İhalenin iptal gerekçesinde hem ihale komisyonu kararında hem de isteklilere gönderilen “Bütün tekliflerin reddedilmesi sebebiyle ihalenin iptali” konulu yazıda ihalede geçerli teklif kalmaması nedeniyle ihalenin iptal edildiğinin belirtildiği, ihale komisyonunca yapılan bu değerlendirme sonucunda ihalenin iptal edilmesinden başka seçenek bulunmadığı, dolayısıyla başvuru sahibin iddiasında yer verdiği şekilde söz konusu yetkinin keyfi ve Kanun’a aykırı şekilde kullanılmadığı anlaşılmakla beraber başvuru sahibinin iddiasının (a) bendine ilişkin yapılan incelemede başvuru sahibi tarafından teklifi kapsamında sunulan alt yüklenici iş bitirme belgesinin İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesine uygun olduğu değerlendirildiğinden ve bu çerçevede başvuru sahibinin teklifinin geçerli teklif haline geldiği anlaşıldığından idarece verilen ihalede geçerli teklif kalmadığı gerekçesiyle ihalenin iptali kararının yerinde olmadığı hk

Antalya Yol Sanayi Ticaret A.Ş.,

VEKİLİ:

Av. Abdurrahman Şükrü KOZAK,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Burdur İl Özel İdaresi Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/145621 İhale Kayıt Numaralı “Silindir ile Sıkıştırılmış Beton Yollar İçin Beton Harcı (Min C 30/37 Üzerinde İstenilen Basınç Dayanımında)” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Burdur İl Özel İdaresi Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 20.04.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Silindir ile Sıkıştırılmış Beton Yollar İçin Beton Harcı (Min C 30/37 Üzerinde İstenilen Basınç Dayanımında)” ihalesine ilişkin olarak Antalya Yol Sanayi Ticaret A.Ş.nin 21.04.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 05.05.2020 tarih ve 20080 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.05.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/783 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

a) 20.04.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile şikâyete konu ihaleye sunulan bütün teklifler reddedilerek ihalenin iptaline karar verildiği, anılan ihale komisyonu kararında İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesine gereğince uygun iş deneyim belgesi sunulmadığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, teklifleri kapsamında İdari Şartname’nin 7.5.1.’inci maddesine uygun 2 adet iş deneyim belgesi sunulduğu, bunlardan ilkinin Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Burdur-Tefenni ayr. Hacılar-Yeşilova Yolu Km: (2+800-5+000) (7+000-30+300) (32+300-33+496) Toprak işleri sanat yapıları ve üst yapı işleri inşaatı” işine ilişkin alt yüklenici iş deneyim belgesi olduğu, söz konusu iş kapsamında toprak işleri, sanat yapıları ve üstyapı işlerine ait tüm PMT işlerinin hem nakliyesinin hem de satımının eksiksiz olarak yapıldığı, söz konusu işe ilişkin taraflarına kesilen ve taraflarınca kesilen fatura ve diğer belgelerin dilekçe ekinde sunulduğu, bu belgelerden iş kapsamında PMT’nin hem nakliyesinin hem de satış işlemlerinin üstlenildiği, tam ve eksiksiz olarak tamamlandığının görüleceği,

b) Sunulan diğer iş deneyim belgesinin Burdur İl Özel İdaresi tarafından düzenlenen “İl Özel İdaresi (Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü) 2017 yılı için Köy Yolları Programında Kullanılmak Üzere Agrega” işine ilişkin yüklenici iş bitirme belgesi olduğu, agreganın beton üretiminde kullanılan kum, çakıl, kırmataş gibi malzemelerin temeli olduğu, beton, PMT ve BSK maddelerinin de temeli olduğu, dolayısıyla iş deneyime konu işin benzer iş kapsamında olduğu,

