BAŞVURU SAHİBİ:
SD Oto Kir. Sos. Hiz. İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Gümüşhane Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/591260 İhale Kayıt Numaralı “Gümüşhane Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne Bağlı Kuruluşların Mamul Yemek” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Gümüşhane Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 20.12.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Gümüşhane Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne Bağlı Kuruluşların Mamul Yemek” ihalesine ilişkin olarak SD Oto Kir. Sos. Hiz. İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 25.01.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 29.01.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 07.02.2019 tarih ve 5745 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.02.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/168 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen isteklilerin sunmuş oldukları aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı; şöyle ki:
a) Açıklamaların resmi kurum fiyatlarına göre yapılmadığı, ana çiğ girdilerinin (ayçiçek yağı, margarin, yumurta, çay vb.) tevsikinin proforma fatura ile yapıldığı, hal fiyatlarının kullanılmadığı, bazı çiğ girdiler (ayçiçek yağı, margarin, yumurta, çay vb.) için kullanılan ticaret borsası veya toptancı hal fiyatlarının ise ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belgeler olmadığı, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal fiyatlarının ilan ile ihale tarihi arasında olmadığı ve aylık bültenlerde yer alan en düşük fiyatların kullanılmadığı,
b) Ekmek girdisi için Halk Ekmek, süt ve süt ürünleri için Atatürk Orman Çiftliği, et ve et ürünleri için Et Balık Kurumu, çay için Çay Kurumu fiyatları kullanılmayarak üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile tevsik edilmeye çalışıldığı,
c) Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kullanılan ölçü birimleri ile Şartname’deki ölçü birimlerinin farklı olduğu, bu yol ile açıklama yapan istekliler lehine fiyat avantajı yaratıldığı,
d) Yaş sebze ve meyve fiyatlarıyla ilgili açıklamaların, borsa fiyatlarının ortalaması üzerinden yapılmadığı, en düşük fiyatlar üzerinden açıklandığı,
e) Sözleşme ve genel giderler için açıklamalarda bulunulmadığı,
f) Aşırı düşük teklif açıklamalarında yuvarlama hatası ve aritmetik hata yapıldığı,
g) Açıklamalarda malzeme özelliklerinin dikkate alınmadığı, poşet ayran, poşet süt gibi süt ve süt ürünlerinin tam yağlı olması gerekirken bu özellikler dikkate alınmadan açıklama yapıldığı, beyaz peynir yağlı tuzlu olması gerekirken yarım yağlı beyaz peynir üzerinden açıklama yapıldığı, zeytinyağının riviera olması gerekirken bu özellik dikkate alınmadan açıklama yapıldığı, dana etinin kemiksiz but eti/5’li set olarak açıklanmadığı, ayrıca dana eti miktarları açısından eksik veya yanlış gramajlar üzerinden açıklama yapıldığı, fire hesaplamalarının yanlış yapıldığı, balık ürününün “taze balık (temizlenmiş)” olarak açıklanmadığı, kuzu eti açısından ise “kemikli but” olarak açıklanmadığı, yalnızca kuzu eti olarak açıklandığı, karkas kuzu eti kullanılarak ciddi fiyat avantajı sağladığı,
açıklanan nedenlerle isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmayarak tekliflerinin reddedilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Gümüşhane Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 20.12.2018 tarihinde 3 kısım halinde açık ihale usulü ve birim fiyat teklif almak suretiyle gerçekleştirilen Gümüşhane Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne Bağlı Kuruluşların Mamul Yemek işine ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Gümüşhane Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne Bağlı Kuruluşların Mamul Yemek
b) Miktarı ve türü:
Gümüşhane Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü 124.547 öğün, Gümüşhane Kadın Konukevi Müdürlüğü 23.108 öğün, Gümüşhane 80. Yıl Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü 3.690 öğün olmak üzere toplam 151.345 adet/öğün mamul yemek alımı.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Gümüşhane Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne bağlı kuruluşlar olan; Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü, Kadın Konukevi Müdürlüğü ve 80. Yıl Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü’dür” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
GÜMÜŞHANE BAKIM VE REHABİLİTASYON MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ
Gıda Rasyonundaki gramajlara göre oluşturulacak yemek maliyetleri üzerinden;
Gümüşhane Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğünün 25.807 adet sabah kahvaltısı, 39.420 adet ara öğün, 32.793 adet öğle yemeği, 25.807 adet akşam yemeği ve 720 adet özel gün menüsü toplam 124.547 adet/öğün, teklif fiyata dahildir.
Aylık (26) gün üzerinden fiilen çalışan personelin tüm mesaisini kuruluşta geçirdiği hallerde, hizmetin sunulmasıyla görevli;
2 (iki) Bulaşıkçı, 2 (iki) aşçı ve 1 (bir) servis elemanının,
işçilik giderleri [(işçi ücreti, sigorta prim giderleri, yemek, yol, giyim, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma ] teklif fiyata dâhildir.
