isteklinin teklif fiyatı ile yaklaşık maliyetin tutar bazında karşılaştırılması sonucuna götürecek değerlendirmenin isteklilerin teklif fiyatlarını kendi şartlarına göre değil yaklaşık maliyete göre oluşturması sonucunu doğuracağı ve bu durumun gerek rekabet ilkesine gerekse kaynakların verimli kullanılması ilkesine aykırılık teşkil edeceği hk

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.  …” hükmü,

 

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir. …” hükmü,

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale işlem dosyası” başlıklı 20’nci maddesinde “(1) İdare, ihalesi yapılacak her iş için bir ihale işlem dosyası düzenler. Bu dosyada ihale sürecinin bulunduğu aşamaya göre EKAP üzerinden hazırlanarak çıktısı alınanlar dahil aşağıdaki belgeler yer alır:

a) İhale onay belgesi ve eki yaklaşık maliyet hesap cetveli,

b) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemenin gerekçelerinin yer aldığı açıklama belgesi, …” hükmü,

 

Anılan Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilir. Ancak, söz konusu makine, teçhizat ve diğer ekipman yeterlik kriteri olarak belirlenemez. İşin niteliğinin gerektirdiği hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir. İdari şartnamede, fiyat dışı unsur olarak belirlenen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere yer verilir. Fiyat dışı unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren belgeler ile teknik kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerekir. Kendi malı makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dahil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığı yüzde biri geçemez. …” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 61’inci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.

(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.

(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti sınırlayıcı şekilde belirlenemez.

(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü,

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale konusu işte kullanılacak tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, fiyat dışı unsur olarak belirlenmemesi veya danışmanlık hizmet alımlarında yeterlik kriteri olarak aranmaması durumlarında aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmez. …” açıklaması,  

 

Anılan Tebliğ’in “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde “53.3.1. Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.

53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal değerlerinin veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.

53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu olmayıp bu kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklaması,  

 

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Sarıyer Belediyesi Sınırları İçerisinde Evsel Katı Atıkların Toplanması, Nakli ile Cadde ve Sokakların Makine ile Süpürülmesi, Yıkanması, Kamusal Alanların Temizlenmesi Kent Temizliği ARAÇ KİRALANMASI Hizmet Alımı İşi

b) Miktarı ve türü: Evsel Katı Atıkların Toplanması, Nakli ile Cadde ve Sokakların Makine ile Süpürülmesi, Yıkanması, Kamusal Alanların Temizlenmesi Kent Temizliği için 76 Adet Şoförsüz/Personelsiz Araç Kiralanması Hizmet Alımı İşi.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Sarıyer İlçe Sınırları ve Çöp Araçları Dökümü için İstanbul Büyükşehir Belediyesi Baruthane Katı Atık Aktarma İstasyonu Tesisleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Odayeri Döküm Sahası ve 20 Ton Kapasiteli Tır Dökümü için İstanbul Büyükşehir Belediyesi Silivri Seymen Döküm Alanı.

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “… 25.3.1. Teknik şartnamede belirtilen makine ve ekipmanların amortisman, yedek parça, tamir, bakım, onarım, sigorta, kasko, vergi, akaryakıt (binek araç, combi kamyonetler, çift kabin 4×2 pick-up, 13+1 Kişilik Minibüsün akaryakıtları hariç) yağ vb. giderleri ile Teknik Şartnamenin ilgili maddelerinde yükleniciye ait olduğu ve yüklenici tarafından karşılanacağı belirtilen tüm giderler teklif birim fiyata dahil edilecektir.

Tüm araçlarda dizel yakıt kullanılacaktır.

İhale dokümanında idareye ait olduğu açıkça belirtilmeyen tüm giderler teklif fiyata dahil edilecektir. …” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.

35.1.1. FİYAT DIŞI UNSURLAR

Teklif Fiyat: 70 Puan

Teklif Fiyatı Puanlaması

Teklif fiyatı puanlaması 70 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 70 puan alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları;

TP = (TFmin x 70) / TF formülü ile hesaplanacaktır.

