isteklinin ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden kısmının veya bitirdiği işlerinin parasal tutarının iş ortaklığındaki hissesi üzerinden yeterlilik değerlendirilmesi yapılabileceği düzenlenmekle birlikte, isteklilerin kendi firmasına ait gelir tabloları ile daha önceki iş ortaklıklarına ait gelir tablolarını hissesi oranında birleştirmek suretiyle yeterlilik kriteri sunulmasının öngörülmediği, söz konusu durumun sadece Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 36’ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ifade edilen taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturaların sunulması haline özgü bir durum olduğu anlaşılmıştır.

İhaleyi Yapan Daire: 

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

Başvuruya Konu İhale: 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

M-Arslan İnş. Müh. Mim. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Kemal Ekşi İş Ortaklığı,

Yukarı Öveçler Mah. Lizbon Cad. No: 38/14 Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü (ASAT),

Fabrikalar Mahallesi Dumlupınar Bulvarı No: 3 ANTALYA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2016/31283 İhale Kayıt Numaralı “Kumluca Karaağaç–Belen Gurubu İçme Suyu İsale Hattı Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü (ASAT) tarafından 15.03.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kumluca Karaağaç–Belen Gurubu İçme Suyu İsale Hattı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak M-Arslan İnş. Müh. Mim. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Kemal Ekşi İş Ortaklığının 29.03.2016tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.04.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.04.2016 tarih ve 23717 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.04.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/967 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Bahse konu yapım işine M-Arslan İnş. Müh. Mim. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.-Kemal Ekşi İş Ortaklığı olarak 46.975.000,00 TL tutarında teklif sundukları, iş ortaklığının pilot ortağı M-Arslan İnş. Müh. Mim. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin %99 hisseye, özel ortak Kemal Ekşi’nin ise %1 hisseye sahip olduğu, teklif ettikleri bedel üzerinden özel ortak tarafından ciroyu tevsik etmek üzere hissesine düşen 469.750,00 TL’yi tevsik etmek üzere taahhüdüne devam edilen DSİ 12. Bölge Müdürlüğü tarafından ihalesi yapılan ve inşaatı devam etmekte olan 2012/195294 İKN’li “Kayseri-Pınarbaşı Çerkez Söğütlü Göleti İnşaatı Yapım İşi”ne ait düzenlenen 14353 ve 14354 no’lu faturaların Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 36’ncı maddesinin altıncı fıkrasında yazılı olan şartlara uygun olarak onaylı suretlerinin teklif zarfı içinde sunulduğu,  Kamu İhale Genel Tebliği ve anılan Yönetmelik’in ilgili hükümlerinden taahhüt altında devam eden işlere ait faturaların sunulmasının yeterli olduğunun anlaşılacağı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, Kamu İhale Genel Tebliği ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde faturaların ekinde başkaca bir belge sunulması yönünde bir düzenlemenin yer almadığı, teklif zarfları içerisinde ihale ile ilgisi olmayan ve sunulmasına gerek olmayan sehven teklif zarfı içerisinde unutulan özel ortaklarının farklı bir işine ait vergi dairesi yoklama fişi esas alınmak suretiyle özel ortakları tarafından iş hacmini tevsik etmek amacıyla mevzuata uygun olarak sunulan faturaların aynı işe ait olmadığı gerekçesiyle değerlendirmeye alınmayarak tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde işlem tesis edildiği, tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının esas gerekçesinin özel ortak tarafından ciroyu tevsik etmek üzere sunulan devam eden başka bir işine ait faturalarda kendi hissesine düşen oranın belirtilmemesi durumundan ibaret olduğu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile ikincil mevzuatlarında iş ortaklığına ait faturalar ve gelir tabloları üzerinde ortaklık hisse oranlarının yazılması zorunluluğu olmamakla birlikte söz konusu belgelerde de bu bilgilerin yazılacağı bir satır veya sütunun da bulunmadığı, iş ortaklıklarının özel ortağı tarafından ciroyu tevsik etmek üzere sunmuş olduğu DSİ 12. Bölge Müdürlüğü tarafından ihalesi yapılan ve inşaatı devam etmekte olan 2012/195294 İKN’li “Kayseri-Pınarbaşı Çerkez Söğütlü Göleti İnşaatı Yapım İşi”ne ait düzenlenen 14353 ve 14354 no’lu faturalar üzerinde ortaklık hisse oranının tespit edilmesi hususunda firmalarından, ortak girişimin bağlı olduğu vergi dairesinden, faturanın düzenlendiği DSİ 12. Bölge Müdürlüğünden teyit almak suretiyle işlem tesis edilmesi gerekirken, söz konusu ihale ve iş hacmini tevsik etmek üzere sunulan faturalar ile ilintisi bulunmayan sehven teklif zarfı içerisinde unutulan farklı bir işe ait vergi dairesi yoklama fişi üzerinden işlen tesis etmenin yasal mevzuata açık olarak aykırılık teşkil edeceği, ihaleyi yapan idare tarafından iş hacmini tevsik etmek üzere sunulan faturalar üzerinde ortaklık hisse oranının bulunmaması sebebiyle DSİ 12. Bölge Müdürlüğünden yapılacak teyidin belge eksikliği kapsamında değil, sunulan faturalarda yasal olarak bulunma zorunluluğu olmayan bilginin tamamlatılması yönünde olması gerektiği, ortak girişimlerinin özel ortağı tarafından iş hacmini tevsik etmek amacıyla devam eden işe ait faturalardaki hisse oranlarının tespiti hususunda faturaların düzenlendiği DSİ 12. Bölge Müdürlüğünden ya da iş ortaklığının bağlı bulunduğu vergi dairesinden teyit alınarak tekliflerinin değerlendirmeye alınması gerektiği,

