Aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının ekinde gönderilen örnek menü ve Teknik Şartname üzerinde yapılan incelemede örnek menüde yer alan bazı yemeklerin girdi isim ve miktarlarının gramaj listesinde belirtilmediği ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından da bazı yemeklerin içeriklerinin kendisi tarafından tayin edilerek açıklandığının beyan edildiği görülmüş olup bu haliyle aşırı düşük teklif açıklamasının hazırlanması, değerlendirilmesi ve incelenmesi mümkün olmadığı aşırı düşük teklif sorgulamasının girdi cins ve miktarları belirlenmiş olan yemekler kullanılarak oluşturulacak örnek yemek menüsü kullanılmak suretiyle yeniden yapılması gerektiği iddialarına ait kamu ihale kararı

Mur Şah Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İzmir Göç İdaresi İl Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/537825 İhale Kayıt Numaralı “Yemek Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İzmir Göç İdaresi İl Müdürlüğü tarafından 02.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yemek Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Mur Şah Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 26.12.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 31.12.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 10.01.2020 tarih ve 1689 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/84 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif dosyasında sunulan TS 8985, TS 13075 belgelerinin, işletme kayıt belgesinin ve kapasite raporunun İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki bir mutfağa ait olmadığı,

2) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif dosyasında kendi malı olmayan araca ilişkin ruhsat sunulduğu,

3) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı, şöyle ki;

a) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde belirtilen tevsik edici belgelerin sayfa numaralarına yer verilmediği,

b) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde ana çiğ girdiler için belirtilen birim fiyatlar ile söz konusu birim fiyatları tevsik etmek üzere sunulan belgelerde belirtilen birim fiyatların uyumlu olmadığı,

c) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler tarafından teklif ettikleri birim fiyatların açıklanması gerektiği, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından toplam tutar açıklaması yapıldığı, her bir öğün için teklif ettikleri ana girdi birim fiyatı ile işçilik birim fiyatının toplanması sonucunda bulunan tutarın, ilgili öğün için teklif edilen birim fiyatın üzerinde olduğu, ayrıca söz konusu istekli tarafından her bir öğün için teklif edilen birim fiyat ile aşırı düşük teklif açıklamasında belirtilen birim fiyatların aynı olmadığı,

ç) İhale konusu işte çalıştırılacak personele ilişkin giyim giderlerinin “yardımcı gider” olarak değerlendirilmesi gerekirken bahse konu giderlerin “işçilik gideri” hesaplamasına dahil edildiği,

d) Söz konusu istekli tarafından ana girdilerin fiyatlarını tevsik etmek amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu, bahse konu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesine aykırılık teşkil ettiği, ayrıca fiyat tekliflerinin ekinde imza sirküleri ile ilgili meslek mensubuna ilişkin oda faaliyet belgesinin sunulmadığı, fiyat tekliflerinin üzerinde TÜRMOB kaşesinin bulunmadığı,

e) Bahse konu istekli tarafından teklif edilen birim fiyatların kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilen fiyatlar ile tevsik edilmeye çalışıldığı, ancak söz konusu belgelerde tarih bilgisine yer verilmediği,

f) Söz konusu istekli tarafından teklif edilen birim fiyatların tevsiki amacıyla, ticaret borsası tarafından ilgili mala ilişkin olarak ilan edilen en düşük fiyatların kullanıldığı,

g) Bahse konu istekli tarafından teklif edilen birim fiyatların tevsiki amacıyla sunulan toptancı hal fiyatlarına ilişkin belgelerde belirtilen tarihlerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.5’inci maddesine uygun olmadığı,

ğ) Söz konusu istekli tarafından ana girdilerin birim fiyatlarının tevsiki amacıyla sunulan tarih ve sayı belirtilmeden sunulan EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağının her sayfasının ilgili meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalanmadığı, bahse konu tutanağın ekinde sunulması gereken faaliyet belgesinin sunulmadığı, söz konusu isteklinin üretici veya satıcı olması durumuna göre her bir ana girdi için ayrı ayrı satır açılarak farklı tablolar halinde oluşturulması gerekirken anılan belgelerde tek bir tabloya yer verildiği, bahse konu tutanaklarda açıklamaya konu malların toplam alış tutarlarının toplam miktara bölünmesi sonucu bulunan ortalama birim maliyetlerin yanlış hesaplandığı, son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde üretilen/alımı ve satımı yapılan mal miktarlarının ihale konusu işte kullanılacak ürünlerin en az yarısını kapsamadığı,

h) Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılacak olan “ekmek” ve “500 ml ambalajlı kaynak su” miktarının en az yarısı kadar alış/satış yapılmasının mümkün olmadığı, dolayısıyla bahse konu girdilerin fiyat tevsikinin EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile yapılmasının mümkün olmadığı, anılan nedenlerle söz konusu istekli tarafından sunulan EK-O.7 tutanaklarının dayanağı olan faturaların istenerek teyit edilmesi gerektiği,

