BAŞVURU SAHİBİ:

Akr Sosyal Hizmetler Elektronik Elektrik Özel Sağlık ve İnşaat Ticaret Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM),

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/486875 İhale Kayıt Numaralı “Ceylanpınar Tim’de 6 Adet Kök Binası, 74 Adet Direk Tipi Trafo ve Enerji Nakil Hatlarının Tesis Edilmesi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) tarafından 15.06.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ceylanpınar Tim’de 6 Adet Kök Binası, 74 Adet Direk Tipi Trafo ve Enerji Nakil Hatlarının Tesis Edilmesi” ihalesine ilişkin olarak Akr Sosyal Hizmetler Elektronik Elektrik Özel Sağlık ve İnşaat Ticaret Ltd. Şti.nin 26.06.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.07.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.07.2023 tarih ve 99703 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.07.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/853 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan Muharrem Avan – Muhammet Balaban İş Ortaklığı tarafından gerçekleştirilen “2021/596701 ihale kayıt numaralı Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi ” sonrasında elde edilen işe ait iş deneyim belgesinin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin DV grubunda sayılan işlerden olduğundan İdari Şartname’de belirtilen benzer işe ( DI veya DII veya DIII. Grup İşler) uygun olmadığı, Muharrem Avan – Muhammet Balaban İş Ortaklığı tarafından sunulan belgenin teklif bedeline göre istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’i olan 57.368.000,00 TL’yi sağlamadığından adı geçen iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin kendi üzerlerinde bırakılması gerektiği,

Belgeye konu işe ait ihalede Muharrem Avan – Muhammet Balaban İş Ortaklığı ile 26.11.2021 tarihinde 14.753.744,04 TL tutarında birim fiyatlı sözleşme yapıldığı, bu çerçevede “2021/596701 ihale kayıt numaralı Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi 2021”nde sözleşme bedelinin 14.753.744,04 TL olduğu ve en çok %20 oranında ilave iş yapılabildiği dikkate alındığında toplam sözleşme bedelinin 17.704.492,85 TL’yi geçemeyeceği, Kilis Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün 20.06.2023 tarihli yazısında 2021/596701 İKN’li “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi” yapım ihalesine ait düzenlenen iş deneyim belgesinin belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımının “Elektrik Tesisat ( %100 DI-DII-DIII İş Grubu)” işi ve tutarının 19.734.022,64 TL olduğunun belirtildiği, iş deneyim belge tutarının 19.734.022,64 TL olmasının olanaksız olduğu, belge tutarının en fazla 17.704.492,85 TL olabileceği, belge tutarı 17.704.492,85 TL olarak dikkate alınarak EKAP üzerinden yapılan güncelleme neticesinde güncel belge tutarının en fazla 51.685.812,39 TL olabildiği, Muharrem Avan – Muhammet Balaban İş Ortaklığı tarafından sunulan 71.710.000,00 TL’lik teklif bedeline göre istenen asgari iş deneyim tutarının 57.368.000,00 TL olması gerektiği,

Anılan ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işlerin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde yer alan DI Grup İşler veya DII Grup İşler veya DIII Grup İşler olarak belirlendiği, benzer işe denk sayılacak mühendislik veya mimarlık bölümlerinin de Elektrik Mühendisliği veya Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümleri olarak belirlendiği, Muharrem Avan – Muhammet Balaban İş Ortaklığı tarafından gerçekleştirilen “2021/596701 İhale Kayıt Numaralı Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi 2021” sonrasında elde edilen iş deneyim belgesinin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin DV grubunda sayılan işlerden olduğu, İdari Şartname’de belirtilen benzer işe (DI veya DII veya DIII Grup İşler) uygun olmamakla birlikte Muharrem Avan – Muhammet Balaban İş Ortaklığı tarafından sunulan bu belgenin teklif bedeline göre istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’i olan 57.368.000,00 TL’yi sağlamadığı, anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

