Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü, Bsk Yapılması İşi İhalesine ait hatalı kararı,ihalelerde kullanılması öngörülen makine ve ekipmana ilişkin düzenlemeler yapabileceği, mutlaka kendi malı olması istenilen makine ve ekipmana ilişkin yeterlik kriteri belirleyebileceği fakat bu konuda idarelere tanınan takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

Kiska-Kom İnş. ve Tic. A.Ş.

Çayyolu 2879 Sok. No: 5 Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü,

Etlik Cad. No: 39 06110 Altındağ/ANKARA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/354327 İhale Kayıt Numaralı “(Gölbaşı-Kulu) Ayr- Bala-(Kırşehir-Kırıkkale)Ayr Devlet Yolu Km:41+500-86+676 Arası Bsk Yapılması İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 22.08.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Gölbaşı-Kulu) Ayr- Bala-(Kırşehir-Kırıkkale)Ayr Devlet Yolu Km:41+500-86+676 Arası Bsk Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Kiska-Kom İnş. ve Tic. A.Ş.nin 31.07.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.08.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.08.2017 tarihli ve 47301 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.08.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2089 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu ihaleye ait İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde yer alan “…4.3.2. Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler

…

12)- 1 adet Asfalt Besleme Makinası (En az 2012 model, yürürken karıştırıcılı ve ilave hazne ile depolama kapasitesi en az 25 ton)  (isteklinin kendi malı olacaktır).” düzenlemesinin değiştirilerek araca ilişkin model yılı şartının kaldırılması gerektiği, ihale konusu işte kullanılacak araçların nitelikleri itibariyle maliyetlerinin yüksek olduğu, birçok araç için gereken kapasite ve şartların ayrıntılarıyla belirlendiği, asfalt besleme makinası için ek olarak model yılı belirtilmek sureti ile düzenleme yapıldığı, anılan düzenlemenin fırsat eşitliğini ve rekabet ilkesini engelleyici nitelikte olduğu, temini öngörülen araçların bir bölümü için isteklinin kendi malı olmasına ilişkin düzenleme yapılmasının idarenin takdir yetkisi dahilinde olduğu, fakat anılan düzenlemelerin idarenin takdir yetkisi sınırlarını aştığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Yapım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.

(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.

(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.” hükmü bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin a) Adı:(Gölbaşı-Kulu) Ayr- Bala – (Kırşehir-Kırıkkale)Ayr Devlet Yolu Km:41+500-86+676 Arası Bsk Yapılması İşi

b) Yatırım proje no’su/kodu:2000E040120 – 2017E040150

c) Miktarı (fiziki) ve türü: Toprak işleri, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri, Köprü İşleri ve Çeşitli İşler Yapım İşi (Birim Fiyat Teklif Cetvelindeki Miktarlarda)

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer:(Gölbaşı-Kulu) Ayr.- Bala – (Kırşehir-Kırıkkale)Ayr. Devlet Yolu Km:41+500-86+676 Arası

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5.5. 
1 )- 1 Adet Asfalt Plenti (Toz tutucu filtre sistemli ve En az 240 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

2)-1 Adet Mekanik Stabilizasyon Plenti (En az 400 Ton / Saat kapasiteli)(isteklinin kendi malı olacaktır),

      3)- 2 Adet Asfalt Finişeri (Elektronik Duyargalı  ve En az 200 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

      4)- 2 Adet Lastik Tekerlekli Silindir (En az 20 ton statik ağırlığında) (isteklinin kendi malı olacaktır),

     5)- 2 Adet Titreşimli Silindir (En az 9 ton statik ağırlıkta ve En az  18 ton dinamik kuvvette) (isteklinin kendi malı olacaktır),

     6)- 1 Takım Primer-Sekonder Konkasör Grubu (En az 110 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

      7)- 2 adet Ekskavatör ( En az 2 ½ yd³’ lük  ve En Az 210 Hp gücünde) (isteklinin kendi malı olacaktır),

      8)- 1 adet Arazöz (min. 10 ton) (isteklinin kendi malı olacaktır),

      9)-1 adet Greyder (140 hp güçte) (isteklinin kendi malı olacaktır),

           10)- 1 Adet Fore Kazık Makinesi (min. 100 HP gücünde) (isteklinin kendi malı olacaktır),

          11)- 1 Adet Beton Santrali (Otomatik ve En az 60 m³/saat kapasiteli)  (isteklinin kendi malı olacaktır),    

        12)- 1 adet Asfalt Besleme Makinası (En az 2012 model, yürürken karıştırıcılı ve ilave hazne ile depolama kapasitesi en az 25 ton)  (isteklinin kendi malı olacaktır).

         İsteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

         İsteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir ve mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

        Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

        İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde “…4.3.2. Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler:
1 )- 1 Adet Asfalt Plenti (Toz tutucu filtre sistemli ve En az 240 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

  2)-1 Adet Mekanik Stabilizasyon Plenti (En az 400 Ton / Saat kapasiteli)(isteklinin kendi malı olacaktır),

     3)- 2 Adet Asfalt Finişeri (Elektronik Duyargalı  ve En az 200 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

     
4 )- 2 Adet Lastik Tekerlekli Silindir (En az 20 ton statik ağırlığında) (isteklinin kendi malı olacaktır),

     5)- 2 Adet Titreşimli Silindir (En az 9 ton statik ağırlıkta ve En az  18 ton dinamik kuvvette) (isteklinin kendi malı olacaktır),

      6)- 1 Takım Primer-Sekonder Konkasör Grubu (En az 110 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

7)- 2 adet Ekskavatör ( En az 2 ½ yd³’ lük  ve En Az 210 Hp gücünde) (isteklinin kendi malı olacaktır),

    8)- 1 adet Arazöz (min. 10 ton) (isteklinin kendi malı olacaktır),

      9)-1 adet Greyder (140 hp güçte) (isteklinin kendi malı olacaktır),

          10)- 1 Adet Fore Kazık Makinesi (min. 100 HP gücünde) (isteklinin kendi malı olacaktır),

         11)- 1 Adet Beton Santrali (Otomatik ve En az 60 m³/saat kapasiteli)  (isteklinin kendi malı olacaktır),    

       12)- 1 adet Asfalt Besleme Makinası (En az 2012 model, yürürken karıştırıcılı ve ilave hazne ile depolama kapasitesi en az 25 ton)  (isteklinin kendi malı olacaktır).

    İsteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

         İsteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir ve mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

 İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Sözleşme Tasarısı’nın “Teknik personel, makine, teçhizat ve ekipman bulundurulması” başlıklı 23’üncü maddesinde “… 23.4. Yüklenici, işe başlama tarihinden itibaren aşağıda cinsi, çeşidi, adedi ve kapasitesi belirtilen makine, teçhizat ve ekipmanı iş programına uygun olarak iş yerinde bulundurmak zorundadır.

-1 Adet Asfalt Plenti (Toz tutucu filtre sistemli ve En az 240 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 Adet Mekanik Stabilizasyon Plenti (En az 400 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-2 Adet Asfalt Finişeri (Elektronik Duyargalı  ve En az 200 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-2 Adet Titreşimli Silindir (En az 9 ton statik ağırlıkta ve En az  18 ton dinamik kuvvette) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-2 Adet Lastik Tekerlekli Silindir (En az 20 ton statik ağırlığında) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-4 adet Demir Bandajlı Silindir (8-10 ton),