Hizmet alımı personeli olarak çalışan 5 (beş) kişiye aylık (26 gün) üzerinden bir gün için brüt 2,30 TL (İki Türk Lirası Otuz Kuruş) nakdi yol ücreti ödenecek olup, ücret bordrosunda gösterilecek olup teklif fiyata dahildir.
Teknik Şartnamede belirtilen giyecek yüklenici firma tarafından personele ayni olarak verilecek olup teklif fiyata dahildir.
Hizmet alımı personelinin yemeği, mesaisine denk gelen öğünlerde yüklenici tarafından ayni olarak verilecek olup, teklif fiyata dahildir…”düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı maddesinde “Bu işin konusu; yüklenici firma veya kuruluş mutfaklarında yemek pişirme yoluyla mamul yemek alımı, dağıtımı ve servis hizmetleridir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’de yer alan “A-Yemek Çeşitleri ve Öğün Sayıları” maddesinde “24.090 adet sabah kahvaltısı, 31.230 adet öğle yemeği, 24.717 adet akşam yemeği, 21.535 adet ara öğün ve 708 adet özel gün menüsü olmak üzere mamul yemek alımı, pişirilmesi, servisi ve servis sonrası hizmetlerinin yürütülmesi işidir. Öğünler ve örnek yemek çeşitleri aşağıdaki tablolarda belirtilen sayıda uygulanacaktır.
…
İdare tarafından hazırlanacak aylık yemek listeleri; yukarıda belirtilen çeşitlerden veya Gıda Rasyonunda yer alan benzerlerinden seçilerek oluşturulacaktır. Kahvaltı, yemek ve ara öğünler aşağıda ifade edildiği şekilde olacaktır.
Yemeklerde kullanılan tüm malzemeler ekte sunulan Gıda Evsaf Şartnamesine uygun, HACCP, TSE, ISO 9001-2008 ve Türk Gıda Kodeksine uygun 1. sınıf tanınmış marka malzemeler olacaktır. Öğle ve akşam öğün mönüleri farklı olacak, akşam yemekleri öğleden sonra pişirilecektir.
Yemekhanelerde su servisi Kahvaltı, Öğle ve Akşam yemeklerinde kapalı ambalajlı pet bardak sular ile yapılacaktır. Katlarda su servisi 19 litrelik damacana doğal kaynak suyu ile yapılacaktır. Damacana sular için su sebillerinin yanında tek kullanımlık pet bardak bulundurulacaktır. Damacanalara uygun su sebilleri, damacanalar ve pet bardaklar firma tarafından temin edilecektir.
Normal yemeklere uygulanacak gramajlar, ekte verilen gramaj tablolarına göre olmalıdır. Bu listelerde gösterilen et, sebze, meyve vb. yiyecekler işlem gördükten sonra bir porsiyona girecek NET ağırlıklardır. (Ekte verilecek fire paylarını net miktarlar üzerine ekleyerek gıda evsafında belirtilen üst gramajları esas alarak sipariş yapılacaktır) Listede ismi olmayan yemekler Diyetisyen tarafından benzer yemeklerdeki gramajlar göz önüne alınarak standartlaştırılacak ve uygulamalar buna göre yapılacaktır.
Öğle ve akşam yemekleri tepsilerde, porselen tabaklarda servis edilecektir. Çatal, kaşık, bıçak poşet içerisinde verilecektir. Öğünlerde pet bardakta kapalı su servis edilecektir.
Tüm menülerde ve yemek tariflerinde Diyetisyenin isteği doğrultusunda değişiklik yapılabilir. Değişiklik yapma hakkı saklıdır.
…
6- Malzemeli yemek alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin açıklanmasının daha nesnel koşullar altında yapılmasının sağlanması amacıyla, Hizmet alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliğinde yapılan ve 07.06.2014 tarih ve 29023 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan değişikliklere göre, malzemeli yemek alımı ihalelerinde idarelerin iki haftalık menü düzenlemesi yapmaları zorunlu hale getirilmiş olup örnek haftalık menüler aşağıda yer almaktadır.
