istekli tarafından açıklama kapsamında katkılı kurşunsuz benzin ve 2T ile 4T motor yağları için sunulan tevsik edici belgelerde öngörülen birim fiyatlardan daha düşük tutarda birim fiyatların teklif edildiği, dolayısıyla idarece açıklamaya esas teşkil eden önemli teklif bileşenlerine ilişkin birim fiyatların tevsikinin mevzuata uygun bir şekilde yapılamadığı, ayrıca açıklama kapsamında Aydın ili Efeler ilçesinin sorgulama parametresi olarak belirlendiği

Avrasya Sosyal Hizmetler Nakliye Elektronik Temizlik Yemek Üretimi İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Aydın Ovası Sulama Birliği,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/596687 İhale Kayıt Numaralı “Sulama Suyu Dağıtımı, Sulama Şebekesi Bakım Onarım ve Genel Hizmet İşleri İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Aydın Ovası Sulama Birliği tarafından 21.12.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Sulama Suyu Dağıtımı, Sulama Şebekesi Bakım Onarım ve Genel Hizmet İşleri” ihalesine ilişkin olarak Avrasya Sosyal Hizmetler Nakliye Elektronik Temizlik Yemek Üretimi İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin 11.01.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.01.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 22.01.2018 tarih ve 6357 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2018/147 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, EKAP üzerinden yapılan tebligatta aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Öz Selimoğulları Elekt. Bilg. İnş. Tem. Nakl. Köm. Gıda Teks. Kırt. Taah. Turz. Petr. San. İth. İhr. Ltd. Şti. – Cafer Öner İş Ortaklığının teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, ancak şikâyete konu ihalede işçilik giderleri toplamının 2.049.564,53 TL olduğu, söz konusu işçilik maliyeti düşüldüğünde anılan istekli tarafından birim fiyat teklif cetvelinin ikinci kısmının 21, 22, 23 ve 24’üncü satırlarında yer alan giderler için 61.000,00 TL’lik tutarın öngörüldüğünün anlaşıldığı, buna göre Aydın ilindeki akaryakıt fiyat listesine göre katkılı kurşun benzin fiyatının 4,76 TL [katma değer vergisi (KDV)] hariç olduğundan hareketle, 12.000 lt katkılı kurşunsuz benzin giderinin 57.120,00 TL olarak hesaplanacağı (12.000 lt x 4,76 TL = 57.120,00 TL), söz konusu akaryakıt bedelinin bahsi geçen tutardan düşülmesi durumunda 3.880,00 TL’lik tutara (61.000,00 TL – 57.120,00 TL = 3.880,00 TL) ulaşılacağı, dolayısıyla bahsi geçen tutar ile geriye kalan 600 lt 2T motor yağı, 200 lt 4T motor yağı ve 2 adet 4×4 pick-up aracına ait motorlu taşıtlar vergisi (MTV) (2 adet araç için toplam 3.222,00 TL), muayene ve egzoz gazı emisyon ücreti (2 adet araç için toplam 3.699,22 TL), trafik ve kasko sigortası, lastik ile genel bakım onarım giderlerinin karşılanmasının mümkün olmadığı, dolayısıyla bu hususa ilişkin yapılacak belgelendirmelerin de mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi ihtimalinin bulunmadığı, bu doğrultuda ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından açıklama kapsamında sunulan Ek-O.5 maliyet tutarı tespit tutanakları ile Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanaklarının fiyat teklifi veren firmalardan istenerek incelenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Başvuru konusu ihalenin 21.12.2017 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu ihaleye 5 isteklinin katıldığı, 02.01.2018 tarihli ihale komisyonu kararından, teklif fiyatı sınır değerin altında kalan iki istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, idarece yapılan değerlendirme neticesinde açıklamaları uygun bulunan 2.110.564,53 TL teklif bedeli ile Öz Selimoğulları Elekt. Bilg. İnş. Tem. Nakl. Köm. Gıda Teks. Kırt. Taah. Turz. Petr. San. İth. İhr. Ltd. Şti. – Cafer Öner İş Ortaklığının teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, 2.149.435,00 TL teklif bedeli ile başvuru sahibinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,          

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,           

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,        

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

 gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.

 (3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur…” hükmü,

İhale İlân tarihinde yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

…

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.2.3.  Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir…” açıklamaları yer almaktadır.

