İhale konusu işte teklif edilen bedelin %40’ı oranında iş deneyim belgesi istenildiği, ihale konusu iş miktarı, kısmi teklife izin verilmemesi ve işin süresinin uzunluğu gibi hususlar bir arada değerlendirildiğinde iş deneyim oranının en üst sınırdan belirlenmesinin rekabeti engellediği itirazı

İhale konusu işte teklif edilen bedelin %40’ı oranında iş deneyim belgesi istenildiği, ihale konusu iş miktarı, kısmi teklife izin verilmemesi ve işin süresinin uzunluğu gibi hususlar bir arada değerlendirildiğinde iş deneyim oranının en üst sınırdan belirlenmesinin rekabeti engellediği

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “(1)İdareler, yapacakları ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü yer almaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin  “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesindeki tanımlar yanında;

a) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri, tanımlar” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

(3) İş deneyiminin belirlenmesi amacıyla;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 25’i ile % 50’si aralığında idarece belirlenecek bir orandan az olmamak üzere,

b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerde, yaklaşık maliyetin %25’i ile % 50’si aralığında, idarece belirlenecek parasal tutardan az olmamak üzere,

ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler ile teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması istenir.

(4) İlgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara yaygın olarak gerçekleştirilecek işlerin, açık ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre ihale edilmesi halinde, iş deneyimine ilişkin oranlar üçüncü fıkranın (a) bendine göre belirlenen oranın, bir yıldan fazla süreli işlerde 4/5’i, iki yıldan fazla süreli işlerde 3/5’i, üç yıldan fazla süreli işlerde 2/5’i alınarak hesaplanır ve bu oranlar yeterlik kriteri olarak öngörülür. Belli istekliler arasında ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerde ise bu oranlara göre belirlenen parasal tutarlar yeterlik kriteri olarak öngörülür…” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı olarak iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belge hiçbir şekilde toplanamaz.

 

(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz…” hükmü yer almaktadır.

 

İdari Şartnamenin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde   “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: 21 Aylık Muhtelif Cins Ve Miktarlarda İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmet Alımı

b) Miktarı ve türü:

49 Kalem Sürücüsüz ve Operatörsüz, İş Makinesi, Kamyonet, Kamyon, Otobüs ve Minibüs, 11 Kalem Sürücüsüz Binek Araç Kiralama Hizmet alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: İdarenin Sorumluluk Sahası ile Gerek Görülmesi Durumunda Yurtiçi ve Yurtdışı” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 40’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Kamu veya özel sektörde gerçekleştirilmiş Operatörlü veya Operatörsüz İş makinesi veya sürücülü veya sürücüsüz araç kiralanması işi benzer iş olarak kabul edilecektir.”  düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesinde “18.1. İhale konusu hizmetin tamamı veya bir kısmı, alt yüklenicilere yaptırılamaz.” düzenlemesi,

 

“Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede işin tamamı için teklif verilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Şikâyete konu ihalenin Beykoz Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğüne ait  “21 Aylık Muhtelif Cins Ve Miktarlarda İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesi olduğu, ihale dokümanı düzenlemeleri incelendiğinde isteklilerden teklif edilen bedelin % 40’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulmasının istenildiği, kısmi teklife kapalı olarak gerçekleştirilen söz konusu işte benzer iş tanımının “Kamu veya özel sektörde gerçekleştirilmiş Operatörlü veya Operatörsüz İş makinesi veya sürücülü veya sürücüsüz araç kiralanması işi” şeklinde düzenlendiği anlaşılmıştır.

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21’inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 25’i ile % 50’si aralığında idarece belirlenecek bir orandan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler ile teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulmasının isteneceği, ilgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara yaygın olarak gerçekleştirilecek işlerin, açık ihale usulüyle ve Kanun’un 21’inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre ihale edilmesi halinde, iş deneyimine ilişkin oranlar üçüncü fıkranın (a) bendine göre belirlenen oranın, bir yıldan fazla süreli işlerde 4/5’i, iki yıldan fazla süreli işlerde 3/5’i, üç yıldan fazla süreli işlerde 2/5’i alınarak hesaplanacağı ve bu oranların yeterlik kriteri olarak öngörüleceği hükme bağlanmıştır. Bu kapsamda mevcut ihale açısından teklif edilen bedelin  %20’si ile %40’ı arasında idarece belirlenecek bir oranda iş deneyim belgesinin istenebileceği anlaşılmıştır.

 

İhale dokümanı düzenlemeleri incelendiğinde isteklilerden teklif ettikleri bedelin %40’ından az olmamak üzere iş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği, bu çerçevede, ihale konusu işin bir yıldan fazla süreli bir iş olduğu dikkate alındığında idarece belirlenen oranın mevzuatın kendisine tanıdığı sınırlar içerisinde olduğu anlaşılmıştır.

 

Öte yandan ihale konusu işin iş makinesi ve araç kiralama işi olduğu, idarece benzer iş tanımının ise kamu veya özel sektörde gerçekleştirilmiş operatörlü veya operatörsüz iş makinesi veya sürücülü veya sürücüsüz araç kiralanması işleri olarak belirlendiği anlaşılmıştır. Bu çerçevede değerlendirildiğinde, operarörlü veya operatörsüz iş makinesi kiralamaları ile sürücülü veya sürücüsüz araç kiralamalarının birlikte veya ayrı ayrı benzer iş kapsamında olduğu, ayrıca isteklilerin başka işlerden elde edilmiş içinde operatörlü veya operatörsüz iş makinesi kiralaması veya sürücülü veya sürücüsüz araç kiralama işlerinin yer aldığı iş deneyim belgelerinin de ayrıştırılarak kullanılabileceği, bu minvalde idarece belirlenen benzer iş tanımının sadece ihale konusu işi kapsamadığı, daha geniş belirlendiği, ihaleye katılımı ve rekabeti daraltıcı nitelikte olmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

Toplantı No 2021/010
Gündem No 53
Karar Tarihi 10.03.2021
Karar No 2021/UH.II-582