iş kaleminin birim fiyat tarifi ile birim fiyata dahil olan/olmayan masraflarının bulunduğu, isteklilerin tekliflerini idarenin belirlediği birim fiyata dahil olan/olmayan masrafları dikkate alarak oluşturabileceği, aşırı düşük teklif açıklamalarının da açıklama istenilen iş kalemlerinin temel girdilerine kadar ayrıştırılan ve açıklama istenilmeyen girdilerin de belirlenerek iş kaleminin girdi cinsleri ve miktarlarının yer aldığı analiz formatları üzerinden sunulmasının yeterli olduğu anlaşılmıştır. Birim fiyat tariflerinin genel hükümler kısmında ocak, konkasör ve plenti kurulacak yerlerin temininin yüklenicinin sorumluluğunda olduğunun belirtildiği, KGM/6100/P.ALTTEMEL ve KGM/6100/TEMEL iş kalemlerinin teklif fiyata dahil masrafları arasında da taşın ocaktan konkasöre nakli ve malzemenin konkasörden plente naklinin yer aldığı, dolayısıyla söz konusu tesislerin birbirine yakın yerlere kurulması imkanının bulunduğu dikkate alındığında idarece bu hususa ilişkin bir maliyet öngörülmeyebileceği

Diyaryol İnşaat A.Ş. – Önsa İnşaat Tur. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/358964 İhale Kayıt Numaralı “49-10 Kk Nolu Yoncalı-Adıvar İl Yolu (Km:0+000-10+330) Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü Yapımı ve Üstyapı İşleri Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü tarafından 25.08.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “49-10 Kk Nolu Yoncalı-Adıvar İl Yolu (Km:0+000-10+330) Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü Yapımı ve Üstyapı İşleri Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Diyaryol İnşaat A.Ş. – Önsa İnşaat Tur. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 25.10.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.10.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.11.2017 tarih ve 60039 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.11.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 08.08.2018 tarihli ve 2018/MK-285 sayılı kararı doğrultusunda başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2755-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen isteklinin %40,20 tenzilatlı olan teklifini kamu kurum ve kuruluş birim fiyatlar ve rayiçler esas alınarak açıklamasının mümkün olmadığı,

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine ait Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 tespit tutanaklarının istekliden istenmesi gerektiği, sadece fiyat teklifi dikkate alınarak ihalenin sonuçlandırılmasının mevzuata aykırı olduğu,

Açıklama istenilen KGM/17.081/K-1/A/T ‘Dolgu altına makine ile istifsiz taş dolgu yapılması’ iş kaleminin ihale dokümanında birim fiyat tarifinin bulunmadığı, aşırı düşük teklif sorgulama ekinde gönderdiği analiz girdileri ile iş kaleminin tarifi arasında uygunluğun açıklığa kavuşturulmadan sorgulama yapılmasının mevzuata aykırı olduğu,

KGM/6100/P.ALTTEMEL ve KGM/6100/TEMEL iş kalemlerinin analiz girdilerinde taşın ocaktan konkasöre nakli ve malzemenin konkasörden plente nakli ile ilgili herhangi bir açıklama bulunmadığı, dolayısıyla analiz girdilerinin birim fiyat tarifi ile çeliştiği, savunmanın tekrar edilmesi gerektiği iddialarına,

2) Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının; ihale dokümanında yer alan malzeme, işçilik, makine, ve diğerleri nakliye yatay ve düşey taşımaları ayrı ayrı belirten analiz formatlarına uygun verilmiş midir,

Analiz girdi miktarları idarenin analiz girdileri ile uyumlu mudur, yoksa miktarları bilerek düşük mü tutulmuştur,

Kullanılan birim fiyatlar ve rayiçlerin kamu kurum ve kuruluşu birim fiyatları ve rayiçlerine uygun mudur, yoksa bilerek düşük mü tutulmuştur,

İşçiliklerin, brüt asgari ücret olan 7,90 TL/saat midir,

04.109 mazot analiz girdisinin, EPDK pompa satış fiyatına  uygun mudur, yoksa düşük mü tutulmuştur, birimi kg mıdır yoksa litre midir,

2017 yılı 02.017 her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı (K) 245 alınmış mıdır,

KGM/16.130/K/T-1, KGM/17.081/K-1/A/T, KGM/6100/P.ALTTEMEL ve KGM/6100/TEMEL iş kalemlerinde kullanılacak taşın hangi taş ocağından temin edilmektedir, idarece verilmediğine göre özel taş ocaklarından mı temin edilmektedir, eğer öyle ise noter sözleşmesi mevcut mudur, taş ocağı rezervi yeterli midir, ruhsat, ÇED, GSM ruhsatları var mıdır, 07.006/K analiz girdisi nakliye mesafesi kaç km alınmıştır, bu mesafe yaklaşık maliyet mesafesi ile uyumlu mudur, yoksa daha mı düşüktür, 02.017 motorlu araç taşıma katsayısının kaç alınmıştır,

KGM/2202/T iş kalemi imalatında kullanılması gereken malzemenin hangi ariyet ocağından temin edildiği, bu ariyet ocağı ile ilgili herhangi bir belge, sözleşme var mıdır, var ise bu ariyet ocağının rezervi yeterli midir, malzemesi dolgularda kullanılmasına uygun mudur, bununla ilgili herhangi bir araştırma raporu var mıdır, ariyet ocağının ruhsat işletme izni ÇED ve GSM gibi yasal izinleri alınmış mıdır,

KGM/23.015/K/T iş kaleminde 07.006/K nervürlü çeliğin iş başına naklinde nakliye mesafesinin kaç km alınmıştır, bu mesafe yaklaşık maliyetteki mesafe ile uyumlu mudur, yoksa bilerek mi düşük tutulmuştur, motorlu araç taşıma katsayısının kaç alınmıştır, karayolları taşıma formülleri kullanılmış mıdır,

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 tespit tutanaklarının eğer istekliden istenmiş ise son vergi dönemine ait olup olmadığı, ağırlıklı ortalama satış tutarının ne olduğu, bu verilerin hangi yevmiye numaralı defterden alındığı, yevmiye defterinin tasdik makamı, tarih ve numarasının ne olduğu, ilgili meslek mensubunca kaşelenip imzalanmış mıdır,

KGM/17.081/K-1/A/T iş kaleminin analiz girdileri ile iş kaleminin tarifi arasında uyumluluk var mıdır, veyahut kendilerinin istekli olarak iş kaleminin tarifi ile analiz girdilerinin birbiri ile ilgili ve uyumlu olduğunu nasıl anlayacakları,

KGM/6100/P.ALTTEMEL ve KGM/6100/TEMEL iş kalemlerinde taşın ocaktan konkasöre nakli ile malzemenin konkasörden plente nakli ile ilgili mesafelerin kaç km alınmıştır, bu analiz girdileri içerisine neden dahil edilmemiştir,

Açıklamalarda kullanılan birim fiyatların idarenin yaklaşık maliyete esas aldığı birim fiyatları ile aynı mı yoksa farklı mı ifadelerine yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Başvuru sahibi tarafından yapılan itirazen şikayet başvurusunun incelenmesi neticesinde Kamu İhale Kurulu tarafından 30.11..2017 tarihli ve 2017/UY.I-3241 sayılı karar ile “Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine”karar verilmiştir.

Anılan Kurul kararının iptali istemi ile başvuru sahibi tarafından açılan davada, Ankara 6. İdare Mahkemesinin 21.02.2018 tarihli ve E:2018/24, K:2018/415 sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.

Ancak anılan Mahkeme kararına karşı başvuru sahibi tarafından yapılan temyiz başvuru üzerine Danıştay 13. Dairesinin 08.06.2018 tarihli ve E:2018/1412, K:2018/2011 sayılı kararı ile başvuru sahibinin ikinci iddiası yönünden dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bunun üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından 08.08.2018 tarihli ve 2018/MK-285 sayılı karar ile “1-Kamu İhale Kurulunun 30.11.2017 tarihli ve 2017/UY.I-3241 sayılı kararının ikinci iddia ile ilgili kısmının iptaline,

2-Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin ikinci iddiasının esasının incelenmesine geçilmesine”karar verilmiştir.

Dolayısıyla başvuru sahibinin sadece ikinci iddianın esasının incelenmesi gerekmektedir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntılarını yazılı olarak isteyeceği hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “ … 45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

…

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

…

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.

45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)

45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)

45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)

45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

…

45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir.

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir. …” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden anılan Kanun’un 38’inci maddesine göre açıklama isteneceğine ilişkin düzenleme yapılmıştır.

İhale komisyonunca teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen 15 istekliye 03.10.2017 tarihli yazı ekinde 13 iş kalemlerine ait detaylı analiz formatları gönderilerek aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmıştır.

İdare tarafından teklifi sınır değerin altında tespit edilen 13 isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı, Metroyol Nak. Mad. İnş. Tic. San. Ltd. Şti. tarafından üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde mevzuat gereği yer alması gereken ilgili ibarelerin bulunmadığı gibi meslek mensubu tarafından imzalanarak kaşelenmediği ve 04.109 motorin analiz girdisinin birimi olan kg yerine litre olarak açıklama yapıldığı gerekçeleriyle teklifinin reddedildiği, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Uyum Yapı İnş. Taah. İnş. Mal. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, başvuru sahibinin ise idarece tespit edilen sınır değerin üzerindeki ilk istekli olarak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olduğu anlaşılmıştır.