Bu formülde;

TP: Teklif puanı,

TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı,

TF: İsteklinin teklif fiyatı,

Kalite Ve Teknik Değer Nitelik: 30

B.1. İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanı: 29

SIRA NO

TEKLİF CETVELİNDEKİ SIRA NO

İŞ KALEMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

FİYAT PUANI (PUAN)

1

3

12+1,5 m³ Kapasiteli Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu

3

2

5

15+1,5 m³ Kapasiteli Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu

3

3

7

20 Ton Kapasiteli Açık Kasa Katı Atık Aracı (TIR)

3

4

9

5 m³ Kapasiteli Açık Kasa Hidrolik Damperli Katı Atık Aracı

3

5

11

1,5 m³ Kapasiteli Hidrostatik Süpürge Aracı

3

6

12

5 m³ Kapasiteli Monoblok Süpürge Aracı

4

7

13

4 m³ Kapasiteli Süpürge Aracı

3

8

14

6 m³ Kapasiteli Süpürge Aracı

3

9

19

Araç Üstü Mobil Yıkama Aracı

4

PUAN

29

İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanlaması:

Söz konusu her bir iş kalemi için; istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının, yaklaşık maliyetteki aynı iş kaleminin tutarına oranının  % 85 – % 115 (% 85 ve % 115 dahil) aralığında kalması durumunda söz konusu iş kalemi için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklifleri % 85 – %115 Aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alamayacaklardır. İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır.

Teklif oranları hesaplanırken virgülden sonra 6 (altı) hane dikkate alınacaktır.

  B.2. Kendi malı istenilen makine ekipmana ilişkin Puan: 1

SIRA NO

TEKLİF CETVELİNDEKİ SIRA NO

İŞ KALEMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

Kendi Malı

1

3

12+1,5 m³ Kapasiteli Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu

1

2

5

15+1,5 m³ Kapasiteli Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu

1

3

6

18+1,5 m³ Kapasiteli Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu

1

4

7

20 Ton Kapasiteli Açık Kasa Katı Atık Aracı (TIR)

1

5

9

5 m³ Kapasiteli Açık Kasa Hidrolik Damperli Katı Atık Aracı

1

6

11

1,5 m³ Kapasiteli Hidrostatik Süpürge Aracı

1

7

4

13 m³ Kapasiteli Çok Amaçlı Çöp Kamyonu (ÇAÇA)

1

8

13

4 m³ Kapasiteli Süpürge Aracı

1

9

14

6 m³ Kapasiteli Süpürge Aracı

1

10

19

Araç Üstü Mobil Yıkama Aracı

1

PUAN

1

Kendi malı istenilen makine ekipmana ilişkin Puanlama:

Yukarıdaki listede belirtilen tüm makine ekipmana ilişkin kendi malı olma şartı eksiksiz olarak yerine getirilecek olup, bu şekilde belgelendirme yapan istekliler 1 puan alacaktır.

İstekli tarafından sözleşme konusu işte istenilen kendi malı niteliğindeki ana iş makinesi ve araçlara ilişkin belgeler, aşağıdaki tevsik yöntemine uygun olarak sunulacaktır.

İsteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş ve amortisman defterine kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı yada yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yolu ile edinilmiş makine veya ekipman kira sözleşmesinin sunulması ve sözleşme tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile İsteklinin kendi malı sayılır.

İstekli kendi malı olarak sunacağı araç ve iş makinalarının ruhsat fotokopilerini yukarıda istenen belgelerle birlikte İdareye sunacaktır.

İş ortaklığında makine, teçhizat ve ekipman ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir.

Toplam puan

Toplam puan, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamıdır.

Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli;

FDTF = (ETF * 100) / TTP formülü ile hesaplanacaktır.

  Bu formülde;

FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli,

ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli,

TTP: İsteklinin toplam puanını ifade eder.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif; fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir. …” düzenlemesi,

 

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dâhil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “… TALEP EDİLEN ARAÇLAR:

– 2 m³ Kapasiteli Mini Çöp Kamyonu 2 Adet

– 7+1 m³ Kapasiteli Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu 4 Adet

– 12+1,5 m³ Kapasiteli Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu 23 Adet

– 13 m³ Kapasiteli Çok Amaçlı Çöp Kamyonu (Çaça) 1 Adet

– 15+1,5 m³ Kapasiteli Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu 15 Adet

– 18+1,5 m³ Kapasiteli Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu 3 Adet

