sunduğu iş deneyim belgeleri ile ilgili olarak iş deneyim belgelerini düzenleyen idarelerden iş deneyim belgesine konu işin kapsamında yer alan D-III grubu işlerin net şekilde ayrıştırılması ve dayanaklarıyla birlikte idareye gönderilmesinin talep edilmesi ve daha sonra ihale komisyonunca anılan isteklilerin iş deneyim belgelerinin yeterli olup olmadığına karar verilmesi hk

BAŞVURU SAHİBİ:

MRV Yenilenebilir Enerji Elektrik Elektr. Danış. İnş. San. ve Tic. A.Ş.-Yaşar İnş. Tur. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/84531 İhale Kayıt Numaralı “İnş.21 Referanslı, 2, 4, 7, 8, 10, 15, 18, 21 ve 22 Bölge Müdürlükleri Sorumluluk Alanında Bulunan Trafo Merkezlerinde Yapılması Planlanan Muhtelif Bakım Onarım ve Yapım İşleri” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından 17.03.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İnş.21 Referanslı, 2, 4, 7, 8, 10, 15, 18, 21 ve 22 Bölge Müdürlükleri Sorumluluk Alanında Bulunan Trafo Merkezlerinde Yapılması Planlanan Muhtelif Bakım Onarım ve Yapım İşleri” ihalesine ilişkin olarak MRV Yenilenebilir Enerji Elektrik Elektr. Danış. İnş. San. ve Tic. A.Ş.-Yaşar İnş. Tur. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 17.04.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.04.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.05.2020 tarih ve 19834 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04.05.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/777 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 09.04.2020 tarihinde tebliğ edilen komisyon kararı ile firmaları tarafından sunulan “Otomasyon ve SCADA Sistemleri İşleri”ne ilişkin iş yönetme belgesinin D-III grubu işlere ait olduğunun görüldüğü, söz konusu belgede D-III grubu işlere ait kısmın (330.428,73+21.370.584,40USD+122.676,35 Euro), beşte biri oranında değerlendirilmesi sonucunda ulaşılan belge tutarının 18.483.888,00 TL olduğu, bu tutarın söz konusu ihalede istenen asgari iş deneyim tutarı olan 25.601.564,18 TL den aşağıda olması gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığının bildirildiği, söz konusu gerekçe ile tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olmadığı, idareye yapılan şikâyet üzerine idarenin otomasyon ve scada sistemleri işinin E Grubu II. Scada Teknolojisi (izleme, kontrol ve veri toplama) işleri bünyesinde yer alan işler değil, D Grubu Elektrik İşleri bünyesindeki D-III grubunda yer alan şalt tesisleri, trafo merkezleri, kompanzasyon tesisleri kapsamında teknik olarak yer alan otomasyon ve scada işlerini dikkate aldığının anlaşıldığı, iş deneyim belgesinde yer alan “uygulanan yapı tekniği” kısmında yer alan işler içerisinde görülen “otomasyon ve scada sistemleri” işlerine ilişkin belirlenen bedel üzerinden iş deneyim yeterlik değerlendirmesinin yapıldığı, iş deneyim belgesine ek olarak sunulan açıklamalar kısmında yer alan elektrik şebeke tesisi, elektrik tesisat ve güç kaynağı işlerinin D-III grubu kapsamında değil, D-I (enerji iletim hatları) grubu kapsamında işler olduğu, teklif fiyatının ihale için belirlenen yeterlik kriterlerinden bağımsız olarak değerlendirildiğinde 32.001.955,22 TL ile yaklaşık maliyetin üzerinde olduğunun görüldüğü, bu nedenle teklifin piyasa rayiç fiyatlarını yansıtmadığı ve dolayısıyla kabul edilebilir bir teklif olmayan bu bedelle söz konusu işin ihale edilemeyeceği görüldüğünden ihalenin iptaline karar verildiğini belirttiği,

İhale komisyonunca iş deneyim belgelerinde benzer iş grubunda yer almayan işler üzerinden bir değerlendirme yapıldığı, oysa iş deneyim belgelerinde D-III grubu işlere ait tutarların yeterlik kriterini fazlasıyla sağladığı, ihale komisyonunca iş deneyim belgelerine ek olarak sunulan “uygulanan yapı tekniği” kısmında yer alan işler içerisinde görülen “otomasyon ve scada sistemleri” işlerine ilişkin bedel üzerinden iş deneyim yeterlik değerlendirmesinin yapıldığı, taraflarınca sunulan D-III grubu işlere ait iş deneyim belgesinin yeterlilik için aranan asgari değerden az olması nedeniyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığının belirtildiği, teklif dosyasında sunulan “ZETES III Zonguldak 2×700 MW Termik Santral İşi”ne ait iş yönetme belgesi incelendiğinde belgenin güncel tutarının 3.741.800.739,70 TL olduğu, bu açıdan iş deneyim belgesinin güncel tutarının % 20’sinin 748.360.147,94 TL olduğu ve yeterli olduğu,

Fakat ihale komisyonu tarafından benzer iş grubunda bulunmayan iş kalemleri dikkate alınarak yapılan hatalı değerlendirme neticesinde iş deneyimi olarak esas alınan E-II grubu otomasyon ve scada sistemi işlerinin güncel tutarının 89.861.984,91 TL olduğu, bu açıdan söz konusu işe ait iş deneyim güncel tutarının % 20’sinin 17.972.396,98 TL olduğu ve bu tutarın ihalede sağlanması gereken asgari iş deneyim tutarının altında olduğu ileri sürülerek hatalı bir değerlendirme yapıldığı, ihale dokümanında benzer iş olarak D-III grubu işlerin belirtildiği, bu açıdan teklif doyasında sunulan iş deneyim belgesinin ikinci sayfasında “açıklama” başlığı altında yer alan elektrik şebeke tesisi, elektrik tesisat ve güç kaynağı iş kaleminin D-III grubu işler arasında kabul edilen işlerden olduğu, ihale komisyonunca elektrik şebeke tesisi, elektrik tesisat ve güç kaynağı işlerinin değil, otomasyon ve scada sistem işlerinin esas alınarak değerlendirme yapıldığı, bu değerlendirmenin yanlış olduğu,

İş deneyim belgelerinde D-III Grubu elektrik şebekesi tesisi, elektrik tesisat ve güç kaynağı işlerinin tutarının (13.372.745,05 TL+81.706.845,00 USD+9.751.885,00 GBP) 217.884.52,10 TL olduğu, bu kapsamda iş deneyim güncel tutarının tamamının 419.947.781,99 TL, beşte birinin de 83.989.556,40 TL olduğu ve bu tutarın da istenen asgari iş deneyim tutarının üzerinde olduğu,

İhale komisyonunca yaklaşık maliyeti 23.819.073,97 TL olan söz konusu işte teklif fiyatlarının 32.001.955,22 TL olduğu ve teklifin piyasa rayiçlerini yansıtmadığı belirtilerek ihalenin iptal edildiği, ancak teklif fiyatı yaklaşık maliyetin üzerinde de olsa kamu yararı ve hizmetin gerekleri dikkate alınarak ihalenin bu şekliyle sonuçlandırılması imkânı bulunduğu, benzer durumlarda birçok ihalenin sonuçlandırıldığı, söz konusu ihalenin üçüncü kez idarece iptal edildiği, yapılması elzem olan işin bu gerekçe ile iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu, bu konuda Kamu İhale Kurulu’nun emsal kararları bulunduğu,

Sonuç olarak, söz konusu ihalede tekliflerinin geçerli teklif olarak kabul edilmesi ve tek geçerli teklif olan firmaları üzerinde ihalenin sonuçlandırılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden, şikâyete konu ihalenin İNŞ.21 Referanslı, 2, 4, 7, 8, 10, 15, 18, 21 ve 22 Bölge Müdürlükleri Sorumluluk Alanında Bulunan Trafo Merkezlerinde Yapılması Planlanan Muhtelif Bakım Onarım ve Yapım İşleri işine ilişkin olduğu, ihalenin birim fiyat teklif almak suretiyle 17.03.2020 tarihinde yapıldığı,

Söz konusu ihaleye 4 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme sonucunda FM Taahhüt İnşaat Elektrik Turizm Madencilik San.ve Tic. Ltd. Şti.nin iş deneyim belgesinin uygun bulunmaması gerekçesiyle, Kaya Yapı Grup Elektrik İnşaat Taah. A.Ş.nin iş deneyim belgesinin ayrıştırılamaması gerekçesiyle, MRV Yenilenebilir Enerji Elektrik Elektronik Danışmanlık İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi- Yaşar İnşaat Turizm Taahhüt ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı’nın pilot ortak tarafından sunulan iş deneyim belgesinin yetersiz olması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, daha sonra ilk oturumda geçici teminat mektubu ve birim fiyat teklif mektubu usulüne uygun sunulan isteklilerin tekliflerinin esas alınarak aşırı düşük teklif sınır değerin hesaplandığı, hesaplanan sınır değerin altında teklif veren Betan Elektrik İnşaat Bilgisayar ve Tic. Ltd. Şti.- Fatih Polat İş Ortaklığı’ndan aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istenildiği, sunulan belgelerin ihale komisyonunca değerlendirildiği ve kabul edilmeyerek anılan isteklinin de teklifinin reddedildiği, daha sonra 09.04.2020 tarihli ihale komisyon kararı üzerine ihale yetkilisince “ihalede geçerli teklif bulunmadığı” gerekçesiyle ihalenin 4734 sayılı Kanun’un 39’uncu maddesine göre iptal edildiği belirlenmiştir.

İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında, söz konusu iş ortaklığı tarafından “Zetes III Zonguldak Eren Enerji Elektrik Santrali (Termik Santral Yapıları, 2×700 MW Türbin, kazan soğutma suyu, iletim hattı ve deniz deşarjı, aydınlatma, mekanik tesisat, elektronik otomasyon ve scada sistemleri, enerji iletim hatları, endüstriyel tesis test ve devreye alma işleri” ne ilişkin iş yönetme belgesinin sunulduğu, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği ekinde Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesine göre iş ortaklığı tarafından söz konusu ihale kapsamında sunulan iş deneyim belgesinin esas alınarak (A) alt yapı işleri içinde yer alan “XIV.Grup: Termik Santrallari” kapsamında olduğunun görüldüğü, ancak söz konusu termik santral yapım işi bünyesinde yer alan diğer işlerin de (termik santral yapıları, 2×700 MW Türbin, Kazan soğutma suyu, iletim hattı ve deniz deşarjı, aydınlatma, mekanik tesisat, elektronik otomasyon ve scada sistemleri, enerji iletim hatları, endüstriyel tesis test ve devreye alma) benzer iş olarak değerlendirmeye alındığı, ancak detay verilen bu işler incelendiğinde, bahsi geçen “otomasyon ve scada sistemleri” işinin E Grubu II. Scada Teknolojisi (izleme, kontrol ve veri toplama) işleri bünyesinde yer alan işler değil, D Grubu elektrik işleri bünyesindeki D-III grubunda yer alan şalt tesisleri, trafo merkezleri, kompanzasyon tesisleri kapsamında teknik olarak yer alan otomasyon ve scada işleri olduğunun anlaşıldığı, bu çerçevede söz konusu ihale kapsamında iş deneyim belgesine ek olarak sunulan resmi bir geçerliği olmayan açıklamalardan ziyade, iş deneyim belgesinde yer alan “uygulanan yapı tekniği” kısmında yer alan işler içerisinde görülen “otomasyon ve scada sistemleri” işlerine ilişkin bedel üzerinden yeterlik değerlendirmesinin yapıldığı, bununla birlikte iş ortaklığı tarafından belirtilen ve iş deneyim belgesine ek olarak sunulan açıklamalar kısmında yer alan elektrik şebeke tesisi, elektrik tesisat ve güç kaynağı işlerinin D-III Grubu kapsamında değil, iş deneyim belgesinde yer alan “işin adı ve varsa ihale kayıt numarası”, “ilgilinin görevi sırasında yönettiği iş kısmının konusu” ve “uygulanan yapı tekniği” kısımlarında da görüleceği üzere D-I grubu kapsamındaki işler olduğunun değerlendirildiği, ayrıca iş ortaklığının teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, teklif fiyatının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtmadığı, dolayısıyla idare tarafından kabul edilebilir bir teklif olarak kabul edilmediği, bu bedelle söz konusu işin ihale edilemeyeceği ifade edilerek başvuru reddedilmiştir.    

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “… b) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer inşaat tekniği gerektiren, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, ihtisas ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer özellikteki işleri,

…

d) İş deneyim belgesi: Adayın veya isteklinin ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren; iş bitirme belgesi, iş durum belgesi, iş denetleme belgesi ve iş yönetme belgesini,

…

i) İş grubu: Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin eki Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesindeki ilgili iş grubunu,” hükmü,

Bahse konu Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar” başlıklı 43’üncü maddesinde “(1) İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak, Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) gerçekleştirilen işler için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır.

(2) Gerçek kişilere veya yukarıda belirtilenler dışındaki tüzel kişilere gerçekleştirilen işler için, belediye sınırları veya mücavir alan içinde ilgili belediye tarafından, belediye sınırları veya mücavir alan dışında il özel idaresi tarafından, ilgili mevzuatı uyarınca yapı denetimi veya kabulü bunların dışındaki kuruluşlar tarafından yapılan işlerde ise bu mevzuat uyarınca yetkilendirilmiş kurumlar tarafından düzenlenir. Belediyenin ilgili birimi tarafından düzenlenen iş deneyim belgeleri belediye başkanı veya yetkili birim amiri tarafından, il özel idaresince düzenlenenler ise, vali veya yetkilendirdiği kişi tarafından onaylanır…” hükmü,

“Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinin ikinci bendinde “…(2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı değerlendirilir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İhale Komisyonlarının inceleme yetkisi” başlıklı 50’nci maddesinde “(1) İhale komisyonu, aday veya isteklilerce sunulan iş deneyimini gösteren belgelerde tereddüt duyulan hususlara ilişkin gerekli incelemeyi yapmaya yetkilidir.

(2) İhale komisyonunun iş deneyimini gösteren belgelere ilişkin bilgi talepleri ilgililerce ivedikle karşılanır.” hükmü yer almaktadır.

 İdari Şartname’nin “ İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…

7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,

ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

7.5.2. Bu bent boş bırakılmıştır.

7.5.3. Bu bent boş bırakılmıştır.

7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler.

7.5.5. Bu bent boş bırakılmıştır.

7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:

11/06/2011 tarih ve 27961 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğ’inin eki Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesi’ndeki “DIII grubu işler” benzer iş olarak değerlendirilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Kamu ihale mevzuatı uyarınca yapım işleri ihalelerinde idarelerce iş deneyim belgesi istenilmesinin zorunlu olduğu, İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan düzenlemelerinden, isteklilerce teklif ettikleri bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerektiği ve bu kapsamda; D-III grubu “Elektrik Şebeke ve Tesis İşleri”nde yer alan şalt tesisleri, trafo merkezleri ve kompanzasyon tesislerinin benzer iş olarak belirlendiği görülmüştür.

Başvuru sahibi İş Ortaklığı’nın pilot ortağı tarafından, teklif dosyası kapsamında Muslu Belediye Başkanlığı tarafından 12.04.2017 tarih ve 18803-Y-ÖS-9-2 sayı ile düzenlenen iş deneyim belgesinin (Geçici kabulü yapılan işlerde-İş Yönetme) sunulduğu, söz konusu belgede işin adının “Zetes III Zonguldak Eren Enerji Elektrik Santrali (Termik Santral Yapıları, 2×700 Mw Türbin, Kazan Soğutma Suyu, İletim Hattı ve Deniz Deşarjı, Aydınlatma, Mekanik Tesisat, Elektronik Otomasyon ve Scada Sistemleri, Enerji İletim Hatları, Endüstriyel Tesis Test ve Devreye Alma) İnşaat İşleri”, uygulanan yapı tekniğinin “Toprak İşleri, Betonarme, Yapısal Çelik, Liman, Deniz Yapıları, Çelik Boru Hat, Deniz Deşarjı, Nehir Islahı, Peyzaj, Elektrik, Aydınlatma, Mekanik Tesisat, Elektronik, Otomasyon ve Scada Sistemleri, Enerji İletim Hatları, Endüstriyel Tesis Test ve Devreye Alma İşleri”, işverenin adının “Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş.”, ilgilinin adı soyadının “Sencer Aras”, ilgilinin lisans eğitimini aldığı meslek unvanının “Makine Mühendisi” ve görev unvanının “Proje Müdürü”,  ilk sözleşme bedelinin, toplam sözleşme bedelinin, gerçekleştirilen iş tutarının, ilgilinin görevi sırasında işin gerçekleşen tutarının ve ilgilinin görev unvanı ile ilgili olarak hissesine düşen belge tutarının ve toplam belge tutarının “512.831.557,71 ?, 635.285.055,50 $ ve 21.320.082,14 €”, ihale dokümanında belirtilen benzer iş kapsamındaki “Elektrik Şebeke Tesisi, Elektrik Tesisat ve Güç Kaynağı İşleri”ne ilişkin tutarın “13.372.745,05 ?, 81.706.845,00 $ ve 9.751.855,00 €” olduğu,  sözleşme tarihinin “01.04.2014”, işin geçici kabul/tasfiye veya iskan tarihinin  “31.01.2017” ve son olarak söz konusu işte ilgilinin “01.04.2014-31.01.2017” tarihleri arasında görev yaptığının belirtildiği görülmüştür.

Anılan iş yönetme belgesinde “Elektrik Şebeke Tesisi, Elektrik Tesisat ve Güç Kaynağı İşleri” başlığı altındaki “13.372.745,05 ?, 81.706.845,00 $ ve 9.751.855,00 €” tutarların İdari Şartname’de belirtilen benzer iş kapsamında değerlendirilebilmesi için başlıkta sayılmış olan işlerin ayrıştırılması gerektiği anlaşılmıştır.

Fakat, bahse konu iş yönetme belgesiyle ilgili olarak bir başka ihaleye yönelik itirazen şikayet başvurusunda yer verilen iş yönetme belgesini düzenleyen idare ile ilgili iddiaya ilişkin alınan 23.01.2020 tarihli ve 2020/UY.II-185 sayılı Kurul kararında “…Bu durum üzerine başvuruya konu ihaleyi gerçekleştiren idarece 15.11.2019 tarihli ve 22794777-755.02.06[ÇAN.19.K.23]-E.188574 sayılı yazı ile anılan belgeyi düzenleyen idareden “Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği, Elektrik Üretim Tesisleri Kabul Yönetmeliği ve Elektrik Tesisleri Proje Yönetmeliğinin ilgili hükümleri mucibince anılan iş deneyim belgesinin düzenlenmesi hususu, Belediyenizin mezkur işteki yapı denetimi veya geçici kabulü hususunda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yetkilendirilmesi ve anılan işlemlerin (Yapı denetimi veya Geçici Kabulü) Belediyenizce tesis edilmesi gereklerine bağlı olup, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin İhale Komisyonlarının inceleme yetkisi başlığı altında düzenlenen 50’nci maddesine istinaden yukarıya aktarılan yönetmelik hükümleri çerçevesinde verilecek bilgilerin İhale Komisyonuna iletilmek üzere ivedilikle İdaremize gönderilmesi hususunda” bilgi ve belgelerin istenildiği anlaşılmıştır.

Muslu Belediye Başkanlığınca 21.11.2019 tarihli ve M.67.MUS.0.11-/102/658 sayılı cevabi yazısında “Yukarda belirtilen mevzuat hükümlerinde de anlaşılacağı üzere, özel sektör yapım işlerinde belge düzenlemeye yetkili kuruluşlar ‘ilgili mevzuatı uyarınca yapı denetimi veya kabulü bunların dışındaki kuruluşlar tarafından’ şeklinde belirtilmiştir. Ek-1’de yer alan Yapı Ruhsatında görüleceği üzere yapı denetimi idaremizce gerçekleştirilmiştir. Bu noktada iş denetim belgesinin düzenlemeye yetkili kurum olarak belediyemizden bahsedilebilmektedir. Ayrıca söz konusu belgede yer alan elektrik üretimi ile ilgili kısımların kabulü Bakanlık gerçekleştirilmiştir. Söz konusu iş deneyim belgesi ile ilgili olarak Belediyemize sunulan tüm belgeler mevzuat hükümlerine uygun olarak sunulmuştur. Bu sebeplerle, yapı denetimi İdaremizce gerçekleştirilen işe ilişkin olarak, sunulan belgenin düzenlenmesine ilişkin olarak mevzuata aykırı bir duruma rastlanılmamıştır.”  cevabının verildiği ve yazıya iş deneyim belgesine konu işe ait “Yapı Ruhsatı”nın eklendiği görülmüştür.

Söz konusu ekte belirtilen ve Muslu Belediye Başkanlığınca düzenlenen yapı ruhsatının “Form Düzenlenen Kısımla İlgili Özellikler” başlığında yapının yüz ölçümünün 17.103 m²; “Yapı ile İlgili Özellikler” başlığında V sınıfı, A grubu, 1 m²’sinin maliyetinin 1.040,00 TL, yapının arsa dahil maliyetinin 17.906.015,00 TL olduğunun belirtildiği; yapı denetiminin Batı Karadeniz Yapı Denetim Ltd. Şti.ye bağlı teknik personel tarafından gerçekleştirildiği ve “Diğer Hususlar” başlığında ise yapı ruhsatının termik santral baca binası için düzenlendiği bilgisinin yer aldığı anlaşılmaktadır.

İhale işlem dosyası kapsamında yapılan incelemede, iş deneyim belgesine konu elektrik üretim tesisinin kabul işlemlerinin, incelemeye konu iş deneyim belgesini düzenleyen Muslu Belediye Başkanlığınca ikrar edildiği üzere, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır. Muslu Belediye Başkanlığı tarafından ise, yapı ruhsatının termik santral baca binası için düzenlendiği bilgisine ulaşılmıştır.

Yapılan incelemede, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi düzenlenmeye yetkili kurum ve kuruluşlar” başlıklı 43’üncü maddesinin 2’nci fıkrası uyarınca özel sektöre taahhüt edilen elektrik santrali inşaatlarının, ilgili mevzuatı gereği yapı denetimi veya kabulü belediye ve il özel idaresi dışındaki kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen iş kapsamında olması nedeniyle, söz konusu işlere ilişkin iş deneyim belgelerinin ilgili mevzuatı uyarınca yetkilendirilmiş kurumlar tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.

