iptal edilen ihaleden sonra ihale konusu iş için yeniden ihale yapılmasına karar verildiği Mahkeme kararı ile davalı idarelerden ihale konusu iş için yeniden ihale yapılmasına karar verilip verilmediğinin sorulmasına ve bu hususa ilişkin bilgi ve belgelerin istenilmesi üzerine davalı idarelerin ara kararına verdikleri cevaplar ve ekleri ile re’sen yapılan araştırma neticesinde, davalı İdare tarafından *tarihinde ihaleyi gerçekleştirildiği  ihalenin miktarının asfalt temini ve serimi  asfalt kazıma makinesi ile kazıma yapılması *m³ hafriyat yapılması işleri olduğu gerçekleşen ihalenin miktarının ise * m³ asfalt kaplama kazılması  * m³ ocak taşından alt temel yapılması* ton binder asfalt serme ve sıkıştırma işleri” olduğu görüldüğünden niceliği itibariyle aynı ihale olarak değerlendirilemeyeceği

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2021/3850 E.  ,  2021/2808 K.

“İçtihat Metni”

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/3850
Karar No:2021/2808

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1. … İnşaat Taahhüt Ticaret A.Ş.
2. … İnşaat Taahhüt Ticaret Turizm A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1. …-… Büyükşehir Belediyesi Beton ve Asfalt Enerji Üretim ve Dağıtım Tesisleri Su Kanalizasyon Ticaret ve Sanayi A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
2. … Büyükşehir Belediye Başkanşlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Büyükşehir Belediyesi Beton ve Asfalt Enerji Üretim ve Dağıtım Tesisleri Su Kanalizasyon Ticaret ve Sanayi A.Ş. (…) tarafından 06/08/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı “İzmir İli Merkez 2. Bölge Muhtelif Yollarda Asfalt Kaplama Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak davacılar iş ortaklığına … tarih ve … sayılı yazı ile bildirilen anılan ihalenin 25/08/2020 tarihli ihale komisyonu kararı doğrultusunda ihale yetkilisince iptaline ilişkin işlemin iptali istenilmiştir
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davacı şirketlerin oluşturduğu iş ortaklığının, idarece ilan edilen ve açık ihale usulü ile 06/08/2020 tarihinde gerçekleştirilen dava konusu ihaleye katılan beş firmadan biri ve en avantajlı teklif sahibi olduğu, ihale komisyonu çalışmalarını sürdürürken asıl idare olan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı yazısı ile dünyayı etkisi altına alan pandemi süreci dolayısıyla belediye bünyesinde bütçe ve ödeme güçlüklerinin oluştuğu ve parasal olarak ciddi pay sahibi olan asfalt serim işlerinde küçülmeye gidilmesi kararı alındığı, bu nedenle yapılan ve yapılacak olan ihalelerin bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiğinin belirtildiği, bunun üzerine ihale komisyonunca ortaya çıkan ekonomik güçlükler nedeniyle asfalt serim işlerinde küçülmeye gidileceğinden bütçe olanakları sağlanıncaya kadar yeni başlanacak işlerin durdurulması istenildiğinden idarenin ihtiyacının büyük bir bölümünün ortadan kalkması nedeniyle ihalenin iptal edilmesine karar verildiği, söz konusu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı, dünyayı ve ülkemizi etkisi altına alan pandemi (Kovid-19) sürecinin hayatı olumsuz etkilediği açık olup, bunun ekonomik olarak da olumsuz yansımalarının olduğunun kabulü gerektiği, bu kapsamda davalı idarenin yaşanılan süreçten ekonomik olarak olumsuz etkilendiği ve bütçe ve ödeme konularında güçlükler yaşandığı, yapılacak işlere de bütçe bazında ciddi pay sahibi olan asfalt serim işlerinde küçülmeye gidilerek gerekli bütçe olanakları sağlanıncaya kadar yapılan ve yapılacak olan ihalelerin bu kapsamda değerlendirilmesine karar verildiği, bu itibarla, 2020 yılının Mart ayında ülkemizi etkisi altına alan Kovid-19 pandemisi nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi ülkemizdeki idarelerin de önceliklerinin ve ihtiyaçlarını değişiklik göstermeye başladığı, ortaya çıkan ve çıkabilecek ekonomik değişimlere karşı idarelerce kaynakların verimli kullanılması yönünde önlemler alınmaya gidilmesinin yaşanılan sürecin doğal sonucu olduğu, bu doğrultuda 4734 sayılı Kanun’un 5. maddesinde yer alan temel ilkelerden ihtiyacın uygun şartlarla karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkeleri ile kamu yararı gözetilerek ihalenin iptal edilmesine ilişkin tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu sonucuna varılmış, diğer taraftan davacılar tarafından, iptal edilen ihaleden sonra ihale konusu iş için yeniden ihale yapılmasına karar verildiği iddia edildiğinden, Mahkeme’nin 29/04/2021 tarihli ara kararı