iş ortaklığında ihaleye katılmanın amaçlarından birinin de asgari iş deneyimine ilişkin şartları kolaylaştıran düzenlemelerden yararlanmak olduğu, kişinin aynı zamanda ortağı olduğu şirket ile iş ortaklığı kurarak ihaleye teklif vermesinin önünde bir engel bulunmadığı, mevzuatta çizilen sınırlar içerisinde iş ortaklığı oluşturularak sağlanan bir avantajın haksız olduğunun söylenemeyeceği, şirketin uzunca süredir faâl halde bulunması karşısında salt “asgari iş deneyim tutarı engelinin aşılması” saikiyle hareket edildiğinden bahsedilemeyeceği, anılan iş bitirme belgesinin birden fazla işlevi mevzuatta yer alan farklı düzenlemelerle kurala bağlanmışken bu belgenin aynı ihalede her iki işlevini belgelendirmek amacıyla kullanılmasının yeterlilik şartlarının iş ortaklığının her bir ortağınca ayrı ayrı karşılanması gerektiği kuralını bertaraf edeceği şeklinde yorumlanamayacağı 

Toplantı No 2023/058
Gündem No 24
Karar Tarihi 29.11.2023
Karar No 2023/MK-232
BAŞVURU SAHİBİ:
Ekoterm Mühendislik.Sis. Çöz. Mek. İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Murat ÖZEN Ekoterm Mühendislik Ortak Girişimi
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Diyanet İşleri Başkanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2017/487573 İhale Kayıt Numaralı “Diyanet İşleri Başkanlığı Yenimahalle Dini Yüksek İhtisas Eğitim Merkezi Tesisinin Tadilatının Yapımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:

Diyanet İşleri Başkanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan 2017/487573 ihale kayıt numaralı “Diyanet İşleri Başkanlığı Yenimahalle Dini Yüksek İhtisas Eğitim Merkezi Tesisi Tadilatının Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Ekoterm Mühendislik Sis. Çöz. Mek. İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Murat ÖZEN İş Ortaklığı itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 17.01.2018 tarihli ve 2018/UY.II-192  sayılı  karar ile  “Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

 

Davacı Ekoterm Müh. Sis. Çöz. Mek. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Murat ÖZEN İş Ortaklığı tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada Ankara 8. İdare Mahkemesinin 11.04.2018 tarih ve E:2018/301,  K:2018/794 sayılı kararında “…söz konusu tüzel kişilerin tek başlarına ihaleye katılmaları halinde sağlayamayacakları iş deneyim tutarının iş ortaklığı şeklinde ihaleye katılımda bulunularak karşılandığı, böylelikle şikâyete konu ihalede istenen asgari iş deneyim tutarı (teklif edilen bedelin %60’ından az olmamak üzere) engelinin aşılmaya çalışıldığı, bu nedenle aynı iş deneyim belgesinin hem mezuniyet belgesi eki olarak mezuniyetten sonra geçen onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi hem de diğer ortağın iş deneyimine ilişkin yeterliliğin tevsikinde kullanılabilmesinin istekliye haksız bir avantaj sağlayacağı, söz konusu durumun aynı iş deneyim belgesinin kullanılması ile yeterlilik değerlendirmesine ilişkin şartların iş ortaklığının her bir ortağınca ayrı ayrı karşılanması gerekliliğini de bertaraf etmesi sonucunu doğuracağı kanaatine varılmış olup, bahsi geçen mezuniyet belgesi/diplomadan elde edilen toplam benzer iş deneyim tutarı hesabında 15 yıllık sınırlamanın uygulanması durumunda, pilot ortak tarafından sağlanması gereken asgari iş deneyim belgesi tutarının karşılanmadığı (216.681,00 TL x 15 yıl = 3.250.215,00 TL) anlaşıldığından, idarece anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik yapılan itirazen şikayet başvurusunun reddine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı…” şeklinde gerekçe belirtilerek davanın reddine karar verilmiştir.

 

Akabinde anılan Mahkeme kararına ilişkin yapılan temyiz incelemesi sonucunda alınan Danıştay Onüçüncü Dairesinin 10.10.2023 tarih ve E:2018/2401, K:2023/3976 sayılı kararında “…Davacı iş ortaklığı “%95 Ekoterm Mühendislik Sistem Çözümleri Mekanik ve İnşaat Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi (pilot ortak) – %5 Murat Özen (diğer ortak)” seklinde oluşturulmuştur. Murat Özen, aynı zamanda Ekoterm Mühendislik Sistem Çözümleri Mekanik ve İnşaat Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin %100 hissesinin sahibidir.

