şirket ortaklarına ve ortaklık oranlarına ilişkin bilgilerin, isteklinin teklif dosyası kapsamında sunduğu belgelerde yer alan bilgilerle uyumlu olmadığı, teklif dosyası kapsamında sunulan belgelerin ihale tarihi itibarıyla şirketin ortaklarının son durumunu gösterir nitelikte olmadığı görüldüğünden, başvuru sahibi iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması hk

May Peyzaj Temizlik İlaçlama Yönetim Danışmanlığı Yemekçilik Bilgisayar Tekstil Organizasyon Taşımacılık İnşaat Turizm Ticaret ve San. A.Ş. – Best Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/34883 İhale Kayıt Numaralı “Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu ve Atölye Binaları Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından 24.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu ve Atölye Binaları Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak May Peyzaj Temizlik İlaçlama Yönetim Danışmanlığı Yemekçilik Bilgisayar Tekstil Organizasyon Taşımacılık İnşaat Turizm Ticaret ve San. A.Ş. – Best Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı’nın 26.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 03.04.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.04.2020 tarih ve 17923 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.04.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/688 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı, şöyle ki;

– İmalat miktarlarının kabul edilebilir ölçülerden daha düşük olduğu, gerçeği yansıtmayan hesap cetvelleri düzenlenerek haksız avantaj sağlandığı,

– 2020 yılı birim fiyat ve rayiçlerin kullanılması gerekirken 2019 yılı rayiç ve birim fiyatların kullanıldığı, kullanılan birim fiyat ve rayiçlerin hangi idareye ait olduğunu gösterir listenin sunulmadığı,

– Analizlerde yer alan işçilik girdilerinin 2020 yılı asgari saatlik ücretinin altında olduğu,

– Analiz girdilerinin kamu kurum ve kuruluşları tarafından belirlenen girdi cins ve miktarlarıyla uyumlu olmadığı, analizlerde aritmetik hataların olduğu,

–  Özel birim fiyatlara ait analizlerin idarece belirlenen formatla uyumlu olmadığı,

– Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin söz konusu iş kaleminin satışı, imalatı ve montajlarını yapan firmalar tarafından usulüne uygun düzenlenmediği, piyasa şartlarını ve gerçeği yansıtmadığı, yetkili kişilerce imzalanmadığı, ilgili kişilerin imza sirküleri ve yetki belgelerinin istenerek kontrol edilmesi gerektiği,

– Tesisat analizlerinde malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği, piyasadan fiyat tekliflerinin bir kısmında montaj bedeli girdisine yer verilmediği, ancak defter kayıt ve belgelerinden montaj bedeli hesaplamasının mümkün olmadığı, defter kayıtlarında işçilik birimlerinin ay ve gün olacağı açıkken, fiyat teklifi ve eki belgelerde bu hususa riayet edilmediği, düzenlenen belgelerin hatalı olduğu,

– Bazı paçal ve özel iş kalemlerinin tek bir girdi gibi değerlendirilmesi ve bunlara ilişkin satışlar üzerinden fiyat teklifi ve eki belgelerin düzenlenmesinin uygun olmadığı,

– İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” bölümünde 2019 model araç istendiği, ancak açıklamalarda bu hususa dikkat edilmediği,

2) Ortak girişim olarak teklif veren isteklinin sunmuş olduğu ticaret sicili gazetelerinin belirtilen şartları sağlamadığı ve ortaklık durumunu tam olarak yansıtmadığı,

3) Mali tabloların 1 sıra nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Tebliği’ne uygun bir şekilde düzenlenmesi gerektiği, dipnotların bilançonun ayrılmaz bir parçası olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan mali tablolardaki sermaye yapısı, vergi dairesine verilen kurumlar vergisi ekinde sunulan dipnotla açıklanan sermaye tutarı ve hisse dağılımı ile örtüşmediği, bu durumun yasal düzenlemelere aykırı olduğu gibi mali tablodaki sermaye tutarının doğruluğuna da şüphe düşürdüğü iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

…

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

…

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

…

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

…

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

…

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stokunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler vb.dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

…

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.

…

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

…

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur…” açıklaması yer almaktadır.

