kıdem ve ihbar tazminatının, teklif fiyat ve yaklaşık maliyet içinde, işçilik maliyeti üzerinden %3 oranında hesaplanan sözleşme ve genel giderler dışında mükerrer olarak öngörülmesinin düzeltici işlemle giderilemeyecek şekilde mevzuata aykırılık oluşturduğu
<![CDATA[
|
|
|
KAMU İHALE KURULU KARARI
|
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale konusu hizmet işinde 12 işçiye bir yıl boyunca ödenecek asgari ücret, yol ve yemek bedelleri ile işin süresi sonunda verilmesi gereken kıdem ve ihbar tazminatları toplamının 233.883,84 TL olduğu, bu tutarın altında fiyat teklif eden isteklinin teklif fiyatı hakkında aşırı düşük açıklaması istenmeden ihalenin sonuçlandırılmasının mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Başvuru sahibinin iddiasına ilişkin olarak;
İdarenin cevabında “… yaklaşık maliyet hesap cetvelindeki maliyet unsurları, Kamu İhale Kurumu işçilik modülündeki hususlara uyularak düzenlendiği, yaklaşık maliyet için teklif edilebilecek asgari tutarın 208.514,18 TL olduğu, ihalede Kata İnş. Tur. Nak. San. Tic. Ltd.Şti.nin vermiş olduğu teklifin (225.000,00 TL) aşırı düşük olmayıp teklif edilebilecek asgari tutarın üzerinde olduğu tespit edilerek değerlendirmeye alındığı anlaşılmıştır” denilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde yaklaşık maliyet” başlıklı 10’uncu maddesinde “(1) Personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde, personel maliyeti, tarım dışında ve 16 yaşından büyük işçiler için belirlenmiş brüt asgari ücret tutarı ile bu tutar üzerinden hesaplanan işveren payı toplamından az olmamak üzere bulunan maliyetler dikkate alınarak hesaplanır.
(2) İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek, yol ve giyecek gibi maliyetlerin teklif fiyatına dahil edilmesinin öngörüldüğü hallerde, yukarıda yapılan hesaplamalara; yol, yemek ve giyecek gibi maliyetlerin brüt tutarları da eklenerek işçilik maliyeti bulunur. Ayrıca personele nakdi olarak ödenmesi öngörülen yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ile söz konusu yemek ve yol bedellerinin bir ayda kaç gün üzerinden verileceği idari şartnamede gösterilir.
(3) İhale konusu işin kapsamında yer alan iş kollarının iş kazası ve meslek hastalığı bakımından gösterdiği tehlike sınıf ve derecelerine ilişkin kısa vadeli sigorta kolları prim oranları, işin niteliği ayrıntılı olarak belirtilmek suretiyle ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabı buna göre yapılır. Ayrıca ihale konusu işe ilişkin kısa vadeli sigorta kolları prim oranları idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilir.
(4) Personele asgari ücretin üzerinde ödeme yapılmasının öngörülmesi halinde, bu ücretin brüt asgari ücretin en az yüzde (%) kaç fazlası olacağı idarece belirlenerek, bu oran üzerinden yaklaşık maliyet hesaplanır ve söz konusu oran idari şartnamede açıkça gösterilir.
…”hükümleri,
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde;
İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.
79.2. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir. Sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde “teklif fiyata dahil olan diğer giderler” kısmında belirtilmeyecektir.
79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.
…” açıklaması,
İdari Şartnamenin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesi “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Bornova POMEM Müdürlüğü 2013 yılı 12 İşçi ile 12 aylık Temizlik İşi İhalesi
…”,
“Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesi “…
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
İşin süresi 12 ay (01/01/2013-31/12/2013 365 gündür. Sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele asgari ücretten ödeme yapılması öngörülmüştür.)
25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:
Bir işçinin bir günlük yemek bedeli brüt, 5,05.-TL olup aylık gün sayısı 22 dir
Bir işçinin yol ücreti brüt 3,50-TL olup aylık gün sayısı 22 dir.
İşçinin giyeceği idare tarafından karşılanacaktır.
Yemek ve yol bedeli nakdi olarak ödenecek ve ücret bordosunda gösterilecektir.
25.3.4. Diğer giderler:
Makine, ekipman giderleri teklif fiyata dahildir
…
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Prim Oranı % 3 dür.”,
“Sözleşmenin uygulanması ve diğer hususlar” başlıklı V. Bölümde yer alan 54.23 numaralı maddesi “İş Kanunun 14. maddesine göre aşağıda belirtilen hususlar uygulanacaktır.
a) Her işçiye tam bir yıl çalışmak şartı ile kıdem tazminatı mevzuatta belirtilen şekilde ödenir. İşçi kendi isteğiyle ile işten ayrıldığı anda kıdem tazminatı ödenmez. Kıdem tazminatı miktarı bir işçi için brüt 1.234,37 TL’dır.
b) İhbar tazminatı son 30 (otuz) günlük brüt maaşıdır. 1.148,51TL’dir.
c) Hem kıdem tazminatından hem de ihbar tazminatından yasal kesintiler yapılarak ödenir.
…”,
Sözleşme Tasarısının “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesi “9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2013; işi bitirme tarihi 31.12.2013
…”,
Birim fiyat teklif cetvelinde ihale konusu hizmet işi kapsamında olan tek iş kalemi “12 işçi ile 12 aylık temizlik işi (12 işçi x 12 ay)” şeklinde düzenlenmiştir.
Ayrıca İdari Şartnamenin 54.23 numaralı maddesinde yer alan düzenlemenin Sözleşme Tasarısının “Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinin 24’üncü fıkrası ile Teknik Şartnamenin “çalışanları özlük hakları” başlıklı 5’inci maddesinin 14’üncü fıkrasında da yapıldığı anlaşılmıştır.
İdarece yaklaşık maliyetin, İdari Şartnamede belirtilen yol ve yemek bedeli dahil asgari ücretli bir işçinin işverene maliyetine göre belirlenen toplam işçilik maliyeti, bu tutar üzerinden belirlenen %3 sözleşme ve genel giderler, İdari Şartnamede belirtilen kıdem ve ihbar tazminatı tutarlarına göre 12 işçi için belirlenen toplam tutar ile bu tutarların toplamı üzerinden %5 olarak öngörülen orana göre belirlenen yüklenici kârı toplanarak tespit edildiği görülmüştür.
1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesi hükmünden, hizmet akdinin, kıdem tazminatı ödenmesini gerektiren sebeplerle sona ermesi durumunda her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödemesinin söz konusu olacağı, işyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdeminin, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanacağı, işyerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işverenin de sorumlu olacağı anlaşılmaktadır.
Kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesine ilişkin olarak, idarenin bu sorumluluğunun daha çok takip, gözetim ve denetim niteliğinde olduğu, kıdem tazminatının ödenmesinde asıl sorumluluğun yükleniciye ait olduğu, yüklenici tarafından kıdem tazminatının ödenmemesi halinde idarenin sorumluluğunun doğduğunun kabulü gerekmektedir. İhale mevzuatına bakıldığında, Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 38’inci maddesi uyarınca idarece işyerinde çalışanlar arasında yüklenici veya alt yüklenicilerce ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının, vasıflı personel çalıştırılması ihale dokümanında öngörülen işlerde bu personele asgari ücretin üzerinde bir ödeme yapılması istenmişse, belirlenen asgari ödeme tutarının ilgili personele ödenip ödenmediğinin kontrol edilmesi veya bu konuda kendisine gelen talep ve ihbarların değerlendirilmesi, yükleniciden ve alt yüklenicilerden istenecek bordrolara göre bu ücretlerin yüklenicinin hakedişinden kesilerek ilgililere ödenmesi konusunda idarenin yetki ve sorumluluğu bulunmaktadır.
Ayrıca Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2 numaralı maddesinde kıdem tazminatının işçilik maliyeti üzerinden %3 oranında hesaplanan sözleşme ve genel giderler içinde yer aldığının kabul edileceği, isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyeceği belirtilmiştir.
Nitekim Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin yukarıda yer verilen 10’uncu maddesinde, personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde yaklaşık maliyetin tespitinde brüt asgari ücret tutarı ile bu tutar üzerinden hesaplanan işveren payı ve teklif fiyata dahil olduğu belirtilen personelin yemek, yol ve giyecek gibi giderleri dışında, ihbar ve kıdem tazminatı gibi ihale öncesinde yüklenici tarafından çalıştırılacak personelden kaç kişi için doğacağının tespiti mümkün olmayan bir hak ile ilgili girdinin ayrı bir kalem olarak yaklaşık maliyetin tespitinde esas alınması gerektiğine ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmamıştır.
Dolayısıyla idarece yukarıda belirtilen Yönetmelik hüküm ve Tebliğ açıklamalarına aykırı olarak kıdem ve ihbar tazminatının, teklif fiyat ve yaklaşık maliyet içinde, işçilik maliyeti üzerinden %3 oranında hesaplanan sözleşme ve genel giderler dışında mükerrer olarak öngörülmesinin düzeltici işlemle giderilemeyecek şekilde mevzuata aykırılık oluşturduğu tespit edilmiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
|
Mahmut GÜRSES Başkan |
||
|
|
||
|
Kazım ÖZKAN II. Başkan |
Ali Kemal AKKOÇ Kurul Üyesi |
Erkan DEMİRTAŞ Kurul Üyesi |
|
|
||
|
Mehmet Zeki ADLI Kurul Üyesi |
Hamdi GÜLEÇ Kurul Üyesi |
|
|
|
||
|
|
|
|
]]>