Yapım İşinde %10 luk iş artışında, işe yeni giren imalatlarda * yılı Bayındırlık birim fiyatları olduğu gibi alınırken, vazgeçilen imalatlarda ise * yılı Bayındırlık fiyatlarına *(sözleşmede yapılan indirim kadar) oranında tenzilat uygulanmış, daha sonra ortaya çıkan iş artışına ödeme dönemindeki fiyat farkı oranı eklenerek hak edişlerin ödenmesi sonucu oluşan kamu zararı
Kamu İdaresi Türü Yüksek Öğretim Kurumlarıkararı
Yılı 2015
Dairesi 1
Karar No 10617
İlam No 82
Tutanak Tarihi 16.12.2016
Kararın Konusu İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Fiyat farkı
… Üniversitesi 2015 yılı denetimleri esnasında … Yapı İnş. San. Tic. Ltd. Şti ile … İnş. End. Tic. Ltd. Şti. ortak girişimi yüklenimindeki İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Binası Yapım İşinde %10 luk iş artışında, işe yeni giren imalatlarda 2013 yılı Bayındırlık birim fiyatları olduğu gibi alınırken, vazgeçilen imalatlarda ise 2013 yılı Bayındırlık fiyatlarına 0,2274 (sözleşmede yapılan indirim kadar) oranında tenzilat uygulanmış, daha sonra ortaya çıkan iş artışına ödeme dönemindeki fiyat farkı oranı eklenerek hak edişlerin ödenmesi sonucu kamu zararına neden olunduğu iddia edilmektedir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 24 üncü maddesinde;
“Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
- a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
- b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise %20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.” denilmektedir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Sözleşmede Bulunmayan İşlerin Fiyatının Tespiti” başlıklı 22 nci maddesinde; iş artışı dolayısıyla ortaya çıkan iş kalemlerinin fiyatlarının yeni birim fiyat yapılması sistemi içerisinde tespit edilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Buna göre, idarelerin yeni birim fiyatları, bu maddede belirtilen analizlere yine bu maddede belirtilen rayiçleri, kaynakların verimli kullanılmasını da gözetmek suretiyle uygulayarak ve yüklenici ile karşılıklı olarak tespit etmeleri gerekmektedir. İş artışına esas yeni birim fiyatlar bu maddede belirtilen usullere göre tespit edilmektedir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesinde azalan işlerin fiyatının nasıl belirleneceğine dair bir hüküm bulunmamakla birlikte, hukuktaki ‘usulde paralellik’ ilkesi gereği, azalan işlerde de artan işlerin belirlenmesinde uyulan usule göre bir belirleme yapmak gerekmektedir. Dolayısıyla, yapımından vazgeçilen iş kalemlerine ait birim fiyatların bu madde hükümleri kıyasen uygulanarak aynı yöntem dâhilinde tespit edilmesi gerekmektedir.
Nitekim Yüksek Fen Kurulunun, anahtar teslimi götürü bedel yapım işlerinde ortaya çıkan fiyat anlaşmazlığına ilişkin olarak, 09.01.2014 tarih, 2014/4 sayılı ve 22.01.2014 tarih, 2014/10 sayılı Kararlarında; yapımından vazgeçilen iş kalemlerine ait birim fiyatların, sözleşme eki YİGŞ’nin 22 nci maddesinin kıyasen uygulanması suretiyle, bu maddede öngörülen usul ve esaslar doğrultusunda tespit edilmesine karar verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat ve açıklamalar değerlendirildiğinde; anahtar teslimi götürü bedel işlerde bir iş artışı yapılmasına lüzum görüldüğünde; artan ve eksilen imalatların Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesi hükmü çerçevesinde aynı yöntemle hesaplanması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, artan ve eksilen imalat kalemlerinin her ikisinin de aynı birim fiyat yöntemiyle hesaplanması; dolayısıyla artan ve eksilen imalatların her ikisine de aynı tenzilatın uygulanması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle; iş artışı hesabının hatalı yapılması sonucu ortaya çıkan toplam … TL kamu zararının sorumlularına müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verilmesi gerekmekte ise bahse konu kamu zararının tamamının yüklenicinin … tarihli kesin hakedişinden mahsup edilerek tahsil edildiği anlaşıldığından, ilişilecek husus kalmadığına oy birliğiyle,