HAFTALIK ÖĞÜN TABLOSU
1.HAFTA
| Sabah |
Öğle |
Akşam |
1. Ara Öğün |
2. Ara Öğün |
| Siyah Zeytin
Beyaz Peynir
Tereyağ
Bal –Süt |
Mercimek Çorbası
Çoban Kavurma
Pirinç Pilavı
Aşure – Garnitür |
Ezogelin Çorba
Kıymalı Ispanak
Bulgur Pilavı
Mandalina |
Sütlaç
Meyve |
Poğaça
Ayran |
| Yeşil Zeytin
Kaşar Peynir
Tahin-Pekmez
Labne |
Domates Çorbası
Baçıvan Kebabı
Pirinç Pilavı
Üzüm-Garnitür |
Patates Çorbası
Etli Kuru Fasulye
Bulgur Pilavı
Elma Kompostosu |
Poğaça
Komposto |
Meyve
Kek |
| Siyah Zeytin
Yumurta
Üçgen Krem Peynir
Tahin-Pekmez |
Ezogelin Çorba
Fırında Köfte
Fırında Makarna
Elma-Garnitür |
Sebze Çorbası
Kıymalı Patlıcan
Şehriyeli Pilav
Cacık |
Patatesli Börek
Ayran |
Sütlaç
Meyve
|
| Yeşil Zeytin
Kakaolu Fındık Kreması
Kaşar Peyniri
Salam-Süt |
Mercimek Çorbası
Orman Kebabı
Pirinç Pilavı
Portakal- Garnitür |
Yayla Çorbası
Kıymalı Patates
Bulgur Pilavı
Mandalina |
Süt
Meyve |
Bisküvi Çeşidi
Bitki Çayı |
| Siyah Zeytin
Patates Kızartması
Beyaz Peynir
Helva Süt |
Düğün Çorbası
Et Döner
Şehriye Pilavı
Erik-Garnitür |
Ezogelin Çorbası
Etli Nohut
Yemeği
Bulgur Pilavı
Yoğurt |
Komposto
Kek |
Patatesli Börek
Ayran |
| Siyah Zeytin
Omlet
Kaşar Peyniri
Tahin-Pekmez |
Şehriye Çorbası
Fırında Tavuk But
Özbek Pilavı
Muz |
Şafak Çorbası
Kıymalı Bezelye
Bulgur Pilavı
Cacık |
Muhallebi
Meyve |
Muhallebi
Meyve |
| Yeşil Zeytin
Beyaz Peynir
Domates
Çilek Reçeli |
Ezogelin
Et Sote
Pirinç Pilavı
Şekerpare |
Yayla Çorbası
Karnıyarık
Fırın Makarna
Mandalina |
Karayemiş
Armut |
Komposto
Kek |
2. HAFTA
| Sabah |
Öğle |
Akşam |
1. Ara Öğün |
2. Ara Öğün |
| Siyah Zeytin
Haşlanmış Yumurta
Tereyağı Bal |
Mercimek Çorbası
Orman Kebabı
Bulgur Pilavı
Portakal -Garnitür |
Şehriye Çorbası
Etli Kış Türlüsü
Erişte
Yoğurt |
Açma
Ihlamur |
Süt
Meyve |
| Yeşil Zeytin
Patates Kızartması
Beyaz Peynir
Vişne Reçeli |
Şafak Çorbası
Tavuk Döner
Pirinç Pilavı
Karpuz-Garnitür |
Patates Çorbası
Kıymalı Kapuska
Kuskus
Hoşaf |
Sütlaç
Bisküvi |
Ihlamur
Börek |
| Kaşar Peynir
Börek
Kakaolu Fındık Kreması
Siyah Zeytin |
Şehriye Çorbası
Dalyan Köfte
Pirinç Pilavı
Kavun-Garnitür |
Ezogelin
Kabak Kalye
Erişte Cacık |
Pırasa Tavası
Ayran |
Sütlaç
Kek |
| Siyah Zeytin
Salam
Labne
Domates |
Mercimek Çorbası
Tas Kebabı
Bulgur Pilavı
Elma-Garnitür |
Şafak Çorbası
Etli Nohut
Pirinç Pilavı
Yoğurt |
Mercimekli Börek
Ayran |
Süt
Meyve |
| Yeşil Zeytin
Patates Kızartması
Beyaz Peynir
Vişne Reçeli |
Yayla Çorbası
Fırında Tavuk
Şehriye Pilavı
Üzüm -Garnitür |
Düğün Çorbası
KıymalıIspanak
Makarna
Yoğurt |
Kek
Komposto |
Poğaça
Meyve Suyu |
| Siyah Zeytin
Kaşar Peynir
Börek
Helva |
Patates Çorbası
Et Kavurma
Pirinç Pilavı
Mandalina |
Mercimek Çorbası
Patates Oturtma
Bulgur Pilavı
Cacık |
Muhallebi
Bisküvi |
Komposto
Bisküvi Çeşidi |
| Yeşil Zeytin
Haşlanmış Yumurta
Beyaz Peynir
Vişne Reçeli |
Domates Çorbası
Hindi Sote
Börek
Kadayıf |
Yayla Çorbası
Etli Kapuska
Makarna
Yoğurt |
Süt
Meyve |
Patates Kavurması
Ayran
|
…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Malzeme Miktarları” başlıklı “G” maddesinde “1-Günlük iaşelerin hazırlanmasında ekli listede belirtilen Gıda Rasyonu esas alınacaktır. Gıda Rasyonunda belirtilen ve yemek üretim malzemeleri arasında yer alan eş değer malzemeler “örneğin koyun eti (kemikli) ve sığır eti (kemiksiz)”, yemeğin üretiminde kullanılacak seçenekli malzemeler olup, malzeme miktarlarında herhangi bir eksiklik tespit edilirse durum bir tutanakla tespit edilecektir.