ı) Arpa şehriye, beyaz lahana, damla sakızı, diyet peynir, diyet zeytin, karışık turşu, bisküvi, konserve fasulye, krema, makarna (kepekli), mısır unu, paket ayran, paket yoğurt, sivri biber, taze fasulye, tereyağı, yeşil zeytin ve yumurta girdilerinin Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde düzenlenen “Ana Girdiler” tablosunda yer almadığı, anılan girdilerin birim fiyatlarının söz konusu hesap cetveline hatalı olarak yansıtıldığı, bahse konu girdilerin birim fiyatlarının, borsa idaresince düzenlenen belgeler ile tevsik edilmeye çalışıldığı, ancak söz konusu belgelerde yer alan tarihlerin mevzuatta belirtilen sürelere uygun olmadığı ve anılan istekli tarafından birim fiyatların tevsiki amacıyla bahse konu belgelerdeki asgari birim fiyatların kullanıldığı,

i) Çam fıstığı/dolmalık fıstık, ceviz içi ve fındık girdilerinin fiyat tevsikinin yapılması gerekirken kabuklu ceviz, ceviz, kabuklu fındık ve fındık girdilerinin fiyat tevsikinin yapıldığı,

j) Ekmek, ayran, süt, yoğurt, bardak su gibi girdilerin birim fiyatlarının halk ekmek fabrikaları, Atatürk Orman Çiftliği vb. kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilen fiyatlar ile tevsik edilmeye çalışıldığı, ancak söz konusu fiyatların ilan tarihlerinin mevzuatta belirtilen sürelere uygun olmadığı,

k) Teknik Şartname’de peynir, pirinç, süt ve yoğurta ilişkin olarak “tam yağlı”, “yağlı”, “pastörize” ve “baldo” özelliklerini haiz olma şartına yer verildiği, ancak bahse konu istekli tarafından ticaret borsası bültenleri kullanılarak “kaşar peyniri”, “beyaz peynir”, “pirinç”, “süt” ve “yoğurt” fiyatlarının tevsik edildiği,

l) Teknik Şartname’de sütün 1, 5 ve 10’ar literlik ambalajlarda, birinci sınıf ve yağlı olması gerektiğinin belirtildiği, ancak söz konusu istekli tarafından salt “süt” girdisinin fiyat tevsikinin yapıldığı,

m) Teknik Şartname’de kırmızı etin yağ oranı en fazla % 5 olan karkas dana eti olması gerektiğinin belirtildiği, ancak bahse konu istekli tarafından “kemiksiz dana eti” girdisinin fiyat tevsikinin yapıldığı,

n) Teknik Şartname’de sarımsağın  “kuru sarımsak” olması gerektiğinin belirtildiği, ancak söz konusu istekli tarafından salt “sarımsak” girdisinin fiyat tevsikinin yapıldığı,

o) İstekliler tarafından “(Ana Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranı hesaplanırken toplam ana girdi maliyeti, toplam işçilik maliyeti ve toplam teklif tutarının göz önünde bulundurulması gerektiği, ancak anılan hesaplamanın söz konusu istekli tarafından her öğün için birim ana girdi maliyeti, birim işçilik maliyeti ve birim teklif fiyatı göz önünde bulundurularak yapıldığı,

ö) İşçilik maliyeti hesaplamasında KİK İşçilik Hesaplama Modülünün kullanılmadığı, yemek ve yol ücretlerinin göz önünde bulundurulmadığı,

p) Aşırı düşük teklif açıklamasının İdari Şartname’nin 25’inci maddesine uygun olmadığı,

r) İhale dokümanında düzenlenen 14 günlük örnek yemek menüsünde yer alan yayla çorba gibi yemeklerin yapımında kullanılacak malzemeler arasında hem “yoğurt” hem de “süzme yoğurt” girdilerinin bulunduğu, ancak söz konusu istekli tarafından sadece “yoğurt” girdisinin fiyat tevsikinin yapıldığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1.      Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

…

h) İşletmeye ait gıda üretim izin belgesi ya da işletme kayıt belgesi idareye sunulmak zorundadır.

…

7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a), (b) ve (h) bentlerinde yer alan belgelerin ayrı ayrı sunulması zorunludur.

…

7.5.2. 1-İhale tarihi itibariyle geçerlilik süresi dolmamış günlük en az 1200 kişilik kapasite raporunun sunulması zorunludur. İş ortaklığında kapasite raporuna ilişkin yeterlilik kriteri olarak ortaklardan her biri kapasite raporuna ilişkin olarak iş ortaklığındaki hissesi oranında yeterliği sağlamaları zorunludur.

