|
BAŞVURU SAHİBİ:
A.R.C. İnş. Mim. ve Proj. Tel. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/404709 İhale Kayıt Numaralı “İzmir Anadolu Lisesi (32 Derslikli) İnşaatı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 24.05.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İzmir Anadolu Lisesi (32 Derslikli) İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak A.R.C. İnş. Mim. ve Proj. Tel. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 01.06.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.06.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.06.2023 tarih ve 95745 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.06.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/724 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 31.05.2023 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile taraflarınca sunulan yeterlik bilgileri tablosunda 2022 hesap dönemine ait bilanço ve iş hacmi bilgilerinin beyan edilmediği gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak bahse konu gerekçenin yerinde olmadığı, şöyle ki;
06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinin, 120 sayılı Cumhurbaşkanı Kararnamesi (CK) ile OHAL kapsamına alındığı ve 127 numaralı Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Alımları, Alacakları ve Sosyal Tesislerine İlişkin Bazı Tedbirlerin Alınması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 03.03.2023 tarihli ve 32121 sayılı olarak Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği,
Anılan Kararname’nin 6’ncı maddesinde, Maliye Bakanlığı’nca 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 15’inci maddesi kapsamında mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde amme alacaklarına ilişkin tedbirlerin kaldırılacağı, bu hükmün 06.02.2023 tarihi itibarı ile anılan yerlerde gelir, kurumlar vergisi veya katma değer vergisi yönünden mükellefiyeti bulunanlar açısından verilecek beyannamelerin sürelerinin 31.07.2023 tarihine kadar uzatıldığı ve belirtilen tarihten önce beyanname verilmemesi halinde yaptırım uygulanmayacağının düzenlendiği,
Anılan düzenleme dayanak alınarak, Gelir İdaresi Başkanlığı’nca 03.03.2023 tarihinde yayımlanan Tahsilat İç Genelgesi (Seri No:2023/1) ile mücbir hal ilan edilen yerlerde bulunan veya bu yerlerde faaliyette bulunan mükelleflerin 06.02.2023 – 01.07.2023 tarihleri arasında beyanname vermek zorunda olmadığına ilişkin düzenleme yapıldığı, mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerin 15.08.2023 Salı günü sonuna kadar verilebileceğinin anlaşıldığı, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler ile yukarıda ifade edilen diğer vergi, ceza ve gecikme faizlerinin 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar ödenebileceği, söz konusu yerlerde bulunan mükellefler tarafından, mücbir sebep hali süresi içerisinde verilmesi gereken 2023 yılı 1’inci geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannamelerin verilmeyeceği, mükelleflerin vergi beyanname bildirim süresinin 15.08.2023 tarihine ötelendiği,
Taraflarının Gaziantep Ticaret Müdürlüğü’ne kayıtlı olarak faaliyet gösterdiği, ayrıca Gaziantep/Şahinbey Vergi Dairesi mükellefi olduğu, bu çerçevede, 120 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile OHAL kapsamında bulunan mükelleflerin İdari Şartname’nin 7.4.2. ve 7.4.3’üncü maddelerinde yer alan düzenlemeler ve Yapım İşi İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35 ve 36’ncı maddelerinde yer alan hükümlerde ifade edilen; ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgelerinden ve iş hacmi belgelerinden anlaşılması gereken bilgi/belgelerin, 2021 yılına ilişkin belgeler olarak kabul edilmesi, bu belgelerin idarece aranan kriterleri karşılamaması halinde bilanço için 2020 veya 2019 yılları, iş hacmi için ise son altı yıla kadar olan bilgi ve belgelerin de beyan edilebileceğinin aktarılan Yönetmelik hükmü ve Şartname düzenlemesi gereği olduğu,
GİB’nın Genelgesi ve vergi takvimine göre de OHAL kapsamında bulunan yerlerin 2022 yılı Kurumlar Vergi Beyannamesi’nin son beyan tarihinin 15.08.2023 tarihi olduğu, bu iller açısından 5520 sayılı Kanun’da, yıllık kurumlar vergisi beyannamesi hesap döneminin kapandığı tarihten sonra en geç 15.08.2023 tarihinin esas alınarak mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edilmesinin ön görüldüğü, dolayısı ile Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenerek OHAL kapsamına alınan bu illerde GİB genelgesi bakımından belirlenen tarihe kadar yapılan ihalelerde bir önceki yıla ilişkin bilanço ve iş hacmine ilişkin aranan belgelerin 2021 ve öncesine ilişkin olması gerektiği, bunların ihalede sunulması/veya beyan edilmesinin yeterli olduğuna hükmedildiği,