2- Porsiyon kavramı her bir yaş grubu için farklılık arz ettiğinden gıda rasyonu esas alınarak hareket edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanında yukarıda yer verilen Şartnamelere ek olarak Fire Miktarı Tablosu, Gıda Malzemelerinin Özellikleri Listesi ve Gıda Rasyosu Tablosu bulunmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama isteneceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir. Bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler geçerli teklif olarak belirlenir. …” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde“79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
…
79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.…
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.
Kaşeleme işlemi 8.4’üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
…
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2’nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.
Uyuşmazlığa konu ihalenin 20.12.2018 tarihinde gerçekleştirildiği, ihaleye 8 isteklinin katıldığı, idare tarafından sınır değerin 788.453,44 ? olarak hesaplandığı ve anılan tutarın altında geçerli teklif sunmuş olan 4 istekliye 24.12.2018 tarihinde EKAP üzerinden aşırı düşük teklif sorgulama yazılarının tebliğ edildiği, söz konusu yazılarda “İl Müdürlüğümüzün 2018/591260 kayıt numaralı mamul yemek hizmet alım ihalesine verdiğiniz teklif sınır değerin altında olduğundan, Hizmet Alım İhaleleleri Uygulama Yönetmeliği gereğince teklifinizin tebliğ tarihinden itibaren 3 (üç) iş günü içerisinde cevaplanmak üzere aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmasına karar verilmiştir.” ifadelerine yer verildiği, dört isteklinin ikisi tarafından süresi içerisinde aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı, diğer iki istekli tarafından sunulan açıklamaların ise idare tarafından uygun görülerek 17.01.2019 tarihli ihale komisyonu kararı ile inceleme konusu ihalenin şikayete konu “Gümüşhane Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü” isimli birinci kısmının Hane Kurumsal Yemek San. Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, Şeker Yemek ve Tem. Hiz. Pet. İnş. Tur. Nak. Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği görülmüştür.
İhale komisyonu tarafından alınan 17.01.2019 tarihli kararda “2. Oturumda yapılan belge incelemelerinde teklif kapsamında sunulması gereken belgeler eksik olduğu için Zigana Personel Ltd. Şti.nin, Araz Gıda Ltd. Şti.nin, Köksal KAYA’nın, Demirtaş Sosyal Ltd. Şti.nin değerlendirme dışı bırakılmasına, teklifleri sınır değerin altında kalan Hurma Yemekhane Ltd. Şti.nin, Şeker Yemek Ltd. Şti.nin, Magnum Catering Ltd. Şti.nin ve Hane Kurumsal A.Ş.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmasına, belgeleri uygun olan diğer isteklilerin tekliflerinin geçerli kabul edilmesine karar verilmiştir. Aşırı düşük teklif sorgulamasına Hane Kurumsal A.Ş. ile Şeker Yemek Ltd. Şti. süresi içinde cevap vermiştir. Magnum Catering Ltd. Şti. ile Hurma Yemekhane Ltd. Şti. cevap vermediğinden teklifleri değerlendirme dışı bırakılmıştır. Yapılan incelemede Hane Kurumsal A.Ş.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına verdiği cevabın uygun olduğu tespit edilmiştir. İhalenin Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi kısmının Hane Kurumsal A.Ş.nin uhdesinde bırakılmasına, Kadın Konukevi kısmının Aşçıoğlu Yemek Ltd. Şti.nin uhdesinde bırakılmasına, 80. Yıl Çocuk Evleri Sitesi kısmının geçerli teklif olmadığı için iptal edilmesine ve kararın ihale yetkilisinin onayına sunulmasına komisyonumuzca
Oybirliği ile karar verilmiştir.” ifadelerine yer verilmiştir.
Başvuru sahibi istekli tarafından ihalenin birinci kısmında ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci olarak belirlenen isteklilerin sunmuş oldukları aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı gerekçesi ile tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin kendi uhdesinde bırakılması gerektiği iddia edilmektedir.
Başvuru sahibi isteklinin iddiaları çerçevesinde ihale üzerinde bırakılan Hane Kurumsal Yemek San. Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin inceleme aşağıda yer almaktadır.
İstekli tarafından idareye sunulan 26.12.2018 tarihli aşırı düşük teklif açıklama dosyası kapsamında bir adet Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağına, anılan tutanağı düzenleyen meslek mensubuna ait faaliyet belgesine, KİK İşçilik Hesaplama Modülü çıktısına, Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveline, Ana Girdi Hesap Cetveline, İşçilik Girdileri Hesaplama Cetveline, örnek menü ve gramaj tablolarına ve çeşitli illere ait muhtelif tarihli ticaret borsa bültenlerine yer verildiği görülmüştür.
a) Başvuru sahibi istekli tarafından “Açıklamaların resmi kurum fiyatlarına göre yapılmadığı, ana çiğ girdilerinin (ayçiçek yağı, margarin, yumurta, çay vb.) tevsikinin proforma fatura ile yapıldığı, hal fiyatlarının kullanılmadığı, bazı çiğ girdiler (ayçiçek yağı, margarin, yumurta, çay vb.) için kullanılan ticaret borsası veya toptancı hal fiyatlarının ise ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belgeler olmadığı, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal fiyatlarının ilan ile ihale tarihi arasında olmadığı ve aylık bültenlerde yer alan en düşük fiyatların kullanılmadığı” iddiası çerçevesinde yapılan incelemede;
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında herhangi bir proforma fatura/fiyat teklifine yer verilmediği, isteklinin açıklamalarını Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağına ve Ticaret Borsası Bültenlerine dayandırdığı görülmüştür.
