|
BAŞVURU SAHİBİ:
Heybetullah YILDIZ,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Haliliye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/456725 İhale Kayıt Numaralı “Şanlıurfa İli Haliliye İlçesi Merkez ve Merkeze Bağlı Köy ve Köy Altı Yerleşim Birimlerindeki 5736 Öğrencinin 29 Taşıma Merkezi Okula 455 Hat ( Araç) İle 180 İş Günü Taşımalı Eğitim İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Haliliye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 10.09.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Şanlıurfa İli Haliliye İlçesi Merkez ve Merkeze Bağlı Köy ve Köy Altı Yerleşim Birimlerindeki 5736 Öğrencinin 29 Taşıma Merkezi Okula 455 Hat ( Araç) İle 180 İş Günü Taşımalı Eğitim İşi” ihalesine ilişkin olarak Heybetullah Yıldız’ın 21.09.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.09.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.10.2021 tarih ve 46109 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.10.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1641 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İhalenin 29’uncu kısmı üzerinde bırakılan ADG Taşımacılık Turizm Ltd. Şti. ve en avantajlı ikinci teklif sahibi Necati Öztürk’ün aşağıda açıklanan nedenlerle tekliflerinin aşırı düşük teklif olduğu ve yaptıkları aşırı düşük teklif açıklamasında tespit edilen önemli teklif bileşenlerine ilişkin açıklama yapılmadığı, şöyle ki;
Araç kiralamaya ilişkin fiyat teklifi alınan kişilerin faaliyet alanı içerisinde araç kiralama işinin yer alıp almadığının kontrol edilmeden kabul edildiği, araç giderlerini tevsiken SMMM tarafından onaylanan fiyat teklifinin ve fiyat teklifine dayanak sunulmadığı, fiyat teklifi üzerinde mevzuat uyarınca bulunması gereken ibarenin ve mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubunun imza ve iletişim bilgilerinin yer almadığı, fiyat teklifi üzerinde zorunlu trafik sigortası ve kasko, araç muayene ve egzoz muayene giderleri, araç vergileri, araçların bakım onarım ve amortisman giderlerinin teklif edilen tutara dahil olduğu ibaresine yer verilmediği, fiyat teklifine dayanak maliyet/satış tutarı tespit tutanağında araç kira bedeli, trafik ve kasko gideri, bakım ve onarım gideri, araç vergisi ve amortisman bedelinin ayrı ayrı gösterilmediği, araç gideri olarak toplam maliyet olarak belirtildiği, akü, lastik, bakım onarım giderlerini kapsamadığı, 2021 yılı için araç muayene ücretlerini belgelendirmekle birlikte, 2022 yılı fiyat artışlarına ilişkin herhangi bir öngörü yapılmadığı, araçların bakım onarım maliyetleri için fiyat teklifi alınan firmaların araçların yetkili bayilerinin olmadığı, araçların trafik ve kasko sigorta teklifinin işin süresini karşılamadığı, tekliflerin ekinde Genel Müdürlük veya Bölge Müdürlüğünden alınmış teyit yazılarının bulunmadığı, lastik değişimi beyanında bulunduğu, lastik satıcısından alınan fiyat teklifi üzerinde gerekli beyanların bulunmadığı, teklif edilen araçların 14+1 kapasiteli araçlar olduğundan sadece bu araçlara ilişkin açıklamanın yapıldığı, ihale konusu işte çalıştırılacak olan araçların model, marka, motor hacmi ve kapasitelerinin farklı olması sebebiyle akaryakıt giderine ilişkin açıklamaların gerçeği yansıtmadığı, akaryakıt giderlerine ilişkin olarak teknik rapor ve ekspertiz raporları ile açıklama yapılmadığı, akaryakıt giderlerinde 2021 yılına ilişkin bir artış öngörülmediği, araçların yakıt maliyetine ilişkin EPDK tarafından yayımlanan akaryakıt bayi raporunun sunulmadığı ve toplam akaryakıt tüketiminin taşıma yapılacak okulların mesafelerinin dikkate alınarak hesaplanmadığı, araçların yakıt tüketiminin 100 km’de ortalama ne kadar yakıt tüketeceğine dair teknik rapor ile birlikte belge ve bilgilere yer verilmediği, GPRS ve kamera sistemi için verdikleri fiyatların gerçeği yansıtmadığı, “İş Yeri Sağlık Hizmetleri” ve “İSG Uzmanı Hizmetleri” giderlerine ilişkin sunduğu fiyat teklifinde meslek mensubunun kaşe ve imzasının bulunmadığı, söz konusu maliyet bileşenlerinin önemli teklif bileşeni olarak belirlenmediği, araçlarla ilgili yıllık amortisman giderleri ile ilgili Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde belirtilen amortisman listesine uygun açıklama yapılmadığı, sözleşme ve genel giderler için ayrı bir hesaplama yapılmadan % 4 içinde gösterilmesinin mevzuata aykırı olduğu, işçilik giderlerine ilişkin 2022 yılına ait şoför (işçilik) giderleri için asgari ücrete gelebilecek herhangi bir artış öngörülmediği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde, “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.