Benzer işin ihale konusu iş ile birebir uyumlu olması gerekmediği, nitelik, büyüklük veya benzer usul ve tekniklerle üretilen, ekipman ve uzmanlık gibi yönlerden benzerlik gösteren işlerin benzer iş olarak kabul edilmesi gerektiği, bu kapsamda agreganın bir temel malzemesi olarak beton, PMT ve BSK malzemelerinin üretiminde kullanılan olmazsa olmaz bir malzeme olduğu, her ne kadar benzer iş kapsamında ayrıca ve açıkça belirtilmese de teknik olarak birbirinden ayrılamayan ve benzer iş kapsamında sayılan malzemelerin temel malzemesi olan agreganın da bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiği,

c) İhale komisyonu kararında taraflarınca sunulan iş deneyim belgelerinin hangi yönüyle İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesine uygun olmadığına gerekçesiyle yer verilmediği, bu durumun Kanun’a ve temel ilkelere açıkça aykırılık teşkil ettiği,

d) İhalede sunulan tekliflere bakıldığında taraflarınca sunulan teklifin diğer tekliflere oranla daha düşük olduğu, tekliflerinin en avantajlı teklif olduğu, bu nedenle kamu yararı gözetilmeden verilen ihale kararının Kanun’a ve temel ilkelere aykırılık teşkil ettiği,

e) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali” başlıklı 39’uncu maddesinde ve anılan Kanun maddesinin gerekçesinde ihalenin iptaline ilişkin olarak idarelerin yetkisi sınırlandırılmış olup, bu yetkinin keyfi ve Kanun’a aykırı şekilde kullanılamayacağının açık olduğu, söz konusu ihaleye geçerli ve yeterli katılımın sağlandığı, 7 ihale dokümanı alındığı, 5 isteklinin ihaleye katıldığı, bunlardan 1. sıradaki tekliflerinin geçerli ve en avantajlı teklif kabul edilmemesinin hukuken gerekli olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

…

b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;

…

2) İstekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

…

d) Son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarına ilişkin deneyimi gösteren belgeler,

e) Devredilen işlerde sözleşme bedelinin en az % 80’inin tamamlanması şartıyla, son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan yapım işleri ile kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili hizmet işleri ve son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarıyla ilgili deneyimi gösteren belgeler. …” hükmü,

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü yer almaktadır.

Anılan Kanun hükmünün gerekçesinde “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, … ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” ifadelerine yer verilmiştir.

Anılan Kanun’un “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.

İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.” hükmü yer almaktadır.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3 ‘üncü maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesindeki tanımlar yanında;

…

b) Benzer iş: İhale konusu alım veya alımın bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer üretim usul ve tekniğiyle üretilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri,

ç) İş bitirme belgesi: Adayın veya isteklinin ihale konusu mal veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren ve yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen, verilen ve değerlendirilen iş deneyimini gösteren belgeyi,

…

İfade eder.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesi” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde; ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde ya da ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında kesin kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini gösteren belgelerdeki toplam tutar, tam olarak dikkate alınır.

(2) İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belgeler ve belgelerdeki tutarlar toplanamaz.

(3) İş deneyimini gösteren belgelerdeki tutar, fiyat farkları ve katma değer vergisi hariç olarak değerlendirilir.

(4) İş deneyimini gösteren belgelerde yer almakla birlikte ihale konusu iş veya benzer işe ilişkin olmayan işlerin tutarları, iş deneyim tutarının belirlenmesinde değerlendirmeye alınmaz. …” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının güncellenmesi” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerde yazılı tutarlar aşağıdaki şekilde güncellenir:

a) 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale edilmiş işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler, belgeye konu işin ihale tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu malın;

a) Adı: Silindir ile sıkıştırılmış beton yollar için beton harcı (min C 30/37 üzerinde istenilen basınç dayanımında)

…

c) Miktarı ve türü: Silindirle Sıkıştırılabilir Beton (SSB – C 30/37) – 1 kalem mal alım işi – 14112 metreküp

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Teslim edileceği yerler:

1-Ağlasun İlçesi / Mamak Köyü

2-Bucak İlçesi / Elsazı Köyü

3-Çeltikçi İlçesi / Bağsaray – Çeltikçi Arası” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler

7.5.1. İsteklinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak deneyimini gösteren belge veya teknolojik ürün deneyim belgesi sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin %40 dan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

7.6.1. Beton, PMT (Plentmiks Temel Malzemesi),  BSK (Bitimlü Sıcak Karışım) alım- satım veya nakliyesi işleri benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi,

Burdur İl Özel İdaresi 2020 Yılı Silindirle Sıkıştırılmış Beton (Ssb) Temini Teknik Şartnamesi’nde işin niteliğine ilişkin “1) Beton basınç dayanım sınıfı C30/37 olacaktır.

2) Beton dayanım deneylerinden TSE standartlarına uymayanlar için, miktarı tespit edilecek ve aynı miktarda beton bedelsiz alınacaktır . (TSE EN 206).

3) İmalata geçmeden önce idare tarafından tedarikçi hazır beton santralinde görevlendirilecek personel vasıtası ile nakliye araçlarının taşıma belgeleri (kantar fişi, irsaliye) örnekleri alınır. Projeden hesaplanan miktarın taşıma belgelerinde olan miktardan çok olması durumunda taşıma belgelerinde yer alan miktar üzerinden ödeme yapılır.

Yükleniciye ödeme irsaliye değerleri üzerinden m3 olarak yapılacaktır. Aynı zamanda serim yapılan beton miktarları kantar fişi ile kontrol edilecektir.

4) Hakediş için metraj ölçümlerinde irsaliye, kantar fişi ve yerinde ölçümlerden idare için en uygun olanı kullanılacaktır.

5) Betonun üretimi ve nakliyesi yüklenici tarafından yapılacak olup, serme ve sıkıştırma işlemi İdare tarafından yapılacaktır.

5.1) SSB üretiminde kullanılacak iri ve ince agreganın fiziksel özellikleri aşağıdaki tablolara uygun olmalıdır.

Tablo.1: İri Agrega Fiziksel Özellikleri

Tablo.2: İnce Agrega Fiziksel Özellikleri

5.2) İdare gerek gördüğü taktirde SSB’de kullanılan kireç kökenli kayaçlarda veya dere malzemelerinde  (kum) ve magmatik kökenli kayaçlarda (taş tozu), metilen mavisi deneyi (MB) için KTŞ kısım (308-10) göz önünde bulundurularak deney yapma ve yaptırma hakkına sahiptir.

6) Yüklenici firma en az 25 ton taşıma kapasiteli 8 araç bulunduracaktır. İdare iş programına göre araç sayısının arttırılmasını isteyebilir. Araçlarda İdarenin de kullanabileceği araç takip sistemi olacaktır.

7) Betonun karışım oranları İdarenin istediği şekilde dizayn edilecektir.

8) İdarenin istediği zaman ve sıklıkla numune aldırarak idareye ait laboratuvarda veya idarenin belirlediği herhangi bir dış laboratuvarda kalite kontrol deneyleri  (basınç dayanımı, eğilme dayanımı vb.) yaptırılacaktır. İdarenin dış laboratuvarında yaptıracağı kalite kontrol deneylerinin ücretleri yükleyiciye aittir.

9) SSB Karışım tasarımında belirtilen oranlarda hazırlanan malzemeler, beton santralinde karıştırılacaktır. Karışımın hazırlanması sırasında agrega, su, çimento ve varsa katkı malzemelerinin beslenmesinde kesiklik ve düzensizlik olmayacaktır. Karıştırma süresi karışımın homojenliğini sağlayacak şekilde belirlenmeli ve asgari 50 saniyedir.

Karıştırıcıya su ilave edildiğinde çimentonun topaklaşmasını engellemek için agrega ve çimento daha önce yeteri kadar karıştırılmış olmalıdır.

SSB üretiminde beton santralinin kapasitesi, sahadaki yapım hızıyla uyumlu olmalıdır. Finişerlere sürekli bir şekilde SSB betonunun sağlanması, kaliteli SSB tabakası için gereklidir. Eğer üretim yapımla uyumlu bir şekilde ilerlemezse, finişerlerin durma ve yeniden sermeye başlama hareketleri malzemenin ayrışması, yüzey bozuklukları, yetersiz sıkışma ve istenmeyen sürüş konforu gibi problemlere yol açabilecektir.