2) İhale üzerinde bırakılan firma tarafından ciroyu tevsik etmek üzere sunulan belgelerin idarenin ilk komisyon kararında uygun görülmeyerek değerlendirme dışı bırakılmasına rağmen daha sonradan Ankara 12. İdare Mahkemesinin 02.10.2015 tarih ve E:2015/2018 K:2015/1268 sayılı kararına atıfta bulunularak ihale üzerinde bırakılan firmanın değerlendirmeye alınması yönünde tesis edilen işlemin hukuki olmadığı, ihale üzerinde bırakılan YSE İnş. Taah. San. Tic. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığının özel ortağı Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesi uyarınca yeterlik kriteri olarak belirlenen ciroyu tevsik etmek üzere 2013-2014 yıllarına ait sunmuş olduğu gelir tablosunun ortalamasının 1.177.872,12 TL olduğu ve karşılaması gereken tutar olan 4.165.270,27 TL’nin altında kalmış olmasından dolayı teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekirken, anılan firmanın başka bir ortak girişim işine ait 2013 yılı gelir tablosundaki verilerin firmanın müstakil gelir tablosundaki rakamlara eklenmesi şeklinde konsolide gelir tablosu oluşturduğu ve bu konsolide gelir tablosundaki toplam ciro üzerinden hesaplama yapılmak suretiyle hissesine düşen ciroyu karşıladığı gerekçesiyle anılan firmanın değerlendirmeye alınmasının yasal bir uygulama olmadığı, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre iş ortaklıklarına ait tüm gelir ve giderlerin iş ortaklığı adına tesis edilen vergi numarası üzerinden vergilendirildiği ve iş ortaklığına ait gelir ve giderlerin ortaklık adına tesis olunan vergi kimlik numarası üzerinden kurumlar vergisi tanzim edilmek suretiyle vergilendirmeye tabi tutulduğu, diğer bir anlatımla; iş ortaklıklarında elde edilen gelir ve giderlerin iş ortaklığının her bir ortağının müstakil bilanço ve gelir tablolarına eklenmesi suretiyle vergilendirilmesinin yapılmayıp iş ortaklığı adına tescil olunan vergi numarası üzerinden vergilendirildiği, geriye sadece vergiden arındırılmış kâr her bir ortağın yasal defter ve belgelerine yansıtıldığı, ihaleyi yapan idare tarafından atıfta bulunularak işlem tesis edilen Ankara 12. İdare Mahkemesinin 02.10.2015 tarih ve E:2015/2018 K:2015/1268 sayılı kararı halen Danıştayda temyiz aşamasında bir karar olmakla birlikte içtihat halini almış bir karar olmadığı, 4734 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatında ihale üzerinde bırakılan isteklinin ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden kısmının veya bitirdiği işlerinin parasal tutarının iş ortaklığındaki hissesi üzerinden değerlendirilmesi yapılabileceği düzenlenmekle birlikte isteklilerin kendi firmasına ait gelir tabloları ile daha önceki iş ortaklıklarına ait gelir tablolarını hissesi oranında birleştirmek suretiyle yeterlik kriteri olarak sunulmasının öngörülmediği, söz konusu durumun sadece taahhüt altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen hizmet işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturaların sunulmasına haline özgü bir düzenleme olduğu, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan ortak girişimin özel ortağı tarafından sunulan konsolide gelir tablosu adı altında düzenlenen gelir tablosundaki değerler dikkate alınarak yeterlik değerlendirmesi yapılmasının mümkün olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