Kilis Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından düzenlenen iş deneyim belgesinin kapsamında DI-DII-DIII İş Grubu işler olsa bile belge tutarının tamamının kullanılmasının mümkün olmadığı, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde de ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarlarının iş deneyiminde değerlendirmeye alınamayacağının açıkça belirtildiği, idarece hak ediş ve ihale evraklarından ayrıştırma yapmadan gelen yazı üzerine sanki işin yüzde yüzü DI-DII-DIII İş Grubu işler gibi değerlendirme yapıldığı, iş deneyim belgesine konu “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi” mahiyeti itibariyle Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin DV grubunda sayılan işlerden olduğu için düzenlenen belgenin de buna uygun olması gerektiği, bu durumda işin yapım tekniği, projesi, keşfi ve hak edişleri esas alınarak değerlendirme yapılması ve ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarlarının çıkartılması gerekmesine rağmen idarece bu işlemin yapılmadığı iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;

a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 ‘sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.  

 Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Cumhurbaşkanı bu oranı sözleşme bazında % 40 ‘a kadar artırmaya yetkilidir…” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.

(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

…

(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir.

…

(6) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinde “(1)İş deneyim belgelerine, fiilen gerçekleştirilen, denetlenen veya yönetilen işlerin tutarı olarak, devam eden işlerde ara hakediş raporlarındaki, geçici kabulü yapılmış işlerde ise hakediş raporları ve varsa kesin hakediş raporundaki iş veya görevle ilgili tutarlar herhangi bir güncelleştirmeye tabi tutulmadan yazılır.

(2) Bu tutar;

…

b) Yurt içinde anahtar teslimi götürü bedel veya teklif birim fiyat ya da karma teklif alınmak suretiyle sözleşmeye bağlanan işlerde; fiyat farkları hariç, varsa yasal keşif artışları dahil hakedişteki sözleşme fiyatları ile yapılan işin tutarı üzerinden,

…

belirlenir…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez.

(2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı değerlendirilir.

(3) İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerden edinilen iş deneyim belgelerindeki tutarlar, aday veya isteklinin belge sahibi iş ortaklığındaki hisse oranları esas alınarak değerlendirilir. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyiminin değerlendirilmesinde ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın sunduğu belge üzerindeki tutar esas alınır.

…

(5) İş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde;

a) İş bitirme belgelerinde, belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması,

…,

şartı aranır ve geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihale ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olduğu işler de bu kapsamda değerlendirilir.

(6) İş deneyim belge tutarlarının değerlendirilmesinde;

a) İş bitirme ve iş durum belge tutarları tam olarak,

…

dikkate alınır…” hükmü,

Söz konusu Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının güncellenmesi” başlıklı 49’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerde yazılı tutarlar aşağıdaki şekilde güncellenir:

…

b) 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale edilmiş işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler, belgeye konu işin ihale tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir…” hükmü,

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 21’inci maddesinde “(1) Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin;

a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.

(2) Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Cumhurbaşkanı bu oranı sözleşme bazında % 40’a kadar artırmaya yetkilidir.

(3) Karma sözleşmelerde, birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan koşulların gerçekleşmesi şartıyla, artışa konu iş, sözleşme bedelinin;

a) Götürü bedel teklif edilen iş kısımlarına ait tutarının % 10’una,

b) Birim fiyat teklif alınan iş kısımlarına ait tutarının % 20’sine,

kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir. Cumhurbaşkanı birim fiyat teklif alınan iş kısımlarına ait oranı sözleşme bazında % 40’a kadar artırmaya yetkilidir…” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.8’inci maddesinde “İş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun belirlenmesinde, işin yapım amacı ile işlevinin ve/veya yapılan toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait tutarların dağılımının göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Örneğin, yapılan iş tutarının %30’unun AI grubuna giren köprü işleri, %30’unun AII grubuna giren tünel işleri ve %40’ının AVI grubuna giren demiryolu işleri olan bir demiryolu yapım işinde, projenin amacı ve işlevinin canlı ve cansız varlıkların bir yerden bir yere nakli için gerekli olan demiryolunun yapılması olduğundan, esaslı unsur “AVI Grup: Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı)” olarak belirlenebilecektir.