Uyuşmazlık konusu ihalede, davacı is ortaklığı tarafından iş deneyiminin belgelendirilmesi amacıyla;

“1- Murat Özen’e ait 14/10/1994 mezuniyet tarihli makine mühendisliği diplomasının,

2- Murat Özen’in son beş yıldır kesintisiz olarak Ekoterm Mühendislik Sistem Çözümleri Mekanik ve İnşaat Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin en az %51 hissesine sahip ortağı olduğunun ifade edildiği 30/10/2017 tarihli ortaklık durum belgesinin,

3- Murat Özen adına düzenlenen 22/05/2015 tarihli ve 1.853.900,95-TL tutarında (güncelleştirilmiş tutar: 2.891.750,24-TL) yüklenici is bitirme belgesinin, sunulduğu görülmektedir.

Davacı iş ortaklığı tarafından, pilot ortağın iş deneyimi; son beş yıldır kesintisiz olarak en az %51 ortağının (Murat Özen) diplomasıyla belgelendirilmek istenmektedir. Söz konusu diplomanın 15 yılı asan kısmının is deneyimine karşılık olarak kullanılabilmesi için Murat Özen’e ait 22/05/2015 tarihli is bitirme belgesi dayanak gösterilmiştir. Bu hâliyle 23 yıl 19 gün üzerinden hesaplanacak diplomadan elde edilecek benzer is deneyimi tutarı 4.995.098,91-TL olacağından pilot ortağın karşılaması gereken 4.431.840,00-TL tutarındaki is deneyiminin bu şekilde sağlanması amaçlanmaktadır.

Diğer ortağın iş deneyimi ise Murat Özen’e ait 22/05/2015 tarihli iş bitirme belgesiyle tevsik edilmek istenilmekte olup diğer ortağın karşılaması gereken 1.107.960,00-TL tutarındaki iş deneyiminin, güncelleştirilmiş değeri 2.891.750,24-TL olan iş bitirme belgesiyle sağlanmasının amaçlandığı görülmektedir.

Uyuşmazlığın; Murat Özen’e ait 22/05/2015 tarihli iş bitirme belgesinin, hem pilot ortak şirketin ortağına ait diplomanın 15 yılı asan kısmının is deneyimi olarak kullanılabilmesini hem de diğer ortağın is deneyiminin belgelendirilmesine teminen kullanılıp kullanılamayacağı hususunda toplandığı anlaşılmaktadır.

Davaya konu Kurul kararında, “kişilerin tek baslarına ihaleye katılmaları halinde sağlayamayacakları iş deneyim tutarının iş ortaklığı seklinde ihaleye katılımda bulunarak karşılandığı, böylelikle şikâyete konu ihalede istenen asgari iş deneyim tutarı (teklif edilen bedelin %60’ından az olmamak üzere) engelinin asılmaya çalışıldığı, bu nedenle aynı iş deneyim belgesinin hem mezuniyet belgesi eki olarak mezuniyetten sonra geçen on beş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi hem de diğer ortağın iş deneyimine ilişkin yeterliliğin tevsikinde kullanılabilmesinin istekliye haksız bir avantaj sağlayacağı, söz konusu durumun aynı iş deneyim belgesinin kullanılması ile yeterlilik değerlendirmesine ilişkin şartların iş ortaklığının her bir ortağınca ayrı ayrı karşılanması gerekliliğini de bertaraf etmesi sonucunu doğuracağı” belirtilmiştir.

Kişilerce iş ortaklığı şeklinde ihaleye katılmanın amaçlarından birinin de asgari iş deneyimine ilişkin şartları kolaylaştıran düzenlemelerden yararlanmak olduğu, kişinin aynı zamanda ortağı olduğu şirket ile iş ortaklığı kurarak ihaleye teklif vermesinin önünde bir engel bulunmadığı, mevzuatta çizilen sınırlar içerisinde iş ortaklığı oluşturularak sağlanan bir avantajın haksız olduğunun söylenemeyeceği, şirketin uzunca süredir faâl halde bulunması karşısında salt “asgari iş deneyim tutarı engelinin aşılması” saikiyle hareket edildiğinden bahsedilemeyeceği, anılan iş bitirme belgesinin birden fazla işlevi mevzuatta yer alan farklı düzenlemelerle kurala bağlanmışken bu belgenin aynı ihalede her iki işlevini belgelendirmek amacıyla kullanılmasının “yeterlilik şartlarının iş ortaklığının her bir ortağınca ayrı ayrı karşılanması gerektiği kuralını bertaraf edeceği” şeklinde yorumlanamayacağı sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla, itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır…” şeklinde gerekçe belirtilerek mahkeme kararının bozulmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

 

Anılan Kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

1- Kamu İhale Kurulunun 17.01.2018 tarihli ve 2018/UY.II-192 sayılı kararının iptaline,

 

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

 

3- Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine,

 


Oybirliği ile karar verildi.