iş kalemleri kapsamında yer alan “Depoya gidecek kazı nakli” için 1500 m mesafe öngörüldüğü, bahse konu mesafenin ne şekilde hesaplandığına dair bir hesaplama ya da açıklama yapılmadığı, ancak mesafelerin idarenin yaklaşık maliyette esas aldığı mesafelerle (1500) uyumlu olduğu, nakliye hesaplamalarında idarece gönderilen analiz formatlarında belirtilen formüllerin kullanıldığı, nakliye formüllerinde K katsayısı için 245 TL’nin esas alındığı tespit edilmiş olup, isteklinin iddia konusu girdilerin hesaplanmasında esas aldığı mesafeler idarenin yaklaşık maliyette esas aldığı mesafelerden daha düşük olmadığından, anılan girdilere dair açıklamasının uygun kabul edilmesi, başvuru sahibinin aksine yönelik iddiasının ise yerinde bulunmaması gerektiği

Açılım İnşaat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/434444 İhale Kayıt Numaralı “(Bursa – Karacabey) Ayrım – Orhaneli – Harmancık Yolu Km: 26+572 – 83+563 Arası Toprak, Sanat Yapıları, Üstyapı (Bsk) Ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 11.10.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Bursa – Karacabey) Ayrım – Orhaneli – Harmancık Yolu Km: 26+572 – 83+563 Arası Toprak, Sanat Yapıları, Üstyapı (Bsk) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşi” ihalesine ilişkin olarak Açılım İnşaat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi’nin 24.11.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 29.11.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 11.12.2017 tarih ve 68084 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.12.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/3173 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarında yer alan Tİ-KAZI “Her cins ve klastaki zeminde yarma kazısı yapılması ve kullanılması ve nakli” ile BK-KAZI “Asfalt kazıma makinesi ile her cinsi bitümlü karışım kaplamalarının kazılması ve nakli” iş kalemlerinin analizlerinde yer alan “Depoya gidecek kazının taşınması” girdilerine ait tutarın hesaplanmasına esas nakliye mesafelerine ilişkin açıklamaların ihale dokümanında yer alan depolama sahaları mesafelerine göre yapılmadığı, bu nedenle anılan istekliler tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi gerektiğiiddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu yapım işinin “(Bursa – Karacabey) Ayrım – Orhaneli – Harmancık Yolu Km: 26+572 – 83+563 Arası Toprak, Sanat Yapıları, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşi” şeklinde miktarı ve türünün ise “Yaklaşık 57 Km.lik yolun Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler Yapım İşi” olarak belirtildiği, ayrıca Şartname ekinde yapım işi kapsamındaki iş kalemlerine aşağıdaki biçimde yer verildiği,

Anılan Şartname’nin 19’uncu maddesinde teklif ve sözleşme türünün birim fiyat teklif ve sözleşme olarak belirlendiği, anılan Şartname’nin 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesinin bulunduğu, söz konusu Şartname’nin 46’ncı maddesinde sınır değer katsayısının (N) 1,00 olarak belirlendiği,

Sözleşme Tasarısı’nın 9’uncu maddesinde işe sözleşmenin imzalanmasını takip eden 10 gün içerisinde yer teslimi yapılarak başlanacağı ve işin işyeri teslim tarihinden itibaren 450 gün içerisinde tamamlanacağının düzenlendiği görülmüştür.

Yapılan incelemede, 11.10.2017 tarihinde yapılan ihaleye (51) isteklinin katıldığı, 27 isteklinin yeterlik kriterini sağlamadıkları gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihale komisyonunca ihalenin ilk oturumunda teklif mektubu ile geçici teminatının uygun olduğu tespit edilen isteklilerin teklif tutarları üzerinden aşırı düşük teklif sınır değerinin 157.643.167,57 TL olarak hesaplandığı, anılan sınır değerin altında teklif veren 18 isteklinin sorgulamaya tabi tutulduğu, bu isteklilerden 12’sinin açıklamalarını süresi içerisinde idareye sundukları, idarece yapılan değerlendirme neticesinde 5 isteklinin (Feza Taahhüt Anonim Şirketi – Deha Altyapı Anonim Şirketi İş Ortaklığı, Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. – Haselsan İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı, Nil Yapı Malzemeleri ve İnşaat Ticaret Anonim Şirketi – Dinç Grup İnşaat Petrol Nakliyat Madencilik Turizm Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı, Demgün İnşaat Harfiyat Madencilik Tarım Nakliye Petrol Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ve Özce İnşaat Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti.) açıklamalarının uygun bulunmayarak tekliflerinin reddedildiği, 7 isteklinin (YG Yol Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Orak Altyapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı, Heltaş İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. – Öztaşoğlu Hafriyat Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Açılım İnşaat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi, İntekar Yapı Turizm Elektrik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Makimsan Asfalt Taahhüt İnşaat San. ve Tic. A.Ş. – Yazıcıoğlu Nakliyat İnşaat Anonim Şirketi – Tanmak Yol Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı, Özyapıcılar İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti., Fernas İnşaat Anonim Şirketi – Özaltın İnşaat Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi İş Ortaklığı) açıklamalarının uygun bulunarak ihalenin YG Yol Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Orak Altyapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı uhdesinde bırakıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,            

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,           

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü bulunmaktadır.

Kanun’un anılan maddesinden, ihale komisyonunca, yapılan değerlendirme neticesinde, ihalede verilen diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklilerin tespit edileceği ve tespit edilen bu tekliflerin reddedilmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlere ilişkin olarak sorgulamaya tabi tutulacağı, sorgulama sonrasında açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlenmesi, ihalenin anılan maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesi, ayrıca yaklaşık maliyeti eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin açıklama istenilmeksizin reddedilmesi konularında Kurumca hazırlanacak ikincil mevzuatın esas alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

Öte yandan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 22.md.)İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

…

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

…

45.1.4.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 23.md.) İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

…

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

…

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

…” açıklaması bulunmaktadır.

İdarenin sorgulama yazısı ekinde açıklama istenilen 10 paçal iş kalemine ait analiz formatlarının ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesinin bulunduğu görülmüş olup, sınır değerin altında teklif vermiş olan isteklilerden aşağıda yer verilen iş kalemlerine ilişkin açıklamalarının istenildiği anlaşılmıştır.

İdarece gönderilen Sıralı İş Kalemleri Listesi’ne bakıldığında, idarece sorgulamaya tabi tutulan 10 iş kaleminin yaklaşık maliyet tutarının %80’ini oluşturan iş kalemleri olduğu, dolayısıyla açıklama istenilen iş kalemlerinin mevzuata uygun bir şekilde belirlendiği tespit edilmiştir.

İdarenin sorgulama yazısından BK-KAZI ve Tİ-KAZI iş kalemleri kapsamında yer alan sırasıyla 07.005/K-1-BK KAZI ve 07.005/K-1-Tİ KAZI poz numaralı depoya kazı nakli girdileri için açıklama istenildiği anlaşılmıştır.

a) YG Yol Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Orak Altyapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

İstekli tarafından BK-KAZI ve Tİ-KAZI iş kalemleri kapsamında yer alan “Depoya gidecek kazı nakli” için 1500 m mesafe öngörüldüğü, bahse konu mesafenin ne şekilde hesaplandığına dair bir hesaplama ya da açıklama yapılmadığı, ancak mesafelerin idarenin yaklaşık maliyette esas aldığı mesafelerle (1500 m) uyumlu olduğu, nakliye hesaplamalarında idarece gönderilen analiz formatlarında belirtilen formüllerin kullanıldığı, nakliye formüllerinde K katsayısı için 245 TL’nin esas alındığı tespit edilmiş olup, isteklinin iddia konusu girdilerin hesaplanmasında esas aldığı mesafeleridarenin yaklaşık maliyette esas aldığı mesafelerden daha düşük olmadığından, anılan girdilere dair açıklamasının uygun kabul edilmesi, başvuru sahibinin aksine yönelik iddiasının ise yerinde bulunmaması gerektiği düşünülmektedir.

b) Heltaş İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. – Öztaşoğlu Hafriyat Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

BK-KAZI ve Tİ-KAZI iş kalemleri kapsamında yer alan “Depoya gidecek kazı nakli” için 1500 m mesafe öngörüldüğü, bahse konu mesafenin ne şekilde hesaplandığına dair bir hesaplama ya da açıklama yapılmadığı, ancak mesafelerin idarenin yaklaşık maliyette esas aldığı mesafelerle (1500) uyumlu olduğu, nakliye hesaplamalarında idarece gönderilen analiz formatlarında belirtilen formüllerin kullanıldığı, nakliye formüllerinde K katsayısı için 245 TL’nin esas alındığı tespit edilmiş olup, isteklinin iddia konusu girdilerin hesaplanmasında esas aldığı mesafeler idarenin yaklaşık maliyette esas aldığı mesafelerden daha düşük olmadığından, anılan girdilere dair açıklamasının uygun kabul edilmesi, başvuru sahibinin aksine yönelik iddiasının ise yerinde bulunmaması gerektiği düşünülmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.