İhalenin gerçekleştiği tarih itibarı ile 127 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve 2023/1 sayılı Genelge bakımından 2022 yılına ilişkin hesap kapama yıl sonu Kurumlar Vergi Beyannamesinin verileceği son tarihin 15.08.2023 tarihi olduğu, dolayısı ile anılan ihalede 2022 yılına ilişkin iş hacmi, bilanço ve eşdeğer bilgilerinin, bu firmaların kayıt yerinin OHAL uygulanan yerlerde olmaması halinde bu isteklilerden istenilmesi mümkün olmakla birlikte, bu isteklilerin OHAL uygulanan illerde bulunması halinde ise bu isteklilerden 2022 yıl sonu bilanço ve iş hacmi bilgilerinin YBT beyan edilme zorunluluğu bulunmadığı, bu isteklilerden 2021 ve öncesi bilgileri beyan edebilecekleri, bu isteklilerin tekliflerinin 2022 yılı bilgilerinin esas alınarak değerlendirilmenin yapılamayacağı,
Yukarıda da aktarıldığı üzere firmalarının OHAL kapsamına alınan yerlerden olması nedeniyle anılan ihalede, İdari Şartname’nin 7.4.2 ve 7.4.3’üncü maddelerinde yapılan düzenleme ve Yönetmelik’in 35 ve 36’ncı maddelerinde yer alan hüküm nedeniyle, 127 sayılı CK ile Tahsilat İç Genelgesi (Seri No:2023/1) gereğince 2021, 2020 ve 2019 yılı bilançoları ile aynı yıl iş hacmi bilgilerinin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesinin önünde yasal bir engelin bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Mücbir sebepler” başlıklı 13’üncü maddesinde “… 1. Vergi ödevlerinden her hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk;
2. Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler;
3. Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler;
4. Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması; gibi hallerdir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Mücbir sebeplerle gecikme” başlıklı 15’inci maddesinde “13 üncü maddede yazılı mücbir sebeplerden her hangi birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde tarh zamanaşımı işlemiyen süreler kadar uzar. Bu hükmün uygulanması için mücbir sebebin malum olması veya ilgililer tarafından ispat veya tevsik edilmesi lazımdır.
Maliye Bakanlığı, mücbir sebep sayılan haller nedeniyle; bölge, il, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibarıyla mücbir sebep hali ilân etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkilidir. Bu yetki vergi türleri ve işyerleri itibarıyla; beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanılabilir.” hükmü yer almaktadır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer” başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;
a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.
(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi, sunar
…
(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(6) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin bilançoları için bu hesap dönemi esas alınır.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,
b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgedir.
(2) Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına kadar olan ve iş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir. Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde ise yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin sunulması gerektiğine yönelik düzenleme yapılabilir. Bu durumda aday veya isteklinin idarece istenilen ilgili belgeyi sunması gereklidir.
…
(4) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. İdarece yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin istenildiği ihalelerde, üçüncü fıkradaki kriterleri sağlayamayan aday veya isteklinin yapım işleri cirosuna ilişkin asgari tutarın yarısını sağlaması ve toplam ciro tutarının üçüncü fıkranın (a) bendinde sayılan ihalelerde teklif ettiği bedelin %40’ından veya üçüncü fıkranın (b) bendinde sayılan ihalelerde yaklaşık maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutarın iki katından az olmaması durumunda, yapım işleri ile ilgili ciro kriterinin sağlandığı kabul edilir. Bu durumda, aday veya isteklinin toplam cirosunu gösteren gelir tablosunu da teklif veya başvuru kapsamında sunması gereklidir
(6) Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.
(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır…” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 60/A maddesinde “(1)İhaleler, e-teklif alınmak suretiyle bu maddeye uygun olarak yapılabilir.
(2) Bu maddede hüküm bulunmayan hallerde, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin uygun olan hükümleri, yoksa bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. Ancak e-anahtarlar teklif ile birlikte ihale tarih ve saatine kadar gönderilir ve teklifler ihale tarih ve saatinde ihale komisyonu tarafından EKAP üzerinde açılır.
