Kurul kararı üzerine ikinci defa sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında düzeltildiği ve sunulan açıklamaların mevzuata uygun olarak gerçekleştirildiğinin tespit edildiği ve istekli tarafından sunulan açıklamaların mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiğine ilişkin de herhangi bir tespite ihale komisyonu kararında yer verilmediği görülmüştür. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Tezcan Yapı Taahhüt Ticaret Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Adalet Bakanlığı Teknik İşler Dairesi Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/243089 İhale Kayıt Numaralı “Andırın Adalet Binası Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Adalet Bakanlığı Teknik İşler Dairesi Başkanlığı tarafından 12.06.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Andırın Adalet Binası Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Tezcan Yapı Taahhüt Ticaret Ltd. Şti.nin 24.01.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 01.02.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.02.2018 tarih ve 10839 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.02.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2018/246 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, itirazen şikâyete konu ihalenin 12.06.2017 tarihinde gerçekleştirildiği, ihale komisyonunca alınan daha önceki karara ilişkin olarak 12.10.2017 tarihinde Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması üzerine Kurum tarafından 30.11.2017 tarihli ve 2017/UY.II-3205 sayılı karar ile teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden mevzuata uygun olarak yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesine karar verildiği, karar üzerine idarece teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği ve yasal süresi içerisinde aşırı düşük teklif açıklamalarının idareye teslim edildiği, 15.01.2018 tarihli ihale komisyonu kararında açıklamalarının eksiksiz ve doğru olduğu belirtilmesine rağmen aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan iki isteklinin haksızlığa ve hak kaybına uğrayacağı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Yapım yönteminin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırılır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.

(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.

(4)Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ve açık ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b) ve (c) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birisinin kullanılması zorunludur.

(5) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ve belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.

(6) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 61’inci maddesinde “(1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 66’ncı maddesinde “(1) Yapılan değerlendirme sonucu ihale ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır ve ihale komisyonunca alınan gerekçeli karar ihale yetkilisinin onayına sunulur.

(2) İhale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce idare, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını Kurumdan teyit ederek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. Her iki isteklinin de yasaklı olduğunun anlaşılması durumunda ihale yetkilisince ihale kararı onaylanamaz ve ihale iptal edilir.

(3) İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

(4) İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.

(5) Geçici teminat hariç aday ve isteklilerce verilen teklif ve başvuru belgeleri, ihale sonuçlandıktan sonra iade edilmez. Ancak, teklif veya başvuru kapsamında idareye verilen asıl belgeler ile noter onaylı suret belgeler, aday veya isteklinin talebi halinde kendisine iade edilir. Bu durumda, iade edilen asıl veya noter onaylı suret belgelerin, idarece onaylı bir suretinin ihale işlem dosyasında muhafazası zorunludur.

(6) Türk Lirası dışındaki geçici teminat olarak kabul edilen değerlerin isteklilere iadesi sırasında, teminat değerlerine ilişkin belgenin aslına uygunluğu idarece onaylı bir sureti ihale işlem dosyasında muhafaza edilir.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı: Andırın Adalet Binası Yapım İşi

b) Yatırım proje no’su/kodu:1982K150400

c) Miktarı ve türü: 1 adet andırın adliye binası yapım işi yaptırılacaktır. 1 adet andırın adalet binası yapım işi yaptırılacaktır.

ç) Yapılacağı yer: Kahramanmaraş İli Andırın İlçesi

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye ilişkin bilgiler ile ihale ve son teklif verme tarih ve saati” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.1.

a)İhale kayıt numarası: 2017/243089

b) İhale usulü: Açık ihale.

c) Tekliflerin sunulacağı adres: Cevizlidere Mh. Gökkuşağı Cd. 1246/1 Sk No5 Balgat Çankaya ANKARA

ç) İhalenin yapılacağı adres: Cevizlidere Mh. Gökkuşağı Cd. 1246/1 Sk No5 Balgat Çankaya ANKARA

d) İhale (son teklif verme) tarihi: 12.06.2017

e) İhale (son teklif verme) saati: 15:00

f) İhale komisyonunun toplantı yeri: Cevizlidere Mh. Gökkuşağı Cd. 1246/1 Sk No5 Balgat Çankaya ANKARA…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatların en düşük olanıdır.

