| BAŞVURU SAHİBİ:
Şeyhmus ALKİŞ,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Elazığ Orman Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2017/329731 İhale Kayıt Numaralı “Fidan Dikimi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Elazığ Orman Bölge Müdürlüğü tarafından 07.08.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Fidan Dikimi” ihalesine ilişkin olarak Şeyhmus Alkiş’in 13.09.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.09.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 29.09.2017 tarih ve 53727 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.09.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2017/2440 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan Öz Sadiler Yemekçilik ve Gıda İnşaat Petrol Ormancılık Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Sadiler Gıda ve İhtiyaç Maddeleri İnşaat Taahhüt Ormancılık Nakliye Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve Öz Arkadaş Orman ve Tarım Ürünleri İnşaat Nakliyat Gıda Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin aşırı düşük teklif açıklama sunmasının mümkün olmadığı, açıklamaların bilgi ve belgeye dayalı olması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve diğer isteklilerin açıklamalarının bilgi ve belgeye dayalı olmadığı, açıklama sunan isteklilerin önemli teklif bileşenleri doğrultusunda açıklama sunmaları gerektiği, Orman Genel Müdürlüğünce 2017 yılı birim fiyatlarının yayımlandığı, bunlar haricinde dayanağı olmayan açıklamaların kabul edilmemesi ve ihalenin kendileri üzerinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuruya konu ihalenin fidan dikimi hizmet alımı işi olduğu, 07.08.2017 tarihinde yapılan ihaleye 18 isteklinin katıldığı, sınır değerin 768.525,00 TL olarak hesaplandığı, sınır değerin altında teklif veren 5 isteklinin sorgulamaya tabi tutulduğu, isteklilerden Kabay Orman Pet. Ür. İnş. Nak. Gıda Tur. San. Tic. Ltd. Şti.ve Sınırlı Sorumlu Bedirkale Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin açıklama sunmadığı, Öz Sadiler Yemekçilik ve Gıda İnşaat Petrol Ormancılık Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Öz Arkadaş Orman ve Tarım Ürünleri İnşaat Nakliyat Gıda Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve Sadiler Gıda ve İhtiyaç Maddeleri İnşaat Taahhüt Ormancılık Nakliye Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin sunduğu açıklamaların uygun bulunarak ihalenin Öz Sadiler Yemekçilik ve Gıda İnşaat Petrol Ormancılık Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;
SD: Sınır değeri,
YM: Yaklaşık maliyeti,
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
…
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
…
79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir.
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur…” açıklamaları yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Fidan Dikimi
b) Miktarı ve türü:
10000 adet Tohum Ekimi,
100000 adet Çıplak Köklü İbreli Fidan Dağıtımı ve Dikimi.
100000 adet Çıplak Köklü Yapraklı Fidan Dağıtımı ve Dikimi.
1250000 adet Tüplü Fidanın Taşınması, Dağıtımı ve Dikimi.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Elazığ İli, Keban İlçesi, Piran-Temte Projesi, Altıyaka Köyü
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında mevzuat gereği ödenecek olan tüm vergi (KDV. hariç), ulaşım, sigorta, nakliye, taşıma, resim ve harç giderleri.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşçi sayısı üzerinden teklif alınması, iş kalemlerinin tekniği yönünden idare tarafından uygun görülmediğinden, yapılacak iş kalemleri üzerinden teklif alınacaktır.
İhaleyle ilgili tüm araç, gereç, çalıştırılacak işçilerin koruyucu giyim malzemeleri, Yemek, yol, barınma, konaklama giderleri teklif fiyata dahil edilecektir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Sınır değerin altında teklif veren Öz Sadiler Yemekçilik ve Gıda İnşaat Petrol Ormancılık Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Kabay Orman Pet. Ür. İnş. Nak. Gıda Tur. San.Tic. Ltd. Şti. ve Öz Arkadaş Orman ve Tarım Ürünleri İnşaat Nakliyat Gıda Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden 08.08.2017 tarihinde EKAP aracılığıyla aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, yazıda “2017/329731 İKN’ lu Fidan Dikimi Hizmet Alımı İşi için, Komisyonumuza vermiş olduğunuz teklif, yapılan sınır değer sorgulamasında, aşırı düşük teklif olarak değerlendirildiğinden, Kanunun 38. maddesi gereği teklifiniz ile ilgili açıklamalarınızı, Hizmet İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 59. maddesindeki kriterler dikkate alınarak yazılı olarak 16.08.2017 saat:16:00′ ya kadar Komisyonumuza vermeniz rica olunur.” ibarelerine yer verildiği,
Sınırlı Sorumlu Bedirkale Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ile Sadiler Gıda ve İhtiyaç Maddeleri İnşaat Taahhüt Ormancılık Nakliye Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden ise 17.08.2017 tarihinde EKAP aracılığıyla aşırı düşük teklif açıklamasının talep edildiği, yazıda “…2017/329731 İKN nolu Fidan Dikimi Hizmet Alımı İşi için komisyonumuza vermiş olduğunuz teklif, son yapılan sınır değer sorgulamasında, aşırı düşük teklif olarak değerlendirildiğinden, Kanunun 38. maddesi gereği teklifiniz ile ilgili açıklamalarınızı, Hizmet İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 59. maddesindeki kriterler dikkate alınarak yazılı olarak 23.08.2017 saat 16:00 ya kadar Komisyonumuza vermeniz rica olunur.” ibarelerine yer verildiği görülmüş olup, yazılarda başkaca bir bilgiye yer verilmediği anlaşılmıştır.
İhalede sınır değerin altında teklif veren isteklilere tebliğ edilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında önemli teklif bileşenlerinin belirlenmediği anlaşıldığından idarece tesis edilen işlemin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Nitekim isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, açıklamalarda aşırı düşük teklif sorgulama yazısındaki belirsizlikten kaynaklanan farklılıkların olduğu, örneğin Sadiler Gıda ve İhtiyaç Maddeleri İnşaat Taahhüt Ormancılık Nakliye Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile Öz Sadiler Yemekçilik ve Gıda İnşaat Petrol Ormancılık Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından personel taşıma gideri ve personel geliş gideri adı altındaki bileşenler için açıklama yapılmışken, Öz Arkadaş Orman ve Tarım Ürünleri İnşaat Nakliyat Gıda Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından personel ulaşım giderine ilişkin bileşenlere açıklama kapsamında yer verilmediği, Öz Arkadaş Orman ve Tarım Ürünleri İnşaat Nakliyat Gıda Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından ise ocaklar halinde tohum ekimi ve tüplü fidanların dikimi, taşınması ve dizilmesi için açıklama sunulmuşken, diğer istekliler tarafından söz konusu bileşenlere açıklamalar kapsamında yer verilmediği görülmüştür.
Diğer taraftan ihale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde isteklilerden Öz Sadiler Yemekçilik ve Gıda İnşaat Petrol Ormancılık Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile idare arasında 29.09.2017 tarihinde sözleşme imzalandığı görülmüş olup, 4734 sayılı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde yer alan “…İdareye şikâyet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmadığı hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanamaz.” hükmü gereği Kuruma yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonuçlandırılmadan sözleşme imzalanamayacağından sözleşmenin usulüne uygun şekilde imzalanmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere teklifte yer alan önemli teklif bileşenlerinin açıkça belirtildiği ve üç (3) iş gününden az olmamak üzere eşit ve aynı sürede açıklama sunma imkânının verildiği sorgulama yazılarının gönderilerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi. |