(3) Bu ihalelerde, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin ekinde bulunan “Yeterlik Bilgileri Tablosu Sunulan ve Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı İhalelerde Uygulanacak Tip İdari Şartname” ve ilgili yönetmelikler ekinde bulunan diğer standart formlar kullanılır ve EKAP üzerinden e-teklif şeklinde gönderilmeyen teklifler kabul edilmez.
…
1) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlamadığı anlaşılan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır.
…
11) İstekliler tarafından beyan edilen bilgiler ile sorgulama sonucu edinilen bilgiler, bu bilgileri tevsik etmek amacıyla sunulan belgeler ya da geçici teminat mektubu arasında farklılık bulunması durumunda; ihalede öngörülen şartların sağlanması kaydıyla tekliflerin geçerliliği etkilenmez. Ancak ihale tarihinden sonra yeterlik sertifikası kapsamındaki belgelere ilişkin şartların değişmesi halinde, isteklinin buna ilişkin belgeleri derhal sunması zorunlu olup, bu durumda ihalede öngörülen şartların sağlanmadığının anlaşılması halinde teklif değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “e-tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “…(3) İhale dokümanında belirtilen katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile ilgili değerlendirme, e-teklif kapsamında yüklü olan belgelerin ve EKAP üzerinden ilgili kurum ve kuruluşların sistemlerinden sorgulama suretiyle elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi suretiyle yapılır.
(4)Yeterlik kriterlerinin istekliler tarafından karşılanıp karşılanmadığına ilişkin değerlendirme ihale dokümanında yer alan hükümler çerçevesinde yapılır. Yeterlik kriterlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve bu husus gerekçesi de açıkça belirtilmek suretiyle EKAP’a kaydedilir.
…” hükmü yer almaktadır.
Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinden 08.02.2023 tarihinde yapılan ilanda aşağıdaki açıklamalar yer almaktadır: “Hazine ve Maliye Bakanlığı Tarafından Kahramanmaraş’ta Meydana Gelen Depremden Etkilenen Yerler İçin Mücbir Sebep Hali İlan Edildi
06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde Bakanlığımız tarafından, mücbir sebep hali ilan edilmesi uygun bulunmuştur.
Bu kapsamda, söz konusu illerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06.02.2023 ila 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.
Mücbir sebep hali süresince,
verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme süreleri,
bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri,
deprem tarihinden önce tahakkuk etmiş, ödeme süresi mücbir sebep hali ilan edilen süreye rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi,
2023 yılı motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksit ödeme süresi,
deprem tarihinden önce ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen ve vadesi mücbir sebep halinin başladığı tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi uzatılmıştır.
Buna göre, mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimler 15.08.2023 Salı günü sonuna kadar verilebilecek, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler ile yukarıda ifade edilen diğer vergi, ceza ve gecikme faizleri 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar ödenebilecektir.
Bununla birlikte söz konusu yerlerde bulunan mükellefler tarafından, mücbir sebep hali süresi içerisinde verilmesi gereken 2023 yılı 1 inci geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannameleri verilmeyecektir.
Ayrıca bu yerlerde bulunan vergi mükelleflerinin vergi borçları 02.10.2023 Pazartesi günü sonuna kadar başvuru yapmaları ve gerekli şartları da taşımaları kaydıyla faiz alınmaksızın 24 aya kadar taksitlendirilecektir.”
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.6. İhale Uygulama Yönetmeliklerinde ihale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanların iki önceki yıla ait belgelerini sunabileceğine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. İlgili Yönetmeliklerde düzenlenen dört aylık süre, Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin olağan şartlardaki verilme süreleri dikkate alınarak belirlenmiş olup, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında vergi beyannamelerinin verilme sürelerinin uzatılması durumunda anılan Yönetmeliklerde belirlenen dört aylık süre de aynı sürelerde uzamış sayılır.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: İzmir Anadolu Lisesi (32 Derslikli) İnşaatı
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje No’su (yapım işlerinde): 2012H01-429-190171
d) Kodu:
e) Miktarı: Uzundere Mah., 11229 Ada 1 Parselde, MEB 2014-16Lİ-R tip projeli, B+Z+3 katlı, 7.486,47 m² toplam inşaat alanlı 32 derslikli lise binası
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Karabağlar /İZMİR” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin aranacak belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.4’üncü maddesinde “…7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y) sunmaları gerekmektedir.
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
…
7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler
İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,
b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgeler,
İsteklinin toplam cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.
Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Tekliflerin sunulma şekli” başlıklı 22’nci maddesinde “22.1. e-teklifler istekliler tarafından EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak hazırlandıktan sonra e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir. Ortak girişimlerde e-teklifin ortakların tamamı tarafından e-imza ile imzalanması zorunludur. Teklife ilişkin e-anahtar, e-teklif ile birlikte ihale tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden gönderilir.
22.2. Yeterlik bilgileri tablosunda ihaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlar, teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalar standart formunda ise açıklama istenen teknik özellikler için ayrı satırlar açılmış olup, istekliye ait hangi belgeler esas alınarak ihaleye katılım sağlanmış ise o belgelere ilişkin tarih, sayı, yevmiye numarası gibi bilgiler ile istenen kriterlere ve açıklamalara ilişkin belgelerde yer alan gerekli bilgiler eksiksiz olarak açık ve anlaşılır bir şekilde belirtilmek suretiyle ekli standart formalara uygun şekilde doldurulacaktır. Yabancı istekli tarafından ihaleye teklif verilmesi halinde, bu şartnamede istenilen belgelere veya isteklinin kendi ülkesindeki mevzuat uyarınca düzenlenmiş olan dengi belgelere ilişkin bilgilerin beyan edilmesi gerekir. …” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalenin İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “İzmir Anadolu Lisesi (32 Derslikli) İnşaatı” işi olduğu, 24.05.2023 tarihinde elektronik ortamda gerçekleştirilen ihaleye 3 isteklinin e-teklif sunduğu, 31.05.2023 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile başvuruya konu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin CLK Müş. Müh. İnş. A.Ş.-Özhan Müş. İnş. Yem. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Zorlu Grup Altyapı İnş. Müh. Müş. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise MNS Olcaylar İnş. Gıd. Med. Tem. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Zehra Tekstil Hay. Gıd. Med. İnş. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı olarak belirlendiği,
Bahse konu ihale komisyonu kararında “… A.R.C. İnşaat Mim. ve Proj. Tel. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin yeterlilik bilgileri tablosunda 2022 yılına ait iş hacmi ve bilanço bilgileri girmediği tespit edildi. İdari Şartnamenin 7.4.2. ve 7.4.3 Maddesinde istenilen bu belgelerin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait bilgileri girmeleri zorunluğu kılındığından…” ifadelerine yer verilerek A.R.C. İnşaat Mim. ve Proj. Tel. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı tespit edilmiştir.
A.R.C. İnşaat Mim. ve Proj. Tel. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde; tablonun “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin bilgiler” başlıklı bölümünün “Bilanço Bilgileri (Yeterlik Değerlendirmesinde Esas Alınan Yıllar)” başlıklı satırında 2021,2020 ve 2019 hesap dönemlerine ait cari oranın(dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar), öz kaynak oranının(öz kaynaklar/toplam aktif) ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranlarının ve “İş hacmi bilgileri” başlıklı satırında 2021,2020 ve 2019 hesap dönemlerine ait toplam ciro tutarlarının ayrı ayrı beyan edildiği tespit edilmiştir.
Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi internet sitesi üzerinden yapılan sorgulama sonucunda, başvuru sahibi A.R.C. İnş. Mim. ve Proj. Tel. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 0001063154700018 mersis no ve 44867 Ticaret Sicil numarası ile Gaziantep Ticaret Müdürlüğü’ne kayıtlı olduğu anlaşılmıştır.
