İlgililer tarafından imar planlarına karşı itiraz edilmek isteniyorsa, bu itirazın bir aylık askı süresi içerisinde ve yazılı olarak yapılması gerekir

Danıştay tarafından bu itiraz, 2577 sayılı İdari Yargılama usulü Kanunu’nun 11. maddesi kapsamında değerlendirilmektedir.

“İmar planlarına karşı 2577 sayılı Yasanın 11. maddesi kapsamında başvuru için, özel bir Kanun olan 3194 sayılı Yasanın 8/b maddesi ile özel bir itiraz süresi getirildiği anlaşılmaktadır. Bu durum karşısında, imar planlarına karşı bir aylık askı süresi içinde, 2577 sayılı Yasanın 11. maddesi kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde bu tarihi takip eden 60 günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihini izleyen günden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği sonucuna varılmaktadır.” (Danıştay 6. Dairesi, 07.02.2019 tarih ve E:2015/3796, K:2019/494 sayılı kararı)

Buna göre askı süresi içerisinde yapılan itiraz üzerine aşağıdaki ihtimallere göre dava açma süreleri tespit edilir;

a. İtirazın Yazılı Olarak Reddedilmesi

Askı süresi içerisinde yapılan itirazın, 60 günlük cevap verme süresi içerisinde yazılı olarak reddedilmesi durumunda, ret kararının ilgilisine yazılı olarak bildirilmesini takip eden günden itibaren 60 gün içerisinde dava açılması gerekir. 

İtirazın reddine ilişkin işlem 1 aylık askı süresi bitmeden tebliğ edilirse, 60 günlük dava açma süresi tebliğ tarihinden itibaren değil, askı süresinin son gününü izleyen günden itibaren başlar.

İtiraz kabul edilir ama itiraz sahibinin taleplerini karşılamaz ise; cevabın tebliği tarihinden itibaren, eğer cevap askı ilan süresi bitmeden verilmişse, askı ilan süresinin son gününü takip eden günden itibaren 60 gün içerisinde dava açılabilir.

b. İtirazın Zımni Olarak Reddedilmesi

Bir aylık askı süresi içinde yapılan itiraza, askı süresinin son gününü takip eden 60 gün içerisinde cevap verilmezse, itiraz zımnen reddedilmiş sayılır.

Bu durumda, zımni ret süresini takip eden 60 gün içerisinde dava açılmalıdır.

2. Askı İlan Süresi Geçtikten Sonra İtiraz Edilmesi

İmar planlarına karşı İmar Kanunu’nun 8. maddesi kapsamında itirazda bulunulduktan sonra idarenin itiraz üzerine tesis ettiği işleme veya zımni ret işlemine karşı altmış gün içinde dava açılması zorunludur. Böyle bir durumda, imar planı itiraz eden kişi açısından kesinleşeceği için, altmış günlük dava açma süresi geçtikten sonra 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi kapsamında idareye başvuruda bulunulması, itiraz eden kişiye yeni bir dava açma süresi kazandırmaz.

Bu nedenle, bu başlık altındaki açıklamalar askı süresi içerisinde plana itiraz etmeyen kişiler açısından geçerlidir.

Danıştay içtihatlarında, 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi uyarınca, askı süresi içerisinde itiraz edilmeyerek kesinleşen imar planına karşı, 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi uyarınca 60 günlük dava açma süresi içerisinde doğrudan dava açılabileceği gibi, dava açmadan önce itiraz da edilebileceği kabul edilmiştir.

Konuyla ilgili Danıştay 6. Dairesinin kararı şu şekildedir;

“… planlara karşı askı süresinin son gününü izleyen günden itibaren 60 günlük yasal idari dava açma süresi içinde 2577 sayılı Yasanın 11.maddesi kapsamında başvuruda bulunulması halinde ise, işlemeye başlayan idari dava açma süresinin duracağı ve 60 gün içinde cevap verilmemesi halinde istek reddedilmiş sayılacağından, 60 günlük yasal idari dava açma süresinin kaldığı yerden işlemeye başlayacağı, bu sürenin son gününe kadar cevap verilmesi halinde ise bu tarihi izleyen günden itibaren yine kalan sürenin işlemeye başlayacağı ve toplam olarak 60 günlük bu süre içinde idari dava açılabileceği sonucuna varılmaktadır. (Danıştay 6. Dairesi, 06.03.2014 tarih ve E:2013/7711, K:2014/1706 sayılı kararı)

Buna göre, 60 günlük dava açma süresi içerisinde itirazda bulunulursa, işlemeye başlayan dava açma süresi durur. İtirazın açıkça veya zımni olarak reddi halinde, itiraz ile duran süre kaldığı yerden yeniden işlemeye başlar.