10) Damperli kamyonlar temiz tutulmalı, damper yüzeyine yapışmalar engellenmelidir. Yükleme sırasında öbekleşmeyi engellemek için, SSB’nin kamyonlara boşaltma işlemi, damperin ön kısmı, ortası ve arka kısmına ayrı ayrı yapılmalıdır. Yüklenici, betonun kamyona dolumu bittikten sonra en geç 45(kırk beş) dakika sonra iş başına ulaşmış olmasını sağlamalıdır. Eğer SSB iş başına 45(kırk beş) dakikayı aşan bir zamanda gelirse, kontrol mühendisinin betonu iade etme hakkı vardır.

11) İdare gerekli gördüğü taktirde çalışma yerlerinde ve miktarlarında değişiklik yapabilecektir.

12) SSB kamyonlarla taşınacaktır ve kamyonların üstü betonun su kaybını önlemek amacıyla branda ile kapatılmış olacaktır.

13) SSB taşımada kullanılacak kamyonlar finişere uyumlu olmalıdır.

14) Gerekli iş ve yol güvenliği önlemleri yüklenici tarafından karşılanacaktır.

15) Nakliye esnasında her türlü ilgili mevzuata uygun çalışma, yüklenici tarafından takip edilerek uygulanması gerçekleştirilecektir.

16)  İş başlangıç ve bitiş tarihleri arasında çalışan araçların üzerine idarenin belirteceği yüzeye “BURDUR İL ÖZEL İDARESİ” yazısı yüklenici tarafından yapıştırılacaktır. İdare adına çalışan araçlar sözleşme süresince başka kişi ya da kurum hizmetlerinde bulunamaz.

17) Yer teslimi ve yüklenici firmanın beton nakilleri İdarenin iş programına göre yapılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibi istekli tarafından 2 adet iş deneyim belgesi sunulduğu, bunlardan ilkinin Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Burdur-Tefenni ayr. Hacılar-Yeşilova Yolu Km: (2+800-5+000) (7+000-30+300) (32+300-33+496) Toprak İşleri Sanat Yapıları ve Üst Yapı İşleri İnşaatı” işine ilişkin alt yüklenici iş deneyim belgesi olduğu, anılan belgede “alt yüklenici tarafından yapılan kısmı” bölümünde “toprak işleri, sanat yapıları ve üst yapı işleri inşaatı işi” yazdığı, uygulanan yapı tekniği bölümünde ise “toprak işleri, sanat yapıları ve üst yapı işleri inşaatı işi” ifadelerine yer verildiği, “alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin tarihinin 26.04.2016 olduğu, alt yüklenici tarafından yapılan işin geçici kabul/tasfiye tarihinin 19.12.2016 olduğu, belge tutarının ise 3.973.509,39 TL olarak yazıldığı görülmüştür. Söz konusu belgede yer alan belge tutarının idarece gönderilen belgelerde güncellenmesi sonucu elde edilen tutarın 7.381.167,40 TL olduğu anlaşılmıştır.

Sunulan diğer iş deneyim belgesinin Burdur İl Özel İdaresi tarafından düzenlenen “İl Özel İdaresi (Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü) 2017 yılı için Köy Yolları Programında Kullanılmak Üzere Agrega” işine ilişkin yüklenici iş bitirme belgesi olduğu, anılan belgede işin türü ve miktarı bölümünde “1 Agrega 0- 5 mm 70.000 Ton

 2 Agrega 5 – 13 mm 45.000 Ton

 3 Agrega 13 – 19 mm 10.000 Ton

 4 Agrega 19 – 25 mm 25.000 Ton” ifadelerine yer verildiği,  toplam sözleşme tutarının 1.050.000, 00 TL olarak yazıldığı, açıklama kısmında “%20 iş artışı yapılmıştır.” ifadesinin yer aldığı, belge tutarının 1.260.000,00 TL olduğu, kesin kabul tarihinin ise 18.10.2017 olarak yazıldığı görülmüştür. Söz konusu belgede yer alan belge tutarının güncellenmesi sonucu elde edilen tutarın 1.982.480,72 TL olduğu anlaşılmıştır.