İstekli tarafından ayçiçek yağı için Erzurum Ticaret Borsası’nın Ocak 2018 bülteninde yer alan ortalama fiyatın; margarin için Ankara Ticaret Borsasının Ocak 2018 bülteninde yer alan ortalama fiyatın, çay girdisi için ise Ankara Ticaret Borsasının Haziran 2018 bülteninde yer alan ortalama fiyatın kullanıldığı, anılan girdiler için fiyat tevsikinin mevzuata uygun olarak yapıldığı anlaşılmıştır.
Ana çiğ girdiler arasında yer alan yumurta girdisi için ise istekli tarafından ticaret borsası fiyatının kullanılmadığı, anılan girdinin Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı ile maliyetler üzerinden açıklandığı görülmüştür.
Diğer yandan başvuru sahibi isteklinin iddia ettiği şekilde kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mallara ilişkin fiyatlar üzerinden herhangi bir girdinin açıklanmadığı da tespit edilmiştir.
b) Başvuru sahibi istekli tarafından “Ekmek girdisi için Halk Ekmek, süt ve süt ürünleri için Atatürk Orman Çiftliği, et ve et ürünleri için Et Balık Kurumu, çay için Çay Kurumu fiyatları kullanılmayarak üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile tevsik edilmeye çalışıldığı” iddiası çerçevesinde yapılan incelemede;
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından ekmek, süt ürünleri, et ve et ürünleri ve çay için fiyat teklifi ile açıklama yapılmadığı, isteklinin anılan girdiler için açıklamalarını ticaret odalarınca yayınlanan fiyatlara ve Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağına dayandırdığı, ekmek, süt ve süt ürünleri, sığır eti, koyun eti, tavuk eti, çay gibi ana girdiler içerisinde yer alan kalemler için isteklilerin Halk Ekmek, Atatürk Orman Çiftliği gibi kamu kurum ve kuruluşlarının fiyatlarını kullanabilecekleri ancak bunun bir zorunluluk olmadığı, isteklilerin kendi ürettikleri, aldığı veya sattığı mallara ilişkin olarak avantajlı koşullarını kullanabileceği, istekli tarafından iddia edildiği üzere anılan girdiler için herhangi bir fiyat teklifinin alınmadığı anlaşılmıştır.
c) Başvuru sahibi istekli tarafından “Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kullanılan ölçü birimleri ile Şartname’deki ölçü birimlerinin farklı olduğu, bu yol ile açıklama yapan istekliler lehine fiyat avantajı yaratıldığı” iddiası çerçevesinde yapılan incelemede;
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan açıklamada, ana çiğ girdilerin tamamı için ölçü birimlerinin (kg, paket vb.) doğru aktarıldığı, paket gramajlarının ana girdi listesinde belirtilerek açıklamaların oluşturulduğu, isteklinin ölçü birimlerinde avantaj sağlayacak herhangi bir değişikliğe başvurmadığı anlaşılmıştır.
d) Başvuru sahibi istekli tarafından “Yaş sebze ve meyve fiyatlarıyla ilgili açıklamaların, borsa fiyatlarının ortalaması üzerinden yapılmadığı, en düşük fiyatlar üzerinden açıklandığı” iddiası çerçevesinde yapılan incelemede;
İhale üzerinde bırakılan isteklinin örnek menüde yer alan yaş meyve ve sebzelerin tamamını çeşitli illerin ticaret odalarınca yayınlanan fiyatlar üzerinden açıkladığı görülmüştür. İstekli tarafından açıklamalar kapsamında Ankara Ticaret Borsası Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran 2018, Erzurum Ticaret Borsası Ocak, Şubat, Mayıs ve Haziran 2018, İzmir Ticaret Borsası Temmuz, Ağustos ve Eylül 2018, Sakarya Ticaret Borsası Eylül 2018, Sivas Ticaret Borsası Ocak 2018 bültenlerinde yer alan fiyatlarla açıklama yapıldığı ve istekli tarafından esas alınan yaş meyve ve sebzelere ilişkin tüm fiyatların son 12 ay içerisinde yer aldığı ve bültenlerdeki en düşük fiyatlar değil ortalama fiyatlar olduğu belirlenmiştir.
e) Başvuru sahibi istekli tarafından “Sözleşme ve genel giderler için açıklamalarda bulunulmadığı” iddiası çerçevesinde yapılan incelemede;
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde de, “Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.” açıklamasına yer verildiği, buna göre sözleşme giderleri ve genel giderlerin yardımcı girdiler kapsamında değerlendirileceğinde tereddüt bulunmadığı, bunlar için belgelerle açıklama sunulmasının zorunlu olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı neticesine varılmıştır.
