ihale aşırı düşük savunmasında Önemli teklif bileşeni olarak belirlenen amortisman giderlerine ilişkin olarak herhangi bir açıklama sunulmaması

BAŞVURU SAHİBİ:

Azmat Araç Kiralama ve Sosyal Hizmetler Sanayi Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Çorum Belediye Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/656137 İhale Kayıt Numaralı “İş Makinesi Kiralanması Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Çorum Belediye Başkanlığı tarafından 14.01.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İş Makinesi Kiralanması Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Azmat Araç Kiralama ve Sosyal Hizmetler Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin 07.02.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.02.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.02.2020 tarih ve 8199 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.02.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/305 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhalenin 1’inci kısmında (Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü) ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1.2’nci maddesi gereğinde teklif tutarı yaklaşık maliyetin %60’ından daha düşük olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

2) İhalenin 1’inci kısmında (Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü) ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı,

a) Çalıştırılacak olan araçlar için kira sözleşmesi sunulduğu, kira sözleşmelerinin mevzuatta yer verilen açıklama yöntemlerinden biri olmadığı,

b) Bazı araçlar için alınan fiyat tekliflerinde tamir, bakım ve yedek parça ayrı ayrı fiyatlandırılmadığı, bu giderler dahil fiyat teklifi alındığı, bu yüzden mevzuata uygun olmadığı,

c) Araç sigortaları için sunulan sigorta fiyat teklifleri/poliçelerinde ilgili genel müdürlük, bölge müdürlüğü teyit yazılarının bulunmadığı, sigorta giderini tevsiken sunulan fiyat teklifinin/poliçelerin işin süresini kapsaması zorunlu olmasına rağmen sunulan belgelerdeki sigorta bitiş tarihinin işin süresini kapsamadığı,

d) Motorlu taşıtlar vergisi bedeli, periyodik muayene bedeli ve şoför/operatör işçilik ücretleri 2019 yılı fiyatları üzerinden hesaplanmış olduğu, bu hesaplamanın mevzuata aykırı olduğu,

e) İhale üzerinde bırakılan isteklinin fiyat teklifi almış olduğu şirketlerin, fiyat teklifine konu işlerin tümüyle (araç kiralama, araç bakım onarım, yedek parça, tamir, yakıt, sigorta vb.) iştigal etmediği,

f) Sunulan fiyat tekliflerinde meslek mensubu (mali müşavir) ibaresine yer verilmediği,

g) Araçlarda çalıştırılacak şoför/operatörlerin işçilik hesaplamasının doğru yapılmadığı, her çalışanın 10 saat çalışacağı, İş Kanunu’na göre haftalık çalışmanın 45 saat olduğu göz önüne alındığında burada her çalışan için haftalık 15 saat fazla çalışma söz konusu olduğundan fazla çalışmanın hesaplanmadığı,

h) Araçların kışlık-yazlık lastik fiyatlarının hesaplanmadığı,

j) Kiralamaya ilişkin fiyat teklifine konu edilen araçların Teknik Şartnamede belirtilen model yılı, motor gücü ve taşıma kapasitesi yönünden istenilen kriterleri sağlamadığı,

k) Kiralamaya ilişkin fiyat teklifinde yer verilen kiralama süreleri ile araçların ihale konusu iş süresince çalışacakları toplam sürelere ilişkin verilerin uyuşmadığı, tek bir araç yönünden bir gün ve bir adet üzerinden alınan fiyat tekliflerinin işin tamamı yönünden maliyeti tevsik etmesinin mümkün olmadığı,

l) Kiralamaya ilişkin fiyat teklifindeki tutarın piyasa rayiçlerinden fahiş derecede düşük olmasına rağmen ilgili meslek mensubundan Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağı talep edilmeden teklif değerlendirmesinin tamamlanmış olmasının mevzuata aykırı olduğu, ayrıca söz konusu fiyat teklifi tarihinin satış tutarı tespit tutanağı tarihinden önce olması sebebiyle fiyat teklifinin uygun olmadığı,

m) Bakım onarıma ilişkin fiyat teklifinde, fiyat teklifine konu araçların özelliklerinin (marka- model-motor gücü) ve bakım onarım adetlerinin tam olarak yer almadığı, işin gerçekleştirileceği araçlar ile bakım onarımı yapılacak araçların farklı olduğu, dolayısıyla bakım onarım maliyetlerinin tevsik edilmediği,

n) Bakım onarıma ilişkin fiyat teklifinde yağ, akü, benzin, yedek parça ve tamir-bakım giderleriyle ilgili maliyet kalemlerinin tek bir satırda birlikte fiyatlandırıldığı, her bir girdi kalemine yönelik ayrıştırma yapılarak ayrı ayrı fiyatlandırılmadığı, bakım onarım adetlerinin düşürülmesiyle maliyetlerin aşağı çekilmesi ve açıklanması mümkün bulunmayan bir teklifin açıklanabilir hale getirilmesinin amaçlandığı,