20.04.2020 tarihli ihale komisyonu kararında “…Antalya Yol San. Tic. A. Şti.; … Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin açık ihale edilen mal alımlarında uygulanacak Tip İdari Şartname‘nin  7.5.1’inci maddesine göre uygun iş deneyim belgesi sunmaması … nedeniyle firmalar değerlendirme dışı bırakılmıştır. İhale için geçerli teklif kalmaması nedeniyle ihalenin iptal edilmesine karar verilerek bu karar ihale yetkilisinin onayına sunulmuştur.” ifadelerine yer verildiği, ihale yetkilisince de söz konusu kararın aynı tarihte onaylandığı görülmüştür.

EKAP üzerinden isteklilere gönderilen 20.04.2020 tarihli ve “Bütün tekliflerin reddedilmesi sebebiyle ihalenin iptali” konulu yazıda “İhale komisyonunun kararı üzerine Silindir ile sıkıştırılmış beton yollar için beton harcı (min C 30/37 üzerinde istenilen basınç dayanımında) işine ait bütün teklifler reddedilerek ihale iptal edilmiştir.

İhaleye geçerli teklif veren istekli çıkmaması nedeniyle …” ifadelerine yer verilmiştir.

İhalenin iptali kararı incelendiğinde; başvuru sahibi isteklinin teklifinin İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesi kapsamında uygun iş deneyim belgesi sunulmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmaktadır. Söz konusu Şartname maddesinde  “İsteklinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak deneyimini gösteren belge veya teknolojik ürün deneyim belgesi sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin %40 dan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.” düzenlemelerinin yer aldığı görülmüştür.

a- Bu çerçevede başvuru sahibi tarafından sunulan alt yüklenici iş bitirme belgesi incelendiğinde; söz konusu işin kesin kabul tarihinin ihale ilan tarihinden geriye doğru 5 yıl içinde olduğu, kamu kurumu tarafından düzenlenen bir belge olduğu, anılan belgede sözleşme tarihi ve sözleşme bedeli gibi bilgilerin yer aldığı, dolayısıyla bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen bir iş olduğu, belge tutarının 3.973.509,39 TL olduğu, başvuru sahibinin teklif bedelinin 2.224.192,32 TL olduğu anlaşılmıştır.

Diğer taraftan söz konusu iş deneyim belgesinin yapım işi ihalesi kapsamında gerçekleştirilen işler neticesinde düzenlendiği, alt yüklenici olarak yapılan işlerin toprak işleri, sanat yapıları ve üst yapı işleri olduğu tespit edilmiştir.

Kurum tarafında söz konusu alt yüklenici iş bitirme belgesini düzenleyen idareye yazılan 02.06.2020 tarihli ve 7865 sayılı yazı ile  “ -İdareniz tarafından Antalya Yol Sanayi Ticaret A.Ş. adına düzenlenen “Burdur- Tefenni ayr. Hacılar-Yeşilova Yolu Km: (2+800-5+000) (7+000-30+300) (32+300-33+496) Toprak işleri sanat yapıları ve üst yapı işleri inşaatı” işine ilişkin 25.01.2018 tarihli ve 2013/20101-1314215-1-2 sayılı alt yüklenici iş bitirme belgesine konu işe ait sözleşme, sözleşme ekleri, faturalar, hakedişler, yapılan işler listesi vb. belgeler.

– Söz konusu alt yüklenici iş bitirme belgesine konu işler kapsamında “Beton, PMT (Plentmiks Temel Malzemesi), BSK (Bitümlü Sıcak Karışım) alım- satım veya nakliyesi” işlerinin tutarlarının ayrıştırılarak anılan işlere ait toplam tutarların gösterildiği tablolar.” talep edilmiştir.

Anılan idare tarafından gönderilen ve 08.06.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan yazı ekinde ilgili iş deneyim belgesine dayanak teşkil eden ana yüklenici ile idare arasında yapılan sözleşme, ana yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşme ve eki birim fiyat teklif cetveli, geçici kabul tutanağı, kesin hakediş raporu(iş hakkında özet bilgi sayfası), alt yüklenici tarafından ana yüklenici adına kesilen faturaların örnekleri ve idarece hazırlanan iş kalemleri için ayrı ayrı gösterilen yapılan işleri, miktarlarını ve tutarlarını gösteren tablonun yer aldığı görülmüştür.