Yine, gerçekleştirilen iş tutarının %70’inin AII grubuna giren tünel işleri, %15’inin AVI grubuna giren demiryolu işleri ve %15’inin BIII grubuna giren istasyon binası yapım işleri olan bir metro hattı yapım işinde esaslı unsur, projenin amaç ve işlevinin canlı ve cansız varlıkların bir yerden bir yere nakli için gerekli olan demiryolu yapılması olduğundan “AVI Grup: Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı)” olarak veya yapılan iş tutarı içerisinde sahip olduğu oranının büyüklüğünden dolayı “AII Grup: Tünel İşleri” olarak belirlenebilecektir…” açıklaması,

Aynı Tebliğ’in “(D) Elektrik İşleri” başlıklı tablo aşağıda yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Ceylanpınar TİM’de 6 Adet KÖK Binası, 74 Adet Direk Tipi Trafo ve Enerji Nakil Hatlarının Tesis Edilmesi Yapım İşi

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2022A02-187657 ( – Ceylanpınar Sulaması)

d) Kodu:

e) Miktarı:

Ceylanpınar TİM’de 6 Adet KÖK Binası, 74 Adet Direk Tipi Trafo ve Enerji Nakil Hatlarının Tesis Edilmesi Yapım İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Ceylanpınar Tarım İşletmesi Müdürlüğü Ceylanpınar/ŞANLIURFA” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,

ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinde yer alan DI. Grup İşler veya DII.Grup İşler veya DIII. Grup İşler

7.6.1 Mezuniyet belgeleri/diplomalar:

Elektrik Mühendisliği veya Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümleridir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan Muharrem Avan (%80) – Muhammet Balaban (%20) İş Ortaklığı tarafından İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesi gereğince yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen iş deneyim belgesi (Belgeye EKAP tarafından verilen sayı: 2021/596701-5178868-1-1) incelendiğinde, Kilis Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü’ne yapılan “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi 2021, 2021/596701” işinden alınmış, uygulanan yapı tekniği “Aydınlatma direği dikilmesi,  trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı”, belgeye konu işin esaslı unsuru “Aydınlatma direği dikilmesi, trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı” olan ihale üzerinde bırakılan Muharrem Avan (%80) – Muhammet Balaban (%20) İş Ortaklığı tarafından aynı ortaklık oranları ve yapısıyla yapılmış ilk sözleşme bedeli 14.753.744,00 TL, toplam sözleşme bedeli 14.753.744,04 TL, gerçekleştirilen iş tutarı 19.734.022,64 TL, ihale tarihi 22.10.2021, geçici kabul tarihi 28.05.2022, belge tutarı 19.734.022,64 TL, belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı “Elektrik Tesisat İşi 19.734.022,64-TL” olan “Açıklama” bölümünde “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi (Aydınlatma direği dikilmesi,  trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı)” ifadelerine yer verilen yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu görülmektedir.

Söz konusu belgenin güncellenmiş, belgeye EKAP tarafından verilen sayısı 2021/596701-5178868-1-4 olan versiyonuna bakıldığında, Kilis Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü’ne yapılan “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi 2021, 2021/596701” işinden alınmış, uygulanan yapı tekniği “Direk dikilmesi,  trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı”, belgeye konu işin esaslı unsuru “Direk dikilmesi, trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı” olan ihale üzerinde bırakılan Muharrem Avan (%80) – Muhammet Balaban (%20) İş Ortaklığı tarafından aynı ortaklık oranları ve yapısıyla yapılmış ilk sözleşme bedeli 14.753.744,00 TL, toplam sözleşme bedeli 14.753.744,04 TL, gerçekleştirilen iş tutarı 19.734.022,64 TL, ihale tarihi 22.10.2021, geçici kabul tarihi 28.05.2022, belge tutarı 19.734.022,64 TL, belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı “Elektrik Tesisat İşi 19.734.022,64-TL (% 100) DI-DII-DIII iş grubu” olan “Açıklama” bölümünde “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi (Direk dikilmesi,  trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı)” ifadelerine yer verilen yüklenici iş bitirme belgesi olduğu görülmektedir.

