İsteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında yazı ekinde gönderilen tabloya göre nakliye mesafeleri göz önüne alınarak aşırı düşük sorgusuna cevap verileceğinin belirtildiği aşırı düşük teklif sorgulama istemine ilişkin yazının tebliğinden itibaren süresi içinde itiraz edilmeden kesinleşmesi nedeniyle kesinleşen aşırı düşük sorgulama yazısının ekinde yer alan yaklaşık maliyet hesabına ilişkin olarak belirlenmiş olan mesafelerin dışında mesafeler kullanılarak aşırı düşük teklif açıklaması yapılamayacağı hk
| Toplantı No | : 2020/009 |
| Gündem No | : 55 |
| Karar Tarihi | : 04.03.2020 |
| Karar No | : 2020/UY.II-501 |
|
BAŞVURU SAHİBİ: Özyapıcılar İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE: Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE: 2019/96266 İhale Kayıt Numaralı “(Narince 9Blhd Yolu)Ayr-Akıncılar İl Yolu (Km:0+000-22+222)Arası Kesiminin Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME: Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü tarafından 08.04.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Narince 9Blhd Yolu)Ayr-Akıncılar İl Yolu (Km:0+000-22+222)Arası Kesiminin Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Özyapıcılar İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin 20.12.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.12.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.01.2020 tarih ve 411 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/28 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde kalan istekli Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. – Seza İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan iş ortaklığı beyannamesinde, başvuru konusu ihaleye ait ihale kayıt numarasının ve işin adının doğru yazılmadığı, pilot ortak ve özel ortağın hangisi olduğu ve hisse oranlarının ne olduğu hususunda bir belirlemenin yapılmadığı, iş ortaklığı beyannamesinin her iki ortak tarafından imzalanmadığı,
2) Teklif mektubunda her iki ortağın imzasının bulunmadığı, teklif mektubundaki teklif tutarının rakam ve yazı ile doğru bir şekilde yazılmadığı, birim fiyat teklif cetvelindeki ve teklif mektubundaki teklif tutarlarının aynı olmadığı,
3) Teklif ekinde sunulan imza sirkülerinin noter onaysız ve fotokopi olarak sunulduğu,
4) İş ortaklığının ortaklarından Tam Yapı İnş. Taah. A.Ş.nin anonim şirket olduğu, dolayısıyla son ortaklık durumunu gösterir ticaret sicil gazetesinin olmaması nedeniyle ortaklık durumunu tevsik edici diğer belgelerin teklif ekinde sunulmadığı,
5) Teklif ekinde sunulan bilanço ve gelir tablolarının, iş ortaklığının her bir ortağı tarafından karşılanması gereken kriterleri karşılamadığı, iş ortaklığının ortaklarından Tam Yapı Otomotiv İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş.nin 2017 yılında Arya Maden Metal San. Uluslararası İç ve Dış Tic. A.Ş. ile 2018 yılında ise Elit Kıymetli Madenler Turizm Otomotiv Gıda Tekstil San ve Tic. Ltd. Şti. ile birleşme yaptığı, anılan ortağın mali duruma ilişkin yeterlik kriterlerini tevsik amacıyla 2017 ve 2018 yıllarına ait bilanço ve cirolarını sunmuş olsa da şirket birleşmesi yapmış olduğu Arya Maden Metal San. Uluslararası İç ve Dış Tic. A.Ş ve Elit Kıymetli Madenler Turizm Otomotiv Gıda Tekstil San ve Tic. Ltd. Şti.ne ait bilanço ve ciro bilgilerini ayrıca teklifi ekinde sunması gerektiği, aksi durumda söz konusu isteklinin birleşme yoluyla devir almış olduğu şirketlere ait cirolar olmaksızın tek başına mali verileri karşılayamayacağı, devir almış olduğu şirketlerin bilanço ve gelir tablosu verilerinin kendi bilanço ve gelir tablosuna aktarmak suretiyle mali verileri tevsik etmesinin mümkün olmadığı, 19.10.2009 tarihli ve 2009/DK.D-143 sayılı Düzenleyici Kurul Kararı gereğince devreden şirketlere ait toplam ciroların Tam Yapı Otomotiv İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş.nin toplam cirosuyla toplanarak değerlendirmenin yapılması gerektiği anlaşılmakta olup, devreden pozisyonunda olan Arya Maden Metal San. Uluslararası İç ve Dış Tic. A.Ş ve Elit Kıymetli Madenler Turizm Otomotiv Gıda Tekstil San ve Tic. Ltd. Şti.ne ait devir (birleşme) tarihine kadar olan bilanço ve gelir tablolarının da ayrıca teklif ekinde sunulması gerekmesine rağmen, sunulmamış olması sebebiyle isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
6) Sunulan geçici teminat mektubunda işin adının yanlış yazıldığı ve geçici teminat mektubu süresinin ihale dokümanında belirtilen süreyi karşılamadığı,
7) İdari Şartname’nin 7.5.5. maddesinde kendi malı olması istenilen iş makinalarını tevsik amacıyla sunulan SMMM raporlarının, sadece iş makinasının kendi malı olduğuna dair verilere ait olduğu, istenilen iş makinelerinin teknik özelliklerini tevsik edici belge niteliğinde olmadığı,
8) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgeleri, İdari Şartname’nin 7.6. maddesinde istenilen “Resmi Gazetenin 11.06.2011 tarih ve 27961 sayılı nüshasında yayımlanan “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin eki “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesi’nin “(A) Alt Yapı İşleri” başlığı altında yer alan ‘V. Grup: Karayolu İşleri (Altyapı + Üstyapı)” kabul edilecektir.” şartını sağlamadığı, 9) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;
a) Aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan analizlerde aritmetik hatalar mevcut olduğu, sunulan analizlerdeki miktarlar ile birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların analizlere virgülden sonra iki basamaklı yazılmasından kaynaklı olarak analiz tutarlarının teklif edilen birim fiyat tutarlarını geçtiği hususunun tespit edilemediği, virgülden sonra iki basamağa yuvarlama zorunluluğu olmadığı halde bu şekilde yuvarlama yapılması ve girdilere 0,00 TL tutar öngörülmesinin mevzuata aykırı olduğu, bu doğrultuda 45.1.8’inci madde çerçevesinde re’sen düzeltme yapıldığında düzeltilmiş analiz fiyatı teklif edilen fiyatın üzerinde olduğu,
b) Açıklama istenilen iş kalemleri içerisinde yer alan;
03.004 poz numaralı Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3) 03.017 Poz numaralı Kompresör (210 cfm’lik kompresör+hortum ve tabancalar) 03.030 Poz Numaralı Konkasör (Primer 15×24 inç + sekonder 24×16 inç eleme ve yükleme tertibatlı, 25 m3/saat 1 inç ve 40 m3/saat 2 inç randımanlı) iş kalemleri için, rayiç fiyat yerine, kendi amortisman değerleri esas alınarak amortisman değerlerini 0,00 TL göstermek suretiyle açıklamada bulunulduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından, amortisman hesabı yapılırken araçların edinim tarihi üzerinden amortisman hesabı yapılması gerekmekte iken, model yaşı üzerinden amortisman süresi hesap edilmek suretiyle işlem yapıldığı,
c) Aşırı düşük savunma kapsamında, ariyetten gelen kazıların depolanması için M. Celal Eroğlu, Sami Dursun, Mustafa Yıldırım, Mahmut Öcal, Ömer Küçük’ten alınan muvafakatnameler sunulduğu, sunulan belgelerin adı geçen kişilere ait olduğunu kanıtlayıcı imza sirkülerinin aslının ya da noter onaylı aslı gibidir suretlerinin sunulmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden, şikâyet konusu ihaleye ilişkin işin, Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan “(Narince 9Blhd Yolu) Ayr-Akıncılar İl Yolu (Km:0+000-22+222) Arası Kesiminin Yapım İşi” olduğu, ihale dokümanının 108 kişi tarafından temin edildiği, ihalenin 08.04.2019 tarihinde açık ihale usulü ile birim fiyat teklif alınmak suretiyle yapıldığı, ihaleye 50 isteklinin teklif verdiği, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde yer alan düzenleme doğrultusunda ihale komisyonu tarafından sınır değerin 64.489.133,03 TL olarak hesaplandığı, 20 istekliden teklifleri sınır değerin altında kaldığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklaması talebinde bulunulduğu, 14 isteklinin aşırı düşük teklif açıklama talebine cevap vermediği gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, diğer 6 isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun bulunmaması sonucunda 24.05.2019 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararı ile Özyapıcılar İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, Gls Müh. Mim. Mad. A.Ş- Gkm Yol Yapı İnş. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.
Söz konusu ihaleye ilişkin olarak, Tamyapı Otomotiv İnşaat Taahhüt Madencilik San. ve Tic. A.Ş.-Seza İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş ve Kurulca alınan 18.07.2019 tarihli ve 2019/UY.II-835 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Daha sonra Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle, Tamyapı Otomotiv İnşaat Taahhüt Madencilik San. ve Tic. A.Ş.-Seza İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından açılan davada, Ankara 17. İdare Mahkemesinin 20.09.2019 tarihli E:2019/1552, K:2019/1813 sayılı kararı ile 18.07.2019 tarihli ve 2019/UY.II-835 sayılı Kurul kararının isteklice sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı ile ilgili kısmının iptaline karar verilmiştir.
Bunun üzerine alınan 14.11.2019 tarihli ve 2019/MK-316 sayılı Kamu İhale Kurul kararı ile “…1- Kamu İhale Kurulunun 18.07.2019 tarihli ve 2019/UY.II-835 sayılı kararının 1’inci iddiası ile ilgili kısmının iptaline, 2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.
Bu doğrultuda, 13.12.2019 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararı ile ihale Tamyapı Otomotiv İnşaat Taahhüt Madencilik San. ve Tic. A.Ş.-Seza İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakılmış olup, başvuru sahibi Özyapıcılar İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifi ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş ortaklığı” başlıklı 32’nci maddesinde “(1) Birden fazla gerçek veya tüzel kişi iş ortaklığı oluşturmak suretiyle her türlü ihaleye katılabilir. (2) İş ortaklığını oluşturanlar, hak ve sorumluluklarıyla işin tümünü birlikte yapmak üzere ortaklık yapar. (3) İş ortaklığı başvuru veya teklifiyle birlikte pilot ortağın da belirlendiği İş Ortaklığı Beyannamesini vermek zorundadır. (4) İş ortaklığında en çok hisseye sahip ortak, pilot ortak olarak gösterilmek zorundadır. Ancak bütün ortakların hisse oranlarının eşit olduğu veya diğer ortaklara göre daha fazla hisse oranına sahip ve hisseleri birbirine eşit olan ortakların bulunduğu iş ortaklığında ise bu ortaklardan biri pilot ortak olarak belirlenir. Ortakların hisse oranları İş Ortaklığı Beyannamesinde gösterilir. …” hükmü bulunmaktadır.
İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin a) Adı: (NARİNCE 9BLHD YOLU) AYR-AKINCILAR İL YOLU (KM:0+000-22+222) ARASI KESİMİNİN YAPIM İŞİ b) Yatırım proje no’su/kodu:1993E040860 – 2019E040240 c) Miktarı (fiziki) ve türü: 5 adet Toprak İşleri,21 adet sanat Yapıları işleri ve 20 adet Üst yapı iş kalemleri Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. ç) Yapılacağı yer: (NARİNCE 9.BL.HD YOLU) AYR.-AKINCILAR İL YOLU (KM:0+000-22+222) ARASI d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir: … f) İsteklinin ortak girişim olması halinde, bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun iş ortaklığı beyannamesi …” düzenlemesi bulunmaktadır.
İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgeler üzerinde yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından KİK021.0/Y standart formuna uygun olarak sunulan iş ortaklığı beyannamesinde, başvuruya konu ihaleye ait ihale kayıt numarasının ve işin adının doğru olarak yazıldığı, %99 ortaklık oranıyla pilot ortağın Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş., %1 ortaklık oranıyla özel ortağın Seza İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. olduğunun belirtildiği ve anılan belgenin her iki ortak tarafından imzalandığı görülmüş olup, başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinde “…Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur. …” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır. (2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur: a) Yazılı olması. b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi. c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması. ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması. d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi. e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması. (3) Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerekir. …” hükmü bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir: … c) Bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu …” düzenlemesi bulunmaktadır.
İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgeler üzerinde yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan birim fiyat teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde, teklif mektubunda teklif edilen bedelin rakamla “62.923.000,00 TL” ve yazı ile “altmışikimilyondokuzyüzyirmiüçbin Türk Lirası” olarak birbiriyle uyumlu olacak şekilde yazıldığı, birim fiyat teklif cetvelindeki teklif tutarı ile teklif mektubundaki teklif tutarının aynı olduğu, anılan belgelerin pilot ortak Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. ve özel ortak Seza İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından kaşelenerek imzalandığı görülmüş olup, başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “1)İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından, a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin, b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin teklif kapsamında sunulması zorunludur. …” hükmü bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir: … b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri; 1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi, 2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri …” düzenlemesi bulunmaktadır.
İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgeler üzerinden yapılan incelemede, ihale üzerinde kalan isteklinin pilot ortağı Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. ve özel ortağı Seza İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından teklif dosyasında sunulan imza sirkülerinde noter onayının bulunduğu; ayrıca idarece gönderilen ve 2020/9301 sayı ile 20.02.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan ve isteklinin teklif zarfında sunulan imza sirkülerinin incelenmesi sonucunda, anılan belgenin fotokopi olarak sunulmadığı, belgelerin aslının sunulduğu görülmüş olup, başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Asgari sayı” başlıklı 338’inci maddesinde “(1) Anonim şirketin kurulabilmesi için pay sahibi olan bir veya daha fazla kurucunun varlığı şarttır. 330 uncu madde hükmü saklıdır. (2) Pay sahibi sayısı bire düşerse, durum, bu sonucu doğuran işlem tarihinden itibaren yedi gün içinde yönetim kuruluna yazılı olarak bildirilir. Yönetim kurulu bildirimi aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde, şirketin tek pay sahipli bir anonim şirket olduğunu tescil ve ilan ettirir. Ayrıca, hem şirketin tek pay sahipli olarak kurulması hem de payların tek kişide toplanması hâlinde tek pay sahibinin adı, yerleşim yeri ve vatandaşlığı da tescil ve ilan edilir. Aksi hâlde doğacak zarardan, bildirimde bulunmayan pay sahibi ve tescil ve ilanı yaptırmayan yönetim kurulu sorumludur. (3) Şirket, tek pay sahibi olacak şekilde kendi payını iktisap edemez; ettiremez.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Hamiline yazılı pay senetlerinin devri” başlıklı 489’uncu maddesinde “(1) Hamiline yazılı pay senetlerinin devri, şirket ve üçüncü kişiler hakkında, ancak zilyetliğin geçirilmesiyle hüküm ifade eder.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Nama yazılı payların ve pay senetlerinin devrinde ilke” başlıklı 490’ıncı maddesinde “(1) Kanunda veya esas sözleşmede aksi öngörülmedikçe, nama yazılı paylar, herhangi bir sınırlandırmaya bağlı olmaksızın devredilebilirler. (2) Hukuki işlemle devir, ciro edilmiş nama yazılı pay senedinin zilyetliğinin devralana geçirilmesiyle yapılabilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “II-Esas sözleşmeyle sınırlama, 1. İlkeler” başlıklı 492’nci maddesinde “(1) Esas sözleşme, nama yazılı payların ancak şirketin onayıyla devredilebileceğini öngörebilir…” hükmü,
Aynı Kanun’un “III-Pay defteri, 1. Kayıt” başlıklı 499’uncu maddesinde “(1) Şirket, senede bağlanmamış pay ve nama yazılı pay senedi sahipleriyle, intifa hakkı sahiplerini, ad, soyad, unvan ve adresleriyle, pay defterine kaydeder. (2) Payın usulüne uygun olarak devredildiği veya üzerinde intifa hakkı kurulduğu ispat edilmediği sürece, devralan ve intifa hakkı sahibi pay defterine yazılamaz. (3) Şirket, kaydın yapıldığını pay senedine işaret eder. (4) Şirketle ilişkilerde, sadece pay defterinde kayıtlı bulunan kimse pay sahibi ve intifa hakkı sahibi olarak kabul edilir…” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “… b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler …” hükmü bulunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde “İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre ad, soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dahil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir: … 2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri …” düzenlemesi bulunmaktadır.
İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgeler üzerinden yapılan incelemede, ihale üzerinde kalan isteklinin pilot ortağı olan Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. tarafından 5 adet ticaret sicil gazetesinin ve ayrıca şirketin ortaklık durumunu tevsik eden Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü 16.01.2019 tarihli firma durum belgesinin sunulduğu ve anılan belgeden şirketin 500.000,00 TL toplam sermayesinin 245.000,00 TL’sinin Mustafa Öztürk’e ve 255.000,00 TL’sinin de Nilgün Ataoğlu’na ait olduğunun belirtildiği görülmüştür.
Kurum tarafından meslek mensubundan 24.01.2020 tarihli yazı ile, başvuruya konu ihalenin gerçekleştirilme tarihi olan 08.04.2019 tarihi itibariyle tüzel kişiliğin ortakları ve ortaklık oranlarını gösteren pay defterinin meslek mensubu veya noter onaylı suretinin gönderilmesi talep edilmiştir.
11.02.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan cevabi yazı ve ekinde yer alan, meslek mensubu tarafından kaşelenerek imzalanmış pay defterlerinin incelenmesinden, ihale tarihi itibariyle şirket ortaklarının Mustafa Öztürk ve Nilgün Ataoğlu olduğu ve şirketin 500.000,00 TL toplam sermayesinin 245.000,00 TL’sinin Mustafa Öztürk’e ve 255.000,00 TL’sinin de Nilgün Ataoğlu’na ait olduğu anlaşılmıştır.
Bu kapsamda Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş.nin ortaklarına ve ortaklık oranlarına ilişkin bilgilerin, isteklinin teklif dosyası kapsamında sunduğu belgelerde yer alan bilgilerle uyumlu olduğu, dolayısıyla mevcut ihalede ihalenin gerçekleştirilme tarihi itibariyle ortaklık yapısına ilişkin belgelerin uygun olarak sunulduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı görülmüştür.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço ve eş değer belgeler” başlıklı 35’inci maddesi ve “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesi çerçevesinde düzenlenen İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “… 7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler: …. 7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri. a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini, b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y) sunmaları gerekmektedir. Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde; a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir), b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir), c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması, ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir. Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir. Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir. İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur. 7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir; a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu, b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar. İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir. Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur. Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir. İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur. Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir. …” düzenlemesi bulunmaktadır.
19.10.2009 tarihli ve 2009/DK.D-143 sayılı Kurul kararında “… Açıklanan gerekçe ve nedenlerle; 1-Devralma ya da yeni şirket kurma yoluyla birleşme durumunda tasfiyesiz sona eren şirket/şirketlere ait iş deneyim belgelerinin, bilanço ve ciro değerlerinin devralan ya da yeni kurulan şirkete geçeceğine, 2-Bilanço ve ciro değerlerine ilişkin olarak, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait bilanço değerleri ve gelir tablosunun yeterlik şartını sağlamaması halinde, bu yıldan daha önceki yıllara ait bilanço ve gelir tablolarının sunulmasında, tasfiyesiz sona eren şirket/şirketler ve işletmelere ait bu önceki yıllara ait bilanço ve ciro değerlerinin de mevcut şirketin söz konusu yıllara ait bilanço ve ciro değerleriyle toplanarak dikkate alınabileceğine …” ifadeleri yer almaktadır.
Tam Yapı Otomotiv İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş.nin “www.ticaretsicil.gov.tr” adresi üzerinden yapılan incelemede, 03.03.2017 tarihli ve 9276 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nden anılan firmanın Elit Kıymetli Madenler Turizm Otomotiv Gıda Tekstil San ve Tic. Ltd. Şti.yi devraldığının 28.02.2017 tarihinde, 25.12.2017 tarihli ve 9480 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nden ise Arya Mad. Met. San. Uluslararası İç ve Dış Tic. A.Ş.yi devraldığının 20.12.2017 tarihinde tescil edildiği görülmüştür.
Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin pilot ortağı Tam Yapı Otomotiv İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. tarafından ekonomik ve mali yeterlik kriterlerini tevsik etmek üzere sunulan belgeler arasında meslek mensubunca yapılan bir açıklamaya yer verildiği, söz konusu açıklayıcı yazıda anılan şirket tarafından Arya Mad. Met. San. Uluslararası İç ve Dış Tic. A.Ş.nin Türk Ticaret Kanunu’nun 155’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendi gereğince Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 18 ve 20’nci maddelerine istinaden kolaylaştırılmış birleşme usulüyle devralındığı, bu doğrultuda da ekonomik ve mali yeterliği gösteren gelir tablosu ve ciro bilgilerinin devir alınan şirket için de ayrıca sunulduğu, ancak birleşmeden dolayı anılan belgelerin birlikte değerlendirildiğinin belirtildiği görülmüştür.
