kamuya karşı ihale yüklenimde bulunulan ve tek sözleşmeye dayalı olarak geçici kabulü ihale tarihinden geriye doğru son 15 yıl içerisinde olan işlere ilişkin elde edilen iş deneyim belgelerinin fiyat dışı unsur kapsamında dikkate alınacağı anlaşılmaktadır İdare tarafından ihale dokümanında yapılan düzenlemenin bu haliyle bir aykırılık içermediği iş deneyimlerini tevsik için Yönetmelik maddesinde belirtilen belgelerin sunulacağı anlaşılmaktadır Bu çerçevede idare tarafından fiyat dışı unsur olarak belirlenen işlere ilişkin olarak yapılan düzenlemenin bu yönüyle mevzuat ile uyumlu olduğu anlaşılmış olup söz konusu deneyimin hakediş vb belgeler ile tevsik edilmesi ve belgeye konu işin son 15 yıl içerisinde yapılmış olması koşulunun aranmaması gerektiği hk - İhale| ihale ilanı| ihale sonuçları| ihale kararları| ihale danışmanı

Toplantı No	: 2020/007
Gündem No	: 39
Karar Tarihi	: 19.02.2020
Karar No	: 2020/UY.II-374

BAŞVURU SAHİBİ:

Dev İnşaat Taah. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/714553 İhale Kayıt Numaralı “Mersin Tcdd Garı – Mezitli Arası Lrt Metro Hattı İnşaat ve Elektromekanik Sistemler Temin, Montaj, İşletmeye Alma ve Metro Araçlarının Temini” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Daire Başkanlığı tarafından belli istekliler arasında ihale usulü ile ihaleye çıkılan “Mersin Tcdd Garı – Mezitli Arası Lrt Metro Hattı İnşaat ve Elektromekanik Sistemler Temin, Montaj, İşletmeye Alma ve Metro Araçlarının Temini” ihalesine ilişkin olarak Dev İnşaat Taah. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin 14.01.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.01.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.01.2020 tarih ve 5346 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/217 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ön yeterlik şartnamesi ve idari şartnameye ilişkin olarak idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu ancak şikâyet başvurusu sonrasında yayımlanan zeyilnamenin taleplerinin tamamını karşılamadığı, bu kapsamda;

1) İhaleye ait ön yeterlik dokümanında, ihale konusu işin finansmanına ilişkin olarak düzenleme yapıldığı ancak bu düzenlemelerin çelişkiler içerdiği ve belirli bir istekliyi işaret ederek rekabeti daralttığı zira;

a) Ön yeterlik şartnamesi ile idari şartnamede kredi teklifi taahhüt mektubunun teklif ile birlikte verilmemesi durumunda teklifin değerlendirmeye alınmayacağının düzenlendiği, ancak bu şartın ön yeterlik aşamasına mı yoksa teklif aşamasına mı yönelik olduğunun net olmadığı, bahse konu düzenlemeye ilişkin olarak şikâyet başvurusu sonrası idarede hazırlanan zeyilname ile değişiklik yapıldığı ancak belirsizliklerin tamamen ortadan kalkmadığı, değişiklik sonrası bu kredi teklifi taahhüt mektubunun ön yeterlik aşamasında sunulacağının anlaşıldığı, bu yönde bir kredi teklif mektubunun ön yeterlik aşamasında değil teklif aşamasında istenmesinin daha doğru olacağı, zira ön yeterlik sürecinin ve idarece yapılacak değerlendirmenin ne kadar süreceğinin belli olmaması ve bu aşamada henüz isteklilerin teklif bedellerinin hazırlanmadığı dikkate alındığında bahse konu kredi teklifi taahhüt mektubunun tutarı ve süresine ilişkin belirsizliklerin söz konusu olacağı, bu nedenle ön yeterlik aşamasında kredi teklifi taahhüt mektubu istenmesinin rekabeti açıkça daralttığı ve mevzuata uygun olmadığı,

b) İdarece hazırlanan zeyilname ile isteklilerin ön yeterlik aşamasında iş deneyime ilişkin tam puan alabilecekleri iş deneyim belgesi tutarının en çok %15 yüksek, en çok %15 düşük bedel için kredi teklifi taahhüt mektubu sunması yönünde düzenleme yapıldığı ancak bu durumun rekabeti daha da daralttığı,

c) Kredi teklifi taahhüt mektubu kapsamında idarenin bir yükümlülük altına girmediği, bahse konu düzenlemelerde işin toplam maliyetinin %15’lik kısmının idarece karşılanacağının dokümanda açık olarak ifade edilmediği ve %15’lik kısmın idare tarafından karşılanacağına ilişkin yazının isteklilere verilmemesi durumunda kredinin sağlanmasının mümkün olmayacağı, ayrıca İdari Şartname’de, iş artışı ve fiyat farkı dahil olacak şekilde teklif verilmesi gerektiğinin düzenlendiği, bu artışların istekli tarafından bu aşamada öngörülemeyeceği, kredi teklifi taahhüt mektubunun %20 fazla olarak verilmesinin kabul edilebilir olmadığı, zira işin sözleşme fiyatlarıyla tamamlanmasının esas olduğu dikkate alındığında bahse konu düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,

ç) Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereği dış finansman kullanılabilmesi için bağlı Bakanlık’tan onay alınmasının gerektiği dikkate alındığında kredi sağlanabilmesi için bu onayın isteklilerle paylaşılması gerektiği,

d) Kredi teklifi taahhüt mektubunun değerlendirilmesinde esas alınacak ölçütün (geri ödeme koşulları, vade, faiz) açıkça belirtilmediği, bu durumun belirsizliğe yol açtığı, kredi teklifi taahhüt mektubunun taşıması gereken usul şartlarının düzenlenmediği, döviz üzerinden alınacak kredi mektubunun “Türk Lirası” üzerinden imzalanacak sözleşmede değerlendirilmesi noktasında belirsizliklerin bulunduğu, ayrıca yüklenicinin kredi taahhüdünü yerine getirmemesi durumuna yönelik olarak cezai şart öngörülmediği, ihale dokümanında, kredinin geri ödenmesi ile ilgili Hazine garantisi şartı dışında koşulların belirtileceğinin düzenlendiği, ayrıca hiçbir koşulda ilave teminat, garanti, ipotek vb. bir şeyin talep edilmeyeceğinin düzenlendiği, bu iki düzenlemenin birbiri ile çeliştiği, ayrıca kredinin geri ödeme süresinin onbir yıl olarak öngörüldüğü, ancak idarenin bu sürede bir borçlanma için ilgili izinleri alıp almadığının bilinmediği,

2) İhale dokümanında, ihale konusu iş kapsamında kullanılacak bazı makine ve teçhizatın kendi malı olmasına ilişkin yapılan düzenlemenin net olmadığı, kendi malı olması gerektiği yönünde değerlendirme yapılırsa, kendi malı olması istenen TBM makinesine ilişkin olarak “9,20m” çapının neye göre belirlendiğinin belli olmadığı, ayrıca söz konusu makinelerin piyasadan temin edilebileceği varsayımı altında kiralama seçeneğinin de öngörülmesi gerektiği belirtilerek bahse konu düzenlemenin belirli bir istekliyi işaret ettiği ve rekabeti engellediği,

3) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifini belirlenmesine yönelik olarak yapılan düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu zira;

– Puanlama şartlarının tek sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlere bağlandığı ancak birden fazla sözleşmede bahse konu işlerin yapılması durumunda puan alınamayacağı, ayrıca puanlamaya esas olmak üzere belirlenen kalemlerde, işin son 15 yıl içerisinde yapılmış olması koşulunun aranmasının uygun olmadığı, zira yeterlik aşamasında benzer işe yönelik olarak sunulan deneyim belgesinin zaten son 15 yıl içinde yapılmış olma şartını içerdiği, bu nedenle iş deneyim belgesi yerine hakediş kapağı vb. belgelerin sunulmasının yeterli olacağı, ayrıca fiyat dışı unsur puanlamasına konu kalemlerin birbirlerine ve birim fiyat teklif cetveline aykırı olduğu, bazı işlerin birbirinden ayrılmasının mümkün olmaması sebebiyle işin unsurlarının ayrıştırılamayacağı, bahse konu düzenlemelerin rekabeti engelleyici boyutta ve belirli bir istekliyi işaret eder nitelikte olduğu,

– İş ortaklığı olarak gerçekleştirilen işlerde sadece pilot ortağın bu kriteri sağlama şartının aranmasının mevzuata aykırı olduğu, şikâyet başvurusu sonrasında, iş ortaklığının her ortağının bu kriteri sağlayabilmesine ilişkin olarak zeyilname ile değişiklik yapıldığı, ancak hisse oranında değerlendirme yapılmasının uygun olmadığı zira tecrübenin hisse oranı ile değerlendirilmemesi gerektiği, söz konusu düzenlemenin hayatın olağan akışına aykırı ve belirli bir istekliyi işaret eder nitelikte olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İncelemeye konu ihalenin “Mersin Tcdd Garı – Mezitli Arası Lrt Metro Hattı İnşaat ve Elektromekanik Sistemler Temin, Montaj, İşletmeye Alma ve Metro Araçlarının Temini” işi olduğu ve belli istekliler arasında ihale usulü ile ihaleye çıkıldığı, ön yeterliğe ilişkin son başvuru tarihinin 27.02.2020 olduğu,

İhale ilanının 31.12.2019 tarihinde yayımlandığı, 10.01.2020, 20.01.2020 ve 04.02.2020 tarihlerinde üç ayrı zeyilname ile ön yeterlik dokümanında değişiklik yapıldığı,

10.01.2020 tarihli zeyilname ile, Teknik Şartname kapsamına “07-Yürüyen Merdiven ve Asansörler Teknik Şartnamesi”nin eklendiği, ayrıca Ön yeterlik Şartnamesi’nin 7.6’ncı, İdari Şartname’nin 46.6’ncı ve Sözleşme Tasarısı’nın 33.57’nci maddelerinin değiştirildiği,

20.01.2020 tarihli zeyilname ile, Ön yeterlik Şartnamesi’nin 7.6’ncı ve 23.4’üncü, İdari Şartname’nin ise 35.1.1.2’nci, 46.21’inci ve 46.23’üncü maddelerinin değiştirildiği,

04.02.2020 tarihli zeyilname ile, Ön yeterlik Şartnamesi’nin 7.6’ncı ve 23.4’üncü, İdari Şartname’nin 35.1.1.2’nci, Sözleşme Tasarısı’nın 33.11’inci maddeleri ile teknik şartnamelerde değişiklik yapıldığı görülmüştür.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri birarada ihale edilemez…” hükmü,

Mezkûr Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

a) Ekonomik ve malî yeterliğin belirlenmesi için;

1) Bankalardan temin edilecek isteklinin malî durumu ile ilgili belgeler,

2) İsteklinin, ilgili mevzuatı uyarınca yayınlanması zorunlu olan bilançosu veya bilançosunun gerekli görülen bölümleri, yoksa bunlara eşdeğer belgeleri,

3) İsteklinin iş hacmini gösteren toplam cirosu veya ihale konusu iş ile ilgili cirosunu gösteren belgeler.

b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;

1) İsteklinin, mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak faaliyette bulunduğunu ve teklif vermeye yasal olarak yetkili olduğunu kanıtlayan belgeler,

2) İstekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) Son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan yapım işleri ile kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili hizmet işleriyle ilgili deneyimi gösteren belgeler,

b) Son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan yapım işleri ile kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili hizmet işlerinde sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen işlerle ilgili deneyimi gösteren belgeler,

c) Devam eden yapım ve yapımla ilgili hizmet işlerinde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen, denetlenen veya yönetilen işlerle ilgili deneyimi gösteren belgeler,

d) Son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarına ilişkin deneyimi gösteren belgeler,

e) Devredilen işlerde sözleşme bedelinin en az % 80’inin tamamlanması şartıyla, son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan yapım işleri ile kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili hizmet işleri ve son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarıyla ilgili deneyimi gösteren belgeler.

f) Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi iş birliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlara, yararlandıkları destekler çerçevesinde yürüttükleri proje sonucu ortaya çıkan mal ve hizmetlerin ve bunlar dışında özkaynaklarla geliştirilmiş ve değerlendirilmesi için gerekli usulleri Bilim. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından Ar-Ge projesi neticesinde ortaya çıktığı belgelendirilen ürünlerin piyasaya arz edilmesinden sonra proje sonucu ortaya çıkan hizmetler ile yerli malı belgesine sahip ürünler için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Kurumca belirlenen esaslar çerçevesinde düzenlenen ve piyasaya arz tarihinden itibaren beş yıl süreyle kullanılabilecek olan belgeler.