Uyum Yapı İnş. Taah. İnş. Mal. İth. İhr. San. ve Tic. AŞ. tarafından 10.10.2017 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idarece gönderilen 13 adet iş kalemine ait analiz, 8 adet üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ve bazı belgelerin sunulduğu görülmüştür.

Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasının 13 iş kalemi için idarece düzenlenen analiz formatları kullanılarak yapıldığı, isteklinin analiz girdileri ve ölçü birimleri ile miktarlarının idarenin analiz formatlarındakiler ile aynı olduğu ve değiştirilmediği anlaşılmıştır.

İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasında kullanılan analiz formatlarında 03.004 ekskavatör, 03.017 kompresör, 03.021 yükleyici, 03.042/4 titreşimli silindir, 03.068/1 fore kazık makinası ve 03.072/5 Kablo germe makinası analiz girdilerinin ölçü birimlerinin adet olarak belirlendiği, anılan istekli tarafından ise belirtilen analiz girdileri için 0,000137 aracın saatlik ücret katsayısından 0,000063 amortisman tutarının çıkarılmasından elde edilen değer ile söz konusu araçların 2017 yılı kamu kurum ve kuruluşu rayiçlerinin çarpımından elde edildiği belirtilen amortisman değerleri ile açıklama yapıldığı, ancak idare tarafından ölçü birimleri adet olarak belirlenen yukarıda belirtilen araçlara ilişkin analiz girdilerinde 2017 yılı kamu kurum ve kuruluş rayiçlerinin doğrudan kullanılması gerektiği, bu haliyle analiz tutarlarının teklif birim fiyatlarının altında kalmasının sağlandığı, dolayısıyla kamu kurum ve kuruluş rayiçleri kullanıldığı belirtilen araçların analiz girdilerine ilişkin açıklamaların mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Açıklama istenilen 13 iş kaleminin analizlerinde yer alan 17 farklı işçilik girdisinin açıklamalarında 25.08.2017 ihale tarihinde yürürlükte bulunan saatlik asgari ücret olan 7,90 TL’nin kullanıldığı anlaşılmıştır.

Analizlerde yer alan 04.109 Mazot (Motorin) girdisi için anılan istekli tarafından EPDK internet sitesinden temin edilen Muş İli motorin tutarlarını gösteren belgelerdeki 22.08.2018 tarihli KDV dahil 4.193 TL/Litre fiyatını üzerinden gerekli dönüştürmeler yapılarak KDV hariç 4,23 TL/Kg fiyatının kullanıldığı, dolayısıyla açıklamanın EPDK tarafından il bazında yayımlanan ihale tarihi öncesi akaryakıt fiyatlarıyla ve Kg ölçü birimi üzerinden yapıldığı anlaşılmıştır.

Anılan istekli tarafından analizlerindeki 02.017 poz numaralı “Her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı K” girdisi için idarenin yaklaşık maliyetine dayanak analizlerinde de yer alan 245 katsayısının kullanıldığı anlaşılmıştır.

KGM/16.130/K/T-1, KGM/17.081/K-1/A/T, KGM/6100/P.ALTTEMEL ve KGM/6100/TEMEL iş kalemlerinin her birinde yer alan 07.006/K analiz girdisinde 15 km nakliye mesafesi öngörülerek yaklaşık maliyetin hazırlandığı, istekli tarafından ise idarece verilen formüller kullanılarak 17 km nakliye mesafesi ile açıklama yapıldığı görülmüştür.

İdare tarafından KGM/2202/T iş kaleminin 07.005/K-1 poz numaralı “Ariyet Ocağından Getirilecek veya Depoya Gidecek Kazının Taşınması F=0,00034xKxM^1/2-0,0034xK” analiz girdisi için 10.000 metre taşıma mesafe ile 7,49 TL/m³ fiyat öngörüldüğü, istekli tarafından ise açıklamasında söz konusu analiz girdisi için kendisine verilen formülde 6.000 metre taşıma mesafesi kullanılarak 5,62 TL/m³ fiyat ile açıklama yapıldığı görülmüştür.

İdare tarafından KGM/23.015/K/T iş kalemindeki 07.006/K poz numaralı “Nervürlü Çeliğin İşbaşına Taşınması F=Kx(0,0007xM+0,01)xA” analiz girdisi için 839 km taşıma mesafesi ile 146,34 TL/ton fiyat öngörüldüğü, istekli tarafından ise açıklamasında söz konusu analiz girdisi için kendisine verilen formülde 600 km taşıma mesafesi kullanılarak 105,35 TL/ton fiyat verildiği, öte yandan anılan iş kaleminin imalatında kullanılacak 04.253 ve 04.254 poz numaralı nervürlü çelik analiz girdileri için Demirsan Yörük İnş. ve Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından verilen fiyat tekliflerinde nakliyenin teklif fiyatlara dahil olmadığının belirtildiği görülmüştür.