Başvuruya konu ihaleye 20 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonu tarafından hesaplanan sınır değerin altında teklif sunduğu tespit edilen 4 istekliden (Cedsa İnşaat Turizm Enerji Tarım ve Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi-Ceren İnşaat Madencilik Nakliye Sanayi Ticaret ve Limited Şirketi İş Ortaklığı, Mürsel Metin-Yasin Demirel İş Ortaklığı, Caniz İnşaat ve Taahhüt Limited Şirketi ve Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti.) 27.02.2020 tarihli yazılar ile 06.03.2020 tarihine kadar aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istendiği, yazı ekinde açıklama istenen iş kalemleri listesi, açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdileri, sıralı analiz girdileri listesi ile örnek bir analiz formatının yer aldığı, söz konusu yazı ekinde 15.320.1012/YFA, 15.335.1204/YFA, 18.140/B1/AQUA, 19.101/YFA, ÖZEL. İNŞ.10 ve SNBF. 14 Kırmataş (Ocaktan) Nakli ile SNBF. 27 Şantiye dışına kamyonla kazı malz. ile ilgili analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının eksik olduğu gerekçesiyle aynı isteklilere gönderilen 04.03.2020 tarihli yazı ile söz konusu analizler gönderilerek 11.03.2020 mesai bitimine kadar sürenin uzatıldığının bildirildiği, idarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulaması neticesinde aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan Mürsel Metin-Yasin Demirel İş Ortaklığı, Caniz İnşaat ve Taahhüt Limited Şirketi ve Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihaledeki en düşük fiyat teklifi sahibi olan Cedsa İnşaat Turizm Enerji Tarım ve Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi-Ceren İnşaat Madencilik Nakliye Sanayi Ticaret ve Limited Şirketi İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görüldüğü ve ihalenin anılan istekli üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak sınır değerin üzerindeki ilk geçerli teklif sahibi olan başvuru sahibinin belirlendiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde;

Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında; açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin miktar, birim fiyat ve toplam tutarların gösterildiği listenin, tesisat iş kalemlerine ilişkin malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterildiği listenin, tesisat iş kalemleri dışındaki iş kalemlerine ilişkin düzenlenen analizlerin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan fiyatların kullanılmadığı girdiler için öngörülen fiyatların tevsikine yönelik fiyat teklifleri ve eki tutanakların sunulduğu görülmüştür.

– Başvuru sahibinin imalat miktarlarının kabul edilebilir ölçülerden daha düşük olduğu yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,

Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale konusu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere verilmesi, isteklilerin de bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da işi uygulama projesindeki şekliyle bitirmesi esastır. Yine anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte, aradaki metraj farkının makul düzeyde olması gerekmektedir.

Ayrıca aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan bir istekli tarafından açıklama istenilen bir iş kaleminin miktarının düşük hesaplanmasının isteklinin teklif bedelinin düşük hesaplanmasına yol açacağı gibi, açıklama istenilen başka bir iş kaleminin miktarının fazla hesaplanmasının da teklif bedelinin yüksek hesaplanmasına yol açacağı da açıktır.

Netice itibariyle, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte, aradaki metraj farkının makul kabul edilebilecek bir oranda olmasının yanında, açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı üzerinden sağlanan fiyat avantajının ihaleye teklif veren diğer isteklilerin teklif bedellerine göre sıralamada değişikliğe sebep olup olmadığı ve kendileri lehine bir avantaj sağlayıp sağlamadığı hususu da dikkate alınmalıdır.

Yapılan inceleme neticesinde, başvuruya konu ihalenin de anahtar teslim götürü bedel olarak ihale edildiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin bir kısım (14 adet) iş kaleminde metraj hesaplarının idarenin metraj hesabından %10’u aşan oranlarda eksik olduğu, bir kısım iş kalemlerinde idarenin metrajları ile isteklinin metrajlarının eşit olduğu, ayrıca bir kısım iş kaleminde ise isteklinin sunmuş olduğu metraj hesaplarının idarenin metraj hesabından fazla olduğu tespit edilmiştir. İsteklinin açıklama yapılan 75 iş kalemine ilişkin metraj farklılığının teklif ettiği fiyatlarla idarenin metrajının çarpımı sonucunda ise, isteklinin bu iş kalemleri bazında miktar farklılığından avantaj sağlamadığı, idarenin metrajı ile isteklinin öngördüğü birim fiyatlar çarpıldığında, toplamda isteklinin teklif fiyatının 1.036.305,05 TL daha düşük olacağı, bu tutarın isteklinin teklifinin lehine değil, aksine aleyhine etki yaptığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklama istenilen iş kalemleri için öngördüğü metrajlar ile idarece hesaplanan metrajlar arasındaki farklar nedeniyle kendisine fiyat avantajı sağlamadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

– İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan analizlerde 2019 yılı birim fiyat ve rayiçlerinin kullanıldığı görülmüş olup, başvuruya konu ihalenin ilan tarihinin 29.01.2020 olduğu, kamu kurum ve kuruluşları tarafından cari yıl birim fiyatlarının bu tarihten sonra yayımlandığı (örneğin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarının 07.02.2020 tarihinde yayımlandığı) dikkate alındığında, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5’inci maddesinde yer alan “…İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.” açıklamasına uygun olduğu, dolayısıyla başvuru sahibinin 2020 yılı birim fiyat ve rayiçlerin kullanılması gerektiği yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

– Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesinde, iş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamayacağı düzenlenmiştir. Başvuruya konu ihale tarihinin 24.02.2020 olduğu, söz konusu tarihte yürürlükte olan saatlik asgari ücretin ise 13,08 TL (2.943,00/30/7,5 saat) olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan bütün analizlerde de işçilik girdileri için 13,08 TL fiyat öngörüldüğü anlaşılmıştır. Bu itibarla, anılan istekli tarafından sunulan analizlerde ihale tarihinde geçerli olan saatlik asgari ücretin altında teklif verilmediği görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

– İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan analizlerin kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan analiz formatlarındaki girdi cins ve miktarlarıyla uyumlu olduğu görülmüştür. Ayrıca sunulan analizlerde herhangi bir aritmetik hata tespit edilmemiştir.

– Özel birim fiyatlara ilişkin olarak sunulan analizlerin (18.1408/AQUA poz numaralı iş kalemi hariç) idarece verilen analiz formatlarındaki girdi cins ve miktarlarıyla uygun olduğu görülmüştür.

18.1408/AQUA poz numaralı “20*40 antipaslı kutu profil taşıyıcı karkas üzerine 12 mm çimentolu yonga levha (aqua panel)’lerle tek kat asma tavan ya da saçak kaplama yapılması üzerine grenli tekstürlü boya yapılması” iş kalemi için düzenlenen analizde 10.100.1062 poz numaralı düz işçi girdisinde birim fiyatın 13,08 olarak belirtildiği, fakat miktarının ve bu girdinin tutarının boş bırakıldığı, idarece verilen analiz formatında ise anılan girdinin miktarının 0,1 saat olduğu görülmüştür. Bu durumda söz konusu iş kalemi için düzenlenen analizin idarece hazırlanan analiz formatına uygun olmadığı tespit edilmiştir.

– Özel İnş. 24 poz numaralı “Laboratuvar mobilyası yapılması-tezgah-01”, Özel İnş. 25 poz numaralı “Laboratuvar mobilyası yapılması-tezgah-02”, Özel İnş. 26 poz numaralı “Laboratuvar mobilyası yapılması-tezgah-03” iş kalemleri ile Özel İnş. 10 poz numaralı “Alüminyum kapaklı cephe giydirme” iş kalemine ilişkin idare tarafından açıklama isteme yazısı ekinde isteklilere verilen analiz formatına uyumlu şekilde açıklama yapıldığı görüldüğünden, başvuru sahibinin bazı paçal ve özel iş kalemlerinin tek bir girdi gibi değerlendirilmesinin uygun olmadığına yönelik iddiası söz konusu kalemler bakımından yerinde görülmemiştir.

– Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan rayiçlerin kullanılmadığı analiz girdileri için öngörülen fiyatların tevsiki amacıyla sunulan fiyat teklifleri incelendiğinde;

Özel İnş. 24 poz numaralı “Laboratuvar mobilyası yapılması-tezgah-01”, Özel İnş. 25 poz numaralı “Laboratuvar mobilyası yapılması-tezgah-02”, Özel İnş. 26 poz numaralı “Laboratuvar mobilyası yapılması-tezgah-03” iş kalemleri için Düzmeşe Mobilya Doğrama-Orhan Uluç’tan alınan 3 adet fiyat teklifi ile bunlara ilişkin Ek-O.6 nolu satış tutarı tespit tutanakları,