o) Açıklama yapılırken sözleşme giderlerinin hesaplanmadığı,

p) İhale konusu işte çalıştırılacak iş makinelerinin aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan ve kendi malı olan iş makinelerine ayrılan amortisman bedellerinin 213 sayılı V.U.K.’un 333 sıra nolu tebliğinde belirtilen oranlardan daha düşük olduğu,

r) İhale konusu işte çalıştırılacak iş makinelerinin iş yerlerine sevkiyatı için herhangi bir nakliye gideri öngörülmediği,

s) Teknik Şartname’nin “Kiralanacak Ekskavatörde ve Operatörlü Kazıcılı Yükleyicili Kepçe Aranan Şartlar” başlıklı maddelerinde yer alan düzenlemeler gereğince Teknik Şartname’de belirtilen kova hacimleri ile kırıcıların farklı olduğu, söz konusu kova ve kırıcıların iş makinelerine monte edileceği, bu montajların yüklenici firmaya ait olduğu dikkate alındığında montaj işlemleri için herhangi bir yetkili servis veya teknik rapor ve ekspertiz raporları ile açıklama yapılmadığı,

t) Operatörler ve şoför için iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin giderlerin mevzuata uygun olarak hesaplanmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan  ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat açıklamasında personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değerin hesaplanma yöntemine yer verilmiş olup, ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ı ile yaklaşık maliyet arasındaki tekliflerin sınır değer hesabına katılması gerektiği düzenlenmiş olup, bu bağlamda söz konusu madde de yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük veya yaklaşık maliyetten yüksek olan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağının düzenlenmediği, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde de görüldüğü üzere bahse konu ihalede teklifi sınır değerin altında kalan istekilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenileceği ve buna göre işlem tesis edileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü bulunmaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

 gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.

(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21’inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin kullanılması zorunludur.

(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.

a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.

b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.

c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihaleleri.” hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

  79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.2.7.  İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.

…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır…” açıklamaları yer almaktadır.

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: İş Makinesi Kiralanması Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: 01.03.2020 – 31.12.2020 tarihleri arasında Belediyemize ait müdürlüklerin saha çalışmalarında ve faaliyetlerinde kullanılmak üzere 46 adet İş Makinesi Kiralanması Hizmet Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Çorum Belediyesi mücavir alan sınırları” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1.

İlgili mevzuat gereğince yakıt hariç; araçların ve her türlü vergi sigorta bakım onarım işletme giderleri ile sürücü maaşı, yemeği ve sosyal güvenlik giderleri ulaşım,vergi (KDV hariç), resim ve harç giderleri ile araçlarla ilgili tüm giderler vb. tüm yasal vergileri teklif fiyata dahildir.

Tüm iş makineleri akaryakıt idare tarafından verilecektir

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İdarenin akaryakıt sisteminde otomasyona geçmesi durumunda yüklenici firma araçlarının akaryakıt alabilmesi için gerekli tüm ekipman giderleri yüklenici firmaya aittir. Sisteme adepte olmayan araç yenisi ile değiştirilecektir. Sistem için gerekli ekipmanın arıza yapması durumunda tamiri veya yenisi ile değişmesi durumunda tüm giderleri yükleniciye aittir.

İş Makinelerinin 2020 yılı Zorunlu Mali Sorumluluk Trafik Sigorta Poliçelerini tam olarak yüklenici tarafından yaptırılmış olacaktır.

İş Makinelerinin  Trafik Muayeneleri yüklenici tarafından yaptırılmış olacaktır. Her araçta kriko, yangın söndürme cihazı, ilk yardım malzemeleri ile yasal açıdan gerekli her türlü takım, teçhizat, çeki kancası, zincir ve avadanlıkların bulundurulması zorunludur. Bu konudaki tüm sorumluluklar yükleniciye aittir. Araçlarda yazlık ve kışlık lastikleri mutlaka bulundurulacaktır.

Her araçta GPS araç takip sistemi bulunacak, GPS sisteminin aylık olabilecek tüm giderleri yüklenici firmaya aittir. Cep telefonu ve tabletlerden araçların takibi yapılabilecek, tüm araçların belediye sisteminde takip edilebilmesi için ilgili firmaya ( araç takip firması ) taahhüt verilerek belediye sisteminde tüm araçlar tek ekrandan görülecektir.

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda belirtilen yükümlülükler yerine getirilmeyen sorumluluklardan dolayı doğan yasal cezai işlemler yükleniciye aittir.

Yüklenici; operatörlere verilecek kişisel koruyucu donanımları işyerinin fiziki şartlarına ve işin muhteviyatına göre yönetmeliklerle belirlenmiş ve uygun standartlara göre verecektir.

