|
Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan 2020/403529 ihale kayıt numaralı “Eskişehir – Sarıcakaya – Nallıhan İl Yolu Km: 2+500 – 41+855 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak, Özber Loj. İnş. Tic. Ltd. Şti. – Örensan İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Udk Müh. Müş. İnş. Nak. Tem. İth. İhr. San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 31.03.2021 tarihli ve 2021/UY.II-698 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Özber Akar. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – UDK Mühendislik Müş. İnş. Ak. Tem. İth. İhr. San. Tic. A.Ş. – Örensan Elek. İnş. Malz. Paz. Gıda Nak. Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 18. İdare Mahkemesinin 18.08.2021 tarih ve E:2021/901, K:2021/1328 sayılı kararı ile “davanın reddine” karar verilmesi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda Danıştay Onüçüncü Dairesinin 04.11.2021 tarihli ve E:2021/4386, K:2021/3656 sayılı kararında “… Davacıların birinci iddiası yönünden;
Davacılar tarafından, dozer cinsi iş makinesine ait sundukları ruhsatta ilgili makinenin beygir gücünün yazılmadığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı, ancak anılan iş makinesine ilişkin noter onaylı ruhsat örneği, demirbaş defteri, demirbaş defterine kayıtlı olduğuna dair meslek mensubunca düzenlenmiş özel amaçlı rapor, kendi malı istenen makine parkı listesi ve ilgili makinenin teknik özelliklerini gösteren kataloğun sunulduğu, buna göre, iş makinesinin beygir gücüne ilişkin bilgilerin tevsikinin söz konusu belgelerden yapılabileceği iddia edilmiştir.
Kurulca yapılan inceleme sonucunda, “İdarece kendi malı olması istenen 1 adet dozer (en az 190 HP gücünde) cinsi iş makinesinin tevsiki için anılan iş ortaklığının özel ortağı Örensan İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu yeterlik bilgileri tablosunun “Makine, teçhizat ve diğer ekipmanın kendi malı olduğunu gösteren belgeler” başlıklı satırında T.C. Diyarbakır 3. Noterliği tarafından düzenlenen 14/09/2020 tarihli ve 24325 yevmiye numaralı ruhsatın ve söz konusu yeterlik bilgileri tablosunun “Diğer belgeler” başlıklı satırında ise anılan iş makinesine ilişkin ilgili meslek mensubu tarafından onaylanan makinenin demirbaş kayıt defterine kayıtlı olduğuna dair raporun ve söz konusu iş makinesinin de yer aldığı meslek mensubunca imzalanıp kaşelenmiş kendi malı istenen makine parkı listesinin beyan edildiği, bahse konu belgelerin 17/12/2020 tarihinde idareye sunulduğu, idareye sunulan belgeler arasında Caterpillar marka D6T model paletli dozer iş makinesine ait kataloğun da yer aldığı, ancak söz konusu belgenin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediği” hususlarının tespit edildiğinden bahisle idarece ihale konusu edilen iş kapsamında 1 adet en az 190 HP motor gücünde dozer cinsi makine için kendi malı olma şartının getirildiği, davacı iş ortaklığı tarafından ilgili makineye ilişkin beyan edilen ruhsatta bahse konu makinenin motor gücü bilgisinin bulunmadığı, söz konusu makineye ilişkin kataloğun ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediği anlaşıldığından davacıların birinci iddiası yerinde bulunmamış, Mahkemece de aynı gerekçelerle davacıların söz konusu iddiası yerinde görülmediğinden dava konusu işlemde bu iddia yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca aday veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edileceği açıktır. Bu kapsamda davacılar tarafından, idarece kendi malı olması istenen 1 adet dozer (en az 190 HP gücünde) cinsi iş makinesinin tevsiki için anılan iş makinesine ilişkin noter onaylı ruhsat örneğinin, anılan iş makinesine ilişkin ilgili meslek mensubu tarafından onaylanan makinenin demirbaş defterine kayıtlı olduğuna dair meslek mensubunca düzenlenmiş özel amaçlı raporun, söz konusu iş makinesinin de yer aldığı meslek mensubunca imzalanıp kaşelenmiş kendi malı istenen makine parkı listesinin ve ilgili makinenin teknik özelliklerini gösteren kataloğun sunulduğu sabittir. Davalı idarece davacı iş ortaklığı tarafından ilgili makineye ilişkin beyan edilen ruhsatta bahse konu makinenin motor gücü bilgisinin bulunmadığı, söz konusu makineye ilişkin kataloğun ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediğinin anlaşıldığından bahisle itirazen şikâyet başvurusu reddedilmiş ise de, sunulduğu dava konusu Kurul kararı ile de sabit olan diğer belgeler yönünden bir değerlendirme yapılmadığından, Kurul tarafından eksik incelemeye dayalı olarak verilen kararın işbu iddiaya ilişkin kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Davacıların ikinci iddiası yönünden;
Davacılar tarafından, ihale konusu iş kapsamında isteklilerce kendi malı olarak sunulması istenen mekanik stabilizasyon plenti ve primer-sekönder konkasör grubu makinelerin tevsiki için sundukları belgelerin tüm sayfalarında “aslı gibidir” şerhinin ve söz konusu makineler için sundukları kapasite raporunda ilgili sicil memuru yerine anılan belgeyi imzalayan şahsın ad, soyad ve pozisyon bilgilerinin bulunmadığı gerekçeleriyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı, ancak söz konusu makinenin tevsiki için sundukları belgelerin ilk sayfalarında noter tarafından “aslı gibidir” şerhinin düşüldüğü, diğer sayfaların ise aynı yevmiye numarası ve tarih verilerek noter tarafından imzalanıp kaşelendiği, bu hâliyle belgelerin uygun kabul edilmesi gerektiği, diğer taraftan, açıklamaları kapsamında sundukları kapasite raporunda tespit edilen eksikliklerin tekliflerinin esasını etkileyecek nitelikte olmadığı, bu sebeple anılan raporu düzenleyen kurumdan eksik bilgilerin talep edilebileceği iddia edilmiştir.
Kurulca yapılan inceleme sonucunda, “İdarece kendi malı olma şartı aranan 1 adet mekanik stabilizasyon plenti (en az 400 ton/saat kapasiteli) cinsi iş makinesinin tevsiki için anılan iş ortaklığının ortağı Örensan İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu yeterlik bilgileri tablosunun “Makine, teçhizat ve diğer ekipmanın kendi malı olduğunu gösteren belgeler” başlıklı satırında mekanik stabilizasyon plentine ilişkin T.C. Diyarbakır 3. Noterliği tarafından onaylanan 14.09.2020 tarihli ve 24324 yevmiye numaralı belgelerin beyan edildiği, 17.12.2020 tarihinde anılan İş Ortaklığınca idareye sunulan belgeler incelendiğinde; mekanik stabilizasyon plentine ilişkin bahse konu tarihli ve yevmiye numaralı e-faturanın ve teknik raporun sunulduğu, e-fatura üzerinde Diyarbakır 3. Noterliği tarafından 14.09.2020 tarihi ve 24324 yevmiye numarası ile “İş bu suret aslına uygundur ” şerhinin bulunduğu, anılan makineye ilişkin sunulan teknik raporda aynı tarih ve yevmiye numarası ile 1 adet kaşenin yer aldığı, ancak sunulan belge üzerinde ilgili belgenin aslına uygunluğuna ilişkin herhangi bir şerhin bulunmadığı,
