fiyat teklifi veren firmanın faaliyet yerinin * İli , işin yapım yerinin ise farklı ilin İlçeleri olduğu Yapım işinde kullanılacak olan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan söz konusu fiyat teklifine konu beton harcının Karayolları Teknik Şartnamesi’nin ilgili maddesi gereğince belirli bir süreyle teknik vasıflarını bozulmadan koruyabilen bir malzeme türü olduğu fiyat tekliflerinin işin yapım yerinden alınma zorunluluğu bulunmamakta ise de,  uyuşmazlığa konu beton harcının  nakliye esnasındaki muhtemel hız limitleri de dikkate alınmak suretiyle  çimento ile suyun temasından itibaren kullanılacağı yere boşaltılması arasında geçecek sürede teknik özelliklerinin korunmasının  idarece fen ve sanat kurallarına uygun bulunmadığı,  başvuru sahibi istekli tarafından da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu hususa ilişkin bir dayanak sunulmadığı dikkate alındığında başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle uygun bulunmadığı hk

Toplantı No

 

: 2020/026

 

Gündem No

 

: 48

 

Karar Tarihi

 

: 10.06.2020

 

Karar No

 

: 2020/UY.II-1049

 

BAŞVURU SAHİBİ:

Kayahan İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/55276 İhale Kayıt Numaralı “Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil)  Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından 09.03.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil)  Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi” ihalesine ilişkin olarak Kayahan İnş. Taah. San. Ve Tic. A.Ş.nin 14.04.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.04.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 22.04.2020 tarih ve 18846 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.04.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/738 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

 

İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı, şöyle ki;

 

1) Amonyum Nitrat, Fuel-Oil analiz girdisini tevsiken sunulan fiyat teklifinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayicinde olduğu gibi iş başına nakil, yükleme, boşaltma, stoklama ile her türlü güvenlik önlemleri ve yasal izinlerin alınması dahil fiyat içermesi gerekirken aşırı düşük teklif savunması ekinde sunulan fiyat teklifinde bu girdilere değinilmediği, sadece iş yeri teslim fiyatı yazıldığı, bunun da söz konusu girdilere bağlı giderlerin fiyata yansıtılmayarak istekli firmalar lehine avantaj oluşturduğu gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı,

 

Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında “Amonyum Nitrat Fuel-Oil Karışımı”  analiz girdisi için  “Orıca Nitro Patlayıcı Mad. San. ve Tic. A.Ş.” den alınan 16.03.2020 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin ilgili meslek mensubu tarafından onaylandığı ve kaşelendiği, fiyat teklifinin üzerinde satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda mevzuat uyarınca bulunması gereken ifadenin bulunduğu,  söz konusu kalem için iş yeri teslimi şeklinde fiyat teklifi alındığı, dolayısıyla yükleme, boşaltma, nakil, stoklama gibi aşamaların fiyat teklifine dahil olduğu,  teknik gerekliliklerin yerine getirilmesi, güvenlik önlemlerinin alınması, yasal izinler gibi süreçlerin ihale konusu iş kapsamında sözleşme imzalayan yüklenicinin sorumluluğunda olduğu ve idare tarafından bu hususların aşırı düşük teklif açıklamasına konu edilemeyeceği,  isteklilerin kendilerinden istenilmeyen hususlarla ilgili olarak açıklama yapmalarının beklenemeyeceği, idare tarafından açıklama istenilmeyen ve aşırı düşük teklif açıklamasının konusu olmayan hususlar gerekçe gösterilerek açıklamanın uygun bulunmamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı,