Aktarılan mevzuat hükümleri ve açıklamalarından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının sınır değer olarak kabul edileceği, ihale ilanında ve dokümanında teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerin aşırı düşük teklif olarak tespit edileceği ve teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğu idarece belirlenen bileşenler ile ilgili açıklamaların yazılı olarak talep edileceği, diğer yandan bu isteklilerin açıklamalarının hangi yöntemlerle yapılabileceğinin tek tek sayılmak suretiyle belirlendiği, buna göre üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilen fiyatların bahsi geçen yöntemlerden olduğu,

Öte yandan, teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için fiyat teklifinin dayanağı olarak maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (Ek.O.6) düzenleneceği, söz konusu tutanakların meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idarece veya Kurum tarafından gerek görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan talep edilebileceği, satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerektiği,

Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifelerinin kullanılması durumunda ise bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olmasının zorunlu olduğu,

İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının altında sunulan açıklamaların geçerli kabul edilmeyeceği anlaşılmıştır.

İnceleme konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Sulama Suyu Dağıtımı, Sulama Şebekesi Bakım Onarım ve Genel Hizmet İşleri

b) Miktarı ve türü:

30 Vasıflı İşçi 12 Ay, 10 Vasıfsız İşçi 8 Ay, 20 Vasıfsız İşçi ile 4 Ay, 10 vasıfsız işçi ile 3 Ay, ve 2 engelli işçi ile 4 Ay olmak üzere olmak üzere Sulama Suyu Dağıtımı ve Sulama Şebekesi Bakım Onarım ve Genel Hizmet İşlerinin işçilik hizmeti…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşme Bedeline ilgili mevzuatı uyarınca her türlü ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri ile iş sağlığı ve güvenliği giderleri dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

25.3.4. Diğer giderler:

Sosyal Güvenlik Primi, Sözleşme giderleri Karar Pulu, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatından doğan giderler ile K.İ.K. Payı v.s. tüm giderler teklif fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

İhale Konusu işte çalıştırılacak tüm personel için uygulanacak kısa vadeli sigorta oranı, prime esas kazancın % 2 sidir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu düzenlemelerden, uyuşmazlığa konu işin 30 vasıflı işçi 12 ay, 10 vasıfsız işçi 8 ay, 20 vasıfsız işçi 4 ay, 10 vasıfsız işçi 3 ay ve 2 engelli işçi 4 ay olmak üzere sulama suyu dağıtımı, sulama şebekesi bakım, onarım ve genel hizmet işleri olduğu, teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerden anılan Kanun’un 38’inci maddesinde göre aşırı düşük teklif açıklaması isteneceği anlaşılmıştır.

İdarece ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde, teklif fiyatı sınır değerin altında kalan iki istekliden 21.12.2017 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazılar ile aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazılarda “…fiyat tekliflerinizin asgari işçilik maliyeti ve sözleşme giderleri ile genel giderleri karşıladığı, fakat 2 adet çift kabinli araç amortismanı, katkılı kurşunsuz benzin, 2T ve 4T motor yağı birim fiyatlarına verdiğiniz fiyat tekliflerinin yaklaşık maliyet tespit raporumuz dikkate alınarak yapılan değerlendirme sonucunda daha düşük olduğu tespit edilmiştir…” ifadelerine yer verildiği, buna göre 2 adet çift kabinli araca ilişkin amortisman gideri, katkılı kurşunsuz benzin ile 2T ve 4T motor yağı maliyet bileşenlerinin idarece açıklanması istenen önemli teklif bileşenleri olarak belirlendiği, dolayısıyla bu istekliler tarafından araçlara ilişkin muayene, motorlu taşıtlar vergisi (MTV), egzoz gazı emisyon ölçüm gideri vb. araç giderlerine ilişkin herhangi bir açıklama yapılmasına gerek olmadığı anlaşılmıştır.

Bu kapsamda, ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;

Birim fiyat teklif cetvelinin 24’üncü kaleminde yer alan 2 adet çift kabinli araç amortismanının tevsiki için üçüncü kişilerden fiyat teklifi alma yoluna gidildiği, bu hususa ilişkin olarak Yiğitoğlu Kömür Taşımacılık Gıda Yemek Tem. İnş ve Nakliye tarafından Cafer Öner adına düzenlenen 22.12.2017 tarihli iki adet fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerine 4×4 pick-up aracının bir yıllık kira bedelinin konu edildiği, bu doğrultuda bir yıl için 120 TL olmak üzere toplam 2 adet araç için 240 TL’lik tutarın öngörüldüğü, ayrıca bahsi geçen fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (../../…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresi ile ilgili meslek mensubu onayının bulunduğu,

Birim fiyat teklif cetvelinin 22 ve 23’üncü kalemlerinde yer alan 2T (600 lt) ve 4T (200 lt) motor yağına ilişkin olarak 2T motor yağı için 0,49 TL, 4T motor yağı için 0,19 TL olmak üzere toplam 332,00 TL’lik tutara ulaşıldığı [(0,49 TL x 600 lt = 294,00 TL), (0,19 TL x 200 lt = 38,00 TL, (294,00 TL + 38,00 TL = 332,00 TL)], söz konusu birim fiyatların tevsiki için Nurşah Nakliyat İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından Cafer Öner adına düzenlenen 22.12.2017 tarihli iki adet fiyat teklifinin sunulduğu, ancak anılan fiyat tekliflerinin ikisinde de 2T motor yağı maliyet bileşeninin konu edildiği, diğer yandan bir litre 2T motor yağı için 0,49 TL’lik tutar öngörülmekle birlikte ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen tutarın 0,50 TL olduğu, ayrıca bahsi geçen fiyat tekliflerinin üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (../../…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.”ibaresi ile ilgili meslek mensubu onayının bulunduğu,

