işin süresi boyunca hangi mevsimlerde hangi sebzelerin kullanılabileceğinden, hangi salatanın verilebileceğinden hareketle istekliler tarafından diyet yemeklerin salataya ilişkin maliyetlerinin hesaplanabileceği, kaldı ki idarece ihale tarihinden önce şikâyet başvurusuna cevap verildiği ve söz konusu salatanın “mevsim salata” olarak dikkate alınması gerektiğinin belirtildiği, bu itibarla aşırı düşük teklif sahiplerinin bu doğrultuda maliyet açıklaması yapabileceği, netice olarak tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasına engel bir durum bulunmadığı, söz konusu eksikliğin ihalenin iptalini gerektirecek bir nitelik taşımadığı

Toplantı No 2019/026
Gündem No 12
Karar Tarihi 15.05.2019
Karar No 2019/UH.I-589

BAŞVURU SAHİBİ:

Uslu Yem. Tem. Nak. İnş. ve Otom. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Bolu İl Sağlık Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/90134 İhale Kayıt Numaralı “Bolu İl Sağlık Müdürlüğü ve Bağlı Sağlık Tesisleri İçin 24 Aylık Malzeme Dahil Yemek Hazırlama, Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Bolu İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 02.04.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Bolu İl Sağlık Müdürlüğü ve Bağlı Sağlık Tesisleri İçin 24 Aylık Malzeme Dahil Yemek Hazırlama, Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak Uslu Yem. Tem. Nak. İnş. ve Otom. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 26.03.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 29.03.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.04.2019 tarih ve 15226 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.04.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2019/382 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

 

1) İş kapsamında çalıştırılacak personele verilecek yemeklerin maliyetinin toplam işçilik giderine dâhil edilip edilmeyeceği hususunda çelişki bulunduğu, İdari Şartname’de personelin yemek ihtiyacının karşılanmasına ilişkin yükleniciye bir bedel ödenmeyeceğinin, isteklilerin bunun için tekliflerinde bedel öngörmeyeceğinin belirtildiği, Teknik Şartname’de ise personele verilecek yemeğin bedelinin yüklenici tarafından karşılanacağının ifade edildiği, dolayısıyla bu belirsizliğin toplam işçilik maliyetinin sağlıklı bir şekilde hesaplanmasına engel olduğu,

 

2) Teknik Şartname’nin 133’üncü ve 134’üncü sayfalarında ilave öğün olarak gece kahvaltısından bahsedildiği ve buna ilişkin örnek menüye yer verildiği, normal kahvaltı örnek menüsüyle gece kahvaltısı örnek menüsünün birbirinden çok farklı olduğu, ancak birim fiyat teklif cetvelinde gece kahvaltısının ayrı bir iş kalemi olarak belirlenmediği, ayrıca aynı düzenlemelerde gece kahvaltısı öğün sayısının üç yıllık ortalama 60.000 olduğunun belirtildiği,  Teknik Şartname’nin 13’üncü maddesinde ise 24 aylık süre zarfında 60.000 öğün gece kahvaltısı verileceğinin düzenlendiği, dolayısıyla gece kahvaltısının yıllık 20.000 öğün mü, 30.000 öğün mü verileceğinin belirsiz olduğu, sonuç olarak bu hususların sağlıklı bir şekilde teklif oluşturulmasını engellediği,   

 

3) Teknik Şartname’de sözleşme süresince yeni sağlık tesislerinin eklenmesi, sağlık tesisine bağlı yeni ünitelerin eklenmesi, idarenin uygun gördüğü herhangi bir yere mutfak açılması veya herhangi bir sağlık tesisinin mutfağının taşınması durumunda idareye ek maliyet getirmeksizin hizmetin yeni adreslerde ifa edileceğinin belirtildiği, ancak yeni açılabilecek sağlık tesisleri için kurulacak mutfağın kapasitesi, büyüklüğü, yüklenici ve idare tarafından sağlanacak demirbaş, malzeme gibi unsurların niteliği ile ilgili bir düzenleme yapılmadığı, bu durumun sağlıklı bir şekilde teklif oluşturulmasına engel olduğu,     

 

4) Teknik Şartname’de normal kahvaltı, diyet kahvaltı tabağında en az bir çeşit içecek grubu gıda maddesi, en az üç çeşit yiyecek grubu gıda maddesi ve en az bir çeşit unlu mamul grubu gıda maddesinin bulunacağının düzenlendiği, bu düzenlemelerdeki “en az” ibarelerinin çeşit sayısı hususunda belirsizliğe yol açtığı, bu durumun sağlıklı şekilde teklif oluşturulmasına engel olduğu, sözleşmenin uygulanması aşamasında anlaşmazlıklara sebebiyet verebileceği,