…

3.İstekliler teklif dosyalarında idarenin denetleyebilmesi ve taşımalı yemeğin sıcak verilmesi açısından İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde istekliye ait mutfaktan üretilmesi ve bu mutfaktan taşınmalı usul ile yapılması gerektiğinden, mutfağa ait TSE’den alınmış TS 8985 Yemek Fabrikaları ve Toplu Yemek Mutfakları Hizmet Yeterlilik Belgesi ve gıda 8985 taşıma standardı olan TSE’den alınmış TS 13075 Gıda Maddeleri Taşıma Hizmetleri Hizmet Yeterlilik Belgesini sunacaktır.

…

7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği Teknik Şartname’de belirtilen belgeler…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İhale konusu iş için yüklenici firmada aranan nitelikler” başlıklı 10.47’nci maddesinde “…10.47.2. İstekliler, hizmetin aksamadan yürümesini sağlamak maksadıyla İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde kendine ait belgeli bir yemek fabrikasında, ortaklık olması halinde sözleşme yapacağı Şartname’de belirtilen sınırlar içinde ve belirtilen özellikte (kapasite raporu, üretim izin belgesi vb.) başka bir yemek fabrikasında yemeği üretmek zorundadır.

…

10.47.7. İhaleye teklif verecek isteklilerin kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odası ya da esnaf ve sanatkarlar odası tarafından mevzuatına uygun olarak düzenlenmiş , ihale tarihinde geçerli olan, günlük en az 1200 kişilik yemek üretimi yaptığını gösteren kapasite raporu belgesini (en yüksek dönemde idarenin günlük ihtiyacı) sunması gerekmektedir. İş ortaklığı durumunda, iş ortaklıklarındaki ortaklardan her birinin, kapasite raporuna ilişkin olarak iş ortaklığındaki hissesi oranında yeterliliği sağlamaları ve ihale veya son başvuru tarihinde geçerli olması zorunludur…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; istekliler tarafından teklif dosyasında kendisine ait olan mutfağa ilişkin olarak TSE’den alınmış TS 8985 ve TS 13075 Hizmet Yeterlik Belgelerinin, günlük en az 1200 kişilik kapasite raporunun, işletmeye ait gıda üretim izin belgesi ya da işletme kayıt belgesinin teklif dosyasında sunulmasının zorunlu olduğu, söz konusu belgelerden yalnızca TS 8985 ve TS 13075 Hizmet Yeterlik Belgelerinin İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan bir mutfağa ait olması gerektiği, isteklinin iş ortaklığı olması halinde bahse konu hizmet yeterlik belgelerinin ortaklardan herhangi biri tarafından sunulmasının yeterli olduğu, diğer taraftan İdari Şartname’nin 7.2.1’inci maddesi gereği olarak işletme kayıt belgesinin, aynı Şartname’nin 7.5.2.1’inci maddesi gereği olarak da kapasite raporunun, ortakların her biri tarafından ayrı ayrı sunulmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemelerden; ihale üzerinde bırakılan istekli Sivas Anadolu Krmsl. Yem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Anadolu Yemeği Gıd. Turz. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından teklif dosyasında, iş ortaklığının her iki ortağı tarafından işletme kayıt belgesinin ve kapasite raporunun sunulduğu,

Pilot ortak Sivas Anadolu Kur. Yemek Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan kapasite raporunda ve işletme kayıt belgesinde adres olarak Sivas ilinin belirtildiği,

Özel ortak Anadolu Yemeği Gıd. Turz. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan kapasite raporunda ve işletme kayıt belgesinde adres olarak İzmir ilinin belirtildiği, yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemeleri gereğince işletme kayıt belgesi ve kapasite raporunun İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan bir mutfağa ait olma zorunluluğunun bulunmadığı,

Bahse konu özel ortak tarafından teklif dosyasında İdari Şartname’nin 7.5.2.3’üncü maddesine uygun olarak İzmir ilinde bulunan bir tesise ilişkin olarak düzenlenmiş olan ve TSE’den alınan TS 8985 ve TS 13075 hizmet yeterlilik belgesinin sunulduğu, İdari Şartname’nin 7.5.2.3’üncü maddesinde istenen söz konusu belgelerin iş ortaklığının ortaklarından biri tarafından sunulmasının yeterli olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

2.                  Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “…(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(2) Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

(3) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.