3. Zımni Ret Süresinden Sonra Verilen Cevap Üzerine Dava Açılabilir mi?

Bir aylık askı süresi içerisinde veya askı süresinden sonraki 60 günlük dava açma süresi içerisinde yapılan itiraz hakkında, zımni ret süresi dolduktan sonra idarece cevap verilmesi durumunda, bu cevabın tebliği üzerine dava açılıp açılamayacağı konusu Danıştay kararlarında tartışılmıştır.

2016 yılına kadar verilen Danıştay içtihatlarında, zımni ret süresi dolduktan sonra idarece cevap verilmesi durumunda dava açma süresinin canlanmayacağı kabul edilmekteydi.

Ancak, Danıştay 6. Dairesi 2016 yılında bu içtihadından dönmüş ve zımni ret süresinden sonra verilen cevap üzerine de dava açılabileceğini kabul etmiştir.

Danıştay 6. Dairesinin ilgili kararı şu şekildedir;

“Bu değerlendirmeler ışığında, ilgilinin imar planlarına askı süresi içinde yapmış olduğu itirazın yanıtlanmayarak reddi üzerine süresi içinde dava açabileceği gibi, zımni ret işlemi yerine idarece sonradan tesis edilecek ve idarenin gerçek iradesini ortaya koyan işleme karşı da dava açma süresi içerisinde dava açabilmesi mümkündür.” (Danıştay Altıncı Dairesi 30.05.2016 tarih ve E:2014/7721, K:2016/3394 sayılı kararı)

Fakat, ilk derece Mahkemesi Danıştay 6. Dairesinin bu kararına uymamış ve davanın süresinde olmadığı gerekçesiyle ısrar kararı vermiştir.

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 16.1.2019 tarih ve E:2016/5201, K:2019/33 sayılı kararıyla ilk derece Mahkemesinin kararı onanmıştır.

Sonrasında ise, Danıştay 6. Dairesi de eski içtihadına dönmüş ve zımni ret süresinden sonra verilen cevabın dava açma süresini ihya etmeyeceğine karar vermiştir.

Danıştay 6. Dairesinin ilgili kararı şu şekildedir;

“Uyuşmazlık konusu olayda; imar planına ilan – askı süresi içinde itiraz edildiğine göre, dava açma süresinin İdari Yargılama Usulü Kanununun 11. maddesi kapsamında belirlenmesi gerektiği açıktır. Bu bakımdan, yapılan itiraza altmış gün içinde bir cevap verilmemiş ise, itirazın zımnen reddedilmiş olması nedeniyle ilan tarihinin son gününü izleyen ikinci altmış gün içinde davanın açılması gerekir.

Belirtilen süreler geçtikten sonra cevap verilmesi halinde dava açma hakkının ihya olduğundan söz edilemez. Zira İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesinin ikinci fıkrasında, yetkili idari makamlarca dava açma süresi geçtikten sonra verilen cevap üzerine tebliğ tarihini izleyen günden itibaren altmış gün içinde dava açılabileceği belirtildiği halde 11. maddede, davanın açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, sonradan yetkili makamlarca cevap verilmesi durumunda, işlemin tebliğinden itibaren altmış gün içinde davanın açılabileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Dolayısıyla yetkili makamlarca ne zaman cevap verileceği belli olmayan bir durumda, dava süresinin yorum yoluyla süresi belirsiz bir zamana kadar uzatılması mümkün değildir.” (Danıştay 6. Dairesi, 05.03.2019 tarih ve E:2015/6562, K:2019/1145 sayılı kararı)