Anılan İş Ortaklığı tarafından idarece kendi malı olma şartı aranan 1 takım primer-sekönder konkasör grubu (en az 110 ton/saat kapasiteli) tevsiki için iş ortaklığının ortağı Örensan İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu yeterlik bilgileri tablosunun “Makine, teçhizat ve diğer ekipmanın kendi malı olduğunu gösteren belgeler” başlıklı satırında Diyarbakır 3. Noterliği tarafından onaylanan 14.09.2020 tarihli ve 24323 yevmiye numaralı belgelerin ve Siirt Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş 2020/5 numaralı kapasite raporunun beyan edildiği, 17.12.2020 tarihinde anılan İş Ortaklığınca idareye sunulan belgeler incelendiğinde; primer-sekönder konkasör grubu iş makinesine ilişkin bahse konu tarihli ve yevmiye numaralı faturalar ile ilgili makinenin teknik kapasitesine ilişkin Gelen Mak. San. Taah. Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş belgenin ve anılan makineye ait Siirt Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş 27.03.2020 tarihli ve 2020/5 numaralı kapasite raporunun sunulduğu, e-faturanın Diyarbakır 3. Noterliği tarafından 14.09.2020 tarihinde 24323 yevmiye numarası ile “İş bu suret aslına uygundur ” şerhi düşülerek onayladığı, diğer iki fatura ve bahse konu makinenin teknik özelliklerine ilişkin sunulan belge üzerinde ise aynı tarih ve yevmiye numarası ile 1 adet kaşe ve imzanın yer aldığı ancak söz konusu belgeler üzerinde ilgili belgelerin aslına uygunluğuna ilişkin herhangi bir şerhin bulunmadığı;
Bahse konu isteklice sunulan Siirt Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş 27.03.2020 tarihli ve 2020/5 numaralı kapasite raporu incelendiğinde, söz konusu raporu düzenleyerek ilk sayfasını raportör sıfatıyla imzalayan ilgili oda memuruna ait imza ile anılan şahsa ait “aslı gibidir” şerhi içeren kaşesi ile bahse konu raporun her sayfasında yer alan onaylama işleminde yer alan imzaların uyuşmadığı, bahse konu kaşenin yanında “Y.” ifadesine yer verildiği tespit edilmiştir.
Yapılan tespitler çerçevesinde; bahse konu istekli tarafından sunulan kapasite raporunun yetkili şahıslar yerine başka bir şahıs tarafından onaylandığının anlaşıldığı, anılan belgeyi onaylayan şahsın yetkili olup olmadığının tespiti için ilgili belgeyi düzenleyen Siirt Ticaret ve Sanayi Odası ile yazışma yapılması gerektiği anlaşmakla birlikte, rapor kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucunda başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmadığından; usul ekonomisi gereği yazışma yapılmasına gerek olmadığı” yönünde karar verilmiştir. Kurul tarafından yapılan değerlendirmede, idareye sunulan belgelerin noterce onaylanmış örnekler olması hâlinde, söz konusu belgelerde, aslına uygun olduğunu belirten bir şerh bulunmasının zorunlu olduğunun belirtildiği, bu kapsamda anılan iş ortaklığı tarafından sunulan mekanik stabilizasyon plentine ilişkin teknik raporun Diyarbakır 3. Noterliği tarafından 14.09.2020 tarihinde 24324 yevmiye numarası ile imzalanıp mühürlendiğinin anlaşıldığı, ancak anılan belgenin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşımadığı, isteklinin kendi malı olma şartının tevsiki için idareye sunduğu her bir belgenin birbirinden ayrı değerlendirilerek söz konusu belgelerin her birinin, belgelerin sunuluş şekline uygun olması gerektiği, bu kapsamda aynı tarih ve yevmiye numarası ile anılan noterce onaylanan ilgili makineye ait faturada belgenin aslına uygunluğuna ilişkin şerhin bulunmasının, söz konusu fatura ile bütünlük ilişkisi olmayan diğer belgelerin, “aslı gibidir” şerhi taşımadan mevzuat hükümleri gereği aranan belgelerin sunuluş şekline uygun olduğu sonucunu doğurmayacağından davacıların ikinci iddiası yerinde bulunmamıştır.
Davacıların kendi malı olarak sunulması istenen mekanik stabilizasyon plenti ve primer-sekönder konkasör grubu makinelerin tevsiki için sundukları dosya içeriğindeki belge örneklerinin incelenmesi neticesinde, mekanik stabilizasyon plentine ilişkin olarak Diyarbakır 3. Noterliğince 14.09.2020 tarih ve 34324 yevmiye sayısı ile onaylı 1 adet fatura ile 3 sayfalık teknik raporun sunulduğu, Noterlik bilgilerini (unvan, adres, telefon) içeren kaşe ile “İş bu suret aslına uygundur.” şerhini ve “Diyarbakır 3. Noteri … Yerine … Başkatip …” ifadesini içeren kaşenin sadece sıralamada ilk sayfa olan fatura üzerinde yer aldığı, aynı tarih ve aynı yevmiye numarası ile mühür ve imzanın ise tüm sayfalarda yer aldığı; primer-sekonder konkasör grubu makineye ilişkin olarak Diyarbakır 3. Noterliğince 14.09.2020 tarih ve 34323 yevmiye sayısı ile onaylı 1 adet finansal kiralama mülkiyet devri faturası, 1 adet proforma fatura, 3 sayfalık teknik rapor ile 1 adet kapalı sisteme çevrildiğine dair faturanın sunulduğu, Noterlik bilgilerini (unvan, adres, telefon) içeren kaşe ile “İş bu suret aslına uygundur.” şerhini ve “Diyarbakır 3. Noteri … Yerine … Başkatip …” ifadesini içeren kaşenin sadece sıralamada ilk sayfa olan finansal kiralama mülkiyet devri faturası üzerinde yer aldığı, aynı tarih ve aynı yevmiye numarası ile mühür ve imzanın ise tüm sayfalarda yer aldığı görülmüştür.
Bu kapsamda, kendi malı olarak sunulması istenen mekanik stabilizasyon plenti ve primer-sekönder konkasör grubu makinelerin tevsiki için davacılar tarafından sunulan her bir makine için ayrı ayrı olmak üzere aynı tarih ve aynı yevmiye numaralı Noter onaylı belgelerin sadece ilk sayfalarında “aslı gibidir” şerhinin bulunmasının söz konusu onayın aynı tarih ve aynı yevmiye numaralı ekli diğer sayfaların da aslına uygun şekilde onaylanmış olduğu anlamına gelip gelmediği, bu şekilde tasdikli suretlerin dayanağının olup olmadığı, uygulamada ihale dosyaları kapsamında idarelere sunulacak belgelerin Noterler tarafından onaylanmasına ilişkin olarak özel bir düzenleme veya uygulama/uygulama birliği olup olmadığı konusunda Türkiye Noterler Birliği ile yazışma yapılarak mezkur belgelerin geçerliğinin tespit edilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer taraftan, söz konusu makineler için sunulan kapasite raporunda ilgili sicil memuru yerine anılan belgeyi imzalayan şahsın ad, soyad ve pozisyon bilgilerinin bulunmadığı yönündeki tespite ilişkin olarak, Kurulca anılan belgeyi onaylayan şahsın yetkili olup olmadığının tespiti için ilgili belgeyi düzenleyen Siirt Ticaret ve Sanayi Odası ile yazışma yapılması gerektiğinden ve Kurulca, bu iki hususta eksik inceleme sonucunda karar verildiği anlaşıldığından, kararın işbu iddiaya ilişkin kısmında da hukuka uygunluk görülmemiştir.
Davacıların üçüncü (itirazen şikâyet dilekçesindeki altıncı) iddiası yönünden;
Davacılar tarafından, aşırı düşük teklif açıklamalarında “ekskavatör ve dragline cinsi makinalar 210 HP (2½ yd³)” girdisi için amortisman hesabı yapıldığı, ancak idarece internetten yapılan incelemede Sumitomo model SH300-5 tipi makinenin gücünün 206 HP olduğunun anlaşıldığından bahisle anılan makinelere ilişkin açıklamanın uygun bulunmadığı, ancak aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, amortisman hesabı yapılan Sumitomo model SH300-5 tipi ekskavatör ve dragline tipi makinenin kendilerine ait olduğunu gösteren ruhsat, demirbaş defteri ve meslek mensubu tarafından düzenlenmiş özel amaçlı raporların sunulduğu, sunulan noter onaylı ruhsat ve meslek mensubu onaylı özel amaçlı raporda aracın 210 HP olduğunun resmî olarak ifade edildiği, idarece ilgili makineye ilişkin internette bulunan tablonun yan tarafında “+/- değer” ibaresinin bulunduğu, makinenin model yılına göre farklılıklar olabileceği, makineye ait sunulan ruhsatta ilgili makinenin 2010 model ve 210 HP olarak net bir şekilde düzenlendiği, ayrıca 2010 model ve 210 HP motor gücüne sahip Sumitomo model 811300-5 tipi ekskavatör ve dragline tipi makine için anılan markanın Türkiye distribütörlüğünden alınan teknik belgede de makinenin 210 HP motor gücüne sahip olduğunun ifade edildiği, bu nedenle, anılan makineye ait amortisman hesabının uygun kabul edilmesi gerektiği iddia edilmiştir.