11.04.2016 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararından, söz konusu ihalenin 15.03.2016 tarihinde gerçekleştirildiği, 19 adet ihale dokümanının satın alındığı, doküman satın alanlardan 4’ünün ihaleye teklif verdiği, başvuru sahibi M-Arslan İnş Müh Mim. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Kemal Ekşi İş Ortaklığının teklifinin özel ortak olan Kemal Ekşi’nin iş hacmini tevsik etmek üzere sunduğu faturalar ile birlikte sunulan Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenmiş yoklama fişinde belirtilen işin sunulan faturalardaki işten farklı bir iş olduğu, iş ortaklığının hisse oranını belirten başkaca bir belge sunulmadığı, dolayısıyla fatura tutarlarının istenilen yeterlik kriterini sağlayıp sağlamadığı hususunda bir değerlendirme yapılamayacağı gerekçesiyle, Atılım Yapı Taah. ve Havacılık A.Ş.’nin birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata yaptığı gerekçesiyle, Ecay İnş. San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti.-Mimaray İnş. San. Tur. ve Tic.  Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin 41.652.702,68 TL fiyat teklifi ile YSE İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.-Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerine bırakıldığı görülmüştür.

Söz konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “…2.1. İhale konusu işin

a) Adı:KUMLUCA KARAAĞAÇ?BELEN GURUBU İÇME SUYU İSALE HATTI YAPIM İŞİ

b) Yatırım proje no’su/kodu:

c) Miktarı (fiziki) ve türü:

93.300m hattın; çelik boru döşenmesi, kaynaklanması, röntgen çekilmesi, mekanik malzemelerin temini ve montajı, rögar yapımı, menfez yapımı, 49.490m2 bitümlü sıcak asfalt ve satih asfalt kaplama yapımı.

93.300m hattın; çelik boru döşenmesi, kaynaklanması,  röntgen çekilmesi, mekanik malzemelerin temini ve montajı, rögar yapımı, menfez yapımı, 49.490m2 bitümlü sıcak asfalt ve satih asfalt kaplama yapımı. .

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer:Antalya Büyükşehir Belediyesi mücavir alanı.

d) Bu bent boş bırakılmıştır…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde “…5.3. İstekli tarafından, ihale dokümanının içeriği dikkatli bir şekilde incelenmelidir. Teklifin verilmesine ilişkin şartların yerine getirilmemesinden kaynaklanan sorumluluk teklif verene aittir. İhale dokümanında öngörülen kriterlere ve şekil kurallarına uygun olmayan teklifler değerlendirmeye alınmaz…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler

İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar.

İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.

Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur…” düzenlemesi,

“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31’inci maddesinde “…31.1. Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir.

31.2. Teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde İdarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak İdare tarafından iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayanların teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir.

31.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak, verilen süre içinde isteklilerce sunulan belgelerin ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, isteklinin ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi durumunda kabul edilecektir.

31.4. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir.

31.5. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen teklifler ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır…” düzenlemesi,

“İsteklilerden tekliflerine açıklık getirmelerinin istenmesi” başlıklı 32’nci maddesinde  “…32.1. İhale komisyonunun talebi üzerine İdare, tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden açıklama isteyebilir.

