ihalenin Korunması Gerekli Kültür Varlıklarının Onarımları ve Restorasyonları ile Çevre Düzenlemesine İlişkin Mal ve Hizmet Alımlarına Dair Usul ve Esaslar uyarınca gerçekleştirildiği

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2022/4034 E.  ,  2022/4154 K.

“İçtihat Metni”

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/4034
Karar No:2022/4154

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … İşletmesi Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü 5. Bölge Satın Alma ve Stok Kontrol Servis Müdürlüğü’nce 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde yer alan istisna kapsamında Korunması Gerekli Kültür Varlıklarının Onarımları ve Restorasyonları ile Çevre Düzenlemesine İlişkin Mal ve Hizmet Alımlarına Dair Usul ve Esasların 23. maddesi uyarınca 21/07/2022 tarihinde gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı “4 Bölge Müdürlüğü Mıntıkasında Bulunan Muhtelif Gar ve İstasyon Binalarına Rölöve, Restorasyon, Restitüsyon, Projesi Çevre ve Erişebilirlik Projeleri ile İhale Dosyalarının Hazırlanması İçin Hizmet Satın Alınması İşi” ihalesinin dava dışı istekli uhdesinde bırakılmasına yönelik … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; mevzuattan, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, 4734 sayılı Kanun’da idarî başvuru yolu olarak öngörülen şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunmalarının dava açmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olduğu; bu itibarla, ihalelere ilişkin işlemlere karşı dava açmadan önce ilgililerin, öncelikle ihaleyi yapan idareye şikâyet ve idare tarafından verilen karar üzerine de Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet yoluyla başvurmalarının, dava açılması öncesinde tüketilmesi zorunlu başvuru yolları olarak düzenlenmiş bulunduğu, dava dilekçesi ve eklerinin merciine tevdi edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava dilekçesi ve eklerinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 15. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi uyarınca Kamu İhale Kurumu’na tevdiine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihalenin 4734 sayılı Kanun’un 3. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendi uyarınca gerçekleştirildiği, anılan madde uyarınca itirazen şikâyet başvurusunda bulunulamayacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü 5. Bölge Satın Alma ve Stok Kontrol Servis Müdürlüğü’nce 21/07/2022 tarihinde “4 Bölge Müdürlüğü Mıntıkasında Bulunan Muhtelif Gar ve İstasyon Binalarına Rölöve, Restorasyon, Restitüsyon, Projesi Çevre ve Erişebilirlik Projeleri ile İhale Dosyalarının Hazırlanması İçin Hizmet Satın Alınması İşi” ihalesi gerçekleştirilmiştir. İhalenin dava dışı istekli uhdesinde bırakılmasına yönelik … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararının 08/08/2022 tarihinde davacıya tebliği üzerine, mevzuata uygun şekilde aşırı düşük tekliflerin belirlenmediği iddiasıyla davacı tarafından 08/08/2022 tarihinde itirazda bulunulmuş, anılan itirazın reddine 10/08/2022 tarihinde ihale komisyonu tarafından karar verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde, “21/07/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının rölöve, restorasyon, restitüsyon ve konservasyon projeleri, sokak sağlıklaştırma, çevre düzenleme projeleri ve bunların uygulamaları ile değerlendirme, muhafaza, nakil işleri ve kazı çalışmalarına ilişkin mal ve hizmet alımları, (…) ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç bu Kanun’a tâbi değildir.” kuralına yer verilmiştir.
Korunması Gerekli Kültür Varlıklarının Onarımları ve Restorasyonları ile Çevre Düzenlemesine İlişkin Mal ve Hizmet Alımlarına Dair Usul ve Esasların 2. maddesinde, “Bu Usul ve Esaslar, 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki kültür varlıklarının rölöve, restitüsyon, restorasyon projeleri, sokak sağlıklaştırma, çevre düzenleme projeleri, teşhir tanzim projeleri ve bunların uygulamaları ile değerlendirme, muhafaza, nakil işleri ve kazı çalışmalarına ilişkin mal ve hizmet alımları ihalelerini kapsar.
” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu ihalenin 16/06/2022 tarih ve 31868 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Korunması Gerekli Kültür Varlıklarının Onarımları ve Restorasyonları ile Çevre Düzenlemesine İlişkin Mal ve Hizmet Alımlarına Dair Usul ve Esaslar” uyarınca gerçekleştirildiği, bu nedenle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tâbi olmayan ihale ile ilgili olarak Kamu İhale Kurumu’nun inceleme görev ve yetkisinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davacı tarafından, ihale komisyonu kararı üzerine ihale komisyonuna yapılan itiraz başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan dava hakkında Mahkemece bir karar verilmesi gerekirken, dava dilekçesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 15. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi uyarınca Kamu İhale Kurumu’na tevdiine karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 10/11/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.