Mezkur olayda, başvuru sahibinin iş deneyimini tevsik etmek üzere sunduğu Zetes III Zonguldak Eren Enerji Elektrik Santralı İnşaat İşi’ne ait iş yönetme belgesine konu işin elektrik üretim işlerine ait kısımların kabulünün Muslu Belediye Başkanlığınca yapılmadığı ve böylece iş deneyim belgesi düzenleme yetkisinin de bulunmadığı gerekçesiyle anılan Yönetmelik’in 43’üncü maddesinin ikinci fıkrasına uygun düzenlenmediği anlaşıldığından idarece teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı kanaatine varılmıştır.

Ayrıca, İş Ortaklığının pilot ortağı MRV Yenilenebilir Enerji Elek. Elektr. Danışmanlık İnş. San. ve Tic. A. Ş. tarafından sunulan 12.04.2017 tarihli ve 18803-Y-ÖS-9-2 sayı ile Sencer Aras adına tanzim edilen iş yönetme belgesinin iptal edilmesi hususu için belgeyi düzenleyen Muslu Belediye Başkanlığı’na bildirimde bulunulması gerektiği anlaşılmıştır…” şeklinde karar verilmiştir. Kurul kararında yer verilen hususlar da dikkate alınarak değerlendirme yapıldığında, söz konusu ihaleye sunulan iş yönetme belgesi ile anılan Kurul kararında belirtilen iş yönetme belgesinin aynı olduğunun anlaşıldığı, bahse konu belgeye konu işin elektrik üretim işlerine ait kısımların kabulünün Muslu Belediye Başkanlığınca yapılmadığı ve böylece iş deneyim belgesi düzenleme yetkisinin de bulunmadığı gerekçesiyle belgeyi düzenleyen idarece iptal edilmesi yönünde Kurul kararı alındığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, başvuru sahibi tarafından sunulan iş yönetme belgesinin değerlendirmeye alınmaması gerektiği, başvuru sahibinin teklifinin pilot ortak tarafından sunulan iş deneyim belgesinin yetersiz olması gerekçesiyle değil, iş deneyim belgesinin geçersiz olması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşılmıştır.

Teklif bedelinin yaklaşık maliyetin üzerinde olması ve piyasadaki rayiç fiyatları yansıtmamasının teklifin kabul edilebilirliğini etkilemediği, işin söz konusu bedelle sonuçlandırılmasının mevzuata ve yerleşik içtihada uygun olacağı yönünden yapılan incelemede,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;

a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,

b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,

c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,

Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.

16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklaması bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatların en düşük olanıdır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhalenin karara bağlanması” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.1. Yapılan değerlendirme sonucunda ihale komisyonu tarafından ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren istekli üzerinde bırakılır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru konusu ihalenin yaklaşık maliyetinin 23.819.073,97 TL olduğu, başvuru sahibi MRV Yenilenebilir Enerji Elektrik Elektronik Danış. İnş. San. ve Tic. A.Ş.- Yaşar İnş. Tur. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’na ait teklifin ise 32.001.955,22 TL olduğu görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesinde, yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflere ilişkin ihale komisyonunun yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığı, yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığı, verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını sorgulayarak, verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese ederek ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisi olduğu açıklanmıştır. Söz konusu ihalede idarece başvuru sahibinin teklifinin iş deneyim belgesinin istenen oranları karşılamadığı gerekçesiyle uygun bulmadığının anlaşıldığı, daha sonra yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarece teklif fiyatının (32.001.955,22 TL) yaklaşık maliyetin (23.819.073,97 TL) üzerinde olduğunun (%34,35) görüldüğü ve teklif fiyatının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtmadığı gerekçesiyle başvurunun reddedildiği belirlenmiştir. Kamu ihale mevzuatı çerçevesinde idarenin söz konusu işleminin takdir yetkisi kapsamında olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

1) Kaya Yapı Grup Elektrik İnş. Taah. A.Ş. tarafından teklif dosyası kapsamında, iş deneyimini tevsik etmek üzere, 05.06.2008 tarihli, 1585/A seri numaralı ve 1517 sayılı iş deneyim (yüklenici iş bitirme) belgesinin sunulduğu, belgeye konu işe uygulanan yapı tekniğinin “AG-OG elektrik tesisi” olduğu, bahse konu belgede idarenin adının “TEDAŞ Genel Müdürlüğü”, esas işin adı ve varsa ihale kayıt numarasının “Merkez İlçe Şehir Elektrik Tesisi (SAT-99/066)”, işin geçici kabul veya tasfiye tarihinin 18.12.2007 ve belge tutarının ise 2.297.871.861,654 TL şeklinde olduğu görülmüştür.

Anılan isteklinin bahse konu işte uygulanan yapı tekniğinin “AG-OG elektrik tesisi” olduğu ve iş deneyim belgesinin D-II ve D-III grubu işler olarak ayrılmasının mümkün olmadığı ve belgede sayılan işlerin D-II grubu işlerin mütemmim cüz niteliğinde olduğu gerekçesiyle istekliye ait teklifin idarece değerlendirme dışı bırakıldığı belirlenmiştir.