– 20 Ton Kapasiteli Açık Kasa Katı Atık Aracı (Tır) 1 Adet

– Lastik Tekerlekli Yükleyici 1 Adet

– 5 m³ Kapasiteli Açık Kasa Hidrolik Damperli Katı Atık Aracı 4 Adet

– 100 Litre Kapasiteli Mini Süpürge Aracı 1 Adet

– 1,5 ?m³ Kapasiteli Hidrostatik Süpürge Aracı 1 Adet

– 5 m³ Kapasiteli Monoblok Süpürge Aracı 1 Adet

– 4 m³ Kapasiteli Süpürge Aracı 1 Adet

– 6 m³ Kapasiteli Süpürge Aracı 3 Adet

– Özel Donanımlı Konteyner Yıkama Aracı 1 Adet

– 10 Ton Depo Kapasiteli Su Tankeri Aracı (Arazöz) 2 Adet

– 6 Ton Depo Kapasiteli Su Tankeri Aracı (Arazöz) 1 Adet

– Sıcak Soğuk Basınç Buharlı Yıkama Aracı 1 Adet

– Araç Üstü Mobil Yıkama Aracı 1 Adet

– Combi Kamyonet 6 Adet

– Çift Kabin 4×2 Pick-Up Kamyonet 1 Adet

– Binek Aracı Otomatik Vites 1 Adet

– Minibüs 13+1 Kişilik 1 Adet

TOPLAM MOTORLU ARAÇ SAYISI: 76 ADET …” düzenlemesi bulunmaktadır.

 

İhale İlanı’nın ilgili maddelerinde ve Teknik Şartname’de de fiyat dışı unsurlara yönelik aynı düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.

 

Başvuruya konu ihalenin Sarıyer Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından açık ihale usulüyle ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen “Sarıyer Belediyesi Sınırları İçerisinde Evsel Katı Atıkların Toplanması, Nakli ile Cadde ve Sokakların Makine ile Süpürülmesi, Yıkanması, Kamusal Alanların Temizlenmesi Kent Temizliği Araç Kiralanması Hizmet Alımı” ihalesi olduğu, söz konusu ihalede 28 adet ihale dokümanı edinildiği, 13.12.2021 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 6 istekli tarafından teklif sunulduğu, ihale dokümanına yönelik itirazen şikâyet başvurusunda bulunan başvuru sahibi tarafından ihaleye teklif sunulmadığı, 13.12.2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile Denklem Atık Yönetimi Turizm Taşımacılık İç ve Dış Tic. A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak, Yeşil Adamlar Atık Yönetimi ve Taşımacılık Anonim Şirketinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

 

İhalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin kamu ihale mevzuatında hangi yöntem kullanılarak belirleneceği ile işin niteliğine ve idarenin ihtiyacına göre işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar dikkate alınarak fiyat dışı unsurların belirlenmesi hususlarında idarelere takdir yetkisinin tanındığı, ayrıca fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesinin hazırlanması ve bu belgenin ihale onay belgesinin ekine konulması gerektiği,

 

Öte yandan, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verileceği, ancak, söz konusu tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın yeterlik kriteri olarak belirlenemeyeceği, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yürütülebilmesi için kendi malı olması gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği, İdari Şartname’de fiyat dışı unsur olarak belirlenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere yer verileceği, fiyat dışı unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren belgeler ile teknik kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerektiği, kendi malı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dâhil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığının yüzde birini geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

 

Yapılan incelemede, ihale konusu işin “Evsel Katı Atıkların Toplanması, Nakli ile Cadde ve Sokakların Makine ile Süpürülmesi, Yıkanması, Kamusal Alanların Temizlenmesi Kent Temizliği için 76 Adet Şoförsüz/Personelsiz Araç Kiralanması Hizmet Alımı İşi” olduğu, ihalede toplam 76 adet şoförsüz araç kiralanacağı; ihaleye ait İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesi çerçevesinde, başvuruya konu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak belirleneceği, değerlendirmenin 70 puan üzerinde “Teklif Fiyat” puanlaması ve 30 puan üzerinden “Kalite ve Teknik Değer Nitelik” puanlaması şeklinde iki kısımdan oluştuğu, uyuşmazlığa konu olan “Kalite ve Teknik Değer Nitelik” puanlaması için öngörülen toplam puanın 30 puan olduğu,

 

Söz konusu 30 puanlık “Kalite ve Teknik Değer Nitelik” puanlamasının iki kısımdan oluştuğu, bunlardan ilkinin 29 puanlık “İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik” puanlaması olduğu, söz konusu puanlamada isteklilerin birim fiyat teklif cetvelindeki 9 adet iş kalemine yer verildiği, her bir iş kalemi için istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının, yaklaşık maliyetteki aynı iş kaleminin tutarına oranının %85-%115 (%85 ve %115 dâhil) aralığında kalması durumunda söz konusu iş kalemi için tabloda belirlenen puanların verileceği; ayrıca “Kalite ve Teknik Değer Nitelik” puanlamasının ikinci kısmının 1 puanlık “Kendi malı istenilen makine ekipmana ilişkin” puanlama olduğu, anılan puanlamada iş kapsamında çalıştırılacak 10 adet araca yer verildiği, kendi malı olma şartını söz konusu araçlara ilişkin eksiksiz olarak yerine getiren isteklilerin toplam 1 puan alacağı anlaşılmaktadır.

 

Diğer yandan, idare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde fiyat dışı unsurların tespiti ve puanlamasına ilişkin gerekçe raporunun ihale onay belgesi ekinde gönderildiği görülmüştür.

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesi çerçevesinde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği, İdari Şartname’de fiyat dışı unsur olarak belirlenen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlerine yönelik düzenlemelere yer verileceği, kendi malı makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin söz konusu fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dahil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığının yüzde biri geçemeyeceği; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3’üncü maddesinde ise ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili açıklamalar kapsamında “ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu” gibi hususların fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği, anılan Tebliğ açıklamasında, fiyat dışı unsur olarak ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla, yaklaşık maliyetin yapısı ile isteklilerin tekliflerinin yapısının birbiri ile uyumundan bahsedildiği anlaşılmaktadır.

 

Bu çerçevede yukarıda yapılan tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda, incelemeye konu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği, buna yönelik olarak fiyat dışı unsurların tespiti ve puanlamasına ilişkin gerekçe raporunun ihale onay belgesi ekinde yer aldığı, ihale dokümanında 30 puan olarak öngörülen “Kalite Ve Teknik Değer Nitelik” puanlamasının 1 puanlık kısmında Yönetmelik’in 41’inci maddesine uygun şekilde kendi malı olması gerekli görülen araçların fiyat dışı unsur olarak belirlendiği ve kendi malı araçlara ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dâhil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığının yüzde biri geçemeyecek şekilde 1 puan olarak öngörüldüğü, bu yönüyle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı görülmüştür.

 

Ancak, 29 puan üzerinden yapılan “İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik” puanlaması incelendiğinde, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan 9 adet iş kalemi için istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının, yaklaşık maliyetteki aynı iş kaleminin tutarına oranının %85-%115 aralığında kalması durumunda isteklilere puan verileceğinin öngörüldüğü, isteklilerce teklif edilecek fiyat dışı unsura konu iş kalemlerinin toplam teklif fiyatına uyumunun arandığı ve isteklilerin idare tarafından belirlenen iş kalemlerindeki fiyat ağırlığının aynı iş için yaklaşık maliyetteki oranlamaya yaklaşması halinde fiyat dışı unsur puanı verileceğinin düzenlendiği, bir başka ifadeyle değerlendirmede ilgili iş kaleminin teklifteki oranıyla yaklaşık maliyetteki oranının karşılaştırılmasının gerektiği, ancak yapılan düzenlemede ise puan almak isteyen isteklilerce teklif fiyatı belirlenirken olası yaklaşık maliyetin esas alınması düzenlemesine yer verildiği, dolayısıyla serbest piyasa koşullarında teklif fiyatı oluşturulmasının fiilen kısıtlandığı, bu itibarla söz konusu düzenlemeyle sağlıklı fiyat rekabetinin gerçekleşmesinin mümkün olmadığı görülmüştür.

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 61’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü gereğince idare tarafından hazırlanan 09.11.2021 tarihli gerekçeli açıklama belgesi incelendiğinde “… ihale konusu işin niteliği, idarenin ihtiyacı zamanında karşılaması, kullanılacak makine ve ekipmanın işin gerçekleştirilmesindeki önem ve öncelik derecesi, süreklilik arz etmesi, işin halk ve çevre sağlığı ile ilgili olması ve aksatılması halinde telafisi mümkün olmayan zararlara sebep olabilmesi, araçların özellik arz etmesi ve piyasadan temininin kolay olmaması, isteklilerin her bir iş kalemi için ayrı ayrı hesapladığı maliyetlerin idarenin yaklaşık maliyetine uygunluğunun işin verimliliği ve fonksiyonelliği açısından bir anlam ifade edeceği, kamu kaynaklarının verimli kullanılması ilkesi, işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi kriterler göz önünde bulundurularak, uygulanacak fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için uygulanacak kriterler aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir. …” şeklinde ifadelere yer verildiği, ancak isteklinin teklif fiyatı ile yaklaşık maliyetin tutar bazında karşılaştırılması sonucuna götürecek bu değerlendirmenin, isteklilerin teklif fiyatlarını kendi şartlarına göre değil yaklaşık maliyete göre oluşturması sonucunu doğuracağı ve bu durumun gerek rekabet ilkesine gerekse kaynakların verimli kullanılması ilkesine aykırılık teşkil edeceği, bu itibarla başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunarak ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

 

Toplantı No : 2021/052
Gündem No : 76
Karar Tarihi : 29.12.2021
Karar No : 2021/UH.II-2408