Birim fiyat teklif cetvelinin 21’inci kaleminde yer alan katkılı kurşunsuz benzin maliyet bileşenine ilişkin yapılan hesaplamada litresi 4,45 TL olmak üzere 12.000 lt akaryakıt için toplam 53.400,00 TL’lik tutara ulaşıldığı, söz konusu birim fiyatın tevsiki için ise 30.12.2017 tarihli EPDK’nın internet sayfası çıktısı, ve yine EPDK tarafından yayımlanan 22.11.2017 tarihe ait petrol piyasası bayi satış fiyatı bülteni ile 22.11.2017 tarihini gösterir üzerinde EPDK petrol piyasası bayi satış fiyatı bülteni yazılı olan 28.12.2017 tarihli bir çıktı sayfasının sunulduğu tespit edilmiştir.

Aktarılan hususlar bir arada değerlendirildiğinde, gerek iki adet çift kabinli araca ilişkin gerekse 2T motor yağına ilişkin üçüncü kişilerden alından fiyat teklifleri üzerinde yer alan ve fiyat tekliflerindeki birim fiyatın ilgili meslek mensubu tarafından düzenlenerek onaylanan satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığının beyan edildiği ibarede söz konusu satış tutarı tespit tutanağının düzenlendiği tarih ve sayı bilgisinin bulunmadığı, ayrıca 4T motor yağı için teklif edilen 0,50 TL’lik tutarı tevsik edici herhangi bir bilgi ve belgenin ise açıklama kapsamında sunulmadığı,

Diğer yandan, anılan istekli tarafından akaryakıta ilişkin iki farklı maliyet hesabının yapıldığı, buna göre birinci maliyet hesabında benzin fiyatı için 5,25 TL’lik tutarın (5,25 TL / 1,18 = 4,45 TL KDV hariç) esas alındığı, söz konusu birim fiyatın EPDK tarafından 22.11.2017 tarihinde yayımlanan fiyat olduğunun belirtildiği ve bu hususu tevsik edici belge olarak sorgulama parametrelerinin Aydın ili Efeler ilçesi olarak belirlendiği 30.12.2017 tarihli EPDK internet sayfası çıktısının sunulduğu, bahsi geçen belgede yer alan bayilere ait pompa fiyatlarının 30.12.2017 tarihine ait olduğu, dolayısıyla ihale tarihinden sonraki bir tarihte yayımlanan birim fiyatların isteklilerce aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılmasının mümkün olmadığı, ayrıca EPDK’nın ilgili sayfasında geçmiş tarihli bir sorgulamaya yönelik teyit işleminin yapılamadığı, bu noktada teyit işleminde yine EPDK’nın illere göre akaryakıt bayi fiyatları raporundaki fiyatların esas alınması gerektiği, buradan hareketle anılan istekli tarafından akaryakıt için teklif edilen birim fiyatın (4,45 TL), EPDK’nın akaryakıt bayi fiyatı raporu sayfasında ihale ilân tarihi ile ihale tarihi arası (ihale tarihi hariç) için yapılan sorgulamadaki fiyatlardan KDV tutarının düşülmesiyle ulaşılan fiyatların altında olduğunun görüldüğü, akaryakıta ilişkin diğer maliyet hesabında ise EPDK tarafından yayımlanan 22.11.2017 tarihini gösterir günlük bültendeki motorin (diğer) birim fiyatının (5,05191) esas alındığı (5,05191 TL / 1,18 = 4,28 TL), ancak netice itibarıyla 4,45 TL’lik birim fiyatın teklif edildiği, bu hususa ilişkin sunulan tevsik edici belgelere bakıldığında ise 22.11.2017 tarihini gösterir petrol piyasası bayi sayış fiyatı bülteninin, EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarını gösterir nitelikte olmadığı, bahsi geçen belgenin dipnotunda “…bayi fiyatları serbest piyasada oluşmaktadır. Ancak, dağıtıcılar, bayilik sözleşmeleri kapsamında, bayileri için tavan fiyat belirleyebilmekte veya fiyat tavsiye edebilmektedir. İlgili dağıtıcı lisansı sahiplerince, İstanbul ili, Avrupa yakasında bulunan bayileri adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasıdır. Vergiler dâhildir…” ifadesinin mevcut olduğu, kaldı ki idarece katkılı kurşunsuz benzin istenmesine rağmen anılan istekli tarafından motorin (diğer) birim fiyatı üzerinden akaryakıt hesaplamasının gerçekleştirildiği,