ile davalı idarelerden ihale konusu iş için yeniden ihale yapılmasına karar verilip verilmediğinin sorulmasına ve bu hususa ilişkin bilgi ve belgelerin istenilmesi üzerine davalı idarelerin ara kararına verdikleri cevaplar ve ekleri ile re’sen yapılan araştırma neticesinde, davalı İzbeton tarafından “İzmir İli Merkez 2. Bölge Muhtelif Yollarda Asfalt Kaplama Yapılması İşi” ihalesinin 15/04/2021 tarihinde gerçekleştirildiği anlaşılmakla birlikte, dava konusu ihalenin miktarının “100.000 ton binder asfalt temini ve serimi, 25.000 ton aşınma asfalt temini ve serimi işi, 100.000 m³ asfalt kazıma makinesi ile kazıma yapılması, 30.000 m³ hafriyat yapılması işleri” olduğu, 15/04/2021 tarihinde gerçekleşen ihalenin miktarının ise, “65.000 m³ asfalt kaplama kazılması, 50.000 m³ ocak taşından alt temel yapılması, 36.000 ton binder asfalt serme ve sıkıştırma işleri” olduğu görüldüğünden niceliği itibariyle aynı ihale olarak değerlendirilemeyeceğinden bu iddiasına itibar edilmemiştir.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, bütçe sıkıntısı gerekçe gösterilerek iptal edilen ihalenin konusuna benzer işlere yönelik ihalelerin yapılmasına devam edildiği, idarece işlem tesis edilirken ve takdir hakkı kullanılırken eşitlik ilkesinin gözetilmediği, pandemi sebebiyle yalnızca iki ihalenin iptal edildiği ve bu ihalelerde en avantajlı teklif sahibi oldukları, pandemi dönemi içerisinde ve dava konusu ihalenin iptalinden sonra 15 ihale ve sözleşmenin yapıldığı, eşit muamele ilkesinine aykırı davranıldığı, takdir yetkisinin keyfi olamayacağı, somut ve hukuki bir gerekçesinin olması gerektiği, ihale ilan ve ihale tarihinde pandemini etkisinin halihazırda mevcut olduğu, yeterli ödenek bulunmadan ihaleye çıkılamayacağı, yeterli ödeneği bulunan ihalenin iptali için bütçe ve ödeme güçlükleri gibi sebeplerin geçerli sebep olmayacağı, ihalede verilen tekliflerin yaklaşık maliyetin altında olduğu ve ihalede rekabet ortamının oluştuğu, 4734 sayılı Kanun’un 5. maddesine aykırı bir durum yokken ve 2020 yılının başından beri devam eden pandemi durumu yeni çıkmış gibi gösterilerek ihalenin iptal edilmesinin hukuki dayanaktan yoksun olduğu, ihalenin iptal edilmesinin ihalede verilen teklifler ortaya çıktığı için ihale sürecini ileriye dönük olarak olumsuz etkileyeceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından; 4734 sayılı Kanun uyarınca idarelerin ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenilirliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanda karşılanmasını ve kaynaklarını verimli kullanılmasını sağlamakla yükümlü olduğu, kamunun ihtiyaçların öncelik sırasına göre sağlanacağı, önüne geçilmesi elde olmayan istek dışı ortaya çıkan durumlarda idarelerin bu duruma uygun davranması gerektiği, idarelerinin … tarih ve … sayılı yazısı üzerine dava konusu ihalede ekonomik durum ve Kovid 19 salgını değerlendirilerek ihalenin iptal edildiği, 4734 sayılı Kanun’un 39. maddesi gereği temel ilkeler gözetilerek kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda işlem tesis edildiği, kararın usul ve yasaya uygun olduğu, davalı İZBETON tarafından; davacıların şikâyet başvurusunun reddi üzerine itirazen şikâyet başvurusu yoluna gitmesi ve idari yolları tükettikten sonra dava açması gerektiği, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ortaya çıkan ekonomik durumlar nedeniyle asfalt işlerinde küçülmeye gidileceğine yönelik yazısı üzerine yapılan değerlendirme neticesinde ihalenin iptal edildiği, kararın usul ve yasaya uygun olduğu, tüm dünyayı etkisi altına alan salgın nedeniyle idarelerinin ödeme ve bütçe güçlüklerinin oluştuğu, ortaya çıkan ekonomik güçlüklerin dikkate alınması suretiyle ihalelerin bu kapsamda değerlendirildiği, ihalelerin iptali konusunda idarelerinin takdir yetkisinin bulunduğu, daha iyi ekonomik koşullara denk gelen işler olması nedeniyle diğer bazı işlere devam edildiği, ciddi bir küçülmeye gidileceği konusunda tutarsız bir durumun olmadığı, iptal edilecek ihalelerin ise ihale aşaması, ihtiyaçların önceliği ve kaynakların kullanımı gözetilerek belirlendiği, dava konusu ihalenin iptali kararının kamu yararına, kaynaklarını verimli kullanılmasına ve ihtiyaçların uygun şartlarla karşılanmasına ve ihalelerde uyulması gereken temel ilkelere uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacılara iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacılara iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 13/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.