BAŞVURU SAHİBİ:

Aydın VARLIBAŞ – Başar İnş. Tur. ve Turistik Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Samsun Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/435517 İhale Kayıt Numaralı “Yakakent Hükümet Konağı Yapımı İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Samsun Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından 26.08.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yakakent Hükümet Konağı Yapımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Aydın VARLIBAŞ – Başar İnş. Tur. ve Turistik Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin 12.10.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.10.2021 tarihli yazısı ile kısmen reddi üzerine, başvuru sahibince 27.10.2021 tarih ve 50235 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.10.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/1772 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, pilot ortaklarına ilişkin olarak sundukları iş denetleme belgesinin düzenlenmesine dayanak teşkil eden belgeler içerisinde sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler olmadığından belgenin geçersiz kabul edildiği ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 24’üncü maddesindeki elektronik tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin hükümlere rağmen, idarenin kendisini belge düzenleyen idare ve mahkeme yerine koyarak hüküm verdiği ve yetki gaspında bulunduğu, idarenin işleminin yerinde olmadığı iddiasına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar” başlıklı 43’üncü maddesinin ikinci fıkrasında “Gerçek kişilere veya yukarıda belirtilenler dışındaki tüzel kişilere gerçekleştirilen işler için, belediye sınırları veya mücavir alan içinde ilgili belediye tarafından, belediye sınırları veya mücavir alan dışında il özel idaresi tarafından, ilgili mevzuatı uyarınca yapı denetimi veya kabulü bunların dışındaki kuruluşlar tarafından yapılan işlerde ise bu mevzuat uyarınca yetkilendirilmiş kurumlar tarafından düzenlenir. Belediyenin ilgili birimi tarafından düzenlenen iş deneyim belgeleri belediye başkanı veya yetkili birim amiri tarafından, il özel idaresince düzenlenenler ise, vali veya yetkilendirdiği kişi tarafından onaylanır.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Belge için başvuru” başlıklı 45’inci maddesinin birinci fıkrasında “İş deneyim belgesi talebinde bulunanlar, yaptıkları işi veya görevi tevsik amacıyla, dilekçelerine aşağıda sayılan belgeleri ekleyerek, belge vermeye yetkili kurum veya kuruluşa başvururlar:

…

e) Özel sektöre taahhütte bulunan yüklenici bünyesinde mühendis veya mimar olarak görev alanlar için; mezuniyet belgesi, ilgili meslek odası üye kayıt belgesi, yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi, belgeye konu işe ilişkin bedel içeren noter onaylı sözleşme, sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler…” hükmü,

Söz konusu Yönetmelik’in “İhale Komisyonlarının inceleme yetkisi” başlıklı 50’nci maddesinde “(1) İhale komisyonu, aday veya isteklilerce sunulan iş deneyimini gösteren belgelerde tereddüt duyulan hususlara ilişkin gerekli incelemeyi yapmaya yetkilidir.

(2) İhale komisyonunun iş deneyimini gösteren belgelere ilişkin bilgi talepleri ilgililerce ivedikle karşılanır.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilginlerin e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.:

…

ç) Bu Şartnamenin 7.4. ve 7.5. maddelerinde belirtilen, şekli ve içeriği ilgili uygulama yönetmeliklerinde düzenlenen yeterlik belgeleri,

…

7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

…

b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

…

işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 60’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan (B) III.Grup:Bina İşleri veya bu gruba ait Bina Deprem Güçlendirme veya bu gruba ait Bina Onarım veya bu gruba ait Bina İkmal İnşaatı işleri benzer iş olarak kabul edilecektir.