İncelemeye konu ihalenin tarihinin 08.04.2019 tarihi olduğu dikkate alındığında, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca istekliler tarafından bilanço ve ciro değerlerinin tevsiki için iki önceki yıla ilişkin belgelerin kullanılabileceği anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bilanço ve ciroya ilişkin kriterleri tevsik etmek amacıyla kendisi adına düzenlenmiş ve meslek mensubu onaylı 2015, 2016 ve 2017 yıllarına ait bilgilerinin yer aldığı 2016 ve 2017 yılına ait Kurumlar Vergisi Beyannameleri ile bilanço bilgileri tablosu ve ciro özetinin sunulduğu; ayrıca isteklinin devralmış olduğu Arya Mad. Met. San. Uluslararası İç ve Dış Tic. A.Ş. adına düzenlenmiş 2015 ve 2016 yıllarına ait bilgilerinin yer aldığı 2016 yılına ait Kurumlar Vergisi Beyannamesinin sunulduğu görülmüştür.
Sunulan bilanço bilgileri tablosundan cari oranının 5,27 olduğu, öz kaynak oranının 0,54 olduğu ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının ise 0,00 olduğu, söz konusu oranların ihalede istenilen kriterleri karşıladığı anlaşılmaktadır.
İş hacmine ilişkin belgeler kapsamında ise, ciro özeti tablosunda Tam Yapı Otomotiv İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş.nin 2016 yılı net satışları (50.734.098,75 TL) ile Arya Mad. Met. San. Uluslararası İç ve Dış Tic. A.Ş.nin 2016 yılı net satışlarının (565.558.451,98 TL) toplamı (616.292.550,73 TL) üzerinden hesaplama yapıldığı, bu sebeple ayrıca Arya Mad. Met. San. Uluslararası İç ve Dış Tic. A.Ş.nin 2016 yılına ilişkin vergi beyannamesi ve ekinde yer alan bilanço ve gelir tablosunun da sunulduğu,
İhale tarihinin 2019 yılının ilk dört ayında olduğu, bu sebeple bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yılın ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilebileceği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin 2017 yılına ilişkin net satışlar tutarının 0 olduğu, devraldığı şirketin ise 2017 yılına ilişkin belgelendirme yapmadığı, dolayısıyla söz konusu yıla ilişkin değerin 0 kabul edileceği, bu kapsamda yapılan hesaplamada (616.292.550,73 TL/2 = 308.146.275,365 TL) ilgili tutarının ihalede istenilen ve anılan ortağın hissesine düşen (teklif bedelinin %25’i = 15.730.750,00 TL ve 15.730.750,00 TL x %99 = 15.573.442,50 TL) kısmını karşıladığı görülmüş, söz konusu isteklinin tek başına da istenilen yeterlik kriterini sağladığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen 19.10.2009 tarihli ve 2009/DK.D-143 sayılı Kurul kararı doğrultusunda, bilanço ve ciro değerlerine ilişkin olarak, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait bilanço değerleri ve gelir tablosunun yeterlik şartını sağlamaması hâlinde, bu yıldan daha önceki yıllara ait bilanço ve gelir tablolarının sunulabileceği, tasfiyesiz sona eren şirket/şirketler ve işletmelere ait önceki yıllara ait bilanço ve ciro değerlerinin de mevcut şirketin söz konusu yıllara ait bilanço ve ciro değerleriyle toplanarak dikkate alınabileceği, başka bir ifadeyle, birleşme sonrası devralan şirketin bilanço ve ciro değerleri ihaledeki yeterlik kriterini sağlayamıyorsa, bu şirketlerin bilanço değerleriyle, devralınan şirketin birleşme işlemi öncesindeki yıllara ait bilanço ve ciro değerlerinin toplanarak elde edilen oran üzerinden değerlendirme yapılabileceği anlaşılmaktadır. Bu itibarla Tam Yapı Otomotiv İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş.nin birleştiği şirket ya da şirketlerin bilanço ve ciro tutarlarını kendi sahip olduğu tutarlara ekleyebileceği, yukarıda yer verilen tespitlerden ise ihale üzerinde kalan isteklinin yalnızca ciroya yönelik olarak birleştiği şirketin (Arya Mad. Met. San. Uluslararası İç ve Dış Tic. A.Ş.) ciro tutarlarının kullanıldığı ve buna ilişkin ayrıca tevsik edici belgelere yer verildiği; diğer taraftan anılan isteklinin daha önce devraldığı Elit Kıymetli Madenler Turizm Otomotiv Gıda Tekstil San ve Tic. Ltd. Şti.nin sahip olduğu bilanço ve ciro tutarlarının hesaplamalarda kullanılmadığı, bu sebeple söz konusu firmanın belgelerine yer verilmesine gerek bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının bu yönüyle uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Öte yandan, ihale üzerinde bırakılan isteklinin özel ortağı Seza İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif dosyasında bilanço/eşdeğer belgeler kapsamında, 2017 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi ve ekinde yer alan bilanço ve gelir tablosu ile 04.03.2019 düzenleme tarihli SMMM tarafından kaşelenerek imzalanmış bilanço bilgileri tablosunu sunulduğu, bilanço bilgileri tablosunda yer alan bilgilerin vergi beyannamesinin ekinde yer alan 2017 yılı bilanço bilgileri ile uyumlu olduğu, cari oranının 1,62 olduğu, öz kaynak oranının 0,30 olduğu ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının ise 0,04 olduğu, söz konusu oranların ihalede istenilen kriterleri karşıladığı,
Anılan isteklinin teklif dosyasında iş hacmine ilişkin belgeler kapsamında, 2016 ve 2017 yıllarının vergi beyannamesi ve ekinde yer alan bilanço ve gelir tabloları ile SMMM tarafından kaşelenerek imzalanmış ciro özetinin sunulduğu, söz konusu tabloda 2017 yılının net satışlarının 14.531.809,02 TL olduğu, bu tutarın ihalede istenilen ve anılan ortağın hissesine düşen (teklif bedelinin %25’i = 15.730.750,00 TL ve 15.730.750,00 TL x %1 = 157.307,50 TL) kısmını karşıladığı görülmüştür.
Sonuç olarak, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Kanunu’nun “Geçici teminat” başlıklı 33’üncü maddesinde “İhalelerde, teklif edilen bedelin % 3’ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Teminat mektupları” başlıklı 35’inci maddesinde “Bu Kanun kapsamında verilecek teminat mektuplarının kapsam ve şeklini tespite Kamu İhale Kurumu yetkilidir. 32 nci maddeye göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır. Kesin teminat mektuplarının süresi ihale konusu işin bitiş tarihi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir. …” hükmü bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir: … ç) Bu Şartnamede belirlenen geçici teminata ilişkin geçici teminat mektubu veya geçici teminat mektupları dışındaki teminatların Saymanlık ya da Muhasebe Müdürlüklerine yatırıldığını gösteren makbuzlar …” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler, teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır. 26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde, toplam geçici teminat miktarı ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen tekliflere bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir. 26.3. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 04.09.2019 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir. 26.4. Kabul edilebilir bir geçici teminat ile birlikte verilmeyen teklifler, İdare tarafından istenilen katılma şartlarının sağlanamadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde ihale konusu işin adının “(Narince 9blhd Yolu) Ayr-Akıncılar İl Yolu (Km:0+000-22+222) Arası Kesiminin Yapım İşi” şeklinde belirtildiği görülmüştür.
Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Ankara Kurumsal Şube tarafından düzenlenen 2.000.000,00 TL değerinde ve ihale dokümanında belirtilen süreye uygun olarak 30.09.2019 tarihine kadar geçerli olan teminat mektubunun sunulduğu, anılan mektupta ihale konusu işin adının “Narince 9blhd Yolu)Ayr-Akıncılar İl Yolu (Km:0+000-22+222)Arası Kesiminin Yapım İşi” olarak doğru biçimde belirtildiği görülmüş olup, başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. (2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur. (3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur. (4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır. (5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir. (6) Yapım işlerinde kullanılacak makine, malzeme ve ekipman ile yazılımın tamamının veya belli bir kısmının yerli malı olması şartı getirilebilir. Ancak, malzemelere ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, makine ve ekipmanlara ilişkin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta düşük, orta yüksek ve yüksek teknolojili makine, malzeme ve ekipman arasından belirlenen, Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan ve ihale konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanın yerli malı olması şarttır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir. 9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5.5. 1 adet Sıcak karışım plenti (210 ton/saat) ( Kendi malı) 1 adet Kırma eleme tesisi (110 ‘luk) ( Kendi malı) 1 adet Elektronik duyargalı finişer (tablalı ısıtma özellikli) (300 ton/saat) ( Kendi malı) Aday ve istekliler de kendi malı olan tesisi, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı: ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tesvik edeceklerdir.” düzenlemesi yer almaktadır. İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde, 1 adet sıcak karışım plentinin (210 ton/saat), 1 adet kırma eleme tesisinin (110’luk) ve 1 adet elektronik duyargalı finişerin (tablalı ısıtma özellikli) (300 ton/saat) kendi malı olarak istenildiği, söz konusu tesis ve makinelerine yönelik olarak ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edilmesine yönelik düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. – Seza İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. İş Ortaklığının kendi malı olarak belirlenen söz konusu tesis ve makinelere ilişkin olarak serbest muhasebeci mali müşavir tarafından hazırlanmış “Kendi Malı Tasdik Raporunu” sunduğu, söz konusu rapor kapsamında sunulan tesis ve makinelerden, sıcak karışım plentinin kapasitesinin 280 ton/saat, kırma eleme tesisinin kapasitesinin 140 m3/saat ve elektronik duyargalı finişerin kapasitesinin de 1100 ton/saat olduğu görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, işin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilmesinin gerektiği, makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu, ancak ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede düzenlenmesi halinde kendi malı olması istenilen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin başvuru veya teklif kapsamında sunulmasının zorunlu olduğu, bu çerçevede kendi malı olma şartının yeterlik kriteri olarak belirlenebileceği, bu kritere göre kendi malı istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriterlerine göre dokümanda düzenleme yapılabileceği, söz konusu teknik kriterlere ilişkin bilgilere teklif kapsamında yer verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin idare tarafından istenilen kendi malı tesis ve makinelere ilişkin olarak serbest muhasebeci mali müşavir tarafından hazırlanmış kendi malı tasdik raporunu sunduğu, söz konusu raporda yer alan belgelerde tesis ve makinelere ilişkin olarak kapasite bilgilerine yer verildiği, bu şekilde yapılan tevsik işleminin ihale dokümanına uygun olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur. (2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için; a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan, b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen, … (4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir. …” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez. (2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı değerlendirilir. …” hükmü,
Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2’nci maddesinde “2.8. İş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun belirlenmesinde, işin yapım amacı ile işlevinin ve/veya yapılan toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait tutarların dağılımının göz önünde bulundurulması gerekmektedir. … İş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe ilişkin olmaması halinde ise, sadece ihale konusu işe veya benzer işe uygun nitelikteki işler değerlendirmeye alınır. Örneğin, esaslı unsuru AVIII Grup: Barajlar olan ve kapsamında santral binası, ulaşım yolları, derivasyon ve enerji tünelleri inşası da bulunan bir projeye ait iş deneyim belgesinin AII grubuna giren bir tünel yapımı ihalesine sunulması halinde, derivasyon ve enerji tünelleri yapımına ilişkin tutar belge tutarından ayrıştırılmak suretiyle değerlendirmeye alınacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği ekinde yer alan listede A (Altyapı İşleri) V. Grup “KARAYOLU İŞLERİ (Altyapı+Üstyapı)” işleri “Otoyollar, devlet, il ve köy yolları, cadde ve sokak yapım işleri” olarak sayılmıştır.
İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin a) Adı: (NARİNCE 9BLHD YOLU) AYR-AKINCILAR İL YOLU (KM:0+000-22+222) ARASI KESİMİNİN YAPIM İŞİ b) Yatırım proje no’su/kodu:1993E040860 – 2019E040240 c) Miktarı (fiziki) ve türü: 5 adet Toprak İşleri,21 adet sanat Yapıları işleri ve 20 adet Üst yapı iş kalemleri Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. ç) Yapılacağı yer: (NARİNCE 9.BL.HD YOLU) AYR.-AKINCILAR İL YOLU (KM:0+000-22+222) ARASI d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler: 7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak; a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan, b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen, … işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir. İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur. … 7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler: Resmi Gazetenin 11.06.2011 tarih ve 27961 sayılı nüshasında yayımlanan “YAPIM İŞLERİNDE BENZER İŞ GRUPLARI TEBLİĞİ”nin eki “YAPIM İŞLERİNDE BENZER İŞ GRUPLARI LİSTESİ”nin “(A) ALT YAPI İŞLERİ” başlığı altında yer alan “V. GRUP: KARAYOLU İŞLERİ (Altyapı + Üstyapı)” kabul edilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanı düzenlemelerinden, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesinde yer alan “A/V” grubu işlerin benzer iş olarak kabul edileceği, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarlarının iş deneyiminde değerlendirmeye alınmayacağı, ancak iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde ise iş deneyim belgesi tutarının tamamının değerlendirileceği anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibinin iddiasının özetle ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin benzer iş tanımına uygun olmadığı yönünde olduğu anlaşılmakta olup, söz konusu ihalenin “(Narince 9Blhd Yolu)Ayr-Akıncılar İl Yolu (Km:0+000-22+222)Arası Kesiminin Yapım İşi” ihalesi olduğu ve idarece belirlenen benzer işin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde yer verilen Altyapı İşlerinden V. Grup Karayolu İşleri (Altyapı + Üstyapı) olarak düzenlendiği görülmüştür.
Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin pilot ortağı Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. teklif dosyasında Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından Nilgün Ataoğlu adına düzenlenmiş “Kuzey Marmara (3. Boğaz Köprüsü Dahil) Otoyolu Projesi Odayeri-Paşaköy (3. Boğaz Köprüsü Dahil) Kesimi Yap-İşlet-Devret Modeli ile Yapılması, İşletilmesi ve Devri” işine ilişkin iş yönetme belgesinin sunulduğu, belge ekinde Nilgün Ataoğlu’nun anılan pilot ortağın belge düzenleme tarihinden geriye doğru son bir yıldır yüzde elliden fazla hissesine sahip ortağı olduğunu tevsik edici ortaklık durum belgesinin sunulduğu,
Bahse konu iş yönetme belgesi incelendiğinde, belgeye konu iş kapsamında yer alan imalat gruplarının ve tutarlarının ayrı ayrı gösterildiği, belge kapsamında otoyol imalatlarının bulunduğu, dolayısıyla söz konusu belgenin ihale dokümanında düzenlenen benzer iş tanımına uygun olduğu anlaşılmıştır.
Öte yandan, ihale üzerinde bırakılan isteklinin özel ortağı Seza İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin teklif dosyasında Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından firmaları adına düzenlenmiş “2008/154945 ihale kayıt numaralı “Şanlıurfa-Viranşehir Yolu Km: 17+833-36+580İ / 0+000G-71+446İ Kesimlerinin Yapımı” işine ilişkin iş bitirme belgesinin sunulduğu, yapı tekniğinin toprak işleri, sanat yapıları, köprü, plentmiks alttemel, plentmiks temel ve bitümlü sıcak karışım kaplama vs. işleri olduğu, söz konusu belgenin benzer iş tanımına uygun olduğu görüldüğünden iddianın yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar. (2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır. a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu; 1) Yapım yönteminin ekonomik olması, 2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, 3) Teklif edilen işin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırılır. c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir. (3)Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur. (4)Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ve açık ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b) ve (c) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birisinin kullanılması zorunludur. (5)Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ve belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur. (6)Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “… 45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir. … 45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında; … b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir. … 45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında; a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, … (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir. İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır. Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir. … 45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır. … 45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir. … 45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir. İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler; a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri, b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri, c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri, ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar, d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları, f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir. İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır. Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir. …” açıklamaları bulunmaktadır.
İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “Sınır Değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar. 33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) Yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen işin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İdarece 03.05.2019 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen “aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ile teklifi sınır değerin altında yer alan isteklilerden “… Ekteki teklif mektubu cetvelinde belirtilen; İş kalemlerinin; – Yapım yönteminin ekonomikliği, – Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, – Teklif edilen işin özgünlüğü, Hususlarında gerekli her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile yüklenici karı ve genel masrafları, belgelere dayalı olarak açıklanması gerekmektedir. Kamu İhale Genel Tebliği. 45. maddesine istinaden yapacağınız Analizleri ve Analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri (proforma faturalar, teklif alma yazıları) bu yazının tarafınıza tebliğ tarihinden itibaren 5 (Beş) iş günü içerisinde idaremize sunmanız gerekmektedir.” ifadelerine yer verilerek aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği,
Anılan sorgulama yazısı ekinde, idarece aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş kalemlerinin;
Söz konusu açıklama istenilen 6 adet iş kalemi için yazı ekinde her bir iş kalemini oluşturan analiz girdilerinin cins ve miktarların bulunduğu analiz formatına, açıklama istenilen ve istenmeyen analiz girdileri ile nakliye mesafelerine yer verildiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin iddiasının (a) bölümüne ilişkin olarak yapılan incelemede:
Aşırı düşük teklif açıklaması sunan Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. – Seza İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. İş Ortaklığının şikâyete konu açıklama istenen iş kalemlerinin analiz ve alt analizlerinde yer alan girdi miktarları ile birim fiyatların çarpımlarında ve toplamlarında herhangi bir hesaplama hatası bulunmadığı, söz konusu istekli tarafından açıklama yapılan iş kalemlerine ait miktarların ve fiyatların virgülden sonra dokuz basamaklı olarak, toplam tutarın da virgülden sonra iki basamaklı olarak yazıldığı, yuvarlama hatasının bulunmadığı, herhangi bir analiz girdisi için 0,00 TL tutar öngörülmediği, dolayısıyla bahse konu miktar ve fiyatların bu haliyle mevzuata uygun olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiası yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin iddiasının (b) bölümüne ilişkin olarak yapılan incelemede:
İhale üzerinde bırakılan Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. – Seza İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, başvuru sahibinin iddialarında yer vermiş olduğu 03.004 poz numaralı Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3) ve 03.017 Poz numaralı Kompresör (210 cfm’lik kompresör+hortum ve tabancalar) analiz girdileri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan 2019 yılı rayiç fiyatlarını (600.000,00 TL; 62.000,00 TL), 03.030 Poz Numaralı Konkasör (Primer 15×24 inç + sekonder 24×16 inç eleme ve yükleme tertibatlı, 25 m3/saat 1 inç ve 40 m3/saat 2 inç randımanlı) (280.939,00 TL) analiz girdisi için ise Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan 2019 yılı rayiç fiyatını kullandığı, dolayısıyla kendi malı araçlar üzerinden açıklama yapılmadığı ve yapılan açıklamanın mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin iddiasının (c) bölümüne ilişkin olarak yapılan incelemede: Söz konusu ihaleye ilişkin olarak, Tamyapı Otomotiv İnşaat Taahhüt Madencilik San. ve Tic. A.Ş. – Seza İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu ve Kurulca alınan 18.07.2019 tarihli ve 2019/UY.II-835 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verildiği,
Ardından söz konusu istekli tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 17. İdare Mahkemesinin 20.09.2019 tarihli E:2019/1552, K:2019/1813 sayılı kararı ile bahse konu Kurul kararının iptal edildiği, bunun üzerine Kamu İhale Kurulunun 14.11.2019 tarihli ve 2019/MK-316 sayılı kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 18.07.2019 tarihli ve 2019/UY.II-835 sayılı kararının 1’inci iddiası ile ilgili kısmının iptaline, 2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,” karar verildiği,
Ancak, Ankara 17. İdare Mahkemesi kararının Kurum tarafından temyiz edilmesi üzerine verilen Danıştay Onüçüncü Dairesinin 24.122.2019 tarihli ve E:2019/4041, K:2019/4589 sayılı kararı ile “…İsteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında, “yazı ekinde gönderilen tabloya göre nakliye mesafeleri göz önüne alınarak aşırı düşük sorgusuna cevap verileceğinin” belirtildiği, aşırı düşük teklif sorgulama istemine ilişkin yazının tebliğinden itibaren süresi içinde itiraz edilmeden kesinleşmesi nedeniyle, kesinleşen aşırı düşük sorgulama yazısının ekinde yer alan yaklaşık maliyet hesabına ilişkin olarak belirlenmiş olan mesafelerin dışında mesafeler kullanılarak aşırı düşük teklif açıklaması yapılamayacağı anlaşılmıştır. Bu itibarla, dava konusu işlemin 1. iddiayla ilgili kısmında hukuka aykırılık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir. …” ifadelerine yer verilerek yukarıda aktarılan mahkeme kararının bozulduğu,
Bunun üzerine Kamu İhale Kurulunun 04.03.2020 tarihli ve 2020/MK-55 sayılı kararı ile “… 1- Kamu İhale Kurulunun 14.11.2019 tarihli ve 2019/MK-316 sayılı kararının iptaline, 2- Danıştay 13. Dairesinin 24.12.2019 tarihli ve E:2019/4041, K:2019/4589 sayılı kararında yer alan gerekçe çerçevesinde, Kamu İhale Kurulunun 18.07.2019 tarihli ve 2019/UY.II-835 sayılı kararının sonucu itibariyle hukuken geçerliliğini koruduğuna” karar verildiği anlaşılmıştır.
Gelinen aşamada, yukarıda yer verilen Danıştay kararı doğrultusunda alınan Kamu İhale Kurulunun 04.03.2020 tarihli ve 2020/MK-55 sayılı kararı ile, Kamu İhale Kurulunun 18.07.2019 tarihli ve 2019/UY.II-835 sayılı kararının sonucu itibariyle hukuken geçerliliğini koruduğuna karar verilmiş olup, bu itirazen şikâyet başvurusu kapsamında düzeltici işlem tesis edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Tamyapı Oto. İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. – Seza İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. İş Ortaklığı teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
|