 

5) Teknik Şartname’de normal yemeklerin yanında en az 200 gram ekmek verileceğinin düzenlendiği, bu düzenlemedeki “en az” ibaresinin ekmek miktarı hususunda belirsizliğe yol açtığı, bu durumun sağlıklı şekilde teklif oluşturulmasına engel olduğu, sözleşmenin uygulanması aşamasında anlaşmazlıklara sebebiyet verebileceği,

 

6) Teknik Şartname’nin “Normal yemeklerle ilgili özel şartlar” başlıklı 18’inci maddesinden yemeklerin yanında “salata bar” verileceğinin anlaşıldığı, ancak ne miktarda ve çeşitte ilave salata verileceğinin açık bir şekilde belirlenmediği, bu durumun sağlıklı şekilde teklif oluşturulmasına engel olduğu,

 

7) Teknik Şartname’de yer verilen “1 Haftalık Yazlık ve Kışlık Diyet Menü Örneği”nde Pazar günü öğlen salata verileceğinin belirtildiği, ancak Teknik Şartname’de birçok salata çeşidine yer verildiği, bu durumun hangi salata çeşidi üzerinden aşırı düşük teklif açıklaması yapılacağı hususunda tereddüt oluşturduğu, sağlıklı şekilde teklif oluşturulmasına engel olduğu iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

 

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. …Hizmet sunumunda çalıştırılacak işçilerin yemek ihtiyaçları yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak, hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarını karşılaması için ilgili birimlerde çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir. İstekliler tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için herhangi bir bedel öngörmeyeceklerdir…” düzenlemesine,

 

Teknik Şartname’nin “Hizmet Kapsamında Çalışacak İşçilerle İlgili Hükümler” başlıklı ikinci bölümünde “7. Hizmet sunumu için yüklenici tarafından istihdam edilen tüm işçilere, idare tarafından onaylı listelere göre çalışacak personelin çalışma saatlerinde, sağlık tesislerinin diğer çalışanlarına verilen yemek veya kahvaltılardan verilecek ve bedeli yüklenici tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

 

Dolayısıyla ihale dokümanı düzenlemelerinden iş kapsamında çalıştırılacak personelin yemek ihtiyaçlarından yüklenicinin sorumlu olduğu ve birim fiyat teklif cetvelindeki öğün sayıları belirlenirken personele verilecek yemeğin dikkate alınmadığı anlaşılmakta, isteklilerce buna ilişkin maliyetin teklife ayrıca dâhil edilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

 

Bu kapsamda personelin yemek ihtiyaçlarından yüklenicinin sorumlu tutulacağı ve birim fiyat üzerinden ihale edilen başvuruya konu işte yüklenicinin teklif ettiği birim fiyatlar üzerinden ödeme yapılacağı göz önüne alındığında, teklife dâhil edilmesi halinde buna ilişkin maliyetlerin ödemesinin gerçekleştirileceği açık olduğundan, bahse konu düzenlemelerin tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasını engelleyecek nitelikte olmadığı ve ihalenin iptal edilmesini gerektirmediği sonucuna varılmıştır.       

 

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

 

Teknik Şartname’nin “Hizmet Sunumunda Üretilecek Yemek ve Kahvaltılarla İlgili Hükümler” başlıklı beşinci bölümünde üretilecek yemek ve kahvaltı miktarlarının Bolu İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı sağlık tesislerine göre dağılımına tablo halinde yer verilmiştir.

 

Söz konusu tablo incelendiğinde, “normal sabah kahvaltısı” ve “normal gece kahvaltısı” şeklinde iki sütun bulunduğu, 830.871 adet sabah, 266.904 adet gece kahvaltısı olmak üzere normal kahvaltı miktarının toplamda 1.097.775 adet olarak gösterildiği, birim fiyat teklif cetvelindeki “normal kahvaltı” başlıklı iş kaleminin miktar sütununda da aynı sayıya yer verildiği, dolayısıyla normal sabah kahvaltısı ile normal gece kahvaltısının tek bir iş kalemi şeklinde öngörüldüğü, ayrıca Bolu İzzet Baysal Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi için normal gece kahvaltısı miktarının 60.000 adet olarak gösterildiği tespit edilmiştir.

 

Yine Teknik Şartname’nin aynı bölümünde “Normal Kahvaltılarla İlgili Özel Şartlar” başlıklı 15’inci maddeye yer verilmiş, maddede normal kahvaltının nöbet tutan personele gece verilen kahvaltılarla, genel olarak sabah verilen kahvaltılar olduğu belirtilmiş ve normal kahvaltı menü örneği düzenlenmiştir. Öte yandan, aynı maddede Bolu İzzet Baysal Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi için ayrıca düzenleme yapılmış, gece kahvaltısının sadece hastalar için verileceği ve üç yıllık ortalama 60.000 hasta üzerinden hesaplama yapılacağı belirtilerek sadece bu tesise özel gece kahvaltısı örnek menüsüne yer verilmiştir. Bu gece kahvaltısı örnek menüsü ile normal kahvaltı menü örneği arasında bazı farklılıklar bulunduğu, ancak geneli itibarıyla kahvaltı içeriğindeki malzemelerin benzer olduğu görülmektedir.

 

Yukarıda aktarılan hususlar çerçevesinde, Bolu İzzet Baysal Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi için olan 60.000 öğün haricindeki gece kahvaltılarının sabah kahvaltıları ile aynı şekilde verileceği, söz konusu 60.000 öğün için ise örnek menü içeriğindeki malzemelerin normal kahvaltı menü örneği içeriğindekiler ile genel olarak benzer olduğu, bu doğrultuda “normal sabah kahvaltısı” ve “normal gece kahvaltısı”nı kapsayan tek bir iş kalemi üzerinden ihaleye çıkılmasının iddia edildiği ölçüde bir tereddüt yaratmadığı, idarece sehven “üç yıllık” ifadesi kullanılmış olmakla birlikte, yukarıda bahsedilen tablo ve birim fiyat teklif cetveli çerçevesinde Bolu İzzet Baysal Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi için işin süresi boyunca toplam 60.000 öğün gece kahvaltısı verileceğinin açıkça anlaşıldığı, bu kapsamda tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasına engel bir durum bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

 

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

 

Teknik Şartname’nin “Amaç, Tanımlar, İşin Konusu, İşin Süresi, Hizmetin İfa Yerleri, Hizmet Kapsamında Yapılacak İşler” başlıklı birinci bölümündeki “Hizmetin ifa yerleri” başlıklı 5’inci maddede “2. Hizmetin Tablo.1’de belirtilen yerlerde ifa edilmesi öngörülmekle birlikte, ihale veya uygulama sürecinde, Bolu İl Sağlık Müdürlüğüne yeni sağlık tesislerinin eklenmesi, sağlık tesisine bağlı yeni ünitelerin eklenmesi, idarenin uygun gördüğü herhangi bir yere mutfak açılması veya herhangi bir sağlık tesisinin mutfağının taşınması, adres değişikliği halinde idareye ek maliyet getirmeksizin, yeni sağlık tesisi ve ünitelerle yeni adreslerde hizmet ifa edilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

 

Aktarılan düzenlemede gelecekte yaşanabilecek öngörülemeyen bir duruma yönelik hususlara yer verildiği, idarenin cevabından da anlaşıldığı üzere düzenlemenin esasen hizmetin sürekliliğinin sağlanmasına yönelik olduğu, bu gibi bir durumda esas beklentinin gerekmesi halinde ilave yemek üretimi ile ilave işçi çalıştırılmasına ilişkin olduğu ve bu ilave işlerin de iş artışı yoluyla mevzuata uygun şekilde zaten yapılabildiği, kaldı ki sözleşmenin uygulanması aşamasında idarece hakkaniyet kurallarına aykırı bir talepte de bulunulamayacağı, bu kapsamda söz konusu düzenlemenin sağlıklı şekilde teklif oluşturulmasına engel olacak ve ihalenin iptalini gerektirecek bir nitelik taşımadığı sonucuna varılmıştır.

 

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

 

Teknik Şartname’nin “Hizmet Sunumunda Üretilecek Yemek ve Kahvaltılarla İlgili Hükümler” başlıklı beşinci bölümünde, normal kahvaltı ve diyet kahvaltı için kahvaltı içeriğinde en az bir çeşit içecek grubu gıda maddesi, en az üç çeşit yiyecek grubu gıda maddesi ve en az bir çeşit unlu mamul grubu gıda maddesi bulunacağı belirtilmiş, söz konusu gruplar altında kahvaltılıklar listelenmiş, bu düzenlemelere uygun şekilde örnek menülere de yer verilmiştir.