Yüklenici tüm tüm çalışanların iş sağlığı ve iş – işçi güvenliği konularında gerekli tüm tedbirleri alacaktır. İş makinelerinde gerekli emniyet işaret-reflektör vs bulunduracaktır.

Sürücülerin/operatörlerin sahadaki tüm iş güvenliği ve işçi sağlığını (demir burunlu ayakkabı, baret, gözlük, çizme, çalışma ortamındaki trafik, karayolları tabela ve çalışma izinleri vb. önlemler) sağlamak ve takip etmekten sorumludur. Yüklenici çalıştırdığı sürücülerin sabah, öğle ve akşam servislerini yapacak, ayrıca yemek ve yol bedeli verilmeyecektir. yüklenici sürücülerin iş yerine sevk ve idaresinden sorumlu olacaktır.

Operatörlerin; çalışma yaptıkları esnada şahsi hataları ve Trafik kurallarına aykırı hareketlerden meydana gelebilecek her türlü Kazadan dolayı Belediye ve 3. şahıslara verecekleri Zarar, Cezai ve Hukuki tüm sorumluluklar yükleniciye ait olacaktır.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

İhale konusu işte dikkate alınması gereken iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı tüm personel için % 2 ?dir” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü İş Makineleri” başlıklı (D) maddesinde  “A maddesinde bahsedilen şartlar saklı kalmak şartı ile;

Tüm iş makinelerinin teslimden önce temizlikleri, tamirleri, bakımları yapılmış olacaktır. Tüm iş makineleri noksansız ve tüm donanımları eksiksiz ve çalışır vaziyette teslim edilecektir.

İdare, İhtiyaç duyduğunda iş makinelerini belediyenin her biriminde çalıştırılabilir.

İdare gerektiğinde sürücülü kiralanan iş makinelerini kendi personellerine kullandırabilir.

Yüklenici işe başlarken sürücülü iş makineleri çalıştıracağı operatörlerin kimlik fotokopilerini, sabıka kayıtlarını, sağlık raporlarını, ehliyet belgelerinin ve ilgili iş makineleri sürebilmesi için gerekli tüm yasal evrakların fotokopilerini dosya haline getirerek idareye teslim edecektir. Dosyanın en başında hangi operatörün hangi iş makinesini kullanacağını gösterir tablo olacaktır. İdarenin izni dışında iş makineleri başka operatörün çalıştırılmasına kesinlikle müsaade edilmeyecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin son kısmında aşağıdaki tablo yer almaktadır.

04.02.2020 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararına göre, açık ihale usulüyle yapılan şikâyete konu ihalenin 1’inci kısmında (Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü) 7 (yedi) isteklinin teklif verdiği, bu isteklilerden Mustafa Bal, Mebay Tem. Taş. Ltd. Şti., Şimal Per. Taş. Tic. Ltd. Şti., Günvar Tic. Ltd. Şti. ve Aygün Tur. Tic. Ltd. Şti.nin vermiş olduğu teklifin sınır değerin altında kaldığı ve Mebay Tem. Taş. Ltd. Şti., Şimal Per. Taş. Tic. Ltd. Şti. ve Günvar Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı, Mustafa Bal, ve Aygün Tur. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının idarece kabul edildiği ve ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Mustafa Bal üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Aygün Tur. Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.

İdare tarafından teklif tutarı sınır değer tutarının altında kalan isteklilere 15.01.2020 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında “…

Buna göre;

1 – İhale konusu; Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü kısmı, istekli tarafından birim fiyat maliyetindeki önemli teklif bileşenleri;

1. Sürücü ve yardımcı personel maaş ve sigorta primi, yemek ve yol giderleri,
2. Araç periyodik bakım masrafları (yağ, filtre v.s.),
3. Sigorta, egzoz muayene giderleri,
4. Lastik giderleri (yazlık-kışlık),
5. Amortisman Gideri, Motorlu Taşıtlar Vergisi Gideri, Bakım-Onarım-Yedek Parça Giderleri,

6. İş ve İş Sağlığı Güvenliği Giderleri,
7. Damga Vergisi (ihale, sözleşme, hakediş) Giderleri, Kamu İhale Kurumu Payı Giderleri.

Ayrıntılı giderlerin açıklanması yapılarak 23.01.2020 Perşembe günü mesai bitimi Saat: 17:00’ye kadar Çorum Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü ne gönderilmesi hususunda;

Gereğini bilgilerinize rica ederim.” ifadelerine yer verilmiştir.