f) Başvuru sahibi istekli tarafından “Aşırı düşük teklif açıklamalarında yuvarlama hatası ve aritmetik hata yapıldığı” iddiası çerçevesinde yapılan incelemede;
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından örnek menülerde yer alan kalemler üzerinden öncelikle yemek maliyetlerinin belirlendiği, yemek gramajlarının idarece ihale dokümanı kapsamında verilen Gıda Rasyosu tablosundan alındığı, 14 gün için hesaplanan yemek maliyetleri üzerinden her bir öğün tipi için (kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği, ara öğün şeklinde) günlük ortalama öğün maliyetlerinin hesaplandığı, söz konusu hesaplamalarda yuvarlama işleminin yapılmadığı, öğün birim maliyetlerine işçilik giderlerinin eklenerek her bir öğün için teklif edilen birim fiyatlara ulaşıldığı, anılan hesaplama işlemlerinde aritmetik hata yapılmadığı tespit edilmiştir.
İstekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli’nde ana girdi oranı olarak 0,601673, işçilik oranı olarak 0,278739, yardımcı giderler oranı olarak 0,119588 oranının gösterildiği ve söz konusu oranlar toplamının 1 olduğu belirlenmiştir.
g) Başvuru sahibi istekli tarafından “Açıklamalarda malzeme özelliklerinin dikkate alınmadığı, poşet ayran, poşet süt gibi süt ve süt ürünleri tam yağlı olması gerekirken bu özellikler dikkate alınmadan açıklama yapıldığı, beyaz peynir yağlı tuzlu olması gerekirken yarım yağlı beyaz peynir üzerinden açıklama yapıldığı, zeytinyağı riviera olması gerekirken bu özellik dikkate alınmadan açıklama yapıldığı, dana etinin kemiksiz but eti/5’Li set olarak açıklanmadığı, ayrıca dana eti miktarları açısından eksik veya yanlış gramajlar üzerinden açıklama yapıldığı, fire hesaplamalarının yanlış yapıldığı, balık ürününün “taze balık (temizlenmiş)” olarak açıklanmadığı, kuzu eti açısından ise “kemikli but” olarak açıklanmadığı, yalnızca kuzu eti olarak açıklandığı, karkas kuzu eti kullanılarak ciddi fiyat avantajı sağladığı,” iddiası çerçevesinde yapılan incelemede;
İnceleme konusu ihaleye ait Teknik Şartname ve Gıda Malzemelerinin Özellikleri Listesi incelendiğinde, ihalede süt ve süt ürünlerinin;
· Süt (10 lt) – Kutu Süt (1000 ml ve 200 ml)
· Yoğurt / Poşet Yoğurt / Süzme Yoğurt /Meyveli Yoğurt
· Poşet Ayran (200 ml)
· Tereyağı
· Kaymak / Krema
· Kefir
olarak sayıldığı, bunların bir kısmının ise örnek menüde yer almadığı, dolayısıyla açıklama kapsamında tevsik zorunluluğu bulunmadığı belirlenmiştir.
Başvuruya konu ihaleye ait Özel Teknik Şartname’nin “18.Kısım (Süt ve Süt Ürünleri)” başlıklı bölümünde Süt (10 lt) – Kutu süt (1000 ml ve 200ml) girdilerine ilişkin olarak 3’üncü maddede ‘‘1 lt ve 10 lt’lik pastörize ve UHT sütler (kuruluş ihtiyacına göre pastörize veya UHT süt istenecektir.) 1. sınıf tam yağlı süt olmalıdır (Yağ oranı en az %3,5). 200 ml’lik kutu sütler kuruluşun ihtiyacına göre Tam yağlı (Yağ oranı en az %3,5) veya Light olarak (Yağ oranı en az %1,5) getirilecektir.’’ düzenlemesi,
Aynı bölümün “Ambalajlama” kısmında yer alan “a)Büyük ambalaj” başlığı altında “-1 lt’lik (Kutu Sütü) ve 10 lt’lik ambalajlı olmalı
– Tam yağlı süt olmalı” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından söz konusu girdiye ilişkin olarak Ankara Ticaret Borsasının Mart 2018 bülteninde yer alan “süt” ibaresi ile ortalama fiyatı 2,40 ? olan girdi kullanılarak açıklama yapıldığı görülmüştür.
Ancak söz konusu ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklaması kapsamında kullanılan süt girdisinin tam yağlı olduğuna ilişkin herhangi bir bilginin yer almadığı görülmüştür. Ana girdi mahiyetinde olan sütün “tam yağlı olup olmamasının” maliyeti doğrudan etkileyen bir unsur olduğu dikkate alındığında, yemeklerin ve tatlıların hazırlanmasında kullanılacak “Süt” girdisine dair yapılan açıklamanın bu haliyle Teknik Şartname’nin yukarıda yer verilen maddelerinde düzenlenen tam yağlı olma şartını karşılamadığı, bu çerçevede ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı anlaşılmıştır.