E.Ö.B.F-06 poz numaralı “Wireless baz istasyonu” iş kalemi, E.Ö.B.F-07-02 poz numaralı “Kenar anahtarı tip-2” iş kalemi ve Özel-Otm-01 poz numaralı “Bina otomasyon sistemi, (kazanlar, klima santralleri, su depoları, hidroforlar vs.) giriş ve çıkış modülleri, elektrik kontrol panoları, bilgisayar, yazıcı, kablolama dahil” iş kalemi için Nobel Enerji Elek. Tic. San. Ltd. Şti.den alınan 3 fiyat teklifi ile bunlara ilişkin Ek-O.6 nolu satış tutarı tespit tutanakları,

Özel İnş. 10 poz numaralı “Alüminyum kapaklı cephe giydirme” iş kalemi için Güç Alüminyum İnş. San. Tic. Ltd. Şti.den alınan teklifi ile buna ilişkin Ek-O.6 nolu satış tutarı tespit tutanağı,

Özel-HVT-04 poz numaralı “KS-1 Bodrum kat klima santrali üfleme debisi:14200 m3/h ısı geri kazanım üniteli emme debisi: 14500 m3/h Qsoğ.=135 kw” iş kalemi için Mekatek Mekanik Tesisat İnşaat Taahhüt/Tahir Babacan’dan alınan teklifi,

Özel-İst-01 poz numaralı “144 kw soğutma kapasitesi (nom), 163 kw ısıtma kapasitesi (nom) tümü frekans kontrollü kompresörlü dış ünite veya dış ünite grubu  (120 kw + 22 kw=144 kw)” iş kalemi ve Özel-İst-02 poz numaralı “162,50 kw soğutma kapasitesi (nom), 177 kw ısıtma kapasitesi (nom) tümü frekans kontrollü kompresörlü dış ünite veya dış ünite grubu  (2*84=168 kw)” iş kalemi için Modern Klima Tekn. San. Tic. Ltd. Şti.den alınan 2 adet fiyat teklifi ile bunlara ilişkin Ek-O.6 nolu satış tutarı tespit tutanaklarının sunulduğu görülmüştür.

İstekli tarafından sunulan fiyat tekliflerinin üzerinde meslek mensubu kaşe ve imzasının bulunduğu, meslek mensubuna ait beyanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine uygun olduğu görülmüştür. Ayrıca teklifleri düzenleyen şirketlerin ticaret unvanlarından da anlaşıldığı üzere teklife konu alanda faaliyet gösterdikleri anlaşılmıştır. Ayrıca başvuru sahibi tarafından fiyat tekliflerinin yetkili kişilerce imzalanmadığı, ilgili kişilerin imza sirküleri ve yetki belgelerinin istenerek kontrol edilmesi gerektiği iddia edilmiş olmakla birlikte, Tebliğ’de yer verilen açıklamalardan imza sirküleri ve yetki belgelerinin açıklama kapsamında fiyat teklifinin eki olarak sunulmasının zorunlu kılınmadığı, idare tarafından isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında da söz konusu belgelere ilişkin açıklama yapılmasının talep edilmediği anlaşılmaktadır. Buna karşın anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat teklifleri ekinde satış tutarı tespit tutanakları, meslek mensubu faaliyet belgeleri, ticaret sicili gazeteleri ile imza sirkülerinin sunulduğu görülmüştür. Söz konusu belgeler incelendiğinde de, fiyat teklifleri ile fiyat teklifine dayanak olan belgelerin birbiri ile uyumlu olduğu tespit edilmiştir.

Öte yandan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45.1.13’üncü maddesinde fiyat tekliflerinin taşıması gereken niteliklerin belirtildiği, sunulan fiyat tekliflerinde idare tarafından Tebliğ’in yukarıda yer verilen açıklamalarına uygunluğunun denetiminin yapılması gerektiği, ayrıca söz konusu fiyat tekliflerinin mevzuata uygun şekilde sunulduğu görüldüğünden, üzerinde yer alan tutarların piyasa rayiçlerini yansıtıp yansıtmadığına ilişkin bir değerlendirme yapılmasının yerinde olmayacağı sonucuna varılmıştır.