İhale üzerinde bırakılan Muharrem Avan (%80) – Muhammet Balaban (%20) İş Ortaklığı tarafından İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesi gereğince yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen iş deneyim belgesine konu işte de ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranlarının ve yapısının (Muharrem Avan (%80) – Muhammet Balaban (%20) İş Ortaklığı) aynı olduğu, bu sebeple, yukarıda yer alan Yönetmelik hükmü ve İdari Şartname düzenlemeleri gereğince, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması nedeniyle iş ortaklığının iş deneyiminin değerlendirilmesinde ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın sunduğu belge üzerindeki tutarın esas alınması gerekmektedir.

Söz konusu yüklenici iş bitirme belgesi incelendiğinde, belgeye konu işin esaslı unsurunun “Direk dikilmesi, trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı”, belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı “Elektrik Tesisat İşi 19.734.022,64-TL (% 100) DI-DII-DIII iş grubu” olduğu görülmekte olup idarece birden fazla iş gurubunun esaslı unsur olarak belirlenmesinin uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu nedenle, söz konusu iş bitirme belgesindeki esaslı unsur bilgisine ve belge tutarına açıklık getirmek amacıyla belgeyi düzenleyen Kilis İl Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü’ne yazılan 24.07.2023 tarihli ve 40190 sayılı yazımızda “2023/486875 İhale kayıt numaralı “Ceylanpınar Tim’de 6 Adet Kök Binası, 74 Adet Direk Tipi Trafo ve Enerji Nakil Hatlarının Tesis Edilmesi” işiyle ilgili Kurumumuza yapılan başvuruya ilişkin olarak yapılan incelemede, ek olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgelere de ihtiyaç duyulmuştur:

  İdarenize (İş sahibi: Kilis Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü) yapılan 2021/596701-5178868-1-1 EKAP kayıt numaralı “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi 2021, 2021/596701” işinden alınmış, uygulanan yapı tekniği “Aydınlatma direği dikilmesi,  trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı”, belgeye konu işin esaslı unsuru “Aydınlatma direği dikilmesi, trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı” olan Muharrem Avan (%80) – Muhammet Balaban (%20) İş Ortaklığı tarafından yapılmış ilk sözleşme bedeli 14.753.744,00 TL, toplam sözleşme bedeli 14.753.744,04 TL, gerçekleştirilen iş tutarı 19.734.022,64 TL, ihale tarihi 22.10.2021, geçici kabul tarihi 28.05.2022, belge tutarı 19.734.022,64 TL, belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı “Elektrik Tesisat İşi 19.734.022,64-TL” olan “Açıklama” bölümünde “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi (Aydınlatma direği dikilmesi,  trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı)” ifadelerine yer verilen yüklenici iş bitirme belgesinin bahse konu ihalede sunulduğu görülmektedir.

Söz konusu belgenin güncellenmiş, belgeye EKAP tarafından verilen sayısı 2021/596701-5178868-1-4 olan versiyonuna bakıldığında, Kilis Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü’ne yapılan “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi 2021, 2021/596701” işinden alınmış, uygulanan yapı tekniği “Direk dikilmesi,  trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı”, belgeye konu işin esaslı unsuru “Direk dikilmesi, trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı” olan ihale üzerinde bırakılan Muharrem Avan (%80) – Muhammet Balaban (%20) İş Ortaklığı tarafından yapılmış ilk sözleşme bedeli 14.753.744,00 TL, toplam sözleşme bedeli 14.753.744,04 TL, gerçekleştirilen iş tutarı 19.734.022,64 TL, ihale tarihi 22.10.2021, geçici kabul tarihi 28.05.2022, belge tutarı 19.734.022,64 TL, belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı “Elektrik Tesisat İşi 19.734.022,64-TL (% 100) DI-DII-DIII iş grubu” olan “Açıklama” bölümünde “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım İşi (Direk dikilmesi,  trafo tesisi ve enerji nakil hattı yapımı)” ifadelerine yer verilen yüklenici iş bitirme belgesi olduğu görülmektedir.

Her iki belge dikkate alındığında söz konusu belgelerde ilk sözleşme bedeli (14.753.744,00 TL) ve toplam sözleşme bedeli (14.753.744,04 TL) aynı olmasına rağmen belge tutarının 19.734.022,64 TL olmasının anlaşılamadığı, söz konusu belge tutarının toplam sözleşme bedelinin üzerinde olmasının gerekçesinin Kurumumuza gerekli bilgi ve belgelerle açıklanması gerekmektedir.

Ayrıca, söz konusu belge kapsamında yapılan işlerin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde yer alan “YAPIM İŞLERİNDE BENZER İŞ GRUPLARI LİSTESİ”nde yer alan iş grupları dikkate alındığında, hangi iş grubu kapsamında olduğunun tutar olarak ve oransal (yüzde) olarak Kurumumuza gerekli bilgi ve belgelerle, (hakediş, faturalar, vb. belgeler) açıklanması gerekmektedir…” ifadelerine yer verilmiştir.

Kilis İl Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün 25.07.2023 tarihli ve 13883 sayılı yazısında “İdaremiz tarafından ihalesi gerçekleştirilen 2021/596701 Kayıt nolu “Kilis Suriye Sınır Hattına Aydınlatma Sistemi Yapım işi 2021” işi ile ilgili olarak ilgi yazınız ile söz konusu yapım işinin sözleşme bedelinin 14.753.744,00.­TL olduğu ancak belge tutarının ise 19.734.022,64.­TL olarak gerçekleştiği konusunun açıklanması ve ilgili evrakların örneklerinin gönderilmesi talep edilmiştir.

Söz konusu işe ait 8. kesin hakediş raporu 15 sayfa halinde sıra numarası verilmiş bir şekilde yazımız ekinde gönderilmekte olup sözleşme bedelinin üzerine 5203 ve 5546 sayılı Kanun gereği iki defa fiyat farkı ödemesi gerçekleştiğinden hakediş raporunda görüleceği üzere işin bedeli 19.734.022,64.­TL olarak kesinleşmiştir. Ayrıca, söz konusu işin imalatında enerji iletim havaii hattı yaklaşık % 18, enerji iletim yeraltı hattı yaklaşık % 57, trafo ise yaklaşık % 25 oranında gerçekleşmiştir…” ifadelerine yer verilmiştir.

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.8’inci maddesi gereğince bahse konu yüklenici iş bitirme belgesine konu işin esaslı unsurunun belirlenmesinde, işin yapım amacı ile işlevinin ve/veya yapılan toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait tutarların dağılımının göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Söz konusu iş bitirme belgesini düzenleyen Kilis İl Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün 25.07.2023 tarihli ve 13883 sayılı yazısında yer alan hususlar ile Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.8’inci maddesinde yer alan açıklamalar da dikkate alınarak bahse konu belge için esaslı unsur belirlemesi yapılmasının uygun olacağı anlaşılmıştır.

Bununla birlikte, Kilis İl Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün 25.07.2023 tarihli ve 13883 sayılı yazısında yer alan hususlar dikkate alındığında, söz konusu belgenin benzer işe uygun olduğu ve başvuru sahibinin söz konusu hususa ilişkin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.