Öte yandan, açıklama kapsamında üzerinde petrol piyasası bayi satış bülteni yazılı olan ve 22.11.2017 tarihine ait sadece kurşunsuz benzin 95 oktan ile kurşunsuz benzin 95 oktan (diğer) fiyatlarının yer aldığı 28.12.2017 tarihli bir çıktı sayfasının sunulduğu, ancak EPDK’nın internet sayfası üzerinden yapılan sorgulamada 22.11.2017 tarihine ait kurşunsuz benzin 95 oktan için 5,03073 TL, kurşunsuz benzin 95 oktan (diğer) için 5,04250 TL şeklinde bir fiyatlandırmanın mevcut olmadığı, kaldı ki söz konusu çıktının alt kısmında “https:mail.google.com/mail/u/0/#inbox/1609dddf4735927b?projector=1” kodunun bulunduğu, buradan hareketle bahsi geçen çıktının EPDK’nın internet sayfası üzerinden alınan bir çıktı olmadığı, dolayısıyla açıklama kapsamında herhangi bir tevsik edici belge olarak da dikkate alınmaması gerektiği anlaşılmıştır.

Bu çerçevede, ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından idarece önemli teklif bileşeni olarak belirlenen çift kabinli araç ile 2T motor yağına ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri üzerinde yer alan ilgili meslek mensubunca yazılan ibarede satış tutarı tespit tutanağına ait tarih ve sayı bilgisinin mevcut olmadığı ve 4T motor yağı ile katkılı kurşunsuz benzin için teklif edilen birim fiyatlara ilişkin belgelendirmenin yapılmadığı gerekçeleriyle aşırı düşük teklif açıklamasında mevzuata uyarlık bulunmadığından, anılan isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

Avrasya Sosyal Hizmetler Nakliye Elektronik Temizlik Yemek Üretimi İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. (başvuru sahibi) tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde,

Katkılı kurşunsuz benzin, 2T motor yağı ve 4T motor yağı maliyet bileşenlerinin tevsiki için Karaşin Akaryakıt Oto. Nak. Müh. İnş. Taah. Emlak Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan istekli adına düzenlenen 19.12.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinde katkılı kurşunsuz benzin için 4,76 TL (4,76 TL x 12.000 lt = 57.120,00 TL), 2T motor yağı için 12,00 TL (12,00 TL x 600 lt = 7,200,00 TL) ve 4T motor yağı için 15,00 TL (15,00 TL x 200 lt = 3.000,00 TL) teklif birim fiyatlarının öngörüldüğü, bahsi geçen fiyat teklifleri üzerinde mevzuatta öngörülen ibare ile ilgili meslek mensubu onayının bulunduğu tespit edilmiştir.

Diğer yandan başvuru sahibine ait birim fiyat teklif cetveline bakıldığında, katkılı kurşunsuz benzin için 4,45 TL, 2T motor yağı için 8,00 TL ve 4T motor yağı için 12,00 TL’lik birim fiyatların teklif edildiği görülmüştür.

Bu çerçevede, anılan istekli tarafından açıklama kapsamında katkılı kurşunsuz benzin ve 2T ile 4T motor yağları için sunulan tevsik edici belgelerde öngörülen birim fiyatlardan daha düşük tutarda birim fiyatların teklif edildiği, dolayısıyla idarece açıklamaya esas teşkil eden önemli teklif bileşenlerine ilişkin birim fiyatların tevsikinin mevzuata uygun bir şekilde yapılamadığı, ayrıca açıklama kapsamında Aydın ili Efeler ilçesinin sorgulama parametresi olarak belirlendiği 27.12.2017 tarihli EPDK internet sayfası çıktısının da sunulduğu, ancak ihale tarihinden sonraki bir tarihte EPDK tarafından yayımlanan fiyatların aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılmasının mümkün olmadığı, buna ilaveten başvuru sahibi tarafından akaryakıt için teklif edilen birim fiyatın (4,45 TL), EPDK’nın akaryakıt bayi fiyatı raporu sayfasında ihale ilân tarihi ile ihale tarihi arası (ihale tarihi hariç) için yapılan sorgulamadaki fiyatlardan KDV tutarının düşülmesiyle ulaşılan fiyatların altında olduğu görülmüş olup, anılan tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Öz Selimoğulları Elekt. Bilg. İnş. Tem. Nakl. Köm. Gıda Teks. Kırt. Taah. Turz. Petr. San. İth. İhr. Ltd. Şti. – Cafer Öner İş Ortaklığı ile Avrasya Sosyal Hizmetler Nakliye Elektronik Temizlik Yemek Üretimi İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin tekliflerinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.