Ancak, Özel-İst-01 poz numaralı “144 kw soğutma kapasitesi (nom), 163 kw ısıtma kapasitesi (nom) tümü frekans kontrollü kompresörlü dış ünite veya dış ünite grubu  (120 kw + 22 kw=144 kw)” iş kalemi için düzenlenen analizde 25.490.1112 poz numaralı “Soğutma kapasitesi (nom): 84 kW, ısıtma kapasitesi (nom): 94 kW, Tümü frekans kontrollü kompresörlü dış ünite veya dış ünite grubu” girdisi için 52.896,00 TL, montajı için 1.272,00 TL,  25.490.1108 poz numaralı “Soğutma kapasitesi (nom): 61 kW, ısıtma kapasitesi (nom): 68 kW, Tümü frekans kontrollü kompresörlü dış ünite veya dış ünite grubu” girdisi için 42.544,00 TL, montajı için 1.272,00 TL fiyat öngörüldüğü, 2.939,52 TL firma karı öngörülerek analiz bedelinin 111.586,08 TL olarak belirlendiği, analizde yer alan girdilerin tevsiki amacıyla Modern Klima Tekn. San. Tic. Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifinde ise malzeme girdisi için 142.685,00 TL, işçilik girdisi için 3.875,00 TL fiyat teklifi verildiği, bu durumda söz konusu analizde yer alan malzeme ve işçilik girdileri için öngörülen fiyatların tevsik edilemediği anlaşılmıştır.

Aynı şekilde, Özel-İst-02 poz numaralı “162,50 kw soğutma kapasitesi (nom), 177 kw ısıtma kapasitesi (nom) tümü frekans kontrollü kompresörlü dış ünite veya dış ünite grubu  (2*84=168 kw)” iş kalemi için düzenlenen analizde 25.490.1112 poz numaralı “Soğutma kapasitesi (nom): 84 kW, ısıtma kapasitesi (nom): 94 kW, Tümü frekans kontrollü kompresörlü dış ünite veya dış ünite grubu” girdisinin tutarının (2 adet) 105.792,00 TL, montaj girdisinin tutarının 2.544,00 TL olarak öngörüldüğü, 3.250,08 TL firma karı öngörülerek analiz bedelinin 111.586,08 TL olarak belirlendiği, analizde yer alan girdilerin tevsiki amacıyla Modern Klima Tekn. San. Tic. Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifinde ise malzeme girdisi için 147.000,00 TL, işçilik girdisi için 4.000,00 TL fiyat teklifi verildiği, bu durumda söz konusu analizde yer alan malzeme ve işçilik girdileri için öngörülen fiyatların tevsik edilemediği anlaşılmıştır.

Ayrıca, tesisat iş kalemlerinden E.Ö.B.F-06 poz numaralı, E.Ö.B.F-07-02 poz numaralı, Özel-HVT-04 poz numaralı, Özel-İst-01 poz numaralı ve Özel-İst-01 poz numaralı poz numaralı iş kalemleri için alınan fiyat tekliflerinde ve düzenlenen analizlerde malzeme ve işçilik girdilerinin ayrı ayrı belirtildiği, ancak Özel-Otm-01 poz numaralı “Bina otomasyon sistemi, (kazanlar, klima santralleri, su depoları, hidroforlar vs.) giriş ve çıkış modülleri, elektrik kontrol panoları, bilgisayar, yazıcı, kablolama dahil” iş kalemi için düzenlenen analizde ve anılan iş kalemi için öngörülen fiyatın tevsiki amacıyla Nobel Enerji Elek. Tic. San. Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifinde malzeme ve işçilik girdilerinin ayrı ayrı belirtilmediği, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesine uygun olmadığı anlaşılmıştır.

– Başvuru sahibi tarafından İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” bölümünde 2019 model araç istendiği, ancak açıklamalarda bu hususa dikkat edilmediği iddia edilmiş olmakla birlikte, kamu ihale mevzuatı uyarınca aşırı düşük teklif açıklamaları açıklama isteme yazısında belirtilen iş kalemleri ve analiz girdileri bakımından inceleneceğinden, anılan iddia yerinde görülmemiştir.

Yukarıda yapılan tespitler doğrultusunda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin 18.1408/AQUA, Özel-İst-01, Özel-İst-02 ve Özel-Otm-01 poz numaralı iş kalemlerine yönelik aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı anlaşıldığından, aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilerek teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “(1) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,

…

b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,

teklif kapsamında sunulması zorunludur…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde “İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre adı, soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dâhil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır.” açıklaması, yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

…

b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;

…

2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri.” düzenlemesi yer almıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; istekliler tarafından teklif dosyasında tüzel kişi olmaları halinde, tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir ticaret sicili gazetesi/gazetelerinin veya bu hususları gösteren belgelerin sunulmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli olarak belirlenen Cedsa İnşaat Turizm Enerji Tarım ve Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti. – Ceren İnşaat Madencilik Nakliye San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından teklif dosyası kapