İdarece yürütülmekte olan personel çalışmasına dayalı hizmet alımı kapsamında çalıştırılan personelin sebebiyet verdiği yangın sonucu zarar görene yapılan hasar ödemesi ile ilgili olarak yüklenici firmaya rücu edilmemesi sonucu kamu zararına sebebiyet verilmesi
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı 2017
Dairesi 5
Karar No 320
İlam No 27
Tutanak Tarihi 8.11.2018
Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar
________________________________________
Hasar ödemesi ile ilgili olarak yüklenici firmaya rücu edilmemesi
İdarece yürütülmekte olan personel çalışmasına dayalı hizmet alımı kapsamında çalıştırılan personelin sebebiyet verdiği yangın sonucu zarar görene yapılan hasar ödemesi ile ilgili olarak yüklenici firmaya rücu edilmemesi sonucu ……..TL kamu zararına sebebiyet verilmesi ile ilgili olarak yapılan incelemede,
Fen İşleri Müdürlüğü tarafından yürütülmekte olan cephe yenileme çalışmaları sırasında çalışmanın yapıldığı alanda bulunan bir mağazada yangın çıkmış, oluşan hasar Fen İşleri Müdürlüğü ekiplerince onarılmış, ayrıca olayla ilgili olarak oluşturulan bilirkişi heyeti tarafından; yangın sonucunda mağazada bulunan ve toplam değeri ……..TL olarak tespit edilen ticari malın yanmak veya ekonomik değerini yitirecek derecede bozulmak suretiyle zayi olduğu tespit edilmiştir.
Söz konusu kazada, sorumlu olan personelin Fen İşleri Müdürlüğü ile Park ve Bahçeler Müdürlüğü tarafından yürütülmekte olan ……..İhale Kayıt Numaralı Yol Bakım Ve Atölye Hizmeti Alımı ihalesi kapsamında çalışan işçiler olduğu kaza tutanakları ve yangına müdahale eden itfaiye ekiplerince düzenlenen yangın raporu ile sabittir.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı 6 ncı maddesinde;
“Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak, projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir.
Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.
Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” Denilmektedir.
Mezkur Şartnamenin “Kamu düzenine ve mallarına zarar vermeme” başlıklı 15inci maddesinde ise;
“Yüklenici işlerin yürütülmesi, tamamlanması ve işlerde olabilecek aksaklıkların giderilmesi için gereken bütün işlemlerde, sözleşme koşullarına uygun davranma yükümlülüğü içerisinde;
- a) Kamu düzenine ve kamusal yaşamın gereklerine uygun davranacak,
- b) Kamunun mülkiyeti veya hüküm ve tasarrufu altındaki taşınır ve taşınmaz mallar ile özel kişilerin mülkiyetindeki taşınır veya taşınmaz mallara, kamusal kullanıma tahsis edilmiş veya bırakılmış yol, meydan, park gibi orta mallarına ve kamu hizmetinde kullanılan mallara zarar vermeyecek, bunların kullanımına ve bunlara ulaşılmasına engel olmayacaktır.
Belirtilen hükümlerin ihlal edilmesi nedeniyle idarenin maruz kalabileceği tüm zarar, ceza, tazminat ve benzeri sorumluluklar ile bunların mali sonuçlarından doğacak giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır.” hükmü yer almaktadır.
İhale konusu işe ait Sözleşmenin “Yüklenicinin Tazmin Sorumluluğu” başlıklı 31inci maddesinde “Yüklenici, taahhüdü çerçevesinde kusurlu veya standartlara uygun olmayan malzeme seçilmesi, verilmesi veya kullanılması, tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, denetim eksikliği, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan doğrudan sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre Yükleniciye ikmal ve tazmin ettirileceği gibi, haklarında 4735 sayılı Kanunun 27 nci maddesi hükümleri de uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı ihalenin Teknik Şartnamesinin “Diğer Hususlar” başlığı altında da “Yüklenici Firma 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca tüm önlemleri almak zorundadır. Çalışma esnasında çıkabilecek kaza ve olayların sebep olacağı idari, hukuki, mali ve bilumum neticelerden ve doğacak zararlardan, doğrudan doğruya yüklenici firma sorumlu olacaktır.” denilmektedir.
Yukarıda değinilen mevzuat düzenlemeleri ile ihale dokumanı ve sözleşme hükümlerinden açıkça anlaşıldığı üzere, personel çalışmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, ihale kapsamında çalıştırılan personelin yol açacağı kaza vb. durumlarda idarenin göreceği zararlardan veya karşı karşıya kalacağı tazmin yükümlülüklerinden yüklenici sorumlu olmaktadır. Ancak, bahse konu yangın vakasında tespit edilmiş olan hasar bedelinin yükleniciye rücu edilmesi yönünde bir işlem tesis edilmemiş, Belediye Meclisinin ……..tarih ve ……..sayılı kararı ile belediye bütçesinden karşılanabilmesi hususunda belediye başkanına zarar gören şahısla belediye adına protokol yapma yetkisi verilmesine karar verilmiş, ……..tarihinde de zarar gören mağaza sahibine ödeme gerçekleştirilmiştir.
Bu itibarla, kamu idareleri adına personel çalıştıran firmaların, çalıştırdıkları personelin kasıt, kusur veya ihmallerinden doğacak zararları tazmin yükümlüğünün mevzuat gereği getirilmiş bir zorunluluk olduğu, ayrıca somut olaya ilişkin sözleşmede de bu husus açıkça belirtildiği için, sorguya konu edilen hasar bedelinin yüklenici firmaya rücu edilmesi yönünde işlem tesis edilmesi gerektiği halde söz konusu bedelin belediye bütçesinden karşılanması sonucu ……..TL kamu zararına sebebiyet verilmişse de, bu tutar ……..tarih …….. sayılı tahsilat makbuzu ile ……..’ den tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,
İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.