Kurulca yapılan inceleme sonucunda, “Anılan iş ortaklığı tarafından S6, T1, T6 ve U1 iş kalemlerinde yer alan “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (2½ yd³)” girdisi için amortismana dayalı açıklama yapıldığı, kendi malı olma şartı aranan makineleri tevsik etmek üzere sunduğu belgeler incelendiğinde; ihale konusu işte kullanılacak olan ekskavatör cinsi makineye ait ruhsatta ve ilgili meslek mensubu tarafından imzalanıp kaşelenmiş kendi malı istenen makine parkı listesinde söz konusu makinenin motor gücünün 270 BG olarak ifade edildiği, … Yapılan tespitler çerçevesinde; istekli tarafından idareye sunulan ekskavatör tipi makineye ait ruhsatta motor gücünün 270 BG olarak belirtildiği, anılan açıklamaya konu analizde yer alan “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (2½ yd³)” girdisinin amortismana dayalı olarak açıklandığı, kendi malı olan ekskavatör tipi makineye ait ruhsatta motor gücünün 270 BG olduğu ve bu haliyle amortismana konu edilen makine ile analiz girdisindeki makinenin beygir gücü bakımından teknik yönden uygun olmadığı anlaşıldığından” davacıların bu iddiası yerinde bulunmamış, Mahkemece de aynı gerekçelerle dava konusu işlemde bu iddia yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Dosya içeriği belgelerden, İdari Şartname’nin 7.5.5. maddesi uyarınca, isteklilerin kendi malı olması aranan 1 adet ekskavatörün en az 210 HP gücünde olması gerekirken, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında isteklilerce açıklanması gereken S6, T1, T6 ve U1 numaralı iş kalemlerine ait analiz girdileri arasında yer alan ekskavatörün ise 210 HP gücünde olması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu kapsamda davacılar tarafından, kendi malı olma şartını karşılamak üzere 270 BG gücündeki SUMITOMO SH370 LHD-6 34-00-17-762 plakalı ekskavatöre ilişkin belgelerin, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ise 210 HP gücündeki SUMITOMO SH300-5 34-00-11-0263 plakalı ekskavatöre ilişkin ruhsat ve SMMM raporunun sunulduğu, ancak Kurul tarafından aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin inceleme yapılırken İdari Şartname’nin 7.5.5. maddesinde düzenlenen kendi malı olma şartına yönelik sunulan belgelerin dikkate alındığı anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, Kurulca, aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin inceleme yapılırken davacıların aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu 210 HP gücündeki ekskavatöre ilişkin belgeler esas alınmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, kendi malı olma şartını karşılamak üzere sunulan 270 BG gücündeki ekskavatöre ilişkin belgelerin esas alınması suretiyle eksik inceleme ve değerlendirmeye dayalı olarak verilen kararın işbu iddiaya ilişkin kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.” gerekçesiyle ilgili Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1- Kamu İhale Kurulunun 31.03.2021 tarihli ve 2021/UY.II-698 sayılı kararının1’inci, 2’nci ve 6’ncı iddialar ilgili kısmının iptaline,
2- Başvuru sahibinin 1’inci, 2’nci ve 6’ncı iddialarının esasının yeniden incelenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|