2)  “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN 206-1)” analiz girdisini tevsiken Karayolları Teknik Şartnamesi’nin “yaş karışım hazırlanması” başlıklı 308.07.04.01 numaralı kısmında yer alan şartname hükmünün yerine getirilmesini imkansız kılacak şekilde işin yapılacağı yerden çok uzak mesafede (Elazığ vb.) üretim yapan firmalardan alınan fiyat teklifinin sunulduğu,  Trabzon’da yapılacak iş için alınan söz konusu fiyat teklifinde  “İşi için proje mahallinde Karayolları Teknik Şartnamesine uygun üreterek teslim edeceğimiz c 30/37 beton harcı…” gibi bir ifadenin de bulunmadığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı,

Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN 206-1)”  analiz girdisi için sunulan fiyat teklifinin idarece uygun  bulunmamasının kamu ihale mevzuatına ve Danıştay kararlarına aykırı olduğu,  Kamu İhale Genel Tebliği’nde aşırı düşük teklif açıklamalarının ne şekilde yapılacağının düzenlendiği, bu kapsamda üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınmak suretiyle aşırı düşük teklif açıklaması yapılabileceği, aynı tebliğ açıklamalarında üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin taşıması gereken şekil şartlarının neler olduğunun açıkça ifade edildiği,

 

Teknik gerekliliklerin yerine getirilmesinin, ihale konusu iş kapsamında sözleşme imzalayan yüklenicinin sorumluluğunda olduğu,  idare tarafından söz konusu fiyat teklifinin uygun bulunmamasına gerekçe gösterilen hususların aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında değerlendirilemeyeceği, ihtiyacın ne şartlarda sağlanacağı ve uyuşmazlığa konu nakliye hususunun kamu ihale mevzuatı açısından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında incelenecek konulardan olmadığı,   şikayet konusu kaleme ilişkin sunulan fiyat teklifinin iş yeri teslim fiyatına ilişkin düzenlendiği, nakliye giderinin teklif fiyata dahil olduğu,  söz konusu analiz girdisinin tevsikinin uygun bulunmamasına gerekçe gösterilen hususlarının hiçbirine ilişkin açıklama istenilmediği,

 

Ayrıca açıklaması istenilen “C 30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN 206-1)” girdisi için belirtilen tanımın bu malzemenin teknik özelliklerini belirttiği,  aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat teklifinin söz konusu malzemenin teknik özelliklerini içerecek şekilde iş yeri teslim fiyatı şeklinde alındığı,  fiyat teklifine konu malzemenin Karayolları Teknik Şartnamesine uygun olduğu, ayrıca bu konudaki sorumluluğun yüklenicide olduğu,

 

İhale konusu işin yürütülmesi sırasında aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat teklifi alınan firmalarla çalışma zorunluluğunun bulunmadığı, fiyat tekliflerinin sözleşme ve taahhüt niteliği taşımadığı, idare tarafından beton üretimi yapılacak taş ocağı ile döküm yapılacak yer arasındaki ortalama taşıma mesafesine ilişkin bir açıklama istememesine rağmen bu hususu aşırı düşük teklif açıklamasının konusu etmek suretiyle bir açıklama beklemesinin ve bu gerekçeyle aşırı düşük teklif açıklamasını uygun bulmamasını mevzuata uygun olmadığı, Danıştay kararlarında da belirtildiği üzere fiyat teklifi alınan firmanın fiyat teklifine konu malı kendi adresinden değil başka bir üreticiden almak suretiyle işin yapılacağı yere ulaştırabileceği,

3) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında akaryakıt girdisi maliyetini tevsiken  Life-Pet  markasına ait 04.03.2020 tarihli Trabzon ili motorin pompa fiyatının  (5,55712 TL) kullanıldığı, ancak hesap yöntemi açıklanırken bu fiyatın KDV dahil 5,8100 TL olarak gösterildiği  ifade edilerek akaryakıt girdisine ilişkin açıklamalarının uygun bulunmadığı,

 

Kamu İhale Genel Tebliği açıklamaları doğrultusunda istekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamaların geçerli kabul edilmeyeceği,  motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemelerin dikkate alınacağı,   bu çerçevede aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında EPDK tarafından Trabzon ili bazında yayımlanan akaryakıt fiyatında kg/lt dönüştürmesi yapıldığında ortaya çıkan litre fiyatının  %90’ından daha yüksek olan bir tutarda açıklama yapıldığı, açıklama kapsamında referans olarak alınan motorin fiyatının il, tarih ve marka bilgisinin açıkça ifade edildiği, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmamasının mevzuata uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde  “45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;

Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.