7.6.1 Mezuniyet belgeleri/diplomalar:

İnşaat Mühendisliği veya Mimarlık bölümüdür…” düzenlemeleri,

Aynı Şartname’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasında “31.3. İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ve istenilmişse teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır…” düzenlemesi,

Bahse konu Şartname’nin “İhalenin karara bağlanması” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.1. Geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen tekliflerin sahiplerine, beyan ettikleri bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilemeyenler ile yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan veya yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgelere ilişkin tevsik edici belgeleri ekleri ile birlikte, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunmaları, ayrıca ihale dokümanında öngörülmesi halinde numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerini vermeleri/kurulumlarını yapmaları için makul bir süre verilir…

…

36.3. Aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan veya açıklamaları yeterli görülmeyen isteklilerin teklifleri reddedilir. Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri doğrulayan belgeleri sunmayan istekliler ile numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeyen isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayamayan istekliler ve numune ve/veya demonstrasyon değerlendirmesi başarısız sonuçlanan isteklilerin ise teklifleri değerlendirme dışı bırakılır. Bu işleme ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilene kadar devam edilir…” düzenlemeleri bulunmaktadır.

İhale komisyonu kararı incelendiğinde, başvuru sahibi Aydın Varlıbaş – Başar İnş. Tur. ve Turistik Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen iş deneyim belgeleri için belgeyi düzenleyen idarelere yazı yazıldığı ve iş deneyimine dayanak teşkil eden belgelerin talep edildiği, pilot ortak Aydın Varlıbaş’ın iş deneyimine ilişkin olarak gönderilen belgeler arasında sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler bulunmadığından, özel ortak Başar İnş. Tur. ve Turistik Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin iş deneyimine ilişkin olarak gönderilen belgeler arasında ilgili sigorta müdürlüğünden onaylı işyeri bildirgesi bulunmadığından söz konusu iş deneyim belgelerinin uygun bulunmadığı ve isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı tespit edilmiştir.

Başvuru sahibince idareye yapılan başvuru üzerine idarece alınan kararda, başvuru ekinde Sosyal Güvenlik Kurumu ilişiksizlik belgesi sunulduğundan özel ortağın iş deneyim belgesinin kabul edildiği, ancak pilot ortak bakımından ihale komisyonu kararının uygun olduğu hususları belirtilmiştir.  

Pilot ortak Aydın Varlıbaş’a ilişkin yeterlik bilgileri tablosunda EKAP’ta kayıtlı olan iş deneyim belgesi satırında 29535-Y-KAİ-321-1 sayılı belgenin beyan edildiği görülmektedir.

EKAP üzerinden sorgulama yapıldığında belgenin, Deniz Dikici ve hissedarlarına ait “10 Bağımsız Bölümlü İnşaat Projesi (1357 m²)”nde 08.08.2019-29.07.2020 tarihleri arasında şantiye şefi olarak görev yapan Aydın Varlıbaş adına 22.10.2020 tarihinde düzenlenmiş 786.517,20 TL tutarlı bir iş denetleme belgesi olduğu anlaşılmıştır.

İdarece Başakşehir Belediye Başkanlığına yazılan yazıyla iş deneyim belgesine ait Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 45’inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen belgelerin talep edildiği, idarece cevabi yazı ekinde aynı işin yüklenicisine ait iş bitirme belgesinin, yapı ruhsatının, yapı kullanma izin belgesinin, noterde düzenlettirilmiş şantiye şefi iş sözleşmesinin, şantiye şefi Aydın Varlıbaş’ın mesleki faaliyet haklarında herhangi bir kısıtlılık bulunmadığına ilişkin taahhüdünü içeren Başakşehir Belediye Başkanlığına sunulmak üzere noterde düzenlettirilmiş taahhütnamenin ve ekindeki Aydın Varlıbaş’a ait TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası üye kimlik kartı suretinin, belgeye konu işin sahibi Deniz Dikici ve hissedarları ile müteahhit şirket arasında imzalanan noterde düzenlettirilmiş taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve eklerinin gönderildiği tespit edilmiştir.

Dolayısıyla gönderilen belgeler arasında sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin bulunmadığı görülmektedir.