32.2. Bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında öngörülen kriterlere uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilemez ve bu sonucu doğuracak şekilde kullanılamaz.

32.3. İdarenin yazılı açıklama talebine, istekli tarafından yazılı olarak cevap verilir…” düzenlemesi bulunmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…Teklif: Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri,… İfade eder…” hükmü,

“Ortak girişimler” başlıklı 14’üncü maddesinde “…İhale aşamasında ortak girişimden kendi aralarında bir iş ortaklığı veya konsorsiyum yaptıklarına dair anlaşma istenir. İş ortaklığı anlaşmalarında pilot ortak, konsorsiyum anlaşmalarında ise koordinatör ortak belirtilir. İhalenin iş ortaklığı veya konsorsiyum üzerinde kalması halinde, sözleşme imzalanmadan önce noter tasdikli iş ortaklığı veya konsorsiyum sözleşmesinin verilmesi gerekir…” hükmü,

“Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “…Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.

İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır…” hükmü,

“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve  değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.

Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır…” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş ortaklığı” başlıklı 32’nci maddesinde “… (1) Birden fazla gerçek veya tüzel kişi iş ortaklığı oluşturmak suretiyle her türlü ihaleye katılabilir.

(2) İş ortaklığını oluşturanlar, hak ve sorumluluklarıyla işin tümünü birlikte yapmak üzere ortaklık yapar.

(3) İş ortaklığı başvuru veya teklifiyle birlikte pilot ortağın da belirlendiği İş Ortaklığı Beyannamesini vermek zorundadır.

(4) İş ortaklığında en çok hisseye sahip ortak, pilot ortak olarak gösterilmek zorundadır. Ancak bütün ortakların hisse oranlarının eşit olduğu veya diğer ortaklara göre daha fazla hisse oranına sahip ve hisseleri birbirine eşit olan ortakların bulunduğu iş ortaklığında ise bu ortaklardan biri pilot ortak olarak belirlenir. Ortakların hisse oranları İş Ortaklığı Beyannamesinde gösterilir.

(5) İş ortaklıklarının ihaleye katılabilmek için sunacakları belgelerin belirlenmesinde ve yeterlik kriterlerine ilişkin değerlendirmede, bu Yönetmeliğin İkinci Kısmında yer alan düzenlemeler esas alınır.

(6) İhalenin iş ortaklığı üzerinde kalması halinde iş ortaklığı tarafından, sözleşmenin imzalanmasından önce noter onaylı ortaklık sözleşmesinin idareye verilmesi zorunludur. Bu sözleşmede ortakların hisse oranları ve pilot ortak ile diğer ortakların işin yerine getirilmesinde müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu açıkça belirtilir…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “…(1) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalardır.

(2) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin ise üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir.

(3) Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin cirosunun, teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması,

b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerin ön yeterlik aşaması ile Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerin yeterlik aşamasında; aday veya isteklinin cirosunun, yaklaşık maliyetin % 25’i ile % 35’i aralığında idarece belirlenen tutardan, taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise yaklaşık maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutardan az olmaması,

gerekir. Yeterlik kriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.

(4) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(6) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.

(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.

(8) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen yapım işi faaliyetlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

(9) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu için bu hesap dönemi esas alınır.

(10) Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

(11) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.

(12) Konsorsiyum olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından kendi kısmı için sağlanması zorunludur.

(13) Aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği yapım işlerinin parasal tutarı, iş ortaklığındaki hissesi oranında, konsorsiyumda ise taahhüt edilen iş kısmı üzerinden hesaplanır…” hükmü,

“Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 57’nci maddesinde “…(4) Başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler idarelerce tamamlatılamaz.

(5) Başvuru veya teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak, idare tarafından iki iş gününden az olmamak üzere tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayanların başvuru veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir.

(6) İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin son başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgelerin, aday veya isteklinin son başvuru veya ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını göstermesi gereklidir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin tamamlatılması” başlıklı 16.6’ncı maddesinde “…16.6.1 İhale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,

a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,

b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,

İdarelerce tamamlatılacaktır. Bu çerçevede, bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan re’sen istenebilir. Söz konusu belgelerin aday veya istekliler tarafından tamamlatılmasının istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilecektir.

16.6.2. İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin, başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, aday veya isteklinin başvuru veya ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi halinde kabul edilecektir.

16.6.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin belgelerin yazılı olarak istenilmesi ve aday ve isteklilerce bir dilekçe ekinde sunulması gerekmektedir. İdarece belirlenen sürede eksik bilgileri tamamlamayan aday ve isteklilerin başvuruları veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve isteklilerin geçici teminatları gelir kaydedilir.

16.6.4. İlgili mevzuatına göre ihaleye katılma şartı olarak istenmesi gereken belge veya bilgilerin idarece istenmediği ve bu durumun tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında tespit edildiği hallerde, idarelerce bu tür belge veya bilgiler başvuruların ya da tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aday veya isteklilerden talep edilemeyecek ve tamamlatılamayacaktır…” açıklaması,

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Faturanın şekli” başlıklı 230’uncu maddesinde, “…Faturada en az aşağıdaki bilgiler bulunur:

1. Faturanın düzenlenme tarihi seri ve sıra numarası;

2. Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap

numarası;

3. Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası;

4. Malın veya işin nev’i, miktarı, fiyatı ve tutarı;

5. Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası, (Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.

Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231 inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir…” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden isteklilerce sunulan teklifin isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri ifade ettiği, teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerden herhangi birinin, isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgelerin idarelerce tamamlatılamayacağı, ancak, geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler ile isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin idarelerce tamamlatılacağı anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, başvuru sahibi tarafından teklif zarfı içerisine Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca düzenlenen bir yoklama fişi konulduğu, söz konusu yoklama fişinin Kemal Ekşi-Ekşi İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı adına 27.10.2011 tarih ve 455.4 sayı ile düzenlendiği,

Bahse konu yoklama fişinde iş ortaklığının faaliyet konusunun “KASKİ’den İhale Yolu ile Alınan İçme Suyu ve Yağmur Suyu Kanal Yapım İşleri” olduğu, iş ortaklığındaki Kemal Ekşi’ye ait hisse oranının %90 olduğu, Ekşi İnş. Ltd. Şti.ye ait hisse oranının ise %10 olduğu görülmüştür.

11.04.2016 tarihli ihale komisyonu kararından M-Arslan İnş. Müh. Mim. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.-Kemal Ekşi İş Ortaklığının özel ortağı olan Kemal Ekşi tarafından iş hacmini tevsik etmek üzere sunulan faturaların “Kayseri Pınarbaşı Çerkezsöğütlü Göleti İnşaatı Yapım İşi”ne ait olduğu, istekli tarafından teklif zarfı içerisinde sunulan yoklama fişinde yer alan “KASKİ’den İhale Yolu ile Alınan İçme Suyu ve Yağmur Suyu Kanal Yapım İşleri” işine ait olmadığı, dolayısıyla yoklama fişinde belirtilen hisse oranları ile sunulan fatura tutarlarının istenilen yeterlik kriterini sağlayıp sağlamadığı hususunda bir değerlendirme yapılmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle M-Arslan İnş. Müh. Mim. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.-Kemal Ekşi İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür.

Anılan yoklama fişi başvuru sahibinin teklifi kapsamında teklif zarfı içerisinde yer almakla birlikte, bu yoklama fişinin iddia konusu faturalardaki iş ortaklığına ait hisse oranlarını tevsik etmek amacıyla sunulup sunulmadığına dair bir bilgi ve/veya beyan bulunmadığı,

İdarenin ihaleye ilişkin olmayan ve isteklinin yeterliğini tevsik niteliği taşımayan fazla belgeyi teklif değerlendirmesinde istekli aleyhine kullanamayacağı,

Dolayısıyla, teklife fazladan eklenen söz konusu yoklama fişinin idarenin yapacağı teklif değerlendirmesinde dikkate alınamayacağı anlaşılmıştır.

Diğer taraftan sunulan faturalar üzerinde yapılan incelemede;

Başvuru sahibi iş ortaklığının özel ortağı olan Kemal Ekşi tarafından DSİ 12. Bölge Müdürlüğü tarafından ihalesi yapılan 2012/195294 İKN’li Kayseri-Pınarbaşı Çerkez Söğütlü Göleti İnşaatı Yapım İşi’ne ait düzenlenen 20.06.2014 tarih ve 14353 sıra numaralı KDV hariç 223.477,37 TL tutarında ve 01.12.2014 tarih ve 14354 sıra numaralı KDV hariç 454.548,23 TL tutarında Kemal Ekşi-Ekşi İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığına ait 2 adet faturanın sunulduğugörülmüştür.

İdari Şartname’de yer alan “…İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir…” ve “…İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur…” ile “…Teklifin verilmesine ilişkin şartların yerine getirilmemesinden kaynaklanan sorumluluk teklif verene aittir. İhale dokümanında öngörülen kriterlere ve şekil kurallarına uygun olmayan teklifler değerlendirmeye alınmaz…” düzenlemeleri göz önüne alındığında iş hacmine ilişkin kriterlerin sağladığını tevsik etme sorumluluğunun basiretli bir tacir gibi hareket etmek durumunda olan istekliye ait olduğu, ancak, başvuru sahibi tarafından faturalardaki hisse oranını tevsik etmek üzere bir belge sunulmadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, Kemal Ekşi tarafından iş hacmine ilişkin yeterliğinin tespitinde kullanılabilmesi için Kemal Ekşi’nin iş ortaklığındaki hisse oranını gösterir belge sunulmadan Kemal Ekşi’nin Kemal Ekşi-Ekşi İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığına ait faturadaki hisse oranının anlaşılamayacağını basiretli bir tacirin bilmesi gerektiği, iddia konusu hususun bilgi eksikliği kapsamında tamamlanacak bir husus olmadığı, söz konusu hususa ilişkin idarece yapılacak bir işlemin eksik belgenin tamamlatılması sonucunu doğuracağı, böyle bir işlemin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 37’nci maddesinin ikinci fıkrasına aykırılık teşkil edeceği, bu nedenle M-Arslan İnş. Müh. Mim. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Kemal Ekşi İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığından başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

21.03.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalede geçerli teklif kalmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği, YSE İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 01.04.2016 tarihli şikayet başvurusu üzerine idarece bahse konu isteklinin sunmuş olduğu belgelerin iş hacmine ilişkin yeterlik kriterlerini sağladığı yönünde değerlendirme yapılarak şikayete cevap verildiği, bu değerlendirme neticesinde 11.04.2016 tarihli ikinci bir ihale komisyonu kararı alındığı, itirazen şikayet başvuru sahibi M-Arslan İnş Müh Mim. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Kemal Ekşi İş Ortaklığının da söz konusu karar ile bir hak kaybına uğrayacağı gerekçesiyle Kuruma doğrudan itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.

Söz konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler

İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar.

İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.

Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur…” düzenlemesi,

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “…İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

1.      Ekonomik ve malî yeterliğin belirlenmesi için;

1) Bankalardan temin edilecek isteklinin malî durumu ile ilgili belgeler,

2) İsteklinin, ilgili mevzuatı uyarınca yayınlanması zorunlu olan bilançosu veya bilançosunun gerekli görülen bölümleri, yoksa bunlara eşdeğer belgeleri,

3) İsteklinin iş hacmini gösteren toplam cirosu veya ihale konusu iş ile ilgili taahhüdü altındaki ve bitirdiği iş miktarını gösteren belgeler…”hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “…(1) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalardır.

(2) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin ise üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir.

(3) Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin cirosunun, teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması,

b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerin ön yeterlik aşaması ile Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerin yeterlik aşamasında; aday veya isteklinin cirosunun, yaklaşık maliyetin % 25’i ile % 35’i aralığında idarece belirlenen tutardan, taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise yaklaşık maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutardan az olmaması,

gerekir. Yeterlik kriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.

(4) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(6) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.

(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.