3) İsteklinin üretim ve/veya imalat kapasitesine, araştırma-geliştirme faaliyetlerine ve kaliteyi sağlamasına yönelik belgeler,

4) İsteklinin organizasyon yapısına ve ihale konusu işi yerine getirmek için yeterli sayıda ve nitelikte personel çalıştırdığına veya çalıştıracağına ilişkin bilgi ve/veya belgeler,

5) İhale konusu hizmet veya yapım işlerinde isteklinin yönetici kadrosu ile işi yürütecek teknik personelinin eğitimi ve mesleki niteliklerini gösteren belgeler,

6) İhale konusu işin yerine getirilebilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler,

7) İstekliye doğrudan bağlı olsun veya olmasın, kalite kontrolden sorumlu olan ilgili teknik personel veya teknik kuruluşlara ilişkin belgeler,

8) İhale konusu işin ihale dokümanında belirtilen standartlara uygunluğunu gösteren, uluslar arası kurallara uygun şekilde akredite edilmiş kalite kontrol kuruluşları tarafından verilen sertifikalar,

9) İdarenin talebi halinde doğruluğu teyit edilmek üzere, tedarik edilecek malların numuneleri, katalogları ve/veya fotoğrafları.

İhale konusu işin niteliğine göre yukarıda belirtilen bilgi veya belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilir…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Belli istekliler arasında ihale usulü” başlıklı 20’nci maddesinde “Belli istekliler arasında ihale usulü, yapılacak ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usuldür. Yapım işleri, hizmet ve mal alım ihalelerinden işin özelliğinin uzmanlık ve/veya ileri teknoloji gerektirmesi nedeniyle açık ihale usulünün uygulanamadığı işlerin ihalesi ile yaklaşık maliyeti eşik değerin yarısını aşan yapım işi ihaleleri bu usule göre yaptırılabilir.

10 uncu maddeye uygun olarak belirlenen ve ön yeterlik dokümanı ile ön yeterlik ilânında belirtilen değerlendirme kriterlerine göre adayların ön yeterlik değerlendirmesi yapılır. Belirtilen asgari yeterlik koşullarını sağlayamayanlar yeterli kabul edilmez. Ön yeterlik ilanında ve dokümanında belirtilmek kaydıyla; yeterlikleri tespit edilenler arasından dokümanda belirtilen kriterlere göre sıralanarak listeye alınan belli sayıda istekli veya yeterli bulunan isteklilerin tamamı teklif vermeye davet edilebilir.

Teklif vermeye davet edilmeyenlere davet edilmeme gerekçeleri yazılı olarak bildirilir. İşin niteliğine göre rekabeti engellemeyecek şekilde 40 ıncı maddeye uygun olarak belirlenen ve ihale dokümanı ile davet mektubunda belirtilen değerlendirme kriterlerine göre tekliflerin değerlendirmesi yapılarak ihale sonuçlandırılır. İhaleye davet edilebilecek aday sayısının beşten az olması veya teklif veren istekli sayısının üçten az olması halinde ihale iptal edilir.

Teklif veren istekli sayısının üçten az olması nedeniyle ihalenin iptal edilmesi durumunda, ihale dokümanı gözden geçirilerek varsa hatalar ve eksiklikler giderilmek suretiyle, ön yeterliği tespit edilen bütün istekliler tekrar davet edilerek ihale sonuçlandırılabilir.” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği” başlıklı 13’üncü maddesinde “…(2) Belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılacak ihalelerin ön yeterlik dokümanında; adaylarda aranılan şartlara, ön yeterlik kriterlerine ve gerekli diğer belge ve bilgilere yer verilir. Ayrıca, yeterlikleri tespit edilenler arasından belli sayıda adayın ihaleye davet edilmesinin öngörüldüğü hallerde, sıralama kriterleri ve puanlama yöntemi ile beşten az olmamak üzere listeye alınacak aday sayısı da ön yeterlik dokümanında belirtilir.

(3) İhale veya ön yeterlik dokümanında yapılan düzenlemeler birbirine aykırı olamaz.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Ön yeterlik şartnamesi” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) İdare, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapacağı ihalede, ön yeterlik şartnamesini, bu Yönetmelik ekinde yer alan tip ön yeterlik şartnamesini esas alarak hazırlar. Tip ön yeterlik şartnamesinde boş bırakılan veya dipnota alınan hususlar, işin özelliği ve ihale usulüne göre 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmayacak şekilde düzenlenir.

(2) İdare, tip ön yeterlik şartnamesinde düzenlenmeyen ve işin özelliğine göre düzenlenmesine gerek duyulan hususları, 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla, maddeler halinde düzenleyerek “Diğer Hususlar” bölümüne ekleyebilir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İstenecek belgeler” başlıklı 30’uncu maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere aday veya isteklilerden istenecek belgeler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

a) Yaklaşık maliyetine bakılmaksızın aday veya isteklinin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler ile iş deneyim belgesinin her ihalede istenilmesi zorunludur.

b) Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler, yaklaşık maliyeti eşik değerin;

1) Onda birine kadar olan ihalelerde istenilemez,

2) Onda birinden eşik değerin yarısına kadar olan ihalelerde istenilebilir,

3) Yarısına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihaleler ile yeterlikleri tespit edilenler arasından belli sayıda adayın davet edilmesinin öngörüldüğü belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde istenilmesi zorunludur.

4) Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgelerin istenildiği işlerin ihalelerinde, banka referans mektubu istenilmesi zorunlu değildir.

c) Kalite Yönetim Sistem Belgesi ve Çevre Yönetim Sistem Belgesi, yaklaşık maliyeti eşik değerin;

1) Yarısına kadar olan ihalelerde istenemez,

2) Yarısı ile bu değerin üzerinde olan ihalelerde istenilebilir.

…

e) Yukarıda sayılan belgeler dışında, Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan diğer belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılmak üzere isteneceği, ihale konusu işin niteliğine uygun biçimde ve bu Yönetmelikte belirlenen esaslar çerçevesinde ilgili idarece belirlenir.

f) Aday ve isteklilerden ihale ve ön yeterliğe katılım için taahhütname istenemez.

g) Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalelerde; istenecek belgeler, işin tamamı dikkate alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet esas alınarak belirlenir.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından 14.01.2020 tarihinde, Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 23.4’üncü maddesi ile İdari Şartname’nin 46.21’inci maddesinde yer alan ve ihale konusu işin finansmanı ile ilgili koşulların belirtildiği düzenlemelerin şikâyet başvurusuna konu edildiği, şikâyet başvurusu sonrasında 20.01.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile hem Ön Yeterlik Şartnamesi’nin hem de İdari Şartname’nin bahse konu maddelerinde değişiklik yapıldığı, 04.02.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile de Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 23.4’üncü maddesi’nin tekrar değiştirildiği görülmüştür.

Ön Yeterlik Şartnamesi’nin “İhale konusu İşin Finansmanı ile İlgili Koşullar” başlıklı 23.4’üncü maddesinin zeyilnameler ile değiştirilmiş son hali “Bu iş, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca yayınlanan dış kredili projeler listesinde Hazine Garantisiz olarak Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilecek proje hüviyetindedir.

İhale konusu işin KDV dahil toplam maliyetinin en az %85?inin finansmanı, yurtiçi veya yurtdışından temin edilecek kredi kullanılması yolu ile sağlanacaktır. Bakiye finansman İdare kaynaklarından sağlanacaktır. İstekliler, ön yeterlik dosyası ile birlikte, işbu ön yeterlik dosyasında tam puan için istenen deneyim belgesinin tutarından en çok %15 fazla veya en çok %15 az aralığında kalmak kaydıyla elde edilen tutar kadar kredi temin etmek üzere, Kredi Teklifi taahhüt mektuplarını da sunmak zorundadırlar. Sunulan kredi taahhüdündeki yaklaşık kredi taahhüt tutarı ihale yeterlik değerlendirmesinde dikkate alınmayacaktır. Ön Yeterlik başvuruları ile birlikte kredi teklifi taahhüdü mektubu vermeyen isteklilerin başvuruları değerlendirmeye alınmayacaktır.

a) İdare; en uygun yapım teklifini veren yüklenicinin kredi teklif taahhüdünü geçerli piyasa şartlarını dikkate alarak inceleyecek ve uygun görmesi halinde yüklenicinin teklif ettiği krediyi kullanacaktır.

b) Yapım işine ait yer teslimi ile nihai Kredi Sözleşmesinin imzalanmasına kadar olan süreçteki avans ve hakediş ödemeleri İdarenin öz kaynaklarından veya idare tarafından yurtiçi veya yurtdışından temin edilecek başka bir kredi ile yapılabilecektir. Bu durumda, toplam sözleşme bedelinden bu yapılan ödeme bedelleri düşülerek kalan miktar üzerinden Kredi Sözleşmesi imzalanacaktır.

c) İdareye hitaben yazılacak Kredi Taahhüt Mektubu, krediyi veren kreditör tarafından kaşelenmiş ve imzalanmış olacaktır. Kredi teklifinin geçerlik süresi, Ön Yeterlik Dosyası son teslim tarihinden başlamak kaydıyla en az altı (6) ay olacaktır. Kredi Teklifi Taahhüt Mektubunu veren kreditör firmanın adı, adresi, telefon, eposta ve faks numaraları ile mektubu imzalayan yetkililerin adı ve pozisyonu açıkça belirtilecektir. İstekliler, ön yeterlik dosyaları ile birlikte kredi teklifini de kreditör kurum (banka, firma, vb) onaylı olarak sunmak zorundadırlar.

ç) Kreditörler hiçbir ad altında kredi tekliflerinde belirtilen masraflardan başka bir masraf talebinde bulunamazlar. İhaleyi kazanan firma tarafından, teklif eki olarak verilen kredi taahhüdünün yerine getirilmesi süresi yapım ihalesinin sonuç bildiriminin yapılmasını müteakiben dört (4) ay olarak belirlenmiştir. Kredi taahhüdünün herhangi bir nedenle yerine getirilememesi durumunda ikinci en avantajlı teklif değerlendirmeye alınacaktır.

d) İstekliler, Kredi Teklifi Taahhüt Mektuplarında banka teminatı ve ipotek gibi koşul şartları sunamazlar.

e) İstekliler, devlet ve/veya uluslararası piyasalarda tanınan ve T.C. Hazine Müsteşarlığı’nca uygun görülen bankalar aracılığı ile kredi tekliflerini sunacaklardır.

f) Sunulacak kredi taahhütleri ile ilgili olarak:

1- Yapım işine teklif edilecek para birimi Türk Lirası (TL) ve kredi teklif para birimi Türk Lirası (TL) veya USD veya EURO olacaktır.

2- Kredi teklifi tutarı, KDV dahil olmak kaydıyla, işbu ön yeterlik dosyasında tam puan için istenen deneyim belgesi tutarından en çok %15 fazla veya en çok %15 az aralığında olacaktır.

3- Kredi kullanım süresi; En az 3 yıl 6 ay olmalı (3,5 yıl) ve 6 ay uzatılma hakkı bulunmalıdır.

4- Kredinin ana para geri ödemesi kredi kullanım süresinin bitiminden oniki (12) ay sonra ve faiz geri ödemesi ise kredinin ilk kullanımın gerçekleşmesinden itibaren yirmidört (24) ay sonra başlayacaktır.

5- Kredinin geri ödeme süresi kullanım süresi hariç, ticari kredi için 11 (onbir) yıldan az olmayacaktır. Bu süreden daha az teklifler geçersiz kabul edilecek ve değerlendirmeye alınmayacaklardır.

6- İstekliler, Ön Yeterlik dosyasında sunacakları kredi teklifi (taahhüdü) ile birlikte geri ödemenin garanti edilmesi için teminat ve ipotek haricindeki koşulları da belirtilecektir. Bu koşullar T.C. Hazine garantisi olmadığı varsayılarak belirlenecektir.

7- Kredi teklifleri T.C. Devletinin hukuki olarak tanımadığı (de jure) ülkelerden getirilmeyecektir.

8- Kredi Teklifleri İdarenin, bağlı kuruluşlarının ve iştiraklerinin mevcut ve gelecekteki aktifleri, varlıkları, yatırımları vb. üzerinde hiçbir nam ve hak altında kısıtlama getiren hükümler içermeyecektir.

9- Tahvil ihracı yöntemi ile getirilen kredi kabul edilmeyecektir.