Gönderilen söz konusu belgeler incelendiğinde; ana yüklenici ile alt yüklenici arasında imzalanan sözleşme ekinde yer verilen birim fiyat cetvelindeki işlerin, ana yüklenici ile idare arasında imzalanan ana sözleşmeye uygun olarak Karayolları Genel Müdürlüğü Genel Şartnamesindeki tanımlar dikkate alınarak gerçekleştirileceği belirtilmiştir.

Alt yüklenici sözleşmesi ekinde yer alan ve idarece iş deneyim belge tutarı belirlenirken dikkate alınan iş kalemleri incelendiğinde;

1.575.000,00 TL tutarında “KGM/6100/3/T” poz nolu “Plent-miks temel yapılması (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (Her şey dahil)”,

1.575.000,00 TL tutarında “KGM/6100/3-1/T” poz nolu “Plent-miks alttemel yapılması (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (Her şey dahil)”

520.000,00 TL tutarında “KGM/16.122/K-1/T” poz nolu “Yarma hendeği, palye hendeği, kafa hendeği, orta refüj hendeği ve bilimum hendeklerin betonla kaplanması (Her şey dahil) (Kırmataş agrega ve beton tesisi ile)”,

80.600,00 TL tutarında “KGM/16.132/K/T” poz nolu “Kutu menfezlerde kuruda veya suda her dozda demirli beton (Her şey dahil) (Kırmataş agrega ve beton tesisi ile)” iş kalemlerinin yer aldığı görülmüştür.

“KGM/6100/3/T” poz nolu “Plent-miks temel yapılması (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (Her şey dahil)” iş kaleminin birim fiyat tarifi incelendiğinde “Karayolları Teknik Şartnamesi’nin ilgili kısmındaki esaslar ve şartlar dahilinde, konkasörle kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile finişerle serilmesi suretiyle plent-miks temel yapılması.

Birim Fiyata Dahil Olan Masraflar :

Gerekli makine ve teçhizatın; iş başında temini, montajı ve demontajı, taşın ocaktan çıkarılması, konkasöre verilecek ebatta kırılması, vasıtalara yüklenmesi, ocak-konkasör arasında nihai ortalama 150 m mesafeye kadar taşınması, boşaltılması, konkasöre verilmesi, şartnamesinde belirtilen veya İdarece istenilen granülometriyi elde edecek şekilde konkasörle kırılması ve elenmesi, munzam elemeler ve granülometri ayarlama işlerinin yapılması, konkasör altının boşaltılması, kırılmış ve elenmiş agreganın; vasıtalara yüklenmesi, plent sahasında boşaltılması ve depo edilmesi, depo yerinden taşıma kamyonlarına yüklenmesi, plent silosuna kadar taşınarak boşaltılması, silolardaki agreganın iyi bir biçimde akması için gerektiğinde el ile şişlenmesi, silolardan karışım plentine verilmesi, motorlu tulumba ile suyun hazırlanması ve su tanklarına doldurulması, belli oranda karıştırıcıya verilmesi, agrega ve suyun karıştırıcıda karıştırılması, karıştırıcıdan çıkan malzemenin taşıma kamyonlarına yüklenmesi, plentte ve kantarda bekletilmesi, araştırma ve teknik nezaret işlerinin yapılması, karışımın İdarece istenilecek kapasitedeki otomatik kart basan kantarla tartılması, taşıma kamyonlarının sırası gelinceye kadar bekletilmeleri, finişerle beraber çalışmaları ve karışımın taşıma kamyonlarından finişere boşaltılması, İdarece verilen röper, eksen, en kesit ve kotlara uygun olarak finişerle serilmesi, meydana gelen hataların el ile düzeltilmesi, enine ve boyuna ek yerlerinin yapılması, temizlenmesi, düzeltilmesi, sulanması ve sıkıştırılması, reglaj yapılması ve serilen karışımın sulanması, titreşimli ve lastik tekerlekli silindirle sıkıştırılması ile aşağıda “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar” dışında kalan diğer bütün işlerin yapılması için gerekli olan her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile yüklenici karı ve genel masraflar” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

“KGM/6100/3/T” poz nolu “Plent-miks temel yapılması (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (Her şey dahil)” iş kalemine ait analiz ve analiz girdi tutarlarının iş kalemi tutarının içindeki oranları aşağıdaki gibidir.

