iş deneyim belgelerinde yaşanılan sorunlara ait Yapılabilecek düzenleme konularındaki düşüncelerimiz

iş deneyim belgelerinde yaşanılan sorunlara ait Yapılabilecek düzenleme ve önlemleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.

1. a) Öncelikle Kamu İhale Kurumu hem idarelere hem de istekli konumunda olanlara Kanun ve yönetmelikler hakkında eğitimler vermelidir. İdari personellerin ve isteklilerin 90 ihale mevzuatını iyi bilmesi ihale işlemlerinin doğru ve eksiksiz uygulanmasını ve uyuşmazlıkların azalmasını sağlayacaktır.
2. b) Uyuşmazlık kararları incelendiğinde iş deneyim belgelerinin yanlış düzenlendiği veya geçersiz olduğu konusu en çok özel sektöre taahhütte bulunulan işler kapsamında düzenlenen iş deneyim belgeleri hakkındadır. Özel sektöre taahhütte bulunulan işlerde iş deneyim belgesi hakkında yaşanılan sorunları önlemek amacıyla Kamu İhale Kurumunda yapım işleri özel sektör iş deneyim belgesi düzenleme birimi oluşturulması ve bu konudaki iş deneyim belgelerinin Kurum tarafından düzenlenmesi uygun olacaktır. Özel sektör iş deneyim belgelerini Kurumun düzenlemesiyle hem belge düzenlemeye yetkili idareler arasında bütünlük sağlanacak hem de konu hakkındaki itirazlar ve hak kayıpları azalacaktır.
3. c) İş denetleme ve yönetme belgeleri gerçek anlamda ihale konusu iş alanında ilgilinin mesleki ve teknik yeterliği ile iş yapabilme yeteneğini gösterme konusunda eksik kalmaktadır. Sahip olunan iş deneyim belgesi, isteklinin katılabileceği işin konusunu, niteliğini ve büyüklüğünü belirlemede en önemli kriter olduğundan iş denetleme ve yönetme belgeleri haksız rekabete ve kamu kaynaklarının israfına sebep olabilmektedir. İş denetleme ve iş yönetme belgeleri hakkında yeni düzenlemeler yapılması uygun olacaktır.

Taahhüt konusu bir işten işin bedelinden kat ve kat fazla iş denetleme ve yönetme belgeleri düzenlenmekte ve bu belgeler iş deneyim belgesi olarak kullanılmaktadır. Denetleme ve yönetme görevinde bulunanların gerçek anlamda deneyim ve tecrübe kazanmalarını sağlamak amacıyla belge tutarının değerlendirilmesinde 1/5 oranının 1/10 gibi bir değere düşürülmesi veya bu belgeler ile proje bedeli belli bir büyüklüğe kadar olan (örneğin eşik değerin yarısı kadar olan ihaleler) ihalelere katılabilmesi şeklinde düzenleme yapılabilir. Yapım işleri üzerine deneyim ve tecrübesi olmayan firmalar, iş denetleme ve yönetme belgelerine sahip mühendis ve mimarları, kâğıt üzerinde bir yıl yüzde 51 hisse sahibi yaparak, gerçek anlamda yeterliği olmadan yapım işleri ihalelerine katılabilmektedir.

Bu sebeple belge sahibi gerçek kişinin ilgili firmada daha fazla sorumluluk sahibi olmasını sağlamak amacıyla bir yıl şartının üç veya beş yıl olarak düzenlenmesi, ihalelerde iş deneyim belgesi istenmesi amacına daha uygun olacaktır.

1. d) İhalelerde sunulan iş deneyim belgeleri hakkında yaşanılan sorunlardan önemli bir 91 kısmı belge değerlendirme aşamasında yapılan söz konusu işin ihalesinde belirtilen benzer işe uygun olup olmadığıdır. Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinde belirlenen ve uyulması gereken esaslar ile benzer iş listesi tekrar düzenlenmelidir. Özellikle BIII kısmının alt başlıklara ayrılması, bina bakım onarım, yıkım işleri, ankraj gibi işler içinde gruplama yapılması uygulama açısından daha uygun olacaktır.
2. e) İş deneyim belgeleri, belge sahipleri için mülkiyet hakkı kadar önemli bir haktır. Bu kadar önemli olan ve ayrıcalık hakkı veren iş deneyim belgelerinin düzenlenmesi ve değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerin yönetmelikten ziyade kanunda belirlenmesi gerekir. Bilhassa özel sektöre taahhütte bulunulan işlerde iş deneyim belgesi ile ilgili hükümlerin Kanunda düzenlenmesi uyuşmazlıkları azaltacaktır.

Sonuç olarak, yapım işlerinde iş deneyim belgesi kamu ihalelerine katılabilmek için sahip olunması gereken en temel belgedir. Belgenin önemi sebebiyle belge düzenleme, belge tutarının tespiti ve ihalelerde değerlendirilmesi aşamalarında kanun ve yönetmelik hükümlerine riayet ederek işlem yapılmalıdır.

İş deneyim belgesi, belge sahibinin katılabileceği işin konusunu ve büyüklüğünü gösterdiğinden katma değeri büyük olan projelerin zamanında başlaması ve tamamlanması için söz konusu yatırımı yapabilecek yeterlik ve deneyime sahip yüklenici seçilmesinde en temel etkendir. Bu sebeple iş deneyim belgesi hakkında yapılan kanun ve yönetmelik düzenlemeleri yoruma kapalı net ifadelerden oluşturularak açık ve anlaşılır olması sağlanmalıdır.