…

Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan “Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun (www.kik.gov.tr) internet sayfasından erişilebilir.

45.1.1.5.Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.

45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

…

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

…

45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

…

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

…

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

45.1.13.14.İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerin uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…” açıklamaları yer almaktadır.

 

Kamu ihale Genel Tebliği’nin aktarılan maddelerinde teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılabileceği açıklanmış olup, anılan tebliğ maddelerinde söz konusu fiyat tekliflerinin taşıması gereken şartlara yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, açıklama istenilen iş kalemlerinde açıklanması istenilen analiz girdisi olarak belirlenen “Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı” girdisini tevsiken Orıca-Nitro Patlayıcı Maddeler San. ve Tic. A.Ş. tarafından Kayahan İnş Taah. San. ve Tic. A.Ş.ye yönelik  16.03.2020 tarihinde düzenlenen fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinde “Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından 09/03/2020 tarihinde ihalesi yapılan 2020/55276 ihale kayıt numaralı Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil)  Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri Ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi” işine ait KDV hariç iş yeri teslim fiyatımızdır.” ibaresine yer verildiği,  ayrıca anılan fiyat teklifinde Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen ibarelere yer verilerek yeminli mali müşavir tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenip imzalandığı anlaşılmıştır.

 

Bu çerçevede yapılan incelemede, başvuru sahibi istekli tarafından  “Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı” analiz girdisine ilişkin olarak iş yeri teslim fiyatı şeklinde fiyat teklifi alındığı, dolayısıyla nakil, yükleme, boşaltma ve stoklama maliyeti gibi unsurların fiyat teklifine dahil olduğu,  öte yandan genel gider mahiyetindeki güvenlik önlemleri ve yasal izinler ile ilgili hususların aşırı düşük teklif açıklamasının konusu olmadığı, istekliler tarafından kendilerinden istenmeyen hususlarda açıklama yapmalarının beklenemeyeceği, kaldı ki bu husustaki sorumluluğun ihale konusu iş kapsamında sözleşme imzalayan yüklenicide olduğu değerlendirilmiş olup, başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  “Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı”  analiz girdisine ilişkin sunulan fiyat teklifinin ihale komisyonu kararında belirtilen gerekçelerle uygun bulunmamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

 

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

 

Kamu ihale Genel Tebliği’nin aktarılan maddelerinde teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılabileceği açıklanmış olup, anılan tebliğ maddelerinde söz konusu fiyat tekliflerinin taşıması gereken şartlara yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, açıklama istenilen analiz girdisi olarak belirlenen “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN 206-1)” girdisini tevsiken Emirpet İnş. ve Tic. A.Ş. tarafından Kayahan İnş Taah. San. ve Tic. A.Ş.ye yönelik  17.03.2020 tarihinde düzenlenen fiyat teklifinin sunulduğu, sunulan fiyat teklifinde “Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından 09/03/2020 tarihinde ihalesi yapılan 2020/55276 ihale kayıt numaralı Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil)  Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri Ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi” işine ait KDV hariç iş yeri teslim fiyatımızdır.” ibaresine yer verildiği,  ayrıca anılan fiyat teklifinde Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen ibarelere yer verilerek serbest muhasebeci mali müşavir tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenip imzalandığı anlaşılmıştır.

 

 

 

fiyat teklifi veren firmanın faaliyet yerinin * İli , işin yapım yerinin ise farklı ilin İlçeleri olduğu Yapım işinde kullanılacak olan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan söz konusu fiyat teklifine konu beton harcının Karayolları Teknik Şartnamesi’nin ilgili maddesi gereğince belirli bir süreyle teknik vasıflarını bozulmadan koruyabilen bir malzeme türü olduğu fiyat tekliflerinin işin yapım yerinden alınma zorunluluğu bulunmamakta ise de,  uyuşmazlığa konu beton harcının  nakliye esnasındaki muhtemel hız limitleri de dikkate alınmak suretiyle  çimento ile suyun temasından itibaren kullanılacağı yere boşaltılması arasında geçecek sürede teknik özelliklerinin korunmasının  idarece fen ve sanat kurallarına uygun bulunmadığı,  başvuru sahibi istekli tarafından da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu hususa ilişkin bir dayanak sunulmadığı dikkate alındığında başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle uygun bulunmadığı hk uygun bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin aktarılan maddelerinde İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamaların geçerli kabul edilmeyeceği, motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/Lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacağı açıklanmıştır.

 

Aynı konuya dair bir itirazen şikâyet başvurusu üzerine Türk Standartları Enstitüsü’nden alınan görüşte “İlgide bahsedilen konu, bu alanda standart veya benzeri ilmi dokümanları hazırlamak ve Enstitümüz adına teknik görüşleri vermekle yetkili TK16 Petrol ve Petrol Ürünleri Teknik Komitesi tarafından değerlendirilmiş olup, Komitenin konu hakkındaki görüşü aşağıda verilmiştir.

“Belirli bir sıcaklıktaki motorinin hacminin kütleye dönüştürülebilmesi için o sıcaklıktaki yoğunluk değerinin bilinmesi gerekir. Ülkemizde pazarlanan motorinlerde (dizel) olması gereken özellikler Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından zorunlu uygulamada tutulan TS EN 590 “otomotiv yakıtları – Dizel (motorin) – Gerekler ve deney yöntemleri” standardında belirtilmiştir. Bu standartta yer alan Çizelge 1’e göre motorinin TS 1013 EN ISO 3675 veya TS EN ISO 12185 yöntemlerine göre ölçülmüş olan 15 °C sıcaklıktaki yoğunluğu 820,0 kg/m³ – 845,0 kg/m³ (LİTRE cinsinden; 0,8200 kg/L – 0,8450 kg/L) aralığında olmalıdır.  Sonuç olarak TS EN ISO 590 standardına uygun bir motorinin 1 litresinin 15 °C sıcaklıktaki kütlesi 0,8200 kg – 0,8450 kg aralığında olmalıdır. Örneğin, bu aralık içinde yer alan ve 15 °C sıcaklıktaki yoğunluğu 834,5 kg/m³ (kg cinsinden; 0,8345 kg/L) olarak ölçülmüş olan motorinin 15 °C sıcaklıktaki 1 (bir) litresinin kütlesi 0,8345 kg’dır. Piyasaya sürülmüş olan bir motorin ürününün 15 °C sıcaklıktaki yoğunluk değerine, ürün piyasaya çıkmadan önce TS EN 590 standardına uygunluk açısından ilgili deney yöntemlerinden akredite bir laboratuvarda gerçekleştirilen deneyler sonucunda düzenlenmiş olan deney/analiz raporlarından ulaşılabilir ya da belirli bir ürünün yoğunluğu o üründen TS EN 590 standardına atıf yapılan numune alma yöntemlerine uygun olarak alınan bir numunenin motorinde yoğunluk tayini yöntemlerinden (TS 1013 EN ISO 3675 ve/veya TS EN ISO 12185) akredite bir laboratuvarda yoğunluğu tayin edilmek suretiyle tespit edilebilir.

Motorinin hacmi ve buna bağlı olarak yoğunluğu 15 °C civarındaki sıcaklıklar için çok önemli düzeyde olmamakla birlikte, sıcaklıkla değiştiği için 15 °C’tan farklı sıcaklıktaki bir ürünün 1 litresinin kütlesini belirleyebilmek için o sıcaklıktaki yoğunluk değerinin bilinmesi gerekir.” ifadelerine yer verildiği,

 

İdarece isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif yazısı eki analiz formatları incelendiğinde, mazot rayicinin biriminin kg olarak belirlendiği görülmüştür.

 

Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, analizlerde mazot girdisi için 5,20 TL/kg tutarının esas alındığı, anılan tutarın ihale ilanı ile ihale tarihi arasında Trabzon ilinde gerçekleşen 04.03.2020 tarihli Lifepet akaryakıt bayii fiyat tutarından (5,55712 TL/litre)  %18 KDV düşülüp, 0,840 oranında kesafet oranı uygulanarak ulaşılan tutarın (5,55712/1,18/0,840=5,6064 TL/kg)  %90’ından (5,0457 TL/kg) daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu itibarla anılan isteklinin motorin için litre kg dönüşümünü 0,8200 kg/l – 0,8450 kg/l katsayılarını dikkate alarak 0,840 kg/lt katsayısını kullanarak yaptığı, dolayısıyla motorin girdisine dair açıklamasının uygun olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

 

Oyçokluğu ile karar verildi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KARŞI OY

İnceleme konusu ihalede,

 

Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi neticesinde,  Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

 

Anılan kararda, başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak, idare tarafından belirlenen sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında açıklanması istenen “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN 206-1)” analiz girdisi için, başvuru sahibi istekli tarafından, açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifi incelendiğinde, fiyat teklifi veren firmanın faaliyet yerinin Elazığ İli Kovancılar ilçesi, işin yapım yerinin ise Trabzon İlki Şalpazarı- İskenderli İlçeleri olduğu, fiyat teklifi veren firmanın faaliyet yeri ile işin yapılacağı yer arasındaki yaklaşık mesafenin 650 km olduğu anlaşılmıştır. Yapım işinde kullanılacak olan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan söz konusu fiyat teklifine konu  beton harcının Karayolları Teknik Şartnamesi’nin ilgili maddesi gereğinde azami 2 saat süreyle teknik vasıflarını bozulmadan koruyabilen bir malzeme türü olduğu, her ne kadar ihale mevzuatı uyarınca fiyat tekliflerinin işin yapım yerinden alınma  zorunluluğu bulunmamakta ise de, beton harcının söz konusu zaman aralığı içerisinde fiyat teklifinin alındığı yerden işin yapım yerine teknik özellikleri bozulmadan yapılabilmesinin idarece fen ve sanat kurallarına uygun bulunmadığı,  başvuru sahibi istekli tarafından da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu hususa ilişkin bir dayanak sunulmadığı dikkate alındığında başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle uygun bulunmadığı ifade edilmektedir.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

…

45.1.13.(Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17.md.;Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 29.md.) Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

…

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklaması yer almaktadır.

 

Yapılan incelemede, uyuşmazlık konusu ihalenin “Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil)  Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri Ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi” olduğu, 108 adet ihale dokümanı satın alındığı, 04.12.2019 tarihinde yapılan ihaleye 60 isteklinin katıldığı, 06.04.2020 tarihli ihale komisyon kararı ile sınır değerin altında teklif veren ve açıklama istenen 7 isteklinin 6 isteklinin teklifinin açıklama sunulmadığı gerekçesiyle, başvuru sahibi Kayahan İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. nin açıklamalarının uygun bulunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin Türen İnşaat Taahhüt Nakliyat Turizm. Maden. Tic. Ltd. Şti.- Şahinler İnşaat Madencilik San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, idare tarafından  aşırı düşük teklif açıklama  isteme yazısı ile,  açıklama istenilen analiz girdisi olarak belirlenen “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN 206-1)” girdisini tevsiken faaliyet yeri Elazığ İli Kovancılar ilçesi olan Emirpet İnş. ve Tic. A.Ş. tarafından Kayahan İnş Taah. San. ve Tic. A.Ş.ye yönelik  17.03.2020 tarihinde düzenlenen fiyat teklifinin sunulduğu, sunulan fiyat teklifinde “Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından 09/03/2020 tarihinde ihalesi yapılan 2020/55276 ihale kayıt numaralı Şalpazarı-İskenderli (Dokap) İl Yolu Km:0+000-12+343,756 Arası (Acısu – Sisdağı Bağlantı Yolu Km:0+000-1+300 Arası Dahil)  Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri Ve Üstyapı İşleri Yapılması (İkmal) İşi” işine ait KDV hariç iş yeri teslim fiyatımızdır.” ibaresine yer verildiği,  başvuru sahibi istekli tarafından  “C30/37 beton harcı, hazır beton harçları (TS EN 206-1)” analiz girdisine ilişkin olarak ihale konusu işe ilişkin ihale kayıt numarası belirtilmek suretiyle iş yeri teslim fiyatı şeklinde fiyat teklifi alındığı ancak söz konusu açıklamanın idarece uygun bulunmadığı görülmüştür.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde, aşırı düşük sınır değerin nasıl tespit edileceği, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılıp yapılmayacağı, yapılması öngörülmüşse açıklamanın nasıl istenileceği, açıklamanın nasıl yapılacağı ve yapılan açıklamanın nasıl değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu kapsamda, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği açıklanmıştır.

 

Anılan madde açıklamalarında ve kamu ihale mevzuatında, açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınacak fiyat tekliflerinin işin yapılacağı yerde faaliyet gösteren firmalardan alınacağını zorunlu kılan bir düzenleme yer almadığı gibi açıklanması istenilen iş kalemine ilişkin malzemenin sözleşmenin yürütümü (işin yapımı) aşamasında fiyat teklifi alınan firmadan temin edilmesini zorunlu kılan bir düzenleme de yer almamaktadır. Açıklanması istenilen iş kalemi için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi sadece o iş kaleminin teklif edilen fiyata yapılabilirliğinin tevsikine yönelik olup, fiyat teklifi veren firmadan temin edileceği anlamına gelmemektedir. Tebliğin 45’inci maddesi dikkate alındığında, fiyat teklifleri işin yapılacağı yerde faaliyet gösteren firmalardan alınabileceği gibi işin yapılacağı yer haricinde faaliyet gösteren firmalardan da alınabilecek olup bu hususu sınırlayan bir mevzuat düzenlemesi de bulunmamaktadır.

 

Ayrıca fiyat teklifinde ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerde söz konusu malzemenin işin yapımı aşamasında fiyat teklifi alınan firmadan temin edileceğine yönelik istekli tarafından herhangi bir beyanda ya da taahhütte bulunulmamışsa, bu malzemenin işin yapımı aşamasında başka bir firmadan da temin edilebileceği ve bu hususu engelleyen bir mevzuat düzenlemesinin bulunmadığı, ayrıca malzemenin teknik özelliklerine uygun olarak teslim edilmesinin de sözleşme gereği zorunlu olduğu dikkate alındığında, aşırı düşük teklif açıklaması aşamasında uyuşmazlığa konu malzemeye ilişkin olmak üzere kullanılacak malzemenin teknik özelliklerinin uygun olup olmadığının sözleşmenin yürütümü (işin yapımı), kontrol, muayene ve kabul aşamasında değerlendirilmesi gerekmektedir.

 

Bu itibarla, yukarıda yer alan tespit ve değerlendirmeler bir arada değerlendirildiğinde aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilen ““C 30/37 beton harcı, HAZIR BETON HARÇLARI (TS EN 206-1)” tanımlı analiz girdisine ilişkin olarak başvuru sahibi isteklinin yapmış olduğu açıklamanın yukarıda yapılan açıklamalar ve değerlendirmeler doğrultusunda mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlık konusu ihalede, “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunca verilen “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki karara katılmıyorum.