Bahse konu yüklenici iş bitirme belgesinde ilk sözleşme bedelinin 14.753.744,00 TL, toplam sözleşme bedelinin 14.753.744,04 TL, gerçekleştirilen iş tutarının 19.734.022,64 TL, ihale tarihinin 22.10.2021, geçici kabul tarihinin 28.05.2022, belge tutarının 19.734.022,64 TL olduğu görülmüş olup Yapım İşler İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda bahsedilen “İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinde iş deneyim belgelerine, fiilen gerçekleştirilen, denetlenen veya yönetilen işlerin tutarı olarak, hakediş raporları ve varsa kesin hakediş raporundaki iş veya görevle ilgili tutarlar herhangi bir güncelleştirmeye tabi tutulmadan yazılması gerektiği, bu tutarın yurt içinde anahtar teslimi götürü bedel veya teklif birim fiyat ya da karma teklif alınmak suretiyle sözleşmeye bağlanan işlerde; fiyat farkları hariç, varsa yasal keşif artışları dahil hak edişteki sözleşme fiyatları ile yapılan işin tutarı üzerinden belirlenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Söz konusu yüklenici iş bitirme belgesinde gerçekleştirilen iş tutarının ve belge tutarının toplam sözleşme bedelinden fazla olmaması gerekirken sözleşme bedelinden daha yüksek olduğu görülmekte olup Kilis İl Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün 25.07.2023 tarihli ve 13883 sayılı yazısından söz konusu durumun yüklenici iş bitirme belgesi düzenlenirken sözleşme bedelinin üzerine idarece 5203 ve 5546 sayılı Kanun gereği iki defa fiyat farkı ödemesi gerçekleştiğinden iş deneyim tutarının tespitinin fiyat farklarının da dikkate alınarak belirlenmesinden kaynaklı olduğu anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, belge tutarının toplam sözleşme bedelini geçemeyeceği ve söz konusu belgeyi düzenleyen Kilis İl Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün 25.07.2023 tarihli ve 13883 sayılı yazısı dikkate alındığında, söz konusu yüklenici iş bitirme belgesinin fiyat farkı hariç tutarı (14.753.744,04 TL) dikkate alındığında, yapılan güncelleme sonucunda, güncellenmiş belge tutarının (43.071.510,32 TL), teklif bedeli 71.710.000,00 TL olan ihale üzerinde bırakılan Muharrem Avan – Muhammet Balaban İş Ortaklığı tarafından bahse konu ihalede İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesi gereğince sağlanması gereken asgari iş deneyim tutarının, [teklif edilen bedelin %80’inden az olmamak üzere asgari (0,80 x 71.710.000,00 TL =) 57.368.000,00 TL] altında olduğu, anılan istekli tarafından sunulan yüklenici iş bitirme belgesinin güncellenmiş tutarının (43.071.510,32 TL) bahse konu ihalede istenilen asgari iş deneyim tutarını karşılamadığı tespit edilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan Muharrem Avan – Muhammet Balaban İş Ortaklığı tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen yüklenici iş bitirme belgesinin bahse konu ihalede İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesi gereğince bahse konu ihalede istenilen asgari iş deneyim tutarını karşılamadığı görüldüğünden, anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olacağı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, İhale üzerinde bırakılan Muharrem Avan (%80) – Muhammet Balaban (%20) İş Ortaklığı tarafından yeterlik bilgileri tablolarında beyan edilen, belge tutarı ve Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’ne göre esaslı unsur belirlemesi hatalı yapılan 2021/596701-5178868-1-1 ve 2021/596701-5178868-1-4 EKAP kayıt numaralı söz konusu yüklenici iş bitirme belgesinin, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak belgeyi düzenleyen Kilis İl Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından yeniden düzenlenerek EKAP’a kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