-1 adet Asf. Distbibütörü (Digital Göst.) (En az 10 ton),

-3 adet Asf. Roley Tankı (En az 20 ton),

-2 Adet Lastik Tekerlekli Yükleyici,

-1 Adet Asf. Süpürge Makinası,

-3 adet Ekskavatör ( En az 2 ½ yd³’ lük  ve En Az 210 Hp gücünde) ( Ekskavatörün  2 adeti  ( En az 2 ½ yd³’ lük  ve En Az 210 Hp gücünde) isteklinin kendi malı olacaktır),

-15 adet Damperli Kamyon (En az 18 ton) ,

-2 adet Plentmiks Finişeri,

-1 adet Arazöz (min. 10 ton) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 adet Greyder (140 hp güçte) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 Takım Primer-Sekonder Konkasör Grubu (En az 110 Ton / Saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 Adet Fore Kazık Makinesi (min. 100 HP gücünde) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 Adet Beton Santrali (Otomatik ve En az 60 m³/saat kapasiteli) (isteklinin kendi malı olacaktır),

-1 adet Asfalt Besleme Makinası (En az 2012 model, yürürken karıştırıcılı ve ilave hazne ile depolama kapasitesi en az 25 ton) (isteklinin kendi malı olacaktır).” düzenlemesi bulunmaktadır.

İhale dokümanında yer verilen düzenlemelerden, ihale konusu işin (Gölbaşı-Kulu)Ayr-Bala- (Kırşehir-Kırıkkale)Ayr Devlet Yolu Km:41+500-86+676 Arası Bsk Yapılması İşi olduğu, ihale dokümanında ihale konusu işte kullanılması öngörülen araç sayısının Sözleşme Tasarısı’nda 45 olarak belirlendiği ve anılan araçlardan 16 adedi için isteklinin kendi malı olma şartının getirildiği ve söz konusu  araçların isteklinin  kendi malı  olduğuna dair tevsik edici belgelerin teklif dosyası kapsamında sunulmasının istenildiği, ayrıca 1 adet asfalt besleme makinası için model yılı şartının da (en az 2012 model) yeterlik kriteri olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibi tarafından, asfalt besleme makinası için getirilen model yılı şartının (en az 2012 model) fırsat eşitliğini ve rekabet ilkesini engelleyici nitelikte olduğu ve kaldırılması gerektiği iddia edilmektedir.

İdarelerin ihalelerde kullanılması öngörülen makine ve ekipmana ilişkin düzenlemeler yapabileceği, kullanılması öngörülen makine ve ekipmanın kendi malı olması  şartının aranmamasının esas olduğu, ancak işin doğası gereği kendi malı olması istenilen makine ve ekipmana ilişkin yeterlik kriteri belirleyebileceği fakat bu konuda idarelere tanınan takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, idarelerin 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde hükme bağlanan temel ilkelerin sağlanması konusunda sorumlu oldukları anlaşılmıştır.

İhale dokümanında ihale konusu işte kullanılması öngörülen araç sayısı Sözleşme Tasarısı’nda 45 olarak belirlenmiş ve anılan araçlardan 16 adedi için isteklinin kendi malı olma şartı getirilmiş olup, 1 adet asfalt besleme makinası için model yılı şartının (en az 2012 model) da yeterlik kriteri olarak belirlendiği anlaşılmaktadır. İhale dokümanında yer alan düzenlemeler değerlendirildiğinde, idarece 2012 model yılının altındaki araçlarla ihale konusu işin yapılmasının hangi gerekçe ile uygun olmadığına dair somut bir belirlemenin dile getirilmediği görülmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, idarelerin ihalelerde kullanılması öngörülen makine ve ekipmana ilişkin düzenlemeler yapabileceği, mutlaka kendi malı olması istenilen makine ve ekipmana ilişkin yeterlik kriteri belirleyebileceği fakat bu konuda idarelere tanınan takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, idarelerin 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde hükme bağlanan temel ilkelerin sağlanması konusunda sorumlu oldukları, bu sorumluluğun yerine getirilmesi bakımından ihale dokümanının ihaleye katılımı genişletecek şekilde düzenlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.