Öte yandan, anılan iş denetleme belgesinde işin yapıldığı yerin Başakşehir İlçesi, Altınşehir Mahallesi, 6282 parsel olarak belirtildiği, yine yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi, şantiye şefi iş sözleşmesi ve taahhütnamede F21C16D1A pafta, 6282 parsel numaralarına yer verildiği, ancak sözleşmede 15 pafta, 3874 parsel numaralarının bulunduğu anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan hususlar çerçevesinde; yeterlik bilgileri tablosu sunulan ve tekliflerin elektronik ortamda alındığı ihalelerde, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulama yapılarak temin veya teyit edilebilen bilgi ve belgeler bakımından, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; bu şekilde temin veya teyit edilemeyenler için ise beyan edilen bilgiler esas alınarak tekliflerin değerlendirildiği, sonrasında ise ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen tekliflerin sahiplerinden ilgili belgeler fiziki olarak istenilerek ihalenin sonuçlandırıldığı; ancak tekliflerin bu şekilde değerlendiriliyor olmasının, ihale komisyonlarının Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale Komisyonlarının inceleme yetkisi” başlıklı 50’nci maddesi çerçevesindeki, iş deneyimini gösteren belgelerde tereddüt duyulan hususlara ilişkin gerekli incelemeyi yapabilme yetkisini ortadan kaldırmadığı; 4734 sayılı Kanun’daki temel ilkelere uygun şekilde söz konusu yetkinin ihale komisyonlarınca kullanılmasının önünde bir engel bulunmadığı anlaşılmıştır.

İddia konusu iş denetleme belgesinin düzenlenebilmesi için, özel sektöre taahhütte bulunan yüklenici bünyesinde mühendis olarak görev alan Aydın Varlıbaş’ın işin yapıldığı yerin sınırları içerisinde bulunduğu belediyeye başvurarak, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 45’inci maddesinde sayılan, mezuniyet belgesi, meslek odası üye kayıt belgesi, yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi, belgeye konu işe ilişkin noter onaylı sözleşme ve sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeleri sunması gerekmektedir.

İdarece yapılan yazışmalardan görüldüğü üzere ise; belgeyi düzenleyen Başakşehir Belediye Başkanlığı arşivinde, ihale komisyonunca da tespit edildiği üzere, sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin bulunmadığı; bunun yanı sıra Başakşehir Belediye Başkanlığı arşivindeki sözleşmede yer alan pafta ve parsel numaralarının, iş denetleme belgesi üzerindeki parsel numarası ile belgenin düzenlenmesine dayanak teşkil eden diğer belgelerdeki pafta ve parsel numaralarıyla örtüşmediği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak; Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde iş deneyim belgelerinin idarelerce düzenlenmesi için sunulması gereken belgelerin sayıldığı; başvuruya konu belgeyi düzenleyen idarece gönderilen dayanak belgelerden ise belgenin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler sunulmadığı halde düzenlendiğinin anlaşıldığı; diğer taraftan başvuru sahibince bu belgelerin aslında var olduğu şeklinde bir iddiada da bulunulmadığı veya idareye ve Kuruma yaptıkları başvuru eklerinde bu belgelerin sunulmadığı; bu nedenlerle mevcut bilgi ve kayıtlar dikkate alındığında söz konusu iş denetleme belgesinin geçerli olmadığının anlaşıldığı ve başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönündeki idare işleminin yerinde olduğu neticesine ulaşılmıştır.

Diğer taraftan, pafta ve parsel numaralarındaki farklılıklar sebebiyle belgeyi düzenleyen idare arşivindeki sözleşmenin belgeye konu işe ilişkin olup olmadığı hususunda da tereddüt bulunduğu, iş denetleme belgesinin geçerli olup olmadığı hususunda yapılacak araştırma kapsamında bu tereddüde yönelik olarak da inceleme yapılması gerektiği anlaşılmakla birlikte, sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin eksikliği sebebiyle belge zaten geçerli görülmediğinden bu husustaki incelemenin yapılmasına gerek olmadığı sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

2) 22.10.2020 tarihli ve 29535-Y-KAİ-321-1 sayılı iş denetleme belgesinin iptal edilmesi hususunda Başakşehir Belediye Başkanlığına bildirimde bulunulmasına,Oybirliği ile karar verildi.