Başvuru sahibi isteklinin alt yüklenici olarak söz konusu iş kalemi kapsamında plent-miks malzeme temin ederek bunu ana yükleniciye sattığı, bu durumunun faturalardan ve sözleşmeden anlaşıldığı, sözleşme konusu satışın her şey dahil olarak gerçekleştiği, anılan iş kalemine ait analiz incelendiğinde ürünün temininden uygulama yerine nakliyesine, finişer ile seriminden, silindir ile sıkıştırılmasına kadarki işleri kapsayan bir iş kalemi olduğu, analiz girdi tutarları ayrı ayrı incelendiğinde finişer ile serim ve silindir ile sıkıştırmaya ilişkin tutarın söz konusu iş kaleminin toplam tutarının %29,62’sini oluşturduğu, finişer ile serim ve silindir ile sıkıştırma benzer iş kapsamında dikkate alınmasa, diğer bir deyişle plent-miks temel malzemesinin teminini ve nakliyesini kapsayan kısma ilişkin satış işleminin 1.108.485 TL tutarında olduğu, söz konusu tutarın güncellenmiş halinin 2.050.589,12 TL olduğu, söz konusu iş kalemi kapsamında yapılan benzer işe konu iş tutarının dahi İdari Şartname’de belirlenen iş deneyim tutarını(889.676,93 TL) sağladığı,

Kaldı ki iş deneyim belgesine konu diğer iş kalemlerinde de benzer iş kapsamında değerlendirilebilecek(beton alım satım ve nakliyesi vs.) işlerin bulunduğu anlaşılmıştır.

Her ne kadar İdari Şartname’de iş deneyim belgesi olarak mal alımlarına ilişkin iş deneyimini gösterir belgeler istenilmiş olsa da, yapım işi kapsamında düzenlenen bir iş deneyim belgesinin hiçbir şekilde başvuru konusu ihalede kullanılamayacağı şeklinde yapılacak değerlendirmenin, benzer iş mefhumuyla hedeflenen, ihale konusu işlerin bu konuda deneyim sahibi kişilere gördürülmesi amacına hizmet edemeyeceği açıktır. Aksi halde, ihale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işlerin, yapım işi adı altında gerçekleştirmiş olması sebebiyle benzer iş olarak kabul edilmemesi ve tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması anlamına gelecektir. Bu durumda, iş deneyim belgesi ve benzer iş düzenlemeleri vasıtasıyla ulaşılmak istenen, ihale konusu iş hususunda tecrübe sahibi isteklilerin ihalelere katılması amacından uzaklaşılması sonucu ortaya çıkacaktır.

Söz konusu iş deneyim belgesi kapsamındaki işler incelendiğinde, “KGM/6100/3/T” poz nolu “Plent-miks temel yapılması (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (Her şey dahil)” iş kaleminin gerçekleştirilmesi için plentmiks temel malzemesi alım-satımı ve nakliyesinin yapılmasının zorunlu olduğu, başvuru sahibi istekli tarafından ana yüklenici ile yapılan sözleşme gereğince söz konusu malzemeyi temin ederek nakliyesinin yapıldığını kanıtlar nitelikte iş deneyim belgesi sunulduğu, başvuru konusu ihalede de benzer iş olarak “Beton, PMT (Plentmiks Temel Malzemesi),  BSK (Bitümlü Sıcak Karışım) alım- satım veya nakliyesi işleri”nin kabul edildiği,  bu sebeple sunulan iş deneyim belgesine konu iş kapsamında plentmiks temel (PMT) alım-satım ve nakliyesinin yapıldığının anlaşıldığı, dolayısıyla İdari Şartname’de belirlenen benzer iş tanımına uygun iş deneyiminin bulunduğu, benzer iş tanımına uygun olduğu görülen kısmın tutarının İdari Şartname’de belirlenen yeterlik kriterini sağladığı sonucuna varılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmuştur.