Orhan Dernek (%51) – Üçel Enerji İnşaat Yatırım ve Tic. A.Ş. (%49) İş Ortaklığının pilot ortağı Orhan Dernek ve özel ortağı Üçel Enerji İnşaat Yatırım ve Tic. A.Ş. tarafından yeterlik bilgileri tablolarında 2019/29098-3601420-1-1 EKAP kayıt numaralı Milli Savunma Bakanlığı Altınova Bakım Onarım ve İstihkam Komutanlığına yapılan “Karamürselbey Eğitim Merkezi Komutanlığı Lojmanları Bölgesine Orta-Alçak Gerilim Elektrik Hatları, Sokak Aydınlatması ve Mevcut Havai Hat Demontajlarının Yapılarak Lojmanlar Ferdi Abonelik Geçiş İşlerinin Yapılması, 2019/29098” işinden alınmış, uygulanan yapı tekniği elektrik altyapı olan “Belgeye konu işin esaslı unsuru: D-I- / D-III GRUBU İŞLER” olan ORHAN DERNEK (%51) – ÜÇEL ENERJİ İNŞAAT YATIRIM VE TİC.A.Ş. (%49) İş Ortaklığı tarafından yapılan ihale tarihi 15.02.2019, işin geçici kabul tarihi 16.09.2019, belge tutarı 3.447.000,00 TL olan yüklenici iş bitirme belgesinin  beyan edildiği, açıklama kısmında Orhan Dernek’in hissesine (%51)  düşen iş deneyim tutarının 1.757.970,00 TL, Üçel Enerji İnşaat Yatırım ve Tic. A.Ş.nin hissesine (%49) düşen iş deneyim tutarının 1.689.030,00 TL olduğu görülmektedir.

Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen 2019/29098-3601420-1-1 EKAP kayıt numaralı Milli Savunma Bakanlığı Altınova Bakım Onarım ve İstihkam Komutanlığına yapılan “Karamürselbey Eğitim Merkezi Komutanlığı Lojmanları Bölgesine Orta-Alçak Gerilim Elektrik Hatları, Sokak Aydınlatması ve Mevcut Havai Hat Demontajlarının Yapılarak Lojmanlar Ferdi Abonelik Geçiş İşlerinin Yapılması, 2019/29098” işinden alınmış söz konusu yüklenici iş bitirme belgesinin esaslı unsuru “D-I- / D-III GRUBU İŞLER” olarak belirlenmiş olup, iki farklı iş grubunun esaslı unsur olarak belirlenmesinin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.8’inci maddesinde yer alan açıklamalara uygun olmadığı, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.8’inci maddesindeki açıklamalar dikkate alınarak tek bir iş grubunun esaslı unsur olarak belirlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Bu sebeple, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’ne göre esaslı unsur belirlemesi hatalı yapılan 2019/29098-3601420-1-1 kayıt numaralı söz konusu yüklenici iş bitirme belgesinin, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak belgeyi düzenleyen Milli Savunma Bakanlığı Altınova Bakım Onarım ve İstihkam Komutanlığı tarafından yeniden düzenlenerek EKAP’a kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Muharrem Avan – Muhammet Balaban İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Belge tutarı ve Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’ne göre esaslı unsur belirlemesi hatalı yapılan 2021/596701-5178868-1-1 ve 2021/596701-5178868-1-4 EKAP kayıt numaralı söz konusu yüklenici iş bitime belgesinin, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak belgeyi düzenleyen Kilis İl Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından yeniden düzenlenerek EKAP’a kaydedilmesine,

3) Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’ne göre esaslı unsur belirlemesi hatalı yapılan 2019/29098-3601420-1-1 kayıt numaralı söz konusu yüklenici iş bitirme belgesinin, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak belgeyi düzenleyen Milli Savunma Bakanlığı Altınova Bakım Onarım ve İstihkam Komutanlığı tarafından yeniden düzenlenerek EKAP’a kaydedilmesine,

Oybirliği ile karar verildi.