İŞ DEĞİŞİKLİĞİ VE EK İŞ YAPILMASI HALİNDE İHALE BEDELİNİN BELİRLENMESİ

İnşaat sözleşmelerinde taraflar inşa edilecek taşınmaz yapının ne şekilde inşa edileceği konusunda detayları belirlediğinden, yüklenici belirlenenden farklı bir taşınmaz yapı inşa edip teslim edemeyeceği gibi, iş sahibi de sözleşmede belirlenen taşınmaz yapıdan farklı bir yapı inşasını talep edemez.

İş değişikliği; işin yapılmasında ortaya çıkan ihtiyaçlar nedeniyle farklı şekilde tezahür eden durumlara göre, sözleşme ile kararlaştırılan işten kısmen farklı bir takım işler yapılması, işin bir kısmından vazgeçilmesi veya işin değişik malzeme veya yöntemle yapılması şeklinde ortaya çıkan değişikliklerdir221. Bu kapsamda yüklenicinin inşaat sözleşmesi kapsamında yüklendiği işin (taşınmaz yapı inşasının) mahiyeti değişmekte, sözleşme konusu işlerin bazılarında değişiklik meydana gelmektedir.

İş değişikliği sözleşme taraflarının karşılıklı anlaşması veya sözleşmede bir tarafa tek taraflı verilen değişiklik yapma hakkının kullanılması suretiyle ancak yapılabilir, dolayısıyla aksi iş değişikliği talepleri talebin muhatabı tarafça kabul edilmek zorunda değildir

Yargıtay, iş değişikliği sebebiyle yapılan işlerin bedelinin yüklenici tarafından istenebilmesinin, düzenlenecek hakedişlere karşı ihtirazı kayıt ileri sürülmemesiyle mümkün olacağını karara bağlamıştır .

İş değişikliği, bedelin hem götürü hem de yaklaşık olarak kararlaştırıldığı sözleşmelerde düzenlenebilir. Tarafların kabulüyle yapılan iş değişikliğine göre sözleşme bedeli ya arttırılır ya da azaltılır.

Y. 15. HD, 12.10.2017, E. 2017/1210, K. 2017/3410: “Sözleşme dışı işler; iş değişikliği, fazla imalât ve sözleşmede hiç bulunmayan işler olmak üzere üç ayrı gurupta toplanır. Sözleşmede hiç bulunmayan işin yüklenici tarafından yapılması halinde bu işler, hakediş raporlarına girmeyeceğinden hakedişlere ihtirazı kayıt konulmasa dahi bedeli yüklenici tarafından istenebilir. Ancak, fazla iş ya da iş değişikliği halinde yüklenicinin bu işler nedeniyle iş bedeli isteyebilmesi için ara ve kesin hakedişleri yukarıda açıklanan yöntemle usulüne uygun olarak ihtirazı kayıt ileri sürmesi gerekmektedir. Dava konusu somut olayda,

sözleşme dışı olduğu iddia edilen işlerin sözleşme ve eklerine göre incelenip götürü bedel olarak düzenlenen sözleşmeler kapsamında kalıp kalmadığı, sözleşme kapsamı dışında ise iş değişikliğinden mi, fazla imalâttan mı veya sözleşmede hiç bulunmayan işlerden mi kaynaklandığı ve bu işlerin hak edişlere girip girmediği, usulüne uygun itiraza uğrayıp uğramadığı hükme esas alınan raporda incelenmemiştir.”