 

Dolayısıyla Teknik Şartname’de verilecek kahvaltı için asgari standartların belirlenmiş olduğu ve yüklenici tarafından sözleşme yürütülürken bu standartlara uygun şekilde kahvaltı verilmesinin yeterli olacağı, “en az” ibarelerinin yüklenici tarafından istenildiği idare tarafından da uygun görüldüğü takdirde fazladan malzeme konulması şeklinde anlaşılması gerektiği, bu kapsamda tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasına engel bir durum bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

 

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

 

Teknik Şartname’nin “Hizmet Sunumunda Üretilecek Yemek ve Kahvaltılarla İlgili Hükümler” başlıklı beşinci bölümünde, normal yemeklerin yanında en az 200 gram ekmek verileceği düzenlenmiştir.

 

Dolayısıyla Teknik Şartname’de normal yemeklerin yanında verilecek ekmek için asgari miktarın belirlenmiş olduğu ve yüklenici tarafından sözleşme yürütülürken buna uygun şekilde ekmek verilmesinin yeterli olacağı, “en az” ibaresinin yüklenici tarafından istenildiği idare tarafından da uygun görüldüğü takdirde ekmeğin fazla miktarda verilmesi şeklinde anlaşılması gerektiği, bu kapsamda tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasına engel bir durum bulunmadığı sonucuna varılmıştır.       

 

6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

 

Teknik Şartname’nin “Hizmet Sunumunda Üretilecek Yemek ve Kahvaltılarla İlgili Hükümler” başlıklı beşinci bölümündeki “Normal yemeklerle ilgili özel şartlar” başlıklı 18’inci maddesinde üçüncü kap yemekler arasında “salata” sayılmış, bunun yanı sıra “İdare ve yüklenici firmanın anlaşması halinde ilave salata çeşitleri ile zenginleştirilecektir. İlave salata çeşitlerine örnek olarak; haydari, kısır, patates salatası, makarna salatası, rus salatası, acılı ezme, tarator, mevsim salatası, çoban salata, fasulye piyazı, buğday salata, yeşil mercimek salatası, barbunya salatası, turşu, yoğurt, humus, brokoli, karnabahar, kabak salatası, mücver, bulgur salatası v.b. olabilir.

Toplam yemek yiyen personel sayısı kadar bulunacaktır. Her personele bu hizmet sağlanacak olup ayrıca bir bedel öngörülmeyecektir. Salataların sunumu için tezgah temin edilecek olup, her bir ürün için ayrı gözler/kaplar bulunacaktır. Bu araç gereçler firma tarafından karşılanacaktır.” düzenlemelerine yer verilmiştir.

 

Dolayısıyla üçüncü kap yemek olarak verilecek salata haricinde kalan “salata bar”ın idare ile yüklenicinin anlaşması halinde söz konusu olacağı, Teknik Şartname çerçevesinde bu hususun bir zorunluluk olmadığı, yüklenici istemediği takdirde yalnızca üçüncü kap olarak salata vermesinin yeterli olacağı, bu kapsamda isteklilerin kendi tercihine göre bu maliyet bileşenini öngörüp öngörmemekte serbest olduğu ve tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasına engel bir durum bulunmadığı sonucuna varılmıştır.           

 

7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:

 

Teknik Şartname’nin “Hizmet Sunumunda Üretilecek Yemek ve Kahvaltılarla İlgili Hükümler” başlıklı beşinci bölümündeki “Diyet yemeklerle ilgili özel şartlar” başlıklı 18’inci maddesinde diyet yemek menü örneğine yer verilmiş, söz konusu menüde Pazar günü için “salata” öngörülmüş, ancak salatanın çeşidi belirtilmemiştir. Gıda maddeleri ve gramajları tablosunda birden fazla çeşit salata (marul salatası, karışık salata, kırmızı pancar salatası, kışlık salata vs.) olduğu görülmektedir. Öte yandan Teknik Şartname’de meyve ve sebzelerin menülerde kullanılma dönemlerine de yer verilmiştir.

 

 

Bu kapsamda, işin süresi boyunca hangi mevsimlerde hangi sebzelerin kullanılabileceğinden, hangi salatanın verilebileceğinden hareketle istekliler tarafından diyet yemeklerin salataya ilişkin maliyetlerinin hesaplanabileceği, kaldı ki idarece ihale tarihinden önce şikâyet başvurusuna cevap verildiği ve söz konusu salatanın “mevsim salata” olarak dikkate alınması gerektiğinin belirtildiği, bu itibarla aşırı düşük teklif sahiplerinin bu doğrultuda maliyet açıklaması yapabileceği, netice olarak tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasına engel bir durum bulunmadığı, söz konusu eksikliğin ihalenin iptalini gerektirecek bir nitelik taşımadığı sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

 


Oybirliği ile karar verildi.