…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde; “79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
…
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.” açıklaması,
İdari Şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde, “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
Taşıma işinde çalıştırılacak araçlara ilişkin şoför, bakım/onarım, ilgili kurumlardan alınacak uygunluk, güzergâh, ruhsat, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası poliçesi vb. ilgili giderler teklif fiyatına dâhildir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “ Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde, “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı hesaplanmayacaktır. Ancak, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Başvuruya konu kısımda 4 farklı güzergah bulunmakta olup, toplam 19 adet araçla öğrenci taşıma işi yapılması gerekmektedir. İdare tarafından aşırı düşük teklif olarak belirlenen isteklilere araç temin maliyeti, akaryakıt maliyeti ve işçilik maliyeti olmak üzere üç adet maliyet bileşeninin açıklanması yazısının gönderildiği,
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan belgelerin incelenmesinde, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri/açıklamaları doğrultusunda, üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için fiyat teklifinin dayanağı olarak Maliyet Tespit Tutanağı (Ek-O.5) veya Satış Tutarı Tespit Tutanağı (Ek-O.6) düzenlenmesi gerekirken, aşırı düşük teklif açıklamasının fiyat teklifi alınan araç giderlerinin tevsiki amacıyla 19 adet araç için Buhayra Taşıma Tur. Hayv. Tar. Ürn. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den alınan fiyat teklifinin dayanağı, iş sağlığı ve güvenliği için Mir İş Sağlığı Güvenliği Ltd. Şti.’den alınan fiyat teklifinin dayanağı, lastik giderleri için ayrıca Taşçılar İth. İhr. Lastic San. Tic. Ltd. Şti.’den alınan fiyat teklifinin dayanağı olan Satış Tutarı Tespit Tutanaklarının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmadığı,
Diğer taraftan işçilik gideri olarak asgari işçilik maliyetinin 2021 yılı asgari ücret miktarı baz alınarak hesaplandığı, ancak ihale dokümanında fiyat farkı verileceğine ilişkin bir düzenleme de yapılmadığından, asgari ücret miktarlarındaki 2022 yılı artışlarına ilişkin bir öngörü yapılması gerekirken, öngörü yapılmadığından aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle de mevzuata aykırı olduğu,
Akaryakıt gideri olarak Polat Akaryakıt Turizm Otomotiv Giyim San. ve Tic. A.Ş.’den araçların ortalama yakıt giderini gösterir bir yazı alındığı, akaryakıt giderleri için de Shell firmasının internet sayfasından bir haftalık fiyat alınarak ortalamasının kullanılması nedeniyle akaryakıt giderlerine ilişkin açıklamanın kabul edilemeyeceği, ilaveten araç muayene ve egzoz giderleri için TÜVTÜRK internet sayfası çıktısı ile bu giderlerin tevsik edilmesi, ancak 2022 yılı için artış öngörülmemesi nedeniyle aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle de mevzuata aykırı olduğu,
Motorlu taşıtlar vergisi içim İnternet Vergi Dairesi çıktılarının alınmak suretiyle tevsik edildiği görülmekle birlikte 2022 yılına ilişkin artış öngörülmediği,
Sigorta gideri olarak 180 günü kapsayacak bir fiyat teklifi alındığı, ancak fiyat teklifi alınan sigorta acentasının kaşesinin okunaksız olduğu, sigorta şirketinin bölge müdürlüğü yada genel müdürlüğünden alınmış herhangi bir teyit yazısının bulunmadığı görüldüğünden işçilik, akaryakıt ve sigorta giderlerine ilişkin de yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu anlaşılmıştır.
İhalede en avantajlı 2. teklif sahibi Necati Öztürk’ün aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunmuş olduğu belgelerin incelenmesinde de, araç giderleri için alınan fiyat teklifinin üzerinde sadece Geray Turizm Emlak Gıda İnşaat Petrol İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin kaşesinin bulunduğu, üzerinde Tebliğ’de yer alan ve yukarıda yer verilen “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim” ifadesinin bulunmadığı, anılan firmanın SMMM’si tarafından kaşelenmediği, ekinde herhangi bir belgenin sunulmadığı, işçilik giderlerini tevsik amacıyla 2021 yılı asgari ücret miktarları baz alındığı, 2022 yılı için herhangi bir öngörü yapılmadığı, akaryakıt giderlerinin tevsiki amacıyla EPDK internet sayfasından akaryakıt giderlerinin nasıl hesaplanacağına ilişkin çeşitli dokumanlar sunulmuş olmakla birlikte, Shell firmasının internet sayfasından alınan bir haftalık akaryakıt fiyatlarının ortalamasının kullanıldığı ve diğer gider kalemleri için de herhangi bir açıklama yapılmadığı veya belge sunulmadığı anlaşıldığından söz konusu aşırı düşük teklif açıklamasının kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu anlaşılmıştır.
Aşırı düşük teklif açıklaması sunan her iki isteklinin de aşırı düşük teklif açıklamalarının Genel Tebliğ’in 79’uncu maddesinde yapılan açıklamalara uygun olmadığı anlaşıldığından aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilerek her iki isteklinin de tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve ihale işlemlerine kaldığı yerden devam edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Öte yandan, ihalenin şikâyete konu kısmının yaklaşık maliyeti dikkate alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen şikâyet başvuru bedelinin 7.682,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinden 23.060,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla ödendiği tespit edilen 15.378,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ADG Taşımacılık Turizm Ltd. Şti ve Necati Öztürk’ün tekliflerinin ihalenin şikayete konu 29’uncu kısmında değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|