b- Benzer iş kapsamında belirlenen işlere bakıldığında, belli özelliklerde siparişi verilen hazır betonun, beton üretim tesisinden ayrıldıktan sonra özel tasarlanmış kamyonlarla(mikser) karıştırılarak ve betonun özelliğini kaybetmeyecek sürede(katılaşmaya başlamadan/priz almaya başlamadan) nakliyesinin yapılması gerektiği, beton dökümünün sürekliliğini sağlamak için yeterli kamyon(mikser) bulundurulması gerektiği, beton üretim tesisine uzak bölgelerde beton döküm işinin yapılması gerektiğinde uygun planlamanın yapılması gerektiği,

Plentmiks temel malzemesinin, mekanik plentlerde farklı boyutlardaki agregaların belirli oranlarda karıştırılarak(granülometri ayarlama işlemi) ve belirli miktarda suyun da karıştırılarak oluşturulduğu,

Bitümlü sıcak karışımın da yine belirlenen boyutlarda ve oranlarda agrega ile belirli bir miktarda ve belirli dereceye kadar ısıtılmış bitümün karışımdan meydana geldiği, söz konusu sıcak karşımın döküm ve serim için özelliğini kaybetmeden nakliyesinin yapılması gerektiği anlaşılmaktadır.

Bu çerçevede, benzer iş olarak belirlenen işlerin sadece agrega (kırma taş, çakıl, kum vs.) alım satımı işlerinden nitelik bakımından benzerlik göstermediği, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşımadığı görüldüğünden başvuru sahibi tarafından sunulan Burdur İl Özel İdaresi tarafından düzenlenen “İl Özel İdaresi (Yol ve Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü) 2017 yılı için Köy Yolları Programında Kullanılmak Üzere Agrega” işine ilişkin yüklenici iş bitirme belgesinin İdari Şartname’de belirtilen benzer iş tanımına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

c, d, e – İhale komisyonu kararında başvuru sahibi ve diğer isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerine yer verildiği, başvuru sahibi tarafından sunulan teklifin iş deneyim belgelerinin İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesine uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığının anlaşıldığı,

İhalelerde oluşan tekliflerin avantajlı olup olmadığının değerlendirmesinin geçerli teklif üzerinden yapılabileceği, başvuru konusu ihalede ihale komisyonca yapılan değerlendirmede geçerli teklif bulunmadığı, bu sebeple geçerli teklif belirlenmemiş bir durumda hiçbir teklifin avantajlı teklif olarak tanımlanmasının mümkün olamayacağı, dolayısıyla ihale komisyonunca yapılan işlemde kamu yararının gözetilmediği ve söz konusu kararın Kanun’a ve temel ilkelere aykırı olduğunun söylenemeyeceği,

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali” başlıklı 39’uncu maddesi kapsamında idarece alınacak ihalenin iptali kararının anılan Kanun maddesinin gerekçesinde “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti” gibi gerekçelerle kısıtlandığı, dolayısıyla bu kapsamda idarenin takdir yetkisinin sınırsız olmadığı, anılan Kanun gerekçesinde yer verilen ve benzeri sebeplerle ihaledeki tüm tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesinin mümkün olduğu,

İhalenin iptal gerekçesine bakıldığında, hem ihale komisyonu kararında hem de isteklilere gönderilen “Bütün tekliflerin reddedilmesi sebebiyle ihalenin iptali” konulu yazıda ihalede geçerli teklif kalmaması nedeniyle ihalenin iptal edildiğinin belirtildiği, ihale komisyonunca yapılan bu değerlendirme sonucunda ihalenin iptal edilmesinden başka seçenek bulunmadığı, dolayısıyla başvuru sahibin iddiasında yer verdiği şekilde söz konusu yetkinin keyfi ve Kanun’a aykırı şekilde kullanılmadığı anlaşılmakla beraber başvuru sahibinin iddiasının (a) bendine ilişkin yapılan incelemede başvuru sahibi tarafından teklifi kapsamında sunulan alt yüklenici iş bitirme belgesinin İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesine uygun olduğu değerlendirildiğinden ve bu çerçevede başvuru sahibinin teklifinin geçerli teklif haline geldiği anlaşıldığından idarece verilen ihalede geçerli teklif kalmadığı gerekçesiyle ihalenin iptali kararının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Antalya Yol Sanayi Ticaret A.Ş.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.