10- İstekli Kredi Teklifi taahhüt mektubunda kredi paketi için aşağıdaki hususlara madde madde ve açık olarak yer verecektir:

a) Kredi (Tutar, para birimi, türü, krediyi veren, kullanım süresi)

b) Ana Para (Taksit sayısı, ödemesiz dönem, ödeme dönemleri (yıllık veya altı aylık))

c) Faiz (Faiz oranı (yıllık), ödemesiz dönem, hesaplama şekli, ödeme dönemleri (yıllık veya altı aylık))

d) Komisyonlar (isteniyorsa) (Taahhüt komisyonu, yönetim ücreti, diğer komisyonlar, hesaplama şekilleri, ödeme dönemleri, vb)

e) İhracat Sigorta Primi (isteniyorsa) (Hesaplama şekli, ödeme dönemleri, kredi tutarına dahil edilip edilmediği, vb)

f) Diğer Masraflar (isteniyorsa) (Masraf türü, hesaplama şekli, ödeme dönemleri, vb)
g) Gecikme Faizi (Gecikme faiz oranı, diğer şartlar, vb)” şeklindedir.

İdari Şartname’nin “Kredi Teklifi İle ilgili Hususlar” başlıklı 46.21’inci maddesinin zeyilname ile değiştirilmiş son hali “Bu iş, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nca yayınlanan dış kredili projeler listesinde Hazine Garantisiz olarak Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilecek proje hüviyetindedir.

İhale konusu işin KDV dahil toplam maliyetinin en az %85?inin finansmanının, yurtiçi veya yurtdışından temin edilecek kredi kullanılması yolu ile sağlanması istenmektedir. İstekliler, yapım teklifleri ile birlikte, mali teklif zarfında, en az mali tekliflerinde teklif ettikleri KDV dahil bedel kadar, işbu idari şartnamede belirtilen şekilde ayrıntılı yeni kredi tekliflerini de sunmak zorundadırlar. Bakiye finansman İdare kaynaklarından sağlanacaktır. Yapım Teklifleri ile birlikte işbu şartnamede belirtildiği şekilde ayrıntılı ve onaylı kredi teklifi vermeyen isteklilerin teklifleri değerlendirmeye alınmayacaktır.

a) İdare; en uygun yapım teklifini veren yüklenicinin yapım teklifi ile birlikte verdiği kredi teklifini de inceleyecek, piyasa şartlarına göre uygun görmesi halinde yüklenicinin teklif ettiği krediyi kullanabilecektir. Teklif edilecek kredi faizi ile ilave ödemelerin (komisyon, sigorta, vergi ve harçlar, vb) toplamının ve diğer kredi şartlarının geçerli piyasa koşullarında, kabul edilebilir sınırlar da göz önüne alınarak teklif değerlendirmeye alınacaktır.

b) İdare, daha uygun şartlarda kredi temin etmesi durumunda, yüklenicinin teklif ettiği krediyi kullanmama veya öz kaynak kullanarak işi ihaleyi kazanan firmaya yaptırma hakkına sahiptir. Bu durumda, işbu şartname ve sözleşmede yer alan kredi ve finansman ile ilgili maddeler geçersiz olacaktır.

c) Yapım işine ait yer teslimi ile Kredi Sözleşmesinin imzalanmasına kadar olan süreçteki avans ve hakediş ödemeleri İdarenin öz kaynaklarından veya idare tarafından yurtiçi veya yurtdışından temin edilecek başka bir kredi ile yapılabilecektir. Bu durumda, toplam sözleşme bedelinden bu yapılan ödeme bedelleri düşülerek kalan miktar üzerinden Kredi Sözleşmesi imzalanacaktır.

ç) İdareye hitaben yazılacak Kredi Teklif Mektubu, krediyi veren kreditör tarafından kaşelenmiş ve imzalanmış olmalıdır. Kredi teklifinin geçerlik süresi yapım işleri mali tekliflerinin sunulma tarihini müteakiben en az altı (6) ay olacaktır. Kredi Teklif Mektubunu imzalayan kreditör firmanın adı, adresi, telefon ve faks numaraları ile mektubu imzalayan yetkililerin adı ve pozisyonu açıkça belirtilecektir. İstekliler mali teklif dosyaları ile birlikte ayrıntılı kredi teklifini de kreditör kurum (banka, firma, vb) onaylı olarak sunmak zorundadırlar.

d) İstekliler kredi paketini, diğer ana hukuki ve mali koşullarını açıklayan daha detaylı bir dokümanı da (Term Sheet) ilgili kreditör tarafından ve gerekirse kredinin sağlandığı ülke yasalarına uygun olarak yetkili kamu kurumları tarafından onaylanmış, imzalanmış ve kaşelenmiş şekilde dosyalarına ekleyeceklerdir. Detaylı kredi açıklama dokümanı (Term Sheet) ile Kredi Teklif Mektubu arasında herhangi bir tutarsızlık olması durumunda, Kredi Teklif Mektubu esas alınacaktır.

e) Kredi teklifleri, kredi anlaşmasının imzalanmasına müteakiben T.C. Hazine Müsteşarlığı ile ilgili işlemlerin tamamlanmasından sonra yürürlüğe girecektir.

f) Kreditörler hiçbir ad altında kredi tekliflerinde belirtilen masraflardan başka bir masraf talebinde bulunamazlar. İhaleyi kazanan firma tarafından, teklif eki olarak verilen kredi taahhüdünün yerine getirilmesi süresi ihale sonuç bildiriminin yapılmasını müteakiben dört (4) ay olarak belirlenmiştir. Bu sürede kredi görüşmelerinin sonuçlanmaması durumunda en uygun ikinci teklif sahibi ile görüşmeler başlayacaktır.

g) İstekliler, Kredi Teklifi Mektuplarında geri ödeme için banka teminatı ve ipotek gibi koşul şartları sunamazlar.

h) İstekliler, devlet ve/veya uluslararası piyasalarda tanınan ve T.C. Hazine Müsteşarlığı?nca uygun görülen finansal kurumlar aracılığı ile kredi tekliflerini sunacaklardır.

i) Sunulacak ayrıntılı kredi teklifleri / imzalanacak kredi sözleşmeleri ile ilgili olarak:

1- Yapım işine teklif edilecek para birimi Türk Lirası (TL) ve kredi teklif para birimi (Türk Lirası, USD veya EURO) olacaktır.

2- Kredi teklifi tutarı, KDV dahil olmak kaydıyla yapım teklifi tutarının en az %85?i kadar olacaktır.

3- Kredi kullanım süresi; En az 3 yıl 6 ay olmalı (3,5 yıl) ve 6 ay uzatılma hakkı bulunmalıdır.

4- Kredinin anapara geri ödemesi kredi kullanım süresinin bitiminden oniki (12) ay sonra ve faiz geri ödemesi ise kredinin ilk kullanımın gerçekleşmesinden itibaren yirmidört (24) ay sonra başlayacaktır.

5- Kredi tekliflerinin geri ödeme süresi kullanım süresi hariç, ticari kredi için 11 (onbir) yıldan az olmayacaktır. Bu süreden daha az teklifler geçersiz kabul edilecek ve değerlendirmeye alınmayacaklardır.

6- İstekliler, Mali Teklifleri ile birlikte sunacakları kredi teklifi ile birlikte geri ödemenin garanti edilmesi için istedikleri koşulları da (banka teminatı ve ipotek talepleri kabul edilmemektedir) belirtecektir. Bu koşullar T.C. Hazine garantisi olmadığı varsayılarak belirlenecektir.

7- Kredi tekliflerinde / sözleşmelerinde İdarenin taşınmaz satışını ve/veya özelleştirme yapmasını engelleyici yönde hükümlere yer verilmeyecektir.

8- Kredi teklifleri T.C. Devletinin hukuki olarak tanımadığı (de jure) ülkelerden getirilmeyecektir.

9- Kredi Teklifleri İdarenin, bağlı kuruluşlarının ve iştiraklerinin mevcut ve gelecekteki aktifleri, varlıkları, yatırımları vb. üzerinde hiçbir nam ve hak altında kısıtlama getiren hükümler içermeyecektir.

10- Tahvil ihracı yöntemi ile getirilen kredi kabul edilmeyecektir.

11- İstekli Kredi Teklif Mektubunda (taahhüt) kredi paketi için aşağıdaki hususlara madde madde ve açık olarak yer verecektir:

a) Kredi (Tutar, para birimi, türü, krediyi veren, kullanım süresi)

b) Ana Para (Taksit sayısı, ödemesiz dönem, ödeme dönemleri (yıllık veya altı aylık))

c) Faiz (Faiz oranı (yıllık), ödemesiz dönem, hesaplama şekli, ödeme dönemleri (yıllık veya altı aylık))

d) Komisyonlar (isteniyorsa) (Taahhüt komisyonu, yönetim ücreti, diğer komisyonlar, hesaplama şekilleri, ödeme dönemleri, vb)

e) İhracat Sigorta Primi (isteniyorsa) (Hesaplama şekli, ödeme dönemleri, kredi tutarına dahil edilip edilmediği, vb)

f) Diğer Masraflar (isteniyorsa) (Masraf türü, hesaplama şekli, ödeme dönemleri, vb)

g) Gecikme Faizi (Gecikme faiz oranı, diğer şartlar, vb)” şeklindedir.

İhaleye ilişkin ilanın incelenmesi neticesinde ihale konusu işin finansmanı ile ilgili koşullara ilanda yer verilmediği görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un yukarıda aktarılan 20’nci maddesinde belli istekliler arasında ihale usulü, yapılacak ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usul olarak tanımlanmış, anılan maddede ayrıca 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesine uygun olarak belirlenen ve ön yeterlik dokümanında belirtilen değerlendirme kriterlerine göre adayların ön yeterlik değerlendirmesinin yapılacağı, asgari yeterlik koşullarını sağlayamayanların yeterli kabul edilmeyeceği, yeterlik koşullarını sağlayanların ise dokümanda belirtilen kriterlere göre sıralanarak listeye alınacağı ve belli sayıda istekli veya yeterli bulunan isteklilerin tamamının teklif vermeye davet edileceği, akabinde alınan tekliflerin değerlendirilerek ihalenin sonuçlandırılacağı hüküm altına alınmıştır. Bir başka ifade ile belli istekliler arasında ihale usulü iki aşamada gerçekleşmekte olup, ilk aşamada adayların ön yeterlik dokümanında belirtilen kriterler dikkate alınarak ön yeterlik değerlendirmesi yapılmakta, ikinci aşamada ise ön yeterlik değerlendirmesi sonucu uygun bulunanların teklif vermeye davet edilmesi ve tekliflerin değerlendirilmesi gerçekleştirilmektedir.

4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinde ihaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak işin niteliğine göre anılan maddede belirtilen bilgi veya belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağının, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtileceği hüküm altına alınmıştır. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 30’uncu maddesinde ise ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere aday veya isteklilerden istenecek belgelerin hangi esaslara göre belirleneceğine yönelik düzenlemelere yer verilmiş olup, ayrıca bahse konu maddede aday ve isteklilerden ihale ve ön yeterliğe katılım için taahhütname istenemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

İdare tarafından, işin finansmanına ilişkin olarak düzenlemelere hem Ön Yeterlik Şartnamesi’nde hem de İdari Şartname’de yer verildiği görülmüş olup, başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde söz konusu düzenlemeler incelendiğinde;

a) Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 23’üncü maddesinin, şikâyet başvurusu sonrasında 20.01.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile değiştirildiği,

Değişiklik öncesi madde metninin “İhale konusu işin KDV ve fiyat artışları dahil toplam maliyetinin en az %85?inin finansmanı, yurtdışından temin edilecek kredi kullanılması yolu ile sağlanacaktır. İstekliler, ön yeterlik dosyası ile birlikte, inşaat maliyetini, geçmiş deneyimlerinden faydalanarak, yaklaşık yöntemlerle hesaplayarak elde edecekleri maliyete göre kredi temin etmek üzere taahhütlerini de sunmak zorundadırlar. Sunulan kredi taahhüdündeki yaklaşık kredi rakamı ihale yeterlik değerlendirmesinde dikkate alınmayacaktır. Teklifleri ile birlikte kredi teklifi taahhüdü vermeyen isteklilerin teklifleri değerlendirmeye alınmayacaktır.

…

c) İdareye hitaben yazılacak Kredi Taahhüt Mektubu, krediyi veren kreditör tarafından kaşelenmiş ve imzalanmış olacak ve kredi teklifinin geçerlik süresi en az altı (6) ay olacaktır. Kredi Teklifi Taahhüt Mektubunu veren kreditör firmanın adı, adresi, telefon, eposta ve faks numaraları ile mektubu imzalayan yetkililerin adı ve pozisyonu açıkça belirtilecektir. İstekliler, ön yeterlik dosyaları ile birlikte kredi teklifini de kreditör kurum (banka, firma, vb) onaylı olarak sunmak zorundadırlar.

…

f) Sunulacak kredi taahhütleri ile ilgili olarak:

…5- Kredinin geri ödeme süresi kullanım süresi hariç, ticari kredi için 11 (onbir) yıldan az olmayacaktır. Bu süreden daha az teklifler geçersiz kabul edilecek ve değerlendirmeye alınmayacaklardır.

Değişiklik sonrası madde metninin ise “İhale konusu işin KDV dahil toplam maliyetinin en az %85?inin finansmanı, yurtiçi veya yurtdışından temin edilecek kredi kullanılması yolu ile sağlanacaktır. Bakiye finansman İdare kaynaklarından sağlanacaktır. İstekliler, ön yeterlik dosyası ile birlikte, işbu ön yeterlik dosyasında tam puan için istenen deneyim belgesinin tutarından en çok %15 fazla veya en çok %15 az aralığında kalmak kaydıyla elde edilen tutar kadar kredi temin etmek üzere, Kredi Teklifi taahhüt mektuplarını da sunmak zorundadırlar. Sunulan kredi taahhüdündeki yaklaşık kredi taahhüt tutarı ihale yeterlik değerlendirmesinde dikkate alınmayacaktır. Ön Yeterlik başvuruları ile birlikte kredi teklifi taahhüdü mektubu vermeyen isteklilerin başvuruları değerlendirmeye alınmayacaktır.

…

f) Sunulacak kredi taahhütleri ile ilgili olarak:

Zeyilname ile yapılan değişiklik sonrasında bahse konu maddeden, ihale konusu işin KDV dahil toplam maliyetinin en az %85’inin finansmanının, yurtiçi veya yurtdışından temin edilecek kredi kullanılması yolu ile sağlanacağı, bakiye finansmanın ise idare kaynaklarından sağlanacağı, idarenin en uygun yapım teklifini veren yüklenicinin kredi teklif taahhüdünü geçerli piyasa şartlarını dikkate alarak inceleyeceği ve uygun görmesi halinde yüklenicinin teklif ettiği krediyi kullanacağı anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan mezkûr maddede, kredi teklifi taahhüdü mektubuna ilişkin olarak ayrıca isteklilerin ön yeterlik dosyası ile birlikte, ön yeterlik dosyasında tam puan için istenen deneyim belgesinin tutarından en çok %15 fazla veya en çok %15 az aralığında kalmak kaydıyla elde edilen tutar kadar kredi temin etmek üzere kredi teklifi taahhüt mektuplarını da sunmak zorunda olduğu, sunulan kredi taahhüdündeki yaklaşık kredi taahhüt tutarının ihale yeterlik değerlendirmesinde dikkate alınmayacağı, ancak ön yeterlik başvuruları ile birlikte kredi teklifi taahhüdü mektubu vermeyen isteklilerin başvurularının değerlendirmeye alınmayacağı, ön yeterlik dosyaları ile birlikte kredi teklifinin de kreditör kurum (banka, firma, vb) onaylı olarak sunulmak zorunda olduğu, yüklenici tarafından teklif eki olarak verilen kredi taahhüdünün yerine getirilme süresinin yapım ihalesinin sonuç bildiriminin yapılmasını müteakiben dört ay olarak belirlendiği, kredi taahhüdünün herhangi bir nedenle yerine getirilememesi durumunda ikinci en avantajlı teklifin değerlendirmeye alınacağı, kredinin geri ödeme süresinin kullanım süresi hariç, ticari kredi için onbir yıldan az olmayacağı, bu süreden daha az tekliflerin geçersiz kabul edileceği ve değerlendirmeye alınmayacağı düzenlenmiştir.

Ön Yeterlik Şartnamesi’nin aktarılan maddesinin, şikâyet başvurusu sonrasında 20.01.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile değiştirildiği, değişiklik sonrası bahse konu düzenlemede, kredi teklifi taahhüdü mektubunun istekliler tarafından sunulacağı ve sunulan mektuptaki yaklaşık kredi taahhüt tutarının ihale yeterlik değerlendirmesinde dikkate alınmayacağı belirtilmişse de aynı maddeden bu mektubun ön yeterlik dosyası ile birlikte sunulmak zorunda olduğu ve mektubu sunmayanların başvurularının değerlendirmeye alınmayacağı, ayrıca kredinin geri ödeme süresi onbir yıldan az olan tekliflerin geçersiz kabul edileceği ve değerlendirmeye alınmayacağı anlaşılmış olup, Ön Yeterlik Şartnamesi’nin bahse konu maddesinde yer verilen düzenlemenin yeterlik kriteri niteliğinde olduğu tespit edilmiştir.

Diğer taraftan ihale konusu işin finansmanına ilişkin olarak benzer düzenlemelere yer verilen İdari Şartname’nin 46.21’inci maddesinin, şikâyet başvurusu sonrasında 20.01.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile değiştirildiği, değişiklik sonrasında bahse konu maddede, isteklilerin, yapım teklifleri ile birlikte mali teklif zarfında, maddede belirtilen şekilde ayrıntılı yeni kredi tekliflerini de sunmak zorunda olduğu yapım teklifi ile birlikte kredi teklifi vermeyen isteklilerin tekliflerinin değerlendirmeye alınmayacağı düzenlenmiştir. Zeyilname sonrasında madde metnine eklenen ve isteklilerden teklif aşamasında yeni kredi teklifi sunulması yönündeki düzenlemeden, isteklilerin ön yeterlik aşamasında kredi teklifi sunacağı, teklif aşamasında ise kredi tekliflerini düzelterek yeni bir kredi teklifi sunacağı anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve tespitler bir arada değerlendirildiğinde, yeterlik kriterlerinin işin istenilen şartlarda gerçekleştirilebilmesi için idareler tarafından alanında deneyimli ve belirli nitelikleri taşıyanların belirlenmesine yönelik istenmesi, bu kapsamda ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere adaylardan istenecek belgelerin 4734 sayılı Kanun ile Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin aktarılan hükümleri dikkate alınarak işin niteliğine göre belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen ihalelerde ilk olarak ön yeterlik ilanı ile ön yeterlik şartnamesinde istenen yeterlik kriterleri dikkate alınarak ön yeterlik değerlendirmesinin yapılması, asgari yeterlik koşullarını sağlayanların dokümanda belirtilen kriterlere göre sıralanarak listeye alınması ve belli sayıda aday veya yeterli bulunan adayların tamamının teklif vermeye davet edilmesi gerekmektedir.

4734 sayılı Kanun ile Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin aktarılan hükümleri çerçevesinde işin finansmanına ilişkin olarak kredi teklifi taahhüdünün ön yeterlik sürecinde bir yeterlik kriteri olarak belirlenemeyeceği, zira ön yeterlik kriterlerinin isteklilerin, ekonomik ve malî yönleri ile mesleki ve teknik yönlerini ölçmeye yönelik belirlenmesi gerektiği ve 4734 sayılı Kanun ile Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde bu kriterlerin hangi belgeler ile ölçülebileceğinin hüküm altına alındığı, diğer taraftan teklif fiyatının oluşturulma zorunluluğu bulunmadığı ve sunulmadığı ön yeterlik aşamasında teklif fiyatı ile ilişkili olan bir kredi teklifi taahhüdü mektubu sunulacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesinin uygun olmayacağı, bu çerçevede ihale konusu işin finansmanına kapsamında istekliler tarafından kredi teklifi taahhüdü sunulmasına ilişkin düzenlemelerin ön yeterlik kriteri olarak belirlenemeyeceği anlaşılmıştır.

Ayrıca istekliler tarafından tekliflerin, ön yeterlik değerlendirmesi sonrasında idarece teklif vermeye davet edilme sürecinde verildiği, adayların tekliflerini ön yeterlik süreci öncesinde hazırlama zorunluluğu bulunmadığı, dolayısıyla ön yeterlik aşamasında teklif tutarına bağlı olarak değişkenlik gösterecek bir kredi taahhüdü mektubu verileceğine yönelik düzenlemenin yeterlik kriteri niteliğinde aranmasının uygun olmayacağı, her ne kadar İdari Şartname’nin bahse konu maddesinde teklif aşamasında yeni bir kredi taahhüdü mektubu sunulacağı düzenlenmiş olsa da ön yeterlik aşamasında bu mektubu sunmayanların başvurularının değerlendirmeye alınmayacağı dikkate alındığında düzenlemenin mevzuata uygun olmadığı ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu anlaşılmıştır.

b – c) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (b) ve (c) maddeleri kapsamında yer verilen iddialar birlikte değerlendirilmiş olup yapılan değerlendirme aşağıda yer almaktadır.

Ön Yeterlik Şartnamesi’nin 23.4’üncü maddesinin “İhale konusu işin KDV ve fiyat artışları dahil toplam maliyetinin en az %85?inin finansmanı, yurtdışından temin edilecek kredi kullanılması yolu ile sağlanacaktır. İstekliler ön yeterlik dosyası ile birlikte, inşaat maliyetini, geçmiş deneyimlerinden faydalanarak, yaklaşık yöntemlerle hesaplayarak elde edecekleri maliyete göre kredi temin etmek üzere taahhütlerini de sunmak zorundadır. Sunulan kredi taahhüdündeki yaklaşık kredi rakamı ihale yeterlik değerlendirmesinde dikkate alınmayacaktır. Teklifleri ile birlikte kredi teklifi taahhüdü vermeyen isteklilerin teklifleri değerlendirmeye alınmayacaktır.” şeklinde olduğu,

20.01.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile madde metninin “İhale konusu işin KDV dahil toplam maliyetinin en az %85?inin finansmanı, yurtiçi veya yurtdışından temin edilecek kredi kullanılması yolu ile sağlanacaktır. Bakiye finansman İdare kaynaklarından sağlanacaktır. İstekliler, ön yeterlik dosyası ile birlikte, işbu ön yeterlik dosyasında tam puan için istenen deneyim belgesinin tutarından en çok %15 fazla veya en çok %15 az aralığında kalmak kaydıyla elde edilen tutar kadar kredi temin etmek üzere, Kredi Teklifi taahhüt mektuplarını da sunmak zorundadırlar. Sunulan kredi taahhüdündeki yaklaşık kredi taahhüt tutarı ihale yeterlik değerlendirmesinde dikkate alınmayacaktır. Ön Yeterlik başvuruları ile birlikte kredi teklifi taahhüdü mektubu vermeyen isteklilerin başvuruları değerlendirmeye alınmayacaktır.” şeklinde değiştirildiği,

Ayrıca 04.02.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile söz konusu maddenin f bendinde yer alan “2- Kredi teklif tutarı, KDV dahil olmak kaydıyla yaklaşık toplam yatırım tutarının en az %85’i kadar olacaktır.” düzenlemesinin “Kredi teklif tutarı, KDV dahil olmak kaydıyla, işbu ön yeterlik dosyasında tam puan için istenen iş deneyim belgesi tutarından en çok %15 fazla ve en çok %15 az aralığında olacaktır.” şeklinde değiştirildiği görülmüştür.

Benzer şekilde İdari Şartname’nin 46.21’inci maddesinin de “İhale konusu işin KDV ve iş artışları dahil toplam maliyetinin en az %85’inin finansmanının, yurtdışından temin edilecek kredi kullanılması yolu ile sağlanması istenmektedir. İstekliler, yapım teklifleri ile birlikte, kredi tekliflerini de sunmak zorundadırlar. Teklifleri ile birlikte kredi teklifi vermeyen isteklilerin teklifleri değerlendirmeye alınmayacaktır…

i) Sunulacak kredi teklifleri / imzalanacak kredi sözleşmeleri ile ilgili olarak:

…2- Kredi teklifi işin en az KDV ile iş ve fiyat artışları %(20) dahil olmak kaydıyla içerecek şekilde toplam yatırım tutarının en az %85’i kadar olacaktır.” şeklinde olduğu,

20.01.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile madde metninin “İhale konusu işin KDV dahil toplam maliyetinin en az %85’inin finansmanının, yurtiçi veya yurtdışından temin edilecek kredi kullanılması yolu ile sağlanması istenmektedir. İstekliler, yapım teklifleri ile birlikte, mali teklif zarfında, en az mali tekliflerinde teklif ettikleri KDV dahil bedel kadar, işbu idari şartnamede belirtilen şekilde ayrıntılı yeni kredi tekliflerini de sunmak zorundadırlar. Bakiye finansman İdare kaynaklarından sağlanacaktır. Yapım Teklifleri ile birlikte işbu şartnamede belirtildiği şekilde ayrıntılı ve onaylı kredi teklifi vermeyen isteklilerin teklifleri değerlendirmeye alınmayacaktır…

i) Sunulacak ayrıntılı kredi teklifleri / imzalanacak kredi sözleşmeleri ile ilgili olarak:

…2- Kredi teklif tutarı KDV dahil olmak kaydıyla yapım teklifi tutarının en az %85’i kadar olacaktır.” şeklinde değiştirildiği görülmüştür.

İhale konusu işin finansmanına ilişkin düzenlemelere hem Ön Yeterlik Şartnamesi’nde hem de İdari Şartname’de yer verildiği görülmüş olup aktarılan düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde;

Zeyilname öncesinde, Ön Yeterlik Şartnamesi’nin yukarıda aktarılan maddesinde işin toplam maliyetinin en az %85’inin kredi yolu finanse edileceği ve kredi teklifi tutarının fiyat artışlarını içereceği, benzer şekilde İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan maddesinde de işin toplam maliyetinin en az %85’inin kredi yolu finanse edileceği, kredi teklifi tutarının iş artışlarını içereceği düzenlenmiş olmasına karşılık 20.01.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile iddia konusu edilen fiyat artışları ve iş artışlarının madde metninden çıkarıldığı ve işin toplam maliyetinin en az %85’inin temin edilecek kredi ile finanse edileceği kalan tutarın ise idare kaynaklarında karşılanacağının düzenlendiği anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının karşılandığı anlaşılmıştır

Diğer taraftan yayımlanan zeyilnameler sonrasında Ön Yeterlik Şartnamesi’nin yukarıda aktarılan maddesinden, işin KDV dahil toplam maliyetinin en az %85’inin finansmanının kredi kullanılarak karşılanacağı, isteklilerin ön yeterlik dosyasında tam puan için istenen iş deneyim belgesi tutarından en çok %15 fazla ve en çok %15 az aralığında kredi teklifi taahhüdü sunması gerektiği anlaşılmaktadır.

Benzer şekilde, İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan maddesinde zeyilname ile yapılan değişiklik sonrasında, işin toplam maliyetinin en az %85’inin finansmanının kredi kullanılması yolu ile sağlanacağı, isteklilerin yapım teklifleri ile birlikte, mali teklif zarfında, en az mali tekliflerinde teklif ettikleri KDV dahil bedel kadar yeni kredi tekliflerini de sunmak zorunda olduğu, kredi teklif tutarı aynı zamanda KDV dahil olmak kaydıyla yapım teklifi tutarının en az %85’i kadar olacağı anlaşılmaktadır.

Ön Yeterlik Şartnamesi ile İdari Şartname’de yer alan düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, adayların ön yeterlik kapsamında Ön Yeterlik Şartnamesi’nde yer alan düzenlemelere uygun bir kredi teklifi taahhüdü mektubu sunacağı, yeterli görülen ve teklif vermeye davet edilen isteklilerin mali teklifleri kapsamında ayrıca İdari Şartname’de yer alan düzenlemelere uygun yeni bir kredi teklifi taahhüdü mektubu sunacağı, başvuru sahibinin iddiasının ise ön yeterlik aşamasında istenen kredi teklifi taahhüdü mektubunun tutarına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan ve başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (a) maddesi kapsamında yapılan tespitler çerçevesinde, ihale konusu işin finansmanı kapsamında istekliler tarafından kredi teklifi taahhüdü mektubu sunulmasına ilişkin düzenlemelerin ön yeterlik kriteri olarak belirlenemeyeceği tespit edilmiş olup, bu çerçevede bahse konu mektubun tutarına ilişkin değerlendirme yapılmasına gerek olmadığı sonucuna varılmıştır.

ç) İhale konusu iş kapsamında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereği dış finansman kullanılabilmesi için onay alınmasının gerektiği dikkate alındığında kredi sağlanabilmesi için bu onayın isteklilerle paylaşılması gerektiği yönündeki iddiasının uygun olmadığı, zira idare tarafından yapılan düzenlemelerin kredi temin edilmesi amaçlı taahhüt mektubu sunulmasına ilişkin olduğu ve bu aşamada onay belgesi olmadan kredi temin edilmesine ilişkin teklif alınabileceği, onay işleminin kredinin kullanımı aşamasında gerekli olabileceği, sonuç olarak iddianın bu yönüyle yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

d) İdare tarafından kredi teklifi taahhüt mektubuna ilişkin olarak Ön Yeterlik Şartnamesi ile İdari Şartname’de yapılan düzenlemeler incelendiğinde, söz konusu mektubun ön yeterlik ve teklif aşamasında istenmesine ilişkin olarak tespitlere yukarıda yer verilmiştir. Diğer taraftan bahse konu düzenlemelerde, teklif edilecek kredi faizi ile ilave ödemelerin (komisyon, sigorta, vergi ve harçlar, vb) toplamının ve diğer kredi şartlarının geçerli piyasa koşullarında, kabul edilebilir sınırlar da göz önüne alınarak değerlendirileceği ve idare tarafından söz konusu kredi tekliflinin piyasa şartlarına göre uygun bulunması durumunda yüklenicinin teklif ettiği kredinin kullanılacağı, ancak idare tarafından, daha uygun şartlarda kredi temin edilmesi durumunda, yüklenicinin teklif ettiği kredinin kullanılmama veya işin öz kaynak kullanarak yaptırılma hakkının saklı bulunduğu, bu durumda, ihale dokümanında yer alan kredi ve finansman ile ilgili maddelerin geçersiz olacağı ifade edilmiştir.

Bu çerçevede idare tarafından kredinin değerlendirilmesinin piyasa şartları gözetilerek yapılacağı düzenlenmiş olup, işin yürütülmesi sürecinde yüklenicinin teklif ettiği kredinin idarece uygun bulunmaması durumunda sözleşmenin bu durumdan etkilenmeyeceği ve işin finansmanının idare tarafından farklı kaynaklarla gerçekleştirileceği dikkate alındığında mektubun değerlendirilmesinde esas alınacak ölçütlere ve geri ödenmesine ilişkin koşulların açık bir şekilde belirtilmediği yönündeki iddianın uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca kredi teklifi taahhüdü mektubuna ilişkin olarak ihale dokümanında yer alan düzenlemelerde kredi teklifindeki para biriminin “Türk Lirası” dışında “USD” veya “Euro” da olabileceğinin ancak tekliflerin “Türk Lirası” üzerinden verileceğinin düzenlendiği, bu kapsamda “Türk Lirası” üzerinden verilen teklifler dikkate alınarak kredi teklifi taahhüdü mektubunun tutarının belirlenebileceği anlaşılmıştır.

Diğer taraftan kredi geri ödeme süresine ilişkin olarak ilgili maddelerde, kredinin geri ödeme süresinin kullanım süresi hariç, onbir yıldan az olmayacağı ve mektubun idareye hitaben yazılacağı düzenlenmiştir. Yukarıda ifade edildiği üzere, idare tarafından kredi tekliflinin piyasa şartlarına göre uygun bulunması durumunda teklif edilen kredinin kullanılacağı, bu kredinin işin finansmanına yönelik olduğu, kredinin kullanılması durumunda geri ödenmesinin idarenin sorumluluğunda olacağı bu çerçevede ödeme şartlarına ilişkin planlamanın idarenin takdiri kapsamında olduğu ve buna ilişkin izin alınmasının idarenin sorumluluğunda olduğu, ayrıca Sözleşme Tasarısı’nda işin süresinin 1260 gün olduğunun düzenlendiği ve yüklenicilerin işin yürütülmesi sırasında hakediş ödemelerini idareden alacağı değerlendirilmiş olup bu kapsamda kredinin para birimine ve kredi süresine ilişkin olarak başvuru sahibinin iddiasının uygun olmadığı anlaşılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgiler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.

(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da (yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.

(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.

(6) Yapım işlerinde kullanılacak makine, malzeme ve ekipman ile yazılımın tamamının veya belli bir kısmının yerli malı olması şartı getirilebilir. Ancak, malzemelere ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, makine ve ekipmanlara ilişkin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta düşük, orta yüksek ve yüksek teknolojili makine, malzeme ve ekipman arasından belirlenen, Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan ve ihale konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanın yerli malı olması şarttır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.

9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilecektir.” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerinden, 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkeler çerçevesinde, isteklilerin ihale konusu işe ilişkin yeterliklerinin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterlerinin rekabeti engellemeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği, bu bağlamda işte kullanılacak makine ve ekipmana ilişkin olarak kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu, ancak ihale konusu işin niteliği ve kapsamına göre ve bilhassa ihtiyacın gecikmeksizin karşılanması maksadıyla, isteklilerin ihale konusu alandaki etkinliklerinin hâlihazırdaki durumu için bir gösterge olması bakımından, makine ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranmasının mümkün olabileceği, diğer bir anlatımla kendi malı olma şartına ilişkin yeterlik kriterleri belirlenirken, bir yandan rekabetin sağlanması, diğer taraftan da ihale konusu işin, sözleşmeyi şartlarına uygun şekilde ve zamanında ifa edecek ehil yüklenicilere ihale edilmesi hususlarının, bir diğer ifadeyle temel ilkeler arasında kurulması gereken dengenin ihale konusu işi yaptıracak idare tarafından gözetilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

İhaleye ilişkin ilanda makine ve teçhizata ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği, İdari Şartname’nin 46.23’üncü maddesinde makine ve teçhizata ilişkin düzenlemeye yer verildiği, söz konusu maddenin şikâyet başvurusu sonrasında 20.01.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile değiştirildiği görülmüştür.

Zeyilname öncesi madde metni “En az 9.20 m çapında TBM Ekipman Şartı (İsteklinin kendi malı olması tercih sebebidir)

Diyafram duvar kazı makinesi Güç > 600 kW(İsteklinin kendi malı olması tercih sebebidir)

İsteklinin kendi malı olması istenene ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

İstenen makine ve ekipmanın inşaat sırasında temin edileceğinin taahhüt edilmesi durumunda üretici firmadan proforma fatura ile birlikte imzalı ve kaşeli bir satış taahhüt yazısı alınarak, sunulmalıdır.

İsteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından hazırlanan raporda incelemenin yapıldığı unsurlara ait tesvik edici bilgi ve belgeler rapor ekinde sunulacaktır.

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.” şeklinde,

Yapılan değişiklik sonrası ise madde metni “En az 9.20 m çapında TBM Makine ve Ekipmanı

Diyafram duvar kazı makinesi Güç > 600 kW

Yukarıda istenen makine ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması durumunda ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır.” şeklindedir.

Aktarılan Şartname maddesinde, bahse konu makine ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması durumunda bunlara ilişkin belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulmasının zorunlu olduğu ve hangi belgeler ile bu durumun tevsik edileceği, ayrıca söz konusu makine ve ekipmanın inşaat sırasında temin edileceğinin taahhüt edilmesi durumunda ise üretici firmadan proforma fatura ile birlikte imzalı ve kaşeli bir satış taahhüt yazısı alınarak teklif kapsamında sunulacağı düzenlenmiştir.

Anılan maddenin zeyilname öncesi şeklinin belirsizlikler içerdiği, ancak zeyilname ile yapılan değişiklik sonrasında da net olmadığı ve tereddüt oluşturduğu, zira bahse konu makine ve ekipmanın kendi malı olmasının açık bir şekilde düzenlenmediği, bahse konu makine ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması, üreticiden satın alınacağı ve finansal kiralama ya da geçici ithal yoluyla edinilmiş olması durumlarına yönelik düzenleme yapıldığı ancak söz konusu makine ve ekipmanın üretici dışında piyasada hali hazırda bu makineye sahip kişilerden kiralanarak kullanılabilmesi ihtimalinin madde metninde düzenlenmediği, ihaleye katılım aşamasında bahse konu makinelere ilişkin hiçbir belge sunmayan veya piyasada hali hazırda bu makineye sahip kişilerden kiralanacağına ilişkin belge sunan aday veya isteklilerin başvurusunun veya teklifinin nasıl değerlendirileceğinin net olmadığı görülmüş olup, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olduğu anlaşılmıştır.

Ayrıca Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda aktarılan 30’uncu maddesi gereği aday ve isteklilerden ihale ve ön yeterliğe katılım için taahhütname istenemeyeceği dikkate alındığında söz konusu makine ve ekipmanın temin edileceğine ilişkin üretici firmadan satış taahhüt yazısı alınması ve teklif ile birlikte sunulmasının istenmesinin mevzuata aykırılık teşkil ettiği sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un “Ortak girişimler” başlıklı 14’üncü maddesinde “Ortak girişimler birden fazla gerçek veya tüzel kişi tarafından iş ortaklığı veya konsorsiyum olarak iki türlü oluşturulabilir. İş ortaklığı üyeleri, hak ve sorumluluklarıyla işin tümünü birlikte yapmak üzere, konsorsiyum üyeleri ise, hak ve sorumluluklarını ayırarak işin kendi uzmanlık alanlarıyla ilgili kısımlarını yapmak üzere ortaklık yaparlar. İş ortaklığı her türlü ihaleye teklif verebilir…” hükmü

Adı geçen Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir…” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur

(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,

ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde;ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

işlerle ilgili deneyimlerini gösteren belgeler sunulur...” hükmü,

Mezkûr Yönetmelik’in “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 61’inci maddesinde “(1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 62’nci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer, süre gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.

(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.

(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti ortadan kaldırıcı bir şekilde belirlenemez.

(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde “53.3.1. Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.

53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal değerlerinin veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.

53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu olmayıp bu kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklaması yer almaktadır.

İncelemeye konu ihaleye ait ilanda “Ön yeterlik değerlendirilmesi sonucu yeterliği tespit edilenler arasından ön yeterlik şartnamesinde belirtilen kriterlere göre sıralanarak listeye alınan 6 aday teklif vermeye davet edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Ön Yeterlik Şartnamesi’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı:MERSİN TCDD GARI – MEZİTLİ ARASI LRT METRO HATTI İNŞAAT VE ELEKTROMEKANİK SİSTEMLER TEMİN, MONTAJ, İŞLETMEYE ALMA VE METRO ARAÇLARININ TEMİNİ

b) Yatırım proje no’su/kodu:-

c) Miktarı (fiziki) ve türü:

Yaklaşık olarak 13,4 km uzunluğunda, 11 istasyondan oluşan kent içi LRT Metro Hattı ve 15 adet (toplam 60 araç) dörtlü metro dizini temini, tüm sistemin montajı ve işletmeye alınması işidir.

Yaklaşık olarak 13,4 km uzunluğunda, 11 istasyondan oluşan kent içi LRT Metro Hattı, yeraltı otopark ve transfer yapıları ile alan dahilindeki diğer yapılar, trafolar, çıkış yapıları, yaya bağlantı tünelleri, bekleme ve geceleme hatları ile depo / atölye yapıları ile diğer sistemlerin işbu ihale kapsamında yapılması ve 15 adet (toplam 60 araç) dörtlü metro dizini temini, tüm sistemin montajı ve işletmeye alınması işidir.

İhale konusu işin kapsamına dahil Raylı Sistem hattı ile Depo sahası ve diğer yapıların;

Tüm aç-kapa (yaklaşık 7930 m uzunlukta), tek tüp TBM (yaklaşık 4880 m uzunlukta) ve tek hat depo bağlantı tüneli (yaklaşık 170 m uzunlukta) ve Mezitli kuyruk yapısı ve transfer merkezi (yaklaşık 400 m uzunlukta) tünel inşaat işleri, 11 adet yeraltı metro istasyonu ile depo / atölye yapılarının; inşaat işleri, mimari ince işleri, giriş-çıkış yapıları, ray/demiryolu işleri, enerji temini ve dağıtımı, cer gücü, aydınlatma, sinyalizasyon, kontrol ve haberleşme sistemleri (SCADA, iletim, telefon, telsiz, anons, kapalı devre televizyon, saat, erişim kontrol, yolcu bilgilendirme ve yolcu geçiş ve ücret toplama sistemleri dahil), çevresel kontrol sistemleri (havalandırma ve iklimlendirme dahil), yangın alarm, yangından korunma ve yangın söndürme sistemleri, içme suyu, pissu ve drenaj sistemleri, yürüyen merdiven, yürüyen bant ve asansörler, tam otomatik otoparklar ve bunlarla ilgili tasarım hizmetleri (sistemin tüm parçalarının birlikte etkin bir şekilde çalışmasını sağlayacak ve minimum bakım gerektirecek ve de geçici inşaat işlerinin de verimli olarak yapımını sağlayacak), yapım, temin, montaj, test etme ve işletmeye alma işleri, depo ray hatlarının ve gerekli yapılarla (tünel, viyadük, vb) beraber elektromekanik tesisatlarının tasarımı ve inşaat işleri,

tüm sistemler ile ilgili 24 ay süreli işletme ve bakım gözetimi hizmeti verilmesi, işletme ve bakım el kitaplarının hazırlanması, 2 yıllık yedek parça ve sarf malzemeleri ile özel alet ve teçhizatların temini, iş başında ve yurt içi ile yurt dışında eğitim verilmesi,

İşin yapımı esnasında idare tarafından gerekebilecek tüm teknik ve araştırma gezilerinin üstlenilmesi, organize edilmesi ve düzenlenmesi,

Yeraltı Depo ve Atölye yapıları (jeneratör, elektrik ve trafo merkezleri, araç yıkama, tekerlek torna, atık depo yapıları, su deposu ve giriş kontrol yapısı, kantar, vb) tüm inşaat işleri (park hatları arasında çelik sürücü platformları, betonarme yürüme yolları, kazıklı çevre kazısı ve kazıklı destek yapıları ve betonarme duvarlar, beton, asfalt kaplamalı alanlar, mevcut yağmursuyu ve atıksu kutu menfez deplasmanı, depo sahasına ulaşım tünel ve yolları, depo saha içi yollar ile bunların ve depo sahasının ve drenaj, içme suyu atıksu ve tüm diğer altyapıları, depo sahasında ya da depo ulaşım yolundaki ana elektrik hatlarının deplasesi, otopark peyzaj ve çevre düzenleme dahil),

Taşıyıcı ray, rijid katener sistemi, elektromekanik (güç temini, cer gücü, sinyalizasyon, kontrol ve haberleşme sistemi) ve hat üstyapı işleri,

Atölye ve diğer yapıların içindeki sabit atölye ekipmanları ile yardımcı araçların temin ve tesisi,

Makas bölgelerinde tam otomatik otopark yapılması,

15 adet dörtlü dizin (topma 60 vagon) metro aracının teknik şartnameye uygun olarak temini ve işletmeye alınması,

Hattın geçtiği ana yol ve arterlerdeki tüm sistemlerde altyapı tespit ve deplasmanları, kaldırım ve yol işleri, alt ve üst geçitler,

Giriş / çıkış yapıları ile yüzeyde yer alan tüm yapıların düzenlenmesi, peyzaj ile çevre düzenleme işleridir.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer: MERSİN / MERKEZ

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan Şartname’nin “Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler” başlıklı maddesinin sırasıyla 10.01.2020, 20.01.2020 ve 04.02.2020 tarihli zeyilnameler ile değiştirildiği,

Mezkûr maddenin ilk halinin “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan A VI Grubu (Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı) ve/veya D Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan VI (Elektrikli Ulaşım Araçları Teknolojisi) Grubu İşler benzer iş olarak kabul edilecektir.” şeklinde,

10.01.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile yapılan değişiklik sonrasında “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan A VI Grubu (Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı) ve D Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan VI (Elektrikli Ulaşım Araçları Teknolojisi) Grubu İşler benzer iş olarak kabul edilecektir.” şeklinde,

20.01.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile yapılan değişiklik sonrasında “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan “A VI Grubu (Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı) Grubu İşler” benzer iş olarak kabul edilecektir.” şeklinde,

Son olarak 04.02.2020 tarihinde yayımlanan zeyilname ile yapılan değişiklik sonrasında “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan A VI Grubu (Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı) ve/veya D Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan VI (Elektrikli Ulaşım Araçları Teknolojisi) Grubu İşler benzer iş olarak kabul edilecektir.” şeklinde olduğu görülmüştür.

Ön Yeterlik Şartnamesi’nin “Ön yeterlik başvurusu için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.1. Adayın, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,

ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. Aday tarafından 1.300.000.000 TRY (Türk Lirası) ‘den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

…

7.8. Yeterlikleri tespit edilen adaylar arasında 7.9. maddesinde belirtilen kriterlere göre yapılan puanlamaya göre oluşturulan sıralama sonucunda ilk 6 sıradaki aday listeye alınacak ve teklif vermeye davet edilecektir.

…

7.9.2. Yeterlik kriterlerini sağlayan adayların, şartnamenin (7.4.), (7.5.) ve (7.9.1.1.) maddeleri uyarınca sunduğu belgeler, ekonomik ve mali kapasiteleri ile mesleki ve teknik kapasitelerine göre Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin ilgili hükümleri çerçevesinde değerlendirilerek, aşağıda belirtilen tam puanlar üzerinden puanlamaya tabi tutulacaktır:

7.9.2.1. Ekonomik ve mali kapasite (Toplam puan girildiğinde alt puanlar otomatik hesaplanacaktır): 50 puan

7.9.2.1.1. Kullanılmamış nakdi ve gayrinakdi kredi ile üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduat toplamı: 10,00

7.9.2.1.2. Cari oran: 10,00 puan

7.9.2.1.3. Özkaynak oranı: 10,00 puan

7.9.2.1.4. Kısa vadeli banka borçlarının özkaynaklara oranı: 10,00 puan

7.9.2.1.5. Toplam ciro/Taahhüt altındaki ve bitirilen yapım işleri ciro tutarı: 10,00 puan

7.9.2.2. Mesleki ve teknik kapasite (Toplam puan girildiğinde alt puanlar otomatik hesaplanacaktır): 50 puan

7.9.2.2.1. Asgari yeterlik için sunulan iş deneyim belgesi: 25,00 puan

7.9.2.2.3. (7.9.1.1.) maddesi uyarınca ilave olarak sunulan, son 15 yıla ilişkin en fazla 3 iş deneyim belgesinin toplam tutarı: 25,00 puan

…

7.9.4. Mesleki ve teknik kapasitenin puanlanması:

7.9.4.1. Yeterlik için sunulan iş deneyim belgesinin puanlanması:

7.9.4.1.1. Tam puan için gereken tutar: 2.600.000.000 TRY (Türk Lirası)

Tam puan için gereken tutara eşit veya daha fazla ise: 25,00 puan

Şartnamenin (7.5.) maddesinde iş deneyim için yeterlik kriteri olarak belirlenen tutara (1.300.000.000 TRY (Türk Lirası)) eşit ise: 12,50 puan

7.9.4.1.2. İş ortaklıklarında, benzer işe ait olmayan yapım işine ilişkin iş deneyimleri puanlamada dikkate alınmaz.

7.9.4.1.3. İş ortaklıklarında hisse oranlarına bakılmaksızın, ortakların iş deneyim tutarlarının toplamı aşağıdaki eşitliğe göre hesaplanan değer üzerinden puanlanacaktır:

DP = D / [1 + 0,20(n –
1 )]

D = İş ortaklığının toplam iş deneyim tutarı

DP = Puanlamaya esas iş deneyim tutarı

n = İş ortaklığındaki özel ortak sayısı

7.9.4.3. Son 15 yıldaki 3 iş deneyim belgesinin puanlanması:

7.9.4.3.1. Tam puan için gereken tutar: 7.800.000.000 TRY (Türk Lirası)

Asgari puan için gereken tutar: 3.900.000.000 TRY (Türk Lirası)

Tam puan için gereken tutara eşit veya daha fazla ise: 25,00 puan

Asgari puan için gereken tutara eşit ise: 12,50 puan

7.9.4.3.2. İş ortaklıklarında ortaklık oranlarına bakılmaksızın, ortakların iş deneyim tutarlarının toplamı üzerinden değerlendirme yapılacaktır.

7.9.5. Puanlamalarda ara değerlere, doğrusal orantılama yapılmak suretiyle puan verilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinin de 20.01.2020 tarihli ve 04.02.2020 tarihli zeyilnameler ile değiştirildiği, değişiklikler sonrası madde metninin nihai hali “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.

35.1.1. Değerlendirme “Teklif Puanı” (TP) ve “Benzer İş Puanı” (BİP) olmak üzere iki kısımda yapılacaktır.

35.1.1.1. Teklif Puanı (TP) 70 puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 70 puan alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları;

TP = (Tmin / Tis) x 70

formülü ile hesaplanacaktır. Bu formülde;

TP: İsteklinin Teklif Puanı,

Tmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı,

Tis: İsteklinin teklif ettiği fiyatı ifade eder.

Hesap sonucu bulunan TP (Teklif Puanı) değeri virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanacaktır.

35.1.1.2. BİP “Benzer İş Puanı” 30 puan üzerinden yapılacaktır.

Sıra No	Kamuya Karşı Yüklenimde Bulunulan İşin Tanımı	Verilecek Benzer İş Puanı (BİP)
1	Tek sözleşmede 5 km ve üzeri, Dış Çapı 6,0 m ve üzeri olan “TBM ile TÜNEL İNŞAATI YAPIM İŞİ” ne ait İş Deneyim Belgesi sunulması durumunda	4
2	Tek sözleşmede 2 km ve üzeri “NATM DELME TÜNEL İNŞAATI YAPIM İŞİ”ne ait İş Deneyim Belgesi sunulması durumunda	4
3	Tek sözleşmede 10 km ve üzeri “RAYLI SİSTEM İNŞAATI İŞİ”ne ait İş Deneyim Belgesi sunulması durumunda	4
4	Tek sözleşmede 2500 m2 (kapalı alan) ve üzeri “DEPO SAHASI YAPISI İNŞAATI İŞİ” ne ait İş Deneyim Belgesi sunulması durumunda	4
5	Tek sözleşmede 25.000 m2 ve üzeri “DİYAFRAM DUVAR YAPILMASI İŞİ” ne ait iş deneyim belgesi sunulması durumunda	4
6	Tek sözleşmede 8 km ve üzeri “RAYLI SİSTEM ELEKTROMEKANİK (ELEKTRİFİKASYON, SİNYALİZASYON, HABERLEŞME, GÜÇ TEMİN VB.) İŞİ” ne ait İş Deneyim Belgesi sunulması durumunda	4
7	TTek sözleşmede 80.000 m2 ve üzeri “METRO İSTASYONU YAPIM İŞİ” ne ait iş deneyim belgesi sunulması durumunda	3
8	Tek sözleşmede en az 3 adet “AÇ-KAPA” yeraltı istasyon yapılmış olması durumunda	3

Ortak girişimlerde, pilot ortağın ve/veya özel ortak(ların) bu şartların her birini ayrı ayrı ve farklı iş deneyim belgeleri ile sağlamaları durumunda yukarıdaki tabloda belirtilen puanların alınması mümkün olacaktır.

İş ortaklığı olarak sunulan iş deneyim belgelerinde firmaların hisseleri dikkate alınarak değerlendirme yapılacaktır.

İstekliler yukarıdaki tabloda sağlayamadıkları benzer işlerden puan alamayacaklardır.

Puanlama yapılırken isteklilerin teklifleri kapsamında sunacağı Yüklenici İş Bitirme, İş Denetleme, İş Yönetme Belgeleri için ihale tarihinden geriye doğru son 15 yıl içinde geçici kabulün yapılmış olma şartı aranacaktır. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği gereği %80 seviyesine kusursuz ulaşan ve iş durum belgesi almaya hak kazanılan projeler de puanlama hesabında dikkate alınacaktır.

İş deneyim belgelerinin üzerinde tabloda istenen adet, uzunluk, alan, hacim, vb bilgiler yer almalıdır. Bu bilgiler sunulan belge üzerinde mevcut değilse, belge düzenleyen idareden temin edilen onaylı belgeler dahilinde değerlendirme yapılacaktır.

Yukarıda tabloda belirtilen BİP puanı alma şartları, Ön Yeterlilik Şartnamesinde belirtilen benzer iş deneyim belgesi ile sağlanabileceği gibi, bu belgenin yanı sıra, yukarıdaki tabloda yer alan her madde için veya birkaç maddeyi içerecek şekilde ayrı ayrı sunacakları farklı iş deneyim belgeleri ile de sağlanabilecektir. Her iki durumda da İstekliler tablodaki BİP puanlarını alabilecektir.

35.1.1.3. Toplam Teklif Puanı; Teklif Puanı ve Benzer İş Puanının toplamıdır.

TTP= TP + BİP

TTP= 70 + 30 =100” şeklinde yer almaktadır.

İhale dokümanı kapsamında ihale konusu işe ilişkin iki farklı birim fiyat teklif cetvelinin yer aldığı, bunlardan birinin ihaleye ilişkin standart formlar dosyası altında yer aldığı ve aşağıdaki şekilde hazırlandığı görülmüştür.

A					B
Sıra No	Iş Kalemi No	İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması	Ölçü Birimi	Miktarı	Teklif Edilen Birim Fiyat (Para birimi belirtilerek)	Tutarı (Para birimi belirtilerek)
1	1	MERSİN TCDD GARI – MEZİTLİ ARASI LRT METRO HATTI İNŞAAT VE ELEKTROMEKANİK SİSTEMLER TEMİN, MONTAJ, İŞLETMEYE ALMA VE METRO ARAÇLARININ TEMİNİ YAPIMI İŞİ	adet	1
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)

Diğer taraftan ihale dokümanı kapsamında bir tane daha birim fiyat teklif cetveline yer verildiği, söz konusu cetvelde 644 adet iş kaleminin bulunduğu görülmüştür. İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde idare tarafından birim fiyat teklif cetveli olarak bu belgenin esas alındığı anlaşılmıştır. Bahse konu cetvelde;

– Kaba ve ince inşaat işleri (açıkta inşaat işleri, tünel inşaat işleri ve ince inşaat işleri),

– Güç temini ve cer gücü sistemi,

– Sinyalizasyon sistemi,

– Haberleşme ve kontrol sistemleri,

– Çevresel kontrol sistemi,

– Yardımcı tesisler,

– Yürüyen merdiven ve asansörler,

– Demiryolu işleri,

– Atölye ve bakım ekipmanları,

– Metro araç temini,

– Yeterlik test ve denetim,

– Diğer kurum ve kuruluşlarla ilgili işler başlıkları altında teklif alınacak iş kalemlerine yer verildiği görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenebileceği, ihale konusu işin niteliği dikkate alınarak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer ile süre gibi unsurların fiyat dışı unsur olarak belirlenmesinin mümkün olduğu, fiyat dışı unsurların belirlenme yöntemi konusunda idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, bu yetki kullanılırken niceliksel belirlemelerin yanı sıra niteliksel belirlemelerin de yapılabileceği, bu çerçevede 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 40’ıncı maddesi, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 62’nci maddesi, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3’üncü maddesinde sayılan unsurlar dışında bunlara benzer nitelikte fiyat dışı unsurların belirlenmesi noktasında da idarenin takdir yetkisinin bulunduğu anlaşılmakla birlikte, fiyat dışı unsur olarak belirlenecek kriterlerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelere uygunluğunun değerlendirilmesinde idari işlemlerde ölçülülük ilkesinin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Ön Yeterlik Şartnamesi’nde yer alan düzenlemeler dikkate alındığında, adayların Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan “AVI Grubu (Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı)” ve/veya D Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan “VI (Elektrikli Ulaşım Araçları Teknolojisi) Grubu İşlere” ilişkin deneyim belgelerini ön yeterlik aşamasında benzer iş kapsamında sunacağı, ayrıca yeterlik kriterlerini sağlayan adayların, iş deneyimine ilişkin olarak sunmuş olduğu belgelerin yine ön yeterlik aşamasında mesleki ve teknik kapasitelerine göre değerlendirilerek puanlanacağı, daha açık anlatımla ön yeterlik aşamasında mesleki ve teknik kapasitenin “50 puan” üzerinden puanlanacağı, bu değerlendirmede 25 puanın asgari yeterlik için sunulan iş deneyim belgesi üzerinden, diğer 25 puanın ise ilave olarak sunulacak ve son 15 yıla ilişkin en fazla 3 iş deneyim belgesinin toplam tutarı üzerinden yapılacağı anlaşılmıştır.

İtirazen şikâyete konu edilen ihale dokümanındaki düzenlemeler incelendiğinde, söz konusu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceğinin ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenirken fiyat dışı unsurların nasıl puanlanacağının düzenlendiği görülmüştür.

İdari Şartname’nin yukarıya aktarılan 35’inci maddesinde; idarece teklif fiyatı puanlaması için 70 puan, benzer iş puanlaması için 30 puan öngörüldüğü, benzer iş puanlaması kapsamında öngörülen 30 puanın 8 farklı iş tanımına göre ayrıldığı, bu kapsamda;

– Tek sözleşmede 5 km ve üzeri, dış çapı 6,0 m ve üzeri olan “Tbm İle Tünel İnşaatı Yapım İşi” ne ait iş deneyim belgesi sunulması durumunda 4 puan,

– Tek sözleşmede 2 km ve üzeri “Natm Delme Tünel İnşaatı Yapım İşi”ne ait iş deneyim belgesi sunulması durumunda 4 puan,

– Tek sözleşmede 10 km ve üzeri “Raylı Sistem İnşaatı İşi”ne ait iş deneyim belgesi sunulması durumunda 4 puan,

– Tek sözleşmede 2500 m² (kapalı alan) ve üzeri “Depo Sahası Yapısı İnşaatı İşi” ne ait iş deneyim belgesi sunulması durumunda 4 puan,

– Tek sözleşmede 25.000 m² ve üzeri “Diyafram Duvar Yapılması İşi” ne ait iş deneyim belgesi sunulması durumunda 4 puan,

– Tek sözleşmede 8 km ve üzeri “Raylı Sistem Elektromekanik (Elektrifikasyon, Sinyalizasyon, Haberleşme, Güç Temin Vb.) İşi” ne ait iş deneyim belgesi sunulması durumunda 4 puan,

– Tek sözleşmede 80.000 m² ve üzeri “Metro İstasyonu Yapım İşi” ne ait iş deneyim belgesi sunulması durumunda 3 puan,

– Tek sözleşmede en az 3 adet “Aç-Kapa” yeraltı istasyon yapılmış olması durumunda 3 puan alınacağı düzenlenmiştir.

İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden ihale konusu işin, yaklaşık olarak 13,4 km uzunluğunda 11 istasyondan oluşan metro hattı yapımı ve 15 adet (toplam 60 araç) dörtlü metro dizini temini, tüm sistemin montajı ve işletmeye alınması işi olduğu, iş kapsamında raylı sistem hattı ile depo sahası, tüneller, diğer yapıların inşaat işleri ile işe ilişkin enerji temini ve dağıtımı, cer gücü, aydınlatma, sinyalizasyon, kontrol ve haberleşme sistemleri çevresel kontrol sistemleri, yangın alarm, yangından korunma ve yangın söndürme sistemleri, içme suyu, pissu ve drenaj sistemleri, yürüyen merdiven, yürüyen bant ve asansörler, tam otomatik otoparklar ve bunlarla ilgili tasarım hizmetlerinin gerçekleştirileceği ayrıca 15 adet dörtlü dizin (toplam 60 vagon) metro aracının teknik şartnameye uygun olarak temini ve işletmeye alınması, sistemin 24 ay süreli işletme ve bakım gözetimi hizmeti verilmesi, eğitim verilmesi işlerinin yer aldığı anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan yukarıda aktarıldığı üzere ihale konusu iş kapsamında metro hattına ilişkin olarak çeşitli inşaat işlerinin yanı sıra enerji, güç, sinyalizasyon, kontrol gibi çeşitli sistemlerin montajı, işletmeye alınması ve metro dizini temini işleri yer almaktadır. İdare tarafından fiyat dışı unsur olarak belirlenen parametrelerin ise “tbm ile tünel inşaatı yapımı, natm delme tünel inşaatı yapımı, raylı sistem inşaatı, depo sahası yapısı inşaatı, diyafram duvar yapılması, raylı sistem elektromekanik (elektrifikasyon, sinyalizasyon, haberleşme, güç temin vb.), metro istasyonu yapımı ve aç-kapa yeraltı istasyon yapımı” işleri olduğu görülmüştür.

Fiyat dışı unsur olarak “benzer iş puanlaması” kapsamında yer verilen yapım işlerine ilişkin olarak sunulacak deneyim belgelerinde asgari iş deneyim tutarı yerine işin niteliği ve kapsamı dikkate alınarak fiziksel büyüklükler (adet, uzunluk, alan, hacim, vb.) üzerinden bir belirleme yapıldığı, fiyat dışı unsura ilişkin olarak belirlenen işlerden puan almak için ön yeterlik aşamasında benzer iş kapsamında istenen deneyim belgesi ile koşulun sağlanabileceği gibi farklı iş deneyim belgeleri sunularak da koşulun sağlanabileceği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarıldığı üzere, belli istekliler arasında ihale usulü, yapılacak ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usul olup iki aşamada gerçekleşmektedir. İlk aşamada adayların ön yeterlik dokümanında belirtilen kriterler dikkate alınarak ön yeterlik değerlendirmesinin yapılması, asgari yeterlik koşullarını sağlayamayanların yeterli kabul edilmemesi, yeterlik koşullarını sağlayanların ise dokümanda belirtilen kriterlere göre sıralanarak listeye alınması ve belli sayıda istekli veya yeterli bulunan isteklilerin tamamının teklif vermeye davet edilmesi, ikinci aşamada ise ön yeterlik değerlendirmesi sonucu uygun bulunanların tekliflerin değerlendirilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan fiyat dışı unsurların ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi noktasında etkisinin olduğu, belli istekliler arasında gerçekleştirilen bir ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak belirlenmesinin öngörülmesi durumunda fiyat dışı unsurlara yönelik yapılacak düzenlemenin 4734 sayılı Kanun’un yukarıda aktarılan 40’ıncı maddesine uygun olması gerektiği değerlendirilmiştir.

Kanun’un 40’ıncı maddesine göre fiyat dışı unsur olarak verimlilik, kalite, maliyet etkinliği, teknik değer gibi unsurlarının belirlenebileceği, Tebliğ’in yukarıya aktarılan 53.3.4’üncü maddesine göre yine fiyat dışı unsur olarak ihale konusu işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametrelerin belirlenebileceği anlaşılmaktadır. Ancak kamu ihale mevzuatında iş deneyiminin, fiyat dışı unsuru olarak belirlenmesini emreden veya yasaklayan mevzuat hükmü bulunmamaktadır.

Belli istekliler arasında ihale usulünün kullanıldığı ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların dikkate alınarak belirleneceğinin öngörüldüğü bir ihalede, adayların ön yeterlik sürecinde, iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini tevsik etmek üzere Ön Yeterlik Şartnamesi’nde düzenlenen benzer işe uygun bir deneyim belgesini sunacağı, ayrıca ön yeterlik aşamasında teklif vermeye davet edilecek isteklilerin belirleneceği listenin ekonomik ve mali kapasite ile mesleki ve teknik kapasite çerçevesinde değerlendirileceği ve bu değerlendirme sonucu puan verileceği, iş deneyiminin de bu kapsamda puanlamaya tabi tutulacağı anlaşılmış olup istenilen bu yeterlik kriterlerini sağlayan ve teklif vermeye davet edilen bir isteklinin iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı ve işi yerine getirebileceğinin kabul edilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak incelemeye konu ihalede, ihale usulü olarak belli istekliler arasında ihale usulünün belirlendiği, ihale ilanı ve Ön Yeterlik Şartnamesinde, ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işlerin düzenlendiği, ön yeterlik değerlendirmesi kapsamında yapılan puanlamaya göre oluşturulan sıralama sonucunda ilk 6 sıradaki adayın listeye alınacağı ve teklif vermeye davet edileceği, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin ise fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak tespit edileceğinin düzenlendiği, ihale konusu iş kapsamında yer alan bir takım işlere ilişkin deneyim belgesine sahip olunmasının fiyat dışı unsur olarak belirlendiği, bir diğer ifadeyle ihale konusu işin bünyesinde yer alan bazı işlerin kısımlar itibariyle ayrıştırıldığı ve her bir kısma ilişkin deneyim belgesi sunulması durumunda fiyat dışı unsur kapsamında puan alınacağının düzenlendiği görülmüş olup, bahse konu fiyat dışı unsur düzenlemesinin mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır. Zira ihale usulü olarak belli istekliler arasında ihale usulünün belirlendiği ve yapılacak puanlama sonucu kısa listeye alınanların teklif vermeye davet edildiği incelemeye konu ihalede, ön yeterlik aşamasında adayların, benzer iş kapsamında sunulması istenen iş deneyim belgesinin mevzuat çerçevesinde değerlendirileceği, ayrıca yine ön yeterlik aşamasında kısa listeye alınacak adayların belirlenmesi noktasında puanlama yapılacağı ve iş deneyiminin de bu süreçte bir ölçüt olduğu, ön yeterlik aşamasında yeterli bulunan ve teklif vermeye davet edilenlerin teklif aşamasında, tekliflerinin tekrar iş deneyimi üzerinden değerlendirilmesinin ve ihale konusu iş kapsamındaki bir kısım işlerin fiyat dışı unsur bağlamında puanlamaya tabi tutulmasının Kanun’un 5’inci, 10’uncu ve 40’ıncı maddelerine aykırılık oluşturacağı neticesine varılmıştır.

Öte yandan başvuru sahibi tarafından ayrıca, iş ortaklığı olarak gerçekleştirilen işlerde sadece pilot ortağın bu kriteri sağlama şartının aranmasının mevzuata aykırı olduğu, şikâyet başvurusu sonrasında, iş ortaklığının her ortağının bu kriteri sağlayabilmesine ilişkin olarak zeyilname ile değişiklik yapıldığı ancak hisse oranında değerlendirme yapılmasının uygun olmadığı zira tecrübenin hisse oranı ile değerlendirilmemesi, puanlama şartlarının tek sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlere bağlandığı ancak birden fazla sözleşmede bahse konu işlerin yapılması durumunda puan alınamayacağı, iş deneyim belgesi yerine hakediş kapağı vb. belgelerin sunulmasının yeterli olacağı, ayrıca puanlamaya esas olmak üzere belirlenen kalemlerde, işin son 15 yıl içerisinde yapılmış olması koşulunun aranmasının uygun olmadığı iddia edilmiştir.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespiti noktasında iş deneyiminin fiyat dışı unsur olarak belirlenmesinin mevzuata uygun olmadığı yukarıda tespit edilmiş olmakla birlikte bahse konu fiyat dışı unsur düzenlemelerinin başvuru sahibinin hisse oranı ve belge konusu işin süresi yönündeki iddiaları çerçevesinde incelendiğinde,

İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinin zeyilname yayımlanmadan önceki şeklinde iş ortaklığına ilişkin olarak “…Ortak girişimlerde, pilot ortağın bu şartı sağlaması koşuluyla bu puanın alınması mümkün olacaktır. Özel ortağın sunmuş olduğu benzer iş deneyim belgeleri dikkate alınmayacaktır. İş ortaklığı olarak sunulan iş deneyim belgelerinde firmanın hissesi oranında değerlendirme yapılacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür.

Şikâyet başvurusu sonrasında yayımlanan 20.01.2020 tarihli zeyilname ile değiştirilmiş madde metni “…Ortak girişimlerde, pilot ortağın ve/veya özel ortak(ların) bu şartların her birini ayrı ayrı ve farklı iş deneyim belgeleri ile sağlamaları durumunda yukarıdaki tabloda belirtilen puanların alınması mümkün olacaktır.

İş ortaklığı olarak sunulan iş deneyim belgelerinde firmaların hisseleri dikkate alınarak değerlendirme yapılacaktır.” şeklindedir.

İş ortaklığına ilişkin 4734 sayılı Kanun’un yukarıda aktarılan 14’üncü maddesinden, iş ortaklıklarının anılan Kanun kapsamındaki her türlü ihaleye teklif verebileceği, bu kapsamda isteklilerin ihalelere tek başına veya iş ortaklığı şeklinde girmesi durumunda, yeterlik kapsamında sağlaması gereken kriterlerinin ayrı düzenlendiği, ihalelere katılım ve tekliflerin değerlendirilmesi açısından isteklinin iş ortaklığı olmasının veya olmamasının kural olarak isteklinin lehine veya aleyhine bir durum oluşturmaması gerektiği anlaşılmaktadır.

Başvuruya konu fiyat dışı unsur puanlamasına ilişkin olarak zeyilname ile yapılan değişiklik sonrasında, pilot ortağın ve/veya özel ortağın/ortakların bu şartların her birini ayrı ayrı ve farklı iş deneyim belgeleri ile sağlamaları durumunda dokümanda belirtilen puanların alınmasının mümkün olacağı anlaşılmıştır. Dolayısıyla, istekliler açısından ihaleye tek başına girilmesi halinde veya iş ortaklığı olarak girilmesi halinde genel iş deneyim puanlaması yönünden farklı sonuçlar doğurmayacağı anlaşılmaktadır. Ayrıca, firmaların bahse konu fiyat dışı unsurdan tam puan almasını sağlayacak iş deneyim belgeleri ile ihaleye katılımı noktasında herhangi bir engel bulunmamaktadır.

Diğer taraftan kamu ihale mevzuatında pilot ortak, iş ortaklığı nam ve hesabına hareket etmeye tam yetkili olup yönetici ortak konumundadır. Birden fazla gerçek veya tüzel kişiden oluşan iş ortaklığında ortaklardan sadece birinin pilot ortak olarak belirlenmesinin zorunlu olduğu, bununla birlikte özel ortak sayısına ilişkin ihale mevzuatında bir sınırlama bulunmadığı dikkate alındığında pilot ortağın gerek ihale gerekse sözleşmenin uygulanması aşamasında özel ortak/ortaklara nazaran daha özellikli bir konumda olduğu açıktır.

Ayrıca Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 38’inci maddesinin altıncı fıkrasında “İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur.” düzenlemesi yer almakta olup, bu düzenleme ile anılan mevzuatta pilot ortağın ve özel ortağın/ortakların sağlaması gerekli iş deneyim oranı iş ortaklığında ortaklık oranından bağımsız olarak kurgulanmıştır. Diğer bir ifadeyle, iş ortaklığında pilot ortağın ortaklık oranı %80’den düşük de olsa sağlaması gerekli asgari iş deneyim oranı Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde %80 olarak belirlenmiş ve pilot ortağın nitelikli bir ağırlık oranını sağlaması öngörülmüştür. Öte yandan, özel ortak için %20 olarak belirlenmiş oranın, pilot ortak için %80 olarak belirlenmiş olması da yönetici konumda olan pilot ortağa daha fazla önem atfedildiğinin bir göstergesidir.

Mezkûr Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı maddesinde de “(3) İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerden edinilen iş deneyim belgelerindeki tutarlar, aday veya isteklinin belge sahibi iş ortaklığındaki hisse oranları esas alınarak değerlendirilir…” hükmüne yer verilmiş olup, iş ortaklığı olarak gerçekleştirilen işlerden elde edilen deneyim belgelerinin hisse oranı dikkate alınarak değerlendirileceği anlaşılmaktadır.

Yapılan tespitler ve mevzuat kurgusu çerçevesinde, iş ortaklığı olarak gerçekleştirilen işlerden elde edilen deneyim belgelerinin hisse oranı dikkate alınarak değerlendirilmesinin mevzuata uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan 35’inci maddesinden, kamuya karşı yüklenimde bulunulan ve tek sözleşmeye dayalı olarak geçici kabulü ihale tarihinden geriye doğru son 15 yıl içerisinde olan işlere ilişkin elde edilen iş deneyim belgelerinin fiyat dışı unsur kapsamında dikkate alınacağı anlaşılmaktadır. İdare tarafından ihale dokümanında yapılan düzenlemenin bu haliyle bir aykırılık içermediği, zira aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için Yönetmelik’in 39’uncu maddesinde belirtilen belgelerin sunulacağı anlaşılmaktadır. Bu çerçevede idare tarafından fiyat dışı unsur olarak belirlenen işlere ilişkin olarak yapılan düzenlemenin bu yönüyle mevzuat ile uyumlu olduğu anlaşılmış olup, söz konusu deneyimin hakediş vb. belgeler ile tevsik edilmesi ve belgeye konu işin son 15 yıl içerisinde yapılmış olması koşulunun aranmaması gerektiği yönündeki iddianın yerinde olmadığı değerlendirilmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Öte yandan, 4734 sayılı Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde, idareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından Kanun’un 55’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabileceği, Kurumun itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceleyeceği hüküm altına alınmıştır.

İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden ihale konusu işin, yaklaşık olarak 13,4 km uzunluğunda 11 istasyondan oluşan metro hattı yapımı ve 15 adet (toplam 60 araç) dörtlü metro dizini temini, tüm sistemin montajı ve işletmeye alınması işinin bir bütün olarak bir arada ihale edildiği, iş kapsamında raylı sistem hattı ile depo sahası, tüneller, diğer yapıların inşaat işleri ile işe ilişkin enerji temini ve dağıtımı, cer gücü, aydınlatma, sinyalizasyon, kontrol ve haberleşme sistemleri, çevresel kontrol sistemleri, yangın alarm, yangından korunma ve yangın söndürme sistemleri, içme suyu, pissu ve drenaj sistemleri, yürüyen merdiven, yürüyen bant ve asansörler, tam otomatik otoparklar ve bunlarla ilgili tasarım hizmetlerinin gerçekleştirileceği, ayrıca 15 adet dörtlü dizin (toplam 60 vagon) metro aracının teknik şartnameye uygun olarak temini ve işletmeye alınması, sistemin 24 ay süreli işletme ve bakım gözetimi hizmeti verilmesi, eğitim verilmesi işlerinin yer aldığı anlaşılmıştır. Ayrıca ihaleye ilişkin ilan ile ön yeterlik dokümanı kapsamında, konsorsiyumların ön yeterlik başvurusunda bulunamayacağı ve ihaleye teklif veremeyeceğinin düzenlendiği görülmüş olup iddia konusu edilmeyen anılan hususlar açısından itirazen şikayet başvurusu kapsamında bir inceleme ve değerlendirme yapılmamıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.