 20.12.2018 tarihli ve 2018/MK-407 sayılı Kamu İhale Kararı’nda “1-11.07.2018 tarihli ve 2018/UY.I-1311 sayılı kararının “araç üstüne takılan ekipmanlara ait özellikler” ve “isteklinin kendi malı olan makinelerin tevsiki”ne ilişkin iddialar ile ilgili kısımlarının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline” karar verildiği görülmüş olup, ihalenin iptaline yönelik Kamu İhale Kurulu kararının 20.12.2018 tarihinde, ihalenin ihale komisyonu tarafından alınan iptal kararının ise daha önceki bir tarihte (07.12.2018) alındığı anlaşılmıştır. 14.11.2018 tarihli ve E:2018/1731, K:2018/2169 sayılı Mahkeme Kararı üzerine alınan Kurul Kararı’nın başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik olmadığı, söz konusu kararın ihale dokümanına yönelik bir başvuruya ilişkin olduğu, idarenin söz konusu ihaleye yönelik olarak ihale sürecinde gerçekleşen yasak fiil ve davranışlar açısından değerlendirme yaparak karar almasında hukuken bir engel bulunmadığı hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca Vergi Resim ve Harç İstisnası (VRHİB) belgesinin alınması aşamasında yanıltıcı/sahte belge düzenlenmesi ve kullanılması hususunda, Gür İnşaat Dekorasyon ve Tur. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Alpyol İnşaat Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı yetkilileri ile anılan İş Ortaklığı tarafından vekil olarak yetkilendirilen kişi hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na bildirimde bulunulması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
2) Vergi Resim ve Harç İstisnası (VRHİB) belgesinin alınması aşamasında yanıltıcı/sahte belge düzenlenmesi ve kullanılması hususunda, Gür İnşaat Dekorasyon ve Tur. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Alpyol İnşaat Enerji Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı yetkilileri ile anılan İş Ortaklığı tarafından vekil olarak yetkilendirilen kişi hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na bildirimde bulunulmasına,
Oybirliği ile karar verildi.
|