(8) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen yapım işi faaliyetlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

(9) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu için bu hesap dönemi esas alınır.

(10) Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

(11) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.

(12) Konsorsiyum olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından kendi kısmı için sağlanması zorunludur.

(13) Aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği yapım işlerinin parasal tutarı, iş ortaklığındaki hissesi oranında, konsorsiyumda ise taahhüt edilen iş kısmı üzerinden hesaplanır…” hükmü,

“İş hacmine ilişkin belge tutarlarının güncellemesi” başlıklı 37’nci maddesinde “… (1) İş hacmine ilişkin belge tutarları aşağıdaki şekilde güncellenir:

a) Yıllık toplam ciro, gelirin elde edildiği yılın Haziran ayına ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.

b) Taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarı, fatura tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10’uncu maddesinde “…10.2. İş hacmini göstermek üzere aday veya isteklilerin başvuru veya teklifleri ile birlikte toplam ciroyu gösteren gelir tablosunu ya da taahhüt altında devam eden veya bitirilen işlerin parasal tutarını gösteren faturaları sunması zorunludur. Bu çerçevede, iş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday veya isteklinin her bir ortağının iş ortaklığındaki hissesi oranında iş hacmine ilişkin kriteri sağladığını göstermek üzere bu iki belgeden herhangi birini sunması mümkündür.

10.3. İş hacmini göstermek üzere bir aday veya istekli tarafından hem taahhüt altında devam eden, hem de bitirilen işlerin parasal tutarını gösteren faturaların sunulması halinde, bu faturalardaki parasal tutarlar toplanmak suretiyle iş hacmine ilişkin kriterin sağlanıp sağlanmadığına bakılacaktır…”açıklaması,

“Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “…Uygulama Yönetmeliğinin “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasındaki kriterleri, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda sağlayamayan aday veya istekliler, ihalenin yapıldığı yıldan önceki son altı yıla kadarki belgelerin ortalaması üzerinden söz konusu kriterleri sağlayabilirler. İş hacmini gösteren belge olarak gelir tablosu sunulması durumunda, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıldan itibaren geriye doğru olan yıllara ait gelir tablolarının sırasıyla sunulması zorunludur. Örneğin; 2011 yılı Eylül ayında yapılacak olan bir ihalede, 2010 yılına ait gelir tablosu ile yeterlik kriterini sağlayamayan bir isteklinin, 2009-2010, 2008-2009-2010, 2007-2008-2009-2010, 2006-2007-2008-2009-2010 veya 2005-2006-2007-2008-2009-2010 yıllarına ait gelir tablolarını sunmak suretiyle yeterlik kriterini sağlaması mümkündür. Ancak 2006 yılına ait gelir tablosu sunulmadan, 2005-2007-2008-2009-2010 yıllarına ait gelir tabloları sunulmak suretiyle yeterlik kriterinin sağlanması mümkün değildir…” açıklaması bulunmaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden, iş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun veya taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının ya da bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturaların sunulmasının zorunlu olduğu, toplam cironun, gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarı olduğu,  mevzuatta bahsi geçen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanların, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabileceği, bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılacağı, iş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde, iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması gerektiği, aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği işlerinin parasal tutarının, iş ortaklığındaki hissesi oranında hesaplanacağı anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede YSE İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığının özel ortağı olan Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından iş hacmini gösteren belgeler kapsamında;

1) 2013 ve 2014 dönemlerine ait serbest muhasebeci mali müşavir tarafından onaylanmış “Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.”  adına düzenlenen “Gelir Tablosu”nun,

2) 2012 ve 2013 dönemine ait “Gizem İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı” adı altında daha önce başka bir iş için yapılan iş ortaklığına ait “Gelir Tablosu”nun,

3) Serbest muhasebeci mali müşavir tarafından onaylanmış “Özel Amaçlı Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”nun ve bu raporun ekinde “Gizem İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. Ortak Girişim Sözleşmesi”nin sunulduğu görülmüştür.