Başvuru sahibinin sunduğu iş deneyim belgesinin yanında teklif dosyası kapsamında iş deneyim belgesini düzenleyen TEDAŞ Genel Müdürlüğü’nün 13.05.2013 tarihli ve 02548 sayılı yazısını da sunduğu, söz konusu yazıda “ …20.01.2012 tarihli ilgi yazınız ile 2.297.871,86 TL toplam belge tutarının KİK Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinde yer alan DII ve DIII gruplarına göre ayrıştırılması istenmiş olup, ilgi (b) yazımızda 2.297.871,86 (DII, DIII grupları müşterek) toplam belge tutarının yaklaşık ifadesi ile 797.794,00 TL’lik kısmının DIII grubuna giren işler, 1.500.077,86 TL’lik kısmının ise diğer işler olduğu ifade edilmiştir.

Ancak bilgi amaçlı olarak düzenlenen, dolayısıyla bedelleri yaklaşık ifadesi ile verilen ilgi (b) yazımızın 05.06.2008 tarih ve 1517 sayı 1585/A seri nolu iş bitirme belgesinin eki veya tamamlayıcısı olarak kullanılması uygun değildir.

Zira iş deneyim belgesine konu iş, esas olarak DII grubu kapsamında olup, DIII grubu içinde sayılabilen işlerin ise bu işin mütemmim cüzü niteliğinde olması nedeniyle DII ve DIII grubu olarak birebir ayrıştırılması da mümkün olamamaktadır.

Sonuç olarak ilgi (b) yazımız talebinize bağlı, bilgi amaçlı olarak yazılmış olup, 05.06.2008 tarih 1517 sayı ve 1585/A seri nolu iş deneyim belgesinin eki veya tamamlayıcısı değildir. Dolayısıyla ilgi (b) yazımız, anılan iş deneyim belgesinde yer alan toplam belge tutarının DII ve DIII grubunun ayrıştırılmasını tevsik edici belge olarak kullanılamaz.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

 İhaleyi gerçekleştiren idare tarafından, anılan iş deneyim belgesini düzenleyen idare ile herhangi bir yazışma yapılmaksızın, söz konusu iş deneyim belgesinin benzer işe uygun olmadığının değerlendirildiğinin anlaşıldığı, oysaki şikâyete konu ihalede D-III grubu işlerin benzer iş olarak belirlendiği, dolayısıyla ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından başvuru sahibi istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesini düzenleyen idare ile yazışma yapılmak suretiyle, söz konusu iş deneyim belgesi tutarından D-III grubu işlere tekabül eden tutarların net olarak ayrıştırılması ve yalnızca D-III grubu işlere karşılık gelen tutarların tespit edilerek değerlendirme yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Nitekim iş deneyim belgesini düzenleyen TEDAŞ Genel Müdürlüğü’nün 13.05.2013 tarihli ve 02548 sayılı yazısında iş deneyiminin D-II ve -III grubu işleri birlikte içerdiği belirtilmiş, D-III grubu işlerin de yaklaşık tutarının belirlendiği görülmüştür.

Kaldı ki, bahse konu iş bitirme belgesiyle ilgili olarak bir başka ihaleye yönelik itirazen şikâyet başvurusunda aynı iş deneyim belgesi ile ilgili olarak alınan 07.05.2012 tarihli ve 2012/UY.II-1982 sayılı Kurul kararında yer alan “…11.04.2012 tarih ve 820/1078 sayılı yazı ile TEDAŞ Genel Müdürlüğü’nden söz konusu iş deneyim belgesinin taraflarınca düzenlenip düzenlenmediği, düzenlenmiş ise belgede yer alan bilgilerin yürürlükteki Yapım İşlerinde Benzer İş Tebliği’ne göre mi belirlenip belirlenmediği hususlarında bilgi verilmesi talep edilmiştir.

Anılan Kurum tarafından gönderilen 12.04.2012 tarih ve 2278 sayılı cevap yazısında; iş deneyim belgesine konu işin “D) Elektrik işleri II.Grup: Enerji Dağıtım Şebekesi ve Tesis İşleri” alt grubunda tanımlanabileceği, dağıtım tesisleri kapsamında yer alan direk veya bina tipi transformatör sistemleri, aydınlatma şebekeleri, topraklama tesisleri vb. bütün olarak mütemmim cüz niteliğinde olduğundan birebir ayrıştırılmasının yapılamadığı, ancak kesin hakediş raporları değerlendirilerek anılan iş deneyim belgesindeki tutarın yaklaşık 797.794,00TL’lik kısmının D-III grubu işleri kapsadığı belirtilmiştir…” ifadeleri de bir arada değerlendirildiğinde, başvuru sahibi tarafından söz konusu ihalede sunulan iş bitirme belgesinin 797.794,00TL’lik kısmının D-III grubu işler kapsamında değerlendirilmesinin uygun olduğu belirlenmiştir.

