İş Makineleri ve Binek Araçlarının Kiralaması ihalelerinde sözleşme damga vergisi kesilmesi gerektiği hk

Kamu İdaresi Türü	Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı	2018
Dairesi	7
Karar No	394
İlam No	133
Tutanak Tarihi	18.6.2020
Kararın Konusu	Vergi Resmi Harç ve Diğer Gelirlerle İlgili Kararlar

 

 

…. İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. yüklenimindeki “… Belediyesi Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere İş Makineleri ve Binek Araçlarının Kiralanması Hizmet Alımı İşi”nde sözleşme damga vergisinin hatalı hesaplanması suretiyle kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin yapılan incelemede;

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun l’inci maddesinde, bu Kanun’a ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Kanun’un aynı maddesinde ‘kâğıtlar’ teriminin yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği; Kanun’un 3’üncü maddesinde de, resmi daireler ile kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisinin kişilerce ödeneceği hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanun’un “Resmi daire” başlıklı 8’inci maddesinde;

“Bu Kanunda yazılı resmi dairelerden maksat, genel ve katma bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir. Bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmeler resmi daire sayılmaz.”,

Kanun’un “Resmi dairelerin mecburiyeti” başlıklı 26’ncı maddesinde;

“Resmi dairelerin ilgili memurları kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga Vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecburdurlar” denilmektedir.

Kanun’a ekli (1) sayılı tablonun “I. Akitlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümün A.l maddesinde, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin binde 9,48 oranında damga vergisine tabi olduğu; yine aynı tablonun 2’nci maddesinde ise İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları üzerinden binde 5,69 oranında damga vergisi alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarı alınan mevzuat hükümleri doğrultusunda; ihalelerde sözleşme bedeli üzerinden kesilecek sözleşme damga vergisi binde 9,48, ihale kararı için damga vergisi ise binde 5,69 oranındadır. Dolayısıyla sözleşme bedeli … TL olan “… Belediyesi Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere İş Makineleri ve Binek Araçlarının Kiralanması Hizmet Alımı İşi” için yükleniciden … sözleşme damga vergisi ve …tl ihale kararı için damga vergisi kesilmesi gerekmektedir.

Adı geçen iş için İdare Yükleniciye 30.12.2016 tarihinde sözleşmeye davet yazısı yazmış, bu yazıda İdare Yükleniciden Damga Vergisi için … TL, Karar Pulu için de …. TL yatırmasını talep etmiştir. Ancak yüklenicinin ihale kararı için belirtilen tutarda damga vergisi yatırmış olmasına karşılık, sözleşme damga vergisi için ödemesi gereken tutar olan …. TL yerine … TL yatırdığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda yükleniciden sözleşme damga vergisi için … TL eksik damga vergisi tahsil edilmek suretiyle kamu zararına sebebiyet verilmiştir.

Sorumlular savunmalarında; belirtilen işin 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun I.A.2 maddesi gereği “Kira mukaveleleri” kapsamında olduğunu ve buna göre binde 1,89 oranında sözleşme damga vergisine tabi tutulması gerektiğini, Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın bu yönde özelgelerinin de olduğunu belirtmişlerdir. Ancak 15.07.2016 tarih ve 6728 sayılı Kanun’un 28’inci maddesi ile 488 sayılı Kanun’un (1) sayılı tablosunun I.A.9 maddesine “Resmi dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin yaptıkları ihalelerde ihaleyi yapan idare ile düzenlenen sözleşmelerin binde 9,48 oranında damga vergisine tabi tutulacağı” hükmü eklenmiştir. Bu düzenlemeyle birlikte resmi dairelerin ihale düzenlemek suretiyle yaptıkları her türlü mal ve hizmet alımları için düzenlenen sözleşmelerin binde 9,48 oranında damga vergisine tabi tutulacağı konusunda şüpheye yer kalmamıştır.

Diğer taraftan; her ne kadar bahse konu iş savunmalarda araç kiralaması olarak değerlendirilmiş ise de, konu edilen ihale salt araç-makine kiralaması ihalesi ve sözleşmesi olmayıp, hem şoförlü hem de şoförsüz araç kiralama hizmetidir. İhale dokümanı incelendiğinde 28 farklı tür ve tipte araç kiralama hizmeti alınmış olup bunlardan; binek oto, ticari araç, kamyonet, minibüs, kapalı kasa kamyon, damperli kamyon, bekoloder, silindir gibi araçlar şoförsüz olarak kiralanmış iken ekskavatör, lastik tekerlekli yükleyici, hafriyat taşıma aracı, paletli ekskavatör, araç ve iş makinesi taşıyıcı, vinç, sepetli araç, kombine araç gibi araçlar ise şoförlü ve yakıt dahil olarak kiralanmış olup tüm işçi ve yakıt maliyetleri de yükleniciye bırakılmıştır. Yine tüm araçların her türlü muayeneleri, periyodik bakımları, bakım-onarım, tamir masrafları, trafik sigortası ücretleri ile her türlü vergi, resim ve harçları yükleniciye bırakılmıştır. Bu nedenle söz konusu iş, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde düzenlenen hizmet alım ihalesi kapsamındadır.

Savunmaya dayanak olarak gösterilen özelgeler yukarıda belirtilen 15.07.2016 tarih ve 6728 sayılı Kanun’un 28’inci maddesi ile 488 sayılı Kanun’un (1) sayılı cetvelinde yapılan düzenlemeden önce bu konudaki ihtilaf ve tereddütleri gidermek amacıyla düzenlendiği anlaşılmış olup, 6728 sayılı Kanun’un 28’inci maddesi ile bu konuda tereddüte mahal vermeyecek şekilde düzenleme yapıldığı görülmüştür. Dolayısıyla düzenlenen ihale kapsamında hizmet alımı olarak yapılan bahis konusu iş için yüklenici ile yapılan sözleşmenin, 488 sayılı Kanun’un (1) sayılı tablosunun I.A.9 maddesine göre binde 9,48 oranında damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bu itibarla; …İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. yüklenimindeki “… Belediyesi Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere İş Makineleri ve Binek Araçlarının Kiralanması Hizmet Alımı İşi”nde sözleşme damga vergisinin hatalı hesaplanması suretiyle sebep olunan ve hesabı aşağıda gösterilen … TL kamu zararının;

Harcama Yetkilisi .. ve Gerçekleştirme Görevlisi …’e

müştereken ve mütelsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile ödettirilmesine, anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla karar verildi.

Azınlık Görüşü:

(Üye …. ve Üye …’nın karşı görüşü: Genel Bütçe vergi gelirleri arasında yer alan damga vergisinin ödenmemesi veya noksan ödenmiş olmasının, belediye açısından kamu zararı niteliği bulunmamaktadır. Somut olaya ilişkin mükellefiyetin zamanında yerine getirilmemesinin müeyyideleri gerek 488 sayılı Damga Vergisi, gerekse de 213 sayılı Vergi Usul Kanununda hükme bağlanmış olup, damga vergisinin ödenmemesi veya noksan ödenmesi durumunda vergi, ceza ve fer’ilerine ilişkin uygulama merci belediye değil, ilgili vergi dairesidir. Ayrıca vergi, ceza ve fer’ilerinin uygulanması açısından 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda özel usuller getirilmektedir. Dolayısıyla 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 26’ncı maddesinde belirtilen vergi kesenlerin sorumluluğuna da vergi dairesince başvurulacağı tabiidir. Bu itibarla konunun Gelir İdaresi Başkanlığı’na yazılmasına karar verilmesi uygun olur.)