İstekli tarafından yapılan açıklamalar kapsamında beyaz peynir ve diğer peynir girdilerinin dokümanda yer alan isimleri ile açıklandığı, beyaz peynir fiyatını tevsik amacıyla sunulan Sivas Ticaret Borsası Ocak 2018 bülteninden tam yağlı beyaz peynir fiyatının esas alındığı anlaşılmıştır.
İstekli tarafından zeytinyağı girdisine ilişkin olarak yapılan açıklamalar incelendiğinde, zeytinyağının ihale dokümanında yer alan ana girdi listesinde “Zeytinyağı (KG) (Riviera)” olarak belirtildiği, Gıda Malzemelerinin Özellikleri Listesi’nde “5. Aksi belirtilmedikçe kuruluşa temin edilecek olan zeytinyağı “Riviera” tipi olacaktır. Kendine özgü olmalı, kötü kokulu olmamalıdır. Rengi altın sarısı, yeşilimtrak sarı veya açık renkte olabilir. Berrak, tortusuz, şeffaf görünümde kendine has tatta olacaktır. Koku ve lezzeti doğal olacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı, istekli tarafından anılan girdi birim fiyatını tevsik etmek üzere İzmir Ticaret Borsası Ağustos 2018 Bülteni’nin esas alındığı ve söz konusu bültende de zeytinyağının riviera niteliğinin belirtildiği anlaşılmıştır.
Dana eti girdisine ilişkin olarak ihale dokümanında yer alan düzenlemeler incelendiğinde, Gıda Malzemelerinin Teknik Özellikleri Listesi’nde Dana etinin “7.Kısım (Et Kırmızı)” başlığı altında “Dana Eti (Kemiksiz But Eti/5’Li Set)” başlığı altında 17 madde halinde düzenlendiği, anılan maddenin beşinci fıkrasında “7.Tranç, yumurta, sokum, kontrnuar ve nuardan oluşan dana beşli set, üzerinde hiç kemik parçası kalmayacak şekilde, kuruluşun sipariş ettiği miktar ve günlerde temin edilecektir. Her 5’li setin ağırlığı 40 kg’dan aşağı olmayacaktır. Düşük ağırlıklı setler kabul edilmeyecektir.”düzenlemesinin yer aldığı, Fire Miktarı Tablosu’nda dana eti için fire miktarının “20” olarak belirlendiği, Teknik Şartname’de fire paylarının net miktar üzerine eklenerek üst gramajların esas alınacağının düzenlendiği görülmüştür.
Başvuru konusu ihaleye ait Özel Teknik Şartname’nin “7.Kısım (Et Kırmızı)” başlığı altında “Dana Eti (Kemiksiz But Eti / 5’li Set)” maddesinde “…7. Tranç, yumurta, sokum, kontrnuar ve nuardan oluşan dana beşli set, üzerinde hiç kemik parçası kalmayacak şekilde, kuruluşun sipariş ettiği miktar ve günlerde temin edilecektir. Her 5’li setin ağırlığı 40 kg’dan aşağı olmayacaktır. Düşük ağırlıklı setler kabul edilmeyecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.
İstekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında anılan girdiye ilişkin tevsikin Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı ile yapıldığı, söz konusu tutanakta girdi ismi olarak “Dana Eti (Kemiksiz) (KG)” ifadesine yer verildiği, tutanaktan söz konusu girdinin ihale dokümanında yer verildiği şekliyle belirtilmediği, bu itibarla idare tarafından dana eti girdisinin kemiksiz but eti veya 5’li set olarak istenmesine rağmen dana eti (kemiksiz) olarak açıklanmasının ihale dokümanına aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan istekli tarafından yemek maliyetlerinin hesaplanması aşamasında idarece Gıda Rasyoları Listesi’nde belirlenmiş “13+/Yetişkin/Yaşlı Personel/Misafir” için belirtilen dana eti miktarlarının esas alındığı, miktarlarda değişiklik yapılmadığı, bununla birlikte istekli tarafından Fire Miktarı Tablosu’nda belirtilen %20 fire oranının dikkate alınarak gramajlara eklendiği, hesaplamaların fire miktarları düşüldükten sonra kalan net miktarlar üzerinden usulüne uygun olarak yapıldığı anlaşıldığından başvurusu sahibinin iddiasının yerinde olmadığı neticesine varılmıştır.
Başvuru sahibi isteklinin balık ve kuzu eti girdilerine ilişkin iddiaları açısından yapılan incelemede, balık ve kuzu eti girdilerinin örnek menüde herhangi bir öğünde herhangi bir yemek içerisinde yer almadığı dolayısıyla ihale üzerinde kalan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarında balık ve kuzu eti girdilerine ilişkin bir açıklamaya yer verilmesine gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi isteklinin iddiaları çerçevesinde ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlenen Şeker Yemek ve Tem. Hiz. Pet. İnş. Tur. Nak. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin inceleme aşağıda yer almaktadır.