Kaya Yapı Grup Elektrik İnş. Taah. A.Ş. tarafından da inceleme konusu ihaleye ilişkin 07.05.2020 tarih ve 20503 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu ve iş deneyim belgesi ile ilgili olarak TEDAŞ Genel Müdürlüğüne başvuru yaparak 10.04.2020 tarihli yazı ile belgenin D-III kısmının ayrıştırılmasının talep edildiği, TEDAŞ Genel Müdürlüğünün 27.04.2020 tarihli ve E.42572 sayılı yazısının da itirazen şikâyet başvuru dilekçesine eklendiği görülmüştür. Söz konusu yazıda  “ … Yapılan inceleme neticesinde söz konusu işe ilişkin, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği (D) Elektrik İşleri, III.Grup: Elektrik Şebeke Tesis işleri kapsamında 1999 yılı birim fiyatlarıyla ve ihale indirimi yapılmış şekliyle 848.148,17 TL tutarında iş yapıldığı görülmüştür” ifadelerine yer verilmiştir.  

 Yukarıda yapılan tespitler neticesinde, TEDAŞ Genel Müdürlüğü’nün 13.05.2013 tarihli ve 02548 yazısında D-III grubu işler tutarının yaklaşık bir şekilde ve 797.794,00 TL olarak belirtildiği, ancak anılan isteklinin talebi üzerine düzenlenen 27.04.2020 tarihli yazıda ise D-III grubu işler tutarının 848.148,17 TL olarak belirtildiğinin görüldüğü, bu nedenle idarece söz konusu hususun netleştirilmesi için yeniden TEDAŞ Genel Müdürlüğüne yazı yazarak Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 50’nci maddesi uyarınca iş deneyim belgesine konu işin kapsamında yer alan D-III grubu işlerin net şekilde ayrıştırılması ve dayanaklarıyla birlikte idareye gönderilmesinin talep edilmesi ve daha sonra ihale komisyonunca Kaya Yapı Grup Elektrik İnş. Taah. A.Ş.nin iş deneyim belgesinin yeterli olup olmadığına karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

2) FM Taahhüt İnşaat Elektrik Turizm Madencilik San.ve Tic. Ltd. Şti. tarafından da söz konusu ihalede Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen 03.05.2017 tarihli ve 5068-Y-KK-10-1 sayılı “Uzunköprü 2.kısım AG-OG Elektrik Şebekesi Tesisi” işine ilişkin, ilk sözleşme bedeli 3.189.793,30 TL, toplam sözleşme tutarı 3.189.793,30 TL, sözleşme tarihi 04.10.2002, işin geçici kabul tarihi 29.12.2011, belge tutarı 2.610.720,78 TL olan yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu belirlenmiştir.

Anılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinde yer alan yapı tekniğinin “AG-OG elektrik tesisi” olduğu ve D-II grubu işlere (Enerji Dağıtım Şebekesi ve Tesis İşleri) girdiği  gerekçesiyle söz konusu istekliye ait teklifin idarece değerlendirme dışı bırakıldığı tespit edilmiştir.

Söz konusu iş bitirme belgesinin de esas itibarıyla D-II grubuna ilişkin bir iş deneyim belgesi olduğu, ancak işin muhteviyatı içerisinde D-III grubu işleri de içerebileceği anlaşılmıştır. Bu belge ile ilgili olarak da Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 50’nci maddesi uyarınca iş deneyim belgesine konu işin kapsamında D-III grubu işlerin bulunup bulunmadığının sorulması ve eğer var ise net bir şekilde ayrıştırılması ve dayanaklarıyla birlikte idareye gönderilmesinin talep edilmesi ve daha sonra ihale komisyonunca başvuru sahibinin iş deneyim belgesinin yeterli olup olmadığına karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Kaya Yapı Grup Elektrik İnş. Taah. A.Ş. ile FM Taahhüt İnşaat Elektrik Turizm Madencilik San.ve Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu iş deneyim belgeleri ile ilgili olarak iş deneyim belgelerini düzenleyen idarelerden iş deneyim belgesine konu işin kapsamında yer alan D-III grubu işlerin net şekilde ayrıştırılması ve dayanaklarıyla birlikte idareye gönderilmesinin talep edilmesi ve daha sonra ihale komisyonunca anılan isteklilerin iş deneyim belgelerinin yeterli olup olmadığına karar verilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.