(4)  İş ortaklığında makine, teçhizat ve ekipman ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir. Konsorsiyumda, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin belgeler, her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak, ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

…

4.İstekliler yemek ve gıda malzemeleri taşımasına uygun en az 1 adet (gıda maddelerinin uygun sıcaklıkta muhafaza edilmesine imkân verecek frigofrik) araca ait ruhsat belgelerini bulunduracaklardır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İhale konusu iş için yüklenici firmada aranan nitelikler” başlıklı 10.47’nci maddesinde “…10.47.6.İsteklinin yemek malzemesi taşıması yaptığı araç kendi malı olmalı, bunu mevzuat çerçevesinde belgelemelidir (Kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kıstas ve özelliklerine İdari Şartname’de yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir.). Bu belgeyi idareye sunmalıdır. Kiralık araç kabul edilmeyecektir (Gıdaların taşınması için kullanılan araç ve/veya konteynerlerin, taşınan gıdaları uygun sıcaklıklarda muhafaza etmesi ve söz konusu sıcaklıkları izlemeye imkân verecek nitelikte olması gerekir.).” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemelerden; ihale üzerinde bırakılan istekli Sivas Anadolu Krmsl. Yem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Anadolu Yemeği Gıd. Turz. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından teklif dosyasında İdari Şartname’nin 7.5.2.4’üncü maddesi gereğince 1 adet araca ait ruhsat sunulduğu, bahse konu ruhsatın özel ortak Anadolu Yemeği Gıd. Turz. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti.ye ilişkin olarak düzenlendiği, dolayısıyla söz konusu aracın anılan isteklinin kendi malı olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

3.                  Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

 gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.

 (3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c) ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin kullanılması zorunludur.

(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.

a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.

b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.

c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihaleleri.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

…

79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

…

79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.

Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek–H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

…

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.

…

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

…

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından; malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamelerde asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılacağı, bu menülerde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının ihale dokümanında belirtileceği; teklifi aşırı düşük bulunan istekliler tarafından öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek–H.4) hazırlanarak açıklama kapsamında sunulması, söz konusu açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için ise “(Ana Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’ten çok olmaması gerektiği, oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’ten çok olan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Yemek Hizmet Alımı

b) Miktarı ve türü: 1.350.000 öğün yemek ve kumanya hizmeti alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Harmandalı Mevkii Cumhuriyet Mah. 9685 Sok. No: 2 Çiğli /İZMİR…” düzenlemesine,

Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı maddesinde “İzmir İl Göç İdaresi Müdürlüğü Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’nin hizmet binasında bulunan yemekhanede günlük 3 öğün, 4 çeşit (sabah kahvaltısı, öğle ve akşam yemeği) ve tercihen diyet yemeği ile kumanya hizmeti için günlük ortalama tabldot sayısı 1.250 adet olup yoplamda (360 gün x 1.250 tabldot x 3 öğün) 3.750 adet tabldot alınacaktır. 450.000 kahvaltı/kumanya, 450.000 öğle yemeği/kumanya, 450.000 akşam yemeği/kumanya kişilik malzeme dahil yemek pişirme, dağıtım ve yemeğin servis edilmesi ile servis sonrası temizlik ve diğer hizmetlerin yapılarak yemekhanenin ertesi güne hazırlanmasını kapsamaktadır.” düzenlemesine,

Teknik Şartname’nin ekinde ise “Gıda Evsafı” listesi, yazlık ve kışlık olmak üzere düzenlenen 1 aylık örnek yemek menüsü (kahvaltı, öğle, akşam yemeği), kumanya alımına ilişkin olarak düzenlenen (kahvaltı, öğle, akşam yemeği) 15 günlük örnek yemek menüsü ve gramaj listesine yer verilmiştir.

İhale dokümanın eki olan birim fiyat teklif cetveli ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

İhale komisyonu tarafından hesaplanan sınır değerin altında kalan Sivas Anadolu Krmsl. Yem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Anadolu Yemeği Gıd. Turz. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığına 04.12.2019 tarihinde EKAP üzerinden aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı gönderildiği, ayrıca söz konusu yazı ekinde Teknik Şartname’de düzenlenen 1 aylık örnek menüsünden yararlanılarak oluşturulan iki haftalık örnek yemek menüsüne yer verildiği görülmüştür.

Aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının ekinde gönderilen örnek menü ve Teknik Şartname üzerinde yapılan incelemede; örnek menüde yer alan bazı yemeklerin girdi isim ve miktarlarının gramaj listesinde belirtilmediği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından da bazı yemeklerin içeriklerinin kendisi tarafından tayin edilerek açıklandığının beyan edildiği görülmüş olup, bu haliyle aşırı düşük teklif açıklamasının hazırlanması, değerlendirilmesi ve incelenmesi mümkün olmadığından, aşırı düşük teklif sorgulamasının girdi cins ve miktarları belirlenmiş olan yemekler kullanılarak oluşturulacak örnek yemek menüsü kullanılmak suretiyle yeniden yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif sorgulamasının girdi cins ve miktarları belirlenmiş olan yemekler kullanılarak oluşturulacak örnek yemek menüsü kullanılmak suretiyle yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.