Ayrıca anılan istekli tarafından Muş İli Bulanık İlçesinde Atila Bilgin’e ait olduğu bulunduğu belirtilen taş ocağına ilişkin Ruhsat, İşletme İzni ve İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı ile söz konusu taş ocağının ihale konusu işte Uyum Yapı İnş. Taah. İnş. Mal. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. tarafından kullanılabileceğine ilişkin Atila Bilgin’in imzaladığı yazı ile benzer şekilde Muş İli Bulanık İlçesinde Fehim Kaya’ya ait olduğu belirtilen niteliği tarla olarak belirtilen araziye ait tapu ile söz konusu arazinin ihale konusu işte depo yeri ve ocak yeri olarak anılan istekli tarafından kullanılabileceğine ilişkin Fehim Kaya’nın imzaladığı yazının sunulduğu görülmüştür.

İlgili iş kaleminin imalatında kullanılacak malzemenin temin edileceği ariyet ocağının rezervi ve ilgili izinleri ile malzemesinin uygunluğunun sözleşmenin yürütülmesi aşamasına ilişkin olduğundan bu hususların aşırı düşük teklif açıklamasının konusu olmadığı anlaşılmıştır.

Anılan istekli tarafından KGM/2202/T ve KGM/23.015/K/T iş kalemlerinin nakliye analiz girdileri için öngörülen mesafelerin idarenin yaklaşık maliyetinde öngördüğü mesafelerden düşük olduğu, istekli tarafından teklifinde nakliye için öngördüğü mesafeleri açıklaması kapsamında tevsik etmesi gerektiği, sunulan belgelerden nakliye mesafelerinin nasıl hesaplandığının anlaşılamadığı gibi mesafelerin hesaplanma şeklini gösterir açıklayıcı bilgi ve belge de bulunmadığı nitekim istekli tarafından açıklamasına ilişkin üst yazıda nakliye mesafelerinin idare tarafından verilmediğinden mesafelerin kendileri tarafından şantiye sahası incelemeleri neticesinde belirlendiği ifadelerine yer verildiği, dolayısıyla istekli tarafından kullanılan nakliye mesafesinin varsayımlara dayalı olduğu, bilgi ve belgelere dayalı olarak tevsik edilemediği hususları bir arada değerlendirildiğinde anılan iş kalemlerinde kullanılan nakliye analiz girdilerine ilişkin açıklamaların mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Anılan istekli tarafından üçüncü kişilerden alınan 8 adet fiyat tekliflerinin dayanağı tespit tutanaklarının fiyat teklif ekinde idareye verilmesinin zorunlu olmadığından sadece fiyat tekliflerinin sunulmasının yeterli olduğu, tutanakların gerek görülmesi halinde ilgili meslek mensuplarından istenebileceği, idare tarafından takdir yetkisi kullanılarak ilgili tutanakların istenilmediğinden ve meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlandığından sadece fiyat teklifleri üzerinden değerlendirme yapılmasının yeterli olduğu anlaşılmıştır.

İhale dokümanında KGM/17.081/K-1/A/T iş kaleminin birim fiyat tarifi ile birim fiyata dahil olan/olmayan masraflarının bulunduğu, isteklilerin tekliflerini idarenin belirlediği birim fiyata dahil olan/olmayan masrafları dikkate alarak oluşturabileceği, aşırı düşük teklif açıklamalarının da açıklama istenilen iş kalemlerinin temel girdilerine kadar ayrıştırılan ve açıklama istenilmeyen girdilerin de belirlenerek iş kaleminin girdi cinsleri ve miktarlarının yer aldığı analiz formatları üzerinden sunulmasının yeterli olduğu anlaşılmıştır.

Birim fiyat tariflerinin genel hükümler kısmında ocak, konkasör ve plenti kurulacak yerlerin temininin yüklenicinin sorumluluğunda olduğunun belirtildiği, KGM/6100/P.ALTTEMEL ve KGM/6100/TEMEL iş kalemlerinin teklif fiyata dahil masrafları arasında da taşın ocaktan konkasöre nakli ve malzemenin konkasörden plente naklinin yer aldığı, dolayısıyla söz konusu tesislerin birbirine yakın yerlere kurulması imkanının bulunduğu dikkate alındığında idarece bu hususa ilişkin bir maliyet öngörülmeyebileceği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklaması uygun olmayan Uyum Yapı İnş. Taah. İnş. Mal. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.