Şeker Yemek ve Tem. Hiz. Pet. İnş. Tur. Nak. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, 1 sayfalık Ek-H.4 Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli’nin, 1 sayfalık KİK İşçilik Hesaplama Modülü çıktısının, 3 sayfalık ana girdiler listesinin ve muhtelif şehirlerin ticaret borsaları tarafından yayınlanan aylık ve yıllık bültenlerin sunulduğu görülmüştür.
Öncelikle başvuru sahibi isteklinin iddiaları arasında yer verdiği fiyat teklifi ile açıklama yapıldığına ilişkin iddianın yerinde olmadığı, zira istekli tarafından açıklamaları kapsamında fiyat tekliflerine veya kamu kurum ve kuruluşlarınca sunulan mallara ilişkin fiyatlar üzerinden açıklamalara yer verilmediği tespit edilmiştir.
Diğer yandan başvuru sahibi isteklinin sözleşme giderleri ve genel giderlerin açıklanmadığına yönelik iddiası çerçevesinde yapılan inceleme neticesinde sözleşme giderleri ve genel giderlerin yardımcı girdiler kapsamında değerlendirileceğinde tereddüt bulunmadığı, bunlar için belgelerle açıklama sunulmasının zorunlu olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı neticesine varılmıştır.
Ayrıca itirazen şikayet dilekçesinde balık ve kuzu etine ilişkin yer verilen iddiaların da örnek menüde söz konusu girdilerin bulunmaması nedeniyle reddi gerekmektedir.
Ancak; istekli tarafından yapılan açıklamalar incelendiğinde, herhangi bir örnek menü üzerinden, yemek maliyet hesaplamasına, öğün maliyetlerine, işçilik giderlerinin öğünlere yansıtılmasına ilişkin herhangi bir bilgiye, toplam teklif tutarını oluşturan birim fiyatlara nasıl ulaşıldığına ilişkin herhangi bir bilgi veya belgeye açıklamalar kapsamında yer verilmediği, istekli tarafından sunulan ve 98 girdiden oluşan ana girdi listesinin ne şekilde oluşturulduğu, öğün maliyetlerinin ve dolayısıyla birim fiyatlarının nasıl hesaplandığı, girdi gramajlarının yemek maliyetlerine doğru yansıtılıp yansıtılmadığı, fire hesaplamalarının yapılıp yapılmadığı, ölçü birimlerinin dokümana uygun kullanılıp kullanılmadığı ve hesaplamalarda aritmetik hata yapılıp yapılmadığı konularında sunulan açıklamalar üzerinden bir incelemenin fiilen imkan dahilinde olmadığı, dolayısıyla istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sayılan konularda açıklamanın yapılmamış olduğu anlaşılmıştır.
Ayrıca; istekli tarafından ana çiğ girdi tablosunda yer verilen girdileri açıklamak üzere ticaret borsası fiyat bültenlerinin usulüne uygun sunulmadığı; örneğin erik kurusu, şehriye, paket süt, ayran vb. girdi fiyatlarını tevsik etmek üzere Ankara Ticaret Borsası Yıllık Bülteni’nin sunulduğu ancak girdilerin fiyatlarının hangi sayfalarda yer aldığı bilgisinin açıklama kapsamında yer almadığı,
İstekli tarafından zeytinyağı girdi fiyatını tevsik etmek üzere Ankara Ticaret Borsası Mart 2018 bülteninin sunulduğu, söz konusu bültende yalnızca “zeytinyağı” ifadesinin yer aldığı, ancak riviera olduğuna ilişkin bilginin yer almadığı, nitekim istekli tarafından ana girdi listesinde de sadece “zeytinyağı” ifadesine yer verildiği, anılan girdiye ilişkin açıklamanın bu haliyle uygun olmadığı,
İstekli tarafından yumurta girdisini açıklamak üzere çiğ girdi listesinde “Yumurta (KG)” girdisi için 4,50 TL fiyat öngörüldüğü, tevsik etmek üzere Ankara Ticaret Borsası Mart 2018 bülteninin sunulduğu, ancak bültende yumurta için 0,27 TL ve 0,29 TL fiyatların yer aldığı ancak söz konusu fiyatların adet üzerinden belirtildiği, istekli tarafından “kg” cinsinden verilen fiyata nasıl ulaşıldığına ilişkin bir bilginin açıklama kapsamında yer almadığı, dolayısıyla açıklamaların bu haliyle uygun olmadığı,
İstekli tarafından “beyaz peynir” girdisi için 10,61 TL fiyat öngörüldüğü ve tevsik amacıyla Ankara Ticaret Borsası Mart 2018 bülteninin sunulduğu, söz konusu bültende esas alınan ortalama fiyatın “yarım yağlı beyaz peynir” fiyatı olduğu anlaşıldığından istekli tarafından yapılan açıklamanın uygun olmadığı anlaşıldığından anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun görülmesinin yerinde olmadığı neticesine varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tes pit edildiğinden, Hane Kurumsal Yemek San. Tic. A.Ş. ve Şeker Yemek ve Tem. Hiz. Pet. İnş. Tur. Nak. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmayarak anılan isteklilerin tekliflerinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|