YSE İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklif fiyatının 41.652.702,68 TL olduğu, söz konusu iş ortaklığının özel ortağı olan Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin başvuruya konu ihaleye ait iş ortaklığındaki hisse oranının %40 olduğu, dolayısıyla Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin sağlaması gereken iş hacmi tutarının 41.652.702,68x%25x%40=4.165.270,27 TL olduğu görülmüştür.

Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. adına düzenlenen gelir tablosunda söz konusu isteklinin 2013 yılına ait net satışlar tutarının 1.273.691,52 TL olduğu, 2014 yılına ait net satışlar tutarının ise 1.082.052,71 TL olduğu görülmüştür.

Gizem İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı adına düzenlenen gelir tablosunda ise 2013 yılına ait cironun 13.136.951,33 TL olduğu görülmüştür.

“Özel Amaçlı Mali Müşavirlik Tasdik Raporu” ile Gizem İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığına ait 2013 yılı Gelir Tablosundaki net satışlar tutarının (cironun) Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin hissesi oranına düşen miktarının bulunduğu,

Daha sonra, Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.ye ait 2013 yılı net satışlar tutarının, Gizem İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 2013 yılına ait gelir tablosunda bulunan net satışlarından Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin hissesine düşen tutarı ile toplanmak suretiyle Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin 2013 yılına ait net satışlarının (cirosunun) hesaplandığı görülmüştür.

İhale tarihinin 15.03.2016 olduğu göz önüne alındığında Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde yer alan “…İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir…” hükmü uyarınca 2015 yılına ait gelir tabloları sunulmadan, 2014 ve bu yıldan önceki gelir tablolarının sunulabileceği görülmektedir.

Diğer taraftan, idarece alınan 21.03.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.ye ait 2013 yılı cirosu ile iş ortaklığına ait 2013 yılındaki cironun isteklinin iş ortaklığındaki hissesi oranına düşen cirosunun toplanmak suretiyle yeterlilik kriterini sağlamanın mümkün olmadığı ve isteklinin 2014 ve 2013 yıllarına ait net satışlar tutarlarının parasal ortalamasının da istenilen yeterlik kriterini sağlamadığı gerekçeleri ile YSE İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı,

YSE İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti İş Ortaklığının 01.04.2016 tarihli şikayet başvurusu üzerine idarece 07.04.2016 tarihli cevap yazısı ile bahse konu isteklinin iş hacmine ilişkin yeterlik kriterlerinin sağlandığı yönünde değerlendirme yapıldığı, bunun üzerine idare tarafından 11.04.2016 tarihinde ikinci bir ihale komisyonu kararı alındığı görülmüştür.

Öte yandan, isteklilerin geçmiş yıllara ilişkin iş hacmini tevsik edebilmeleri için iki farklı usul öngörüldüğü, bunlardan ilkinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun sunulması, ikinci usulün ise taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturaların sunulması olduğu anlaşılmıştır.

Bununla birlikte, isteklinin ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden kısmının veya bitirdiği işlerinin parasal tutarının iş ortaklığındaki hissesi üzerinden yeterlilik değerlendirilmesi yapılabileceği düzenlenmekle birlikte, isteklilerin kendi firmasına ait gelir tabloları ile daha önceki iş ortaklıklarına ait gelir tablolarını hissesi oranında birleştirmek suretiyle yeterlilik kriteri sunulmasının öngörülmediği, söz konusu durumun sadece Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 36’ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ifade edilen taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturaların sunulması haline özgü bir durum olduğu anlaşılmıştır.

Netice olarak, iş ortaklığı olarak gerçekleştirilen işlere ait gelir tablosundaki cironun iş ortaklığı ortaklarının hisse oranı dikkate alınmak suretiyle iş hacmi miktarının hesaplanacağına dair mevzuat hükmü bulunmadığı, iş hacmini gösteren belge olarak “Özel Amaçlı Mali Müşavirlik Tasdik Raporu” gibi başka bir belgenin sunulamayacağı, YSE İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.- Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti İş Ortaklığının özel ortağı olan Ertuğrul İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından iş hacmini gösteren belgeler kapsamında sunmuş olduğu belgelerden sadece kendisine ait gelir tabloları dikkate alınarak değerlendirme yapılması gerektiği, dolayısıyla başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.