35.1.1. Bu madde boş bırakılmıştır

35.2. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde;

35.2.1.Birden fazla istekli tarafından teklif edilen fiyatın en düşük fiyat olması durumunda ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde istekliler tarafından sunulan iş deneyim belgeleri değerlendirilerek, belge tutarı daha fazla olan isteklinin teklifi ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenir. İş ortaklıklarında pilot ortağın, konsorsiyumlarda ise koordinatör ortağın iş deneyim belgesi esas alınacaktır.

35.3. (Mülga 29/11/2016-29903 R.G. / 6. md.)

35.4. Yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması:

35.4.1. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale işlem dosyası ve ekleri incelendiğinde, ihale konusu işin adının “Andırın Adalet Binası Yapım İşi” olduğu, 12.06.2017 tarihinde gerçekleştirilen ihalede, 33 istekli olabilecek tarafından ihale dokümanı satın alındığı/indirildiği, 17 istekli tarafından ihaleye teklif sunulduğu, ihale komisyonunca gerçekleştirilen değerlendirmeler neticesinde sınır değerin 5.644.284,34 TL olarak hesaplandığı, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen geçerli teklif sahibi üç istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, aşırı düşük teklif açıklaması talep edilen isteklilerden Mgz İnş. ve Müh. Tic. Ltd. Şti.- Zemag İnş. Müh. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi ile Çınar Doğan İnş. Müh. ve Mim. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesiyle tekliflerinin reddedildiği, Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti.nin ise sunduğu açıklamaların incelenmesi neticesinde yeterli bulunmayarak teklifinin reddedildiği, 26.09.2017 tarihli ihale komisyonu kararı ile Mehmet Yaşar’ın ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak, Bayındır Tek Yapı Elektrik İnşaat Makina Metal Enerji San. ve Tic. A. Ş.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

26.09.2017 tarihli ihale komisyonu kararında yer verilen gerekçelerle Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmeyerek teklifinin reddedilmesi üzerine söz konusu istekli tarafından 02.10.2017 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarenin 04.10.2017 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, idarenin kararının 04.10.2017 tarihinde başvuru sahibine bildirildiği ve başvuru sahibinin 12.10.2017 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.

İtirazen şikâyet başvurusu üzerine Kurum tarafından gerçekleştirilen inceleme ve hukuki değerlendirme neticesinde 30.11.2017 tarihli ve 2017/UY.II-3205 sayılı Kurul kararında yer verilen “…Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 38’inci ve 45’inci maddeleri açıklamaları dikkate alınarak sınır değerin altında teklif veren isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir…” şeklindeki gerekçelerle, sınır değerin altında teklif veren isteklilerden, idarece yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi gerektiğine karar verilmiştir.

30.11.2017 tarihli ve 2017/UY.II-3205 sayılı Kurul kararının gereklerinin yerine getirilmesini teminen idarece 15.12.2017 tarihli ve 2158/7247, 2158/7248, 2158/7249 sayılı yazılarla teklifi sınır değerin altında bulunan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği görülmüştür.

15.01.2018 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti.nin süresi içerisinde aşırı düşük teklif açıklamalarını idareye sunduğu, teklifi sınır değerin altında bulunan Mgz İnş. ve Müh. Tic. Ltd. Şti.- Zemag İnş. Müh. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi İle Çınar Doğan İnş. Müh. ve Mim. Tic. Ltd. Şti.nin ise aşırı düşük teklif açıklamalarını idareye yine sunmadıkları anlaşılmıştır.

Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının ihale komisyonunca değerlendirilmesi neticesinde 15.01.2018 tarihli ihale komisyonu kararında yer verilen “…Kamu İhale Kurumu’na itiraz etmiştir. Kamu İhale Kurumu tarafından, açıklama için idarece verilen süresinin yetersiz olduğu, her ne kadar TEZCAN YAPI Taahhüt Ticaret Limited Şirketinin savunmasının kabul edildiği, ancak diğer 2 firma açısından bir hak kaybı ihtimalinin bulunması gerekçesi ile düzeltici işlem kararı verilmiştir. Bunun üzerine ihale sürecine geri dönülmüş ve 3 firmaya da yeterli süre verilmek suretiyle savunmaları tekrar istenmiştir.2 firma yine savunma vermemiş, sadece TEZCAN YAPI Taahhüt Ticaret Limited Şirketi savunma vermiştir. Savunma dosyasının incelenmesi neticesinde, ilk savunma dosyasında elenme sebebi olarak belirlenen ve adı geçen firmaya 21.09.2017 tarih ve sayı 13800093_1647/5301 sayılı yazımızda belirtilen eksiklerin tamamlandığı görülmüştür. Ancak, ilk savunma dosyasında elenme sebebi olarak yazımızda miktarlar ve birim fiyatlar gösterilmiş olup, firma ikinci savunma dosyasında bu hususları düzeltmiş, yazımızın 32. maddesinde belirttiğimiz eksik tarih ve sayıların da mali müşavir tarafından tamamlanarak yeniden belgelerin düzenlendiği görülmektedir. Bu durumun bu defa savunma istendiği halde savunma vermemiş olan iki firma açısından da haksızlığa veya hak kaybı ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle ihale komisyonumuz eşitlik ve hakkaniyet prensibine uygun olmayacağı değerlendirmek suretiyle TEZCAN YAPI Taahhüt Ticaret Limited Şirketi’ne ait savunmayı uygun görmemiş ve teklifini değerlendirme dışı bırakmıştır.” ifadelerle Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülmeyerek teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60’ıncı maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplayacağı, sınır değerin altında olan tekliflerin ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edileceği ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak isteneceği, ihale komisyonunun yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplayacağı, teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38’inci maddesine göre açıklama isteyeceği, bu kapsamda; sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit edeceği ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifinin reddedileceği, ihale komisyonunca reddedilmeyen tekliflerin, geçerli teklif olarak belirleneceğine yönelik düzenlemelere yer verilmiştir.

İtirazen şikâyete konu ihalede, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerden Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduktan sonra alınan 30.11.2017 tarihli ve 2017/UY.II-3205 sayılı Kurul kararı ile sınır değerin altında teklif veren isteklilerden, idarece yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi gerektiğine karar verildiği göz önünde bulundurulduğunda, Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan ilk aşırı düşük teklif açıklamasının hükümsüz olduğu anlaşıldığından ihale komisyonunca aşırı düşük teklif açıklamalarının değerlendirilmesinde,  istekliler tarafından ikinci defa sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının dikkate alınması gerekmektedir.

15.01.2018 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan ilk aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin eksiklik ve mevzuata aykırılıkların, 30.11.2017 tarihli ve 2017/UY.II-3205 sayılı Kurul kararı üzerine ikinci defa sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında düzeltildiği ve sunulan açıklamaların mevzuata uygun olarak gerçekleştirildiğinin tespit edildiği ve istekli tarafından sunulan açıklamaların mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiğine ilişkin de herhangi bir tespite ihale komisyonu kararında yer verilmediği görülmüştür.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği hükümleri ile İdari Şartname düzenlemeleri dikkate alındığında, Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ihale komisyonunca gerçekleştirilen değerlendirmeler neticesinde mevzuata uygun olduğu değerlendirilmesine rağmen söz konusu isteklinin teklifinin geçerli teklif olduğu kabul edilmeyerek isteklinin teklifinin reddedilmesinin mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiği sonucuna ulaşılmaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.