Şikâyete konu edilen ihalenin, 01.03.2020-31.12.2020 tarihleri arasında iş makinesi kiralanması işi olduğu ve gerçekleştirilecek hizmet kapsamında 9 araç kullanılacağı anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli Mustafa Bal tarafından yapılan açıklamada;

Bakım giderine yönelik olarak 3 kamyon 1 tanker için araç başına 15.000 km veya 3 ayda bir bakım yapılacağı öngörülerek araçların ayrı ayrı motor yağı, yağ filtresi, mazot filtresi, hava filtresi, su korozyon filtresi, hava kurutucu filtre ve işçilik giderlerinin yazılı olduğu, BMC Ticaret kaşesi bulunan belge, üzerinde fiyat teklifi yazan ekskavatör için alınan ve anılan makinenin yağ bakımının 500 saat veya 3 ayda bir yapılacağı belirtilerek, ayrı ayrı motor yağı, yağ filtresi, hava filtresi ve işçilik giderlerinin yer aldığı, Özgür İş Makineleri Kaşeli belge, yine üzerinde fiyat teklifi yazan bekoloder için alınan ve anılan makinenin yağ bakımının 500 saat veya 3 ayda bir yapılacağı belirtilerek, ayrı ayrı motor yağı, mazot filtresi, yağ filtresi, hava filtresi ve işçilik giderlerinin yer aldığı, Yiğit İş Makineleri Kaşeli belge sunulduğu,

İş sağlığı ve güvenliği giderine ilişkin olarak fiyat teklifi başlıklı belge alındığı, Vizyon Çevre firması tarafından kaşelenip imzalandığı,  

Anılan tüm belgelerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde açıklandığı şekilde düzenlenmediği, meslek mensubunun herhangi bir ibaresinin yer almadığı ve hiç birinin meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalanmadığı,

Sigorta giderini tevsik etmek amacıyla kanal kazıcı ve yükleyici ile kamyon için 2 adet sigorta teklifinin sunulduğu, kanal kazıcı ve yükleyicinin sigorta süresinin belirtilmediği, kamyon için alınan teklifte sigorta süresinin 1 yıl olarak düzenlendiği, anılan tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.4’üncü maddesinde belirtilen ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmediği,

Motorlu taşıtlar vergisi bedeli, periyodik muayene bedeli ve şoför/operatör işçilik ücretlerinin 2020 yılı fiyatları ile hesaplandığı,

“Lastik Bilgilendirme” konulu yazıya yer verildiği, söz konusu yazıda “Konuyla ilgili olarak Seçkin Hafriyat/Mustafa Bal’ın talebi doğrultusunda iş makineleri ve kamyonlarda yazlık ve kışlık sınıflandırması yoktur.” ifadelerine yer verildiği ve Ses Otomotiv Ltd. Şti. tarafından kaşelenip imzalandığı görülmüş olup bu bağlamda aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli teklif bileşeni olarak belirtilen lastik giderleri (yazlık-kışlık) kalemine ilişkin anılan istekli tarafından yapılan açıklamanın yukarıda yer verilen mevzuat açıklamalarına uygun olmadığı,

Sözleşme giderlerine yer verildiği,

Önemli teklif bileşeni olarak belirlenen amortisman giderlerine ilişkin olarak herhangi bir açıklama sunulmadığı anlaşılmıştır.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Aygün Tur. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan açıklamada;

Maliyet dökümü ve tespit tutanağı adı altında Aygün Tur. Tic. Ltd. Şti. kaşesi ve imza bulunan araç giderleri ve iş güvenliği ve iş sağlığı gider maliyeti olarak belirlenen tutarların yer aldığı belgenin sunulduğu, araç periyodik bakım masrafları yağ, filtre, bakım, onarım, yedek parça ilişkin herhangi bir giderin öngörülmediği, anılan belgenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde yer alan açıklama yöntemlerinden biri olmadığı,

Sigorta giderine ilişkin herhangi bir açıklamanın sunulmadığı,

Şoför/operatör işçilik ücretlerinin 2020 yılı fiyatları ile hesaplandığı, motorlu taşıtlar vergisi bedeli, periyodik muayene bedeline ilişkin olarak herhangi bir açıklama sunulmadığı,

Lastik giderleri (yazlık-kışlık) açısından herhangi bir açıklama sunulmadığı,

Sözleşme giderlerine yer verildiği,

Önemli teklif bileşeni olarak belirlenen amortisman giderlerine ilişkin olarak herhangi bir açıklama sunulmadığı anlaşılmıştır.

Bu bağlamda yukarıda yer verilen tespitler neticesinde başvuru sahibinin iddialarının yerinde olduğu, ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, ihalenin şikâyete konu 1’inci kısmının (Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü) yaklaşık maliyeti dikkate alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen şikâyet başvuru bedelinin 12.284,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinden 18.426,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla ödendiği tespit edilen (18.426,00 -12.284,00) 6.142,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin şikâyete konu 1’inci kısmında Mustafa Bal ve Aygün Tur. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.