15.06.2023 tarih ve 38508 sayılı yazı ile Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan “0010631547 vergi kimlik numarası ile Şahinbey Vergi Dairesi’ne kayıtlı ve faal mükellef olarak gözüken A.R.C. İnşaat Mimarlık ve Proje Telekomünikasyon Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti.nin deprem tarihi olan 06.02.2023 tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydının bulunup bulunmadığı,
Anılan mükellef tarafından, 2022 yılına ait kurumlar vergisi beyannamesinin (ve eki gelir tablosunun) verilip verilmediği, şayet verilmiş ise beyan edilme tarihine ilişkin bilgi ve belgeler…” hususunda bilgi istenilmiş olup Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından gönderilen 20.06.2023 tarih ve 52995 sayılı cevap yazısından 0010631547 vergi kimlik numaralı A.R.C. İnşaat Mimarlık ve Proje Telekomünikasyon Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 10.02.2015 tarihinden itibaren Şahinbey Vergi Dairesi’ne kayıtlı ve halen faal mükellef olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35’inci maddesinin beşinci fıkrasında, ihale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait bilanço ve eş değer belgelerini sunmayanların, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilecekleri hükmüne, benzer şekilde anılan Yönetmelik’in 36’ncı maddesinin beşinci fıkrasında, ihale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yılın, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edileceği hükmüne yer verilmiştir. Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasında yer verilen açıklama gereğince, bahsi geçen dört aylık sürenin, Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin olağan şartlardaki verilme süreleri dikkate alınarak belirlendiği, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında vergi beyannamelerinin verilme sürelerinin uzatılması durumunda belirlenen dört aylık sürenin de aynı sürelerinde uzamış sayılacağı anlaşılmaktadır. İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelere özgü olarak tanınan söz konusu istisnai düzenlemeler haricinde, gerek bilanço veya eşdeğer belgelerin gerekse iş hacmini gösteren belgelerin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait ve ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere geriye doğru sunulması gerekmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Beyan esası” başlıklı 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, kurumlar vergisi beyannamesinin hesap döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın birinci gününden yirmibeşinci günü akşamına kadar mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verileceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Mücbir sebeplerle gecikme” başlıklı 15’inci maddesinde, Maliye Bakanlığı’na, anılan Kanun’un 13’üncü maddesinde yazılı mücbir sebeplerden her hangi birinin gerçekleşmesi nedeniyle; bölge, il, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibarıyla mücbir sebep hali ilân etme ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etme yetkisinin verildiğinin, bu yetkinin vergi türleri ve işyerleri itibarıyla; beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanılabileceğinin düzenlendiği görülmüştür.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Mücbir sebeplerle gecikme” başlıklı 15’inci maddesi ve bu doğrultuda Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinden 08.02.2023 tarihinde yapılan ilanda, 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, mücbir sebep hali ilan edildiği, bu kapsamda, söz konusu illerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06.02.2023 ila 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu, mücbir sebep hali süresince, verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme sürelerinin, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin uzatıldığı, buna göre, mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerin 15.08.2023 salı günü sonuna kadar verilebileceği, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler ile yukarıda ifade edilen diğer vergi, ceza ve gecikme faizleri 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar ödenebileceği açıklamaları yer almaktadır.
İhaleye teklif sunan isteklilerden depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükellefler bakımından da, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanmasının mücbir sebep hali süresince ertelendiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10.6’ncı maddesinde yer verilen açıklama bağlamında da teklif kapsamında sunulması gereken kurumlar vergisi beyannamesi ile ilişkili bilanço veya eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgelerin sunulmasına yönelik sürelerin değerlendirilmesinde, vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme süreleri ile beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerindeki ertelemenin dikkate alınması gerektiği anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibi A.R.C. İnşaat Mimarlık ve Proje Telekomünikasyon Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi internet sitesi üzerinden yapılan sorgulama sonucunda, 0001063154700018 mersis no ve 44867 ticaret sicil numarası ile Gaziantep Ticaret Müdürlüğü’ne kayıtlı olduğu, Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan alınan bilgi ve belgelerden, anılan isteklinin deprem tarihi olan 06.02.2023’te 0010631547 vergi kimlik numarası ile Şahinbey Vergi Dairesi’ne kayıtlı ve “faal” mükellef olduğu, dolayısıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, mücbir sebep hali ilan edilen afet bölgelerinde mükellefiyet kaydı bulunan mükellefler arasında yer aldığı, anılan istekli bakımından mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerin 15.08.2023 Salı günü sonuna kadar verilebileceği,
Yapılan değerlendirmeler ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10.6’ncı maddesinde yer verilen açıklama çerçevesinde; başvuru sahibi A.R.C. İnşaat Mimarlık ve Proje Telekomünikasyon Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 22.05.2023 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla (2022) ait olan bilanço ve iş hacmini gösteren belgeler yerine iki önceki yıla ait yani 2021 ve veya 2021 yılından başlamak üzere geriye doğru (2021,2020,2019) belgelerinin sunulabileceği, ve teklif değerlendirilmesinin bu belgeler üzerinden yapılması gerektiği, bu itibarla idarece başvuru sahibine ait teklifin yeterlilik bilgileri tablosunda 2022 yılına ait iş hacmi ve bilanço bilgilerine yer vermediği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması işleminin mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 82.018,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde 82.018,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden incelenecek herhangi bir husus bulunmamaktadır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, A.R.C. İnş. Mim. ve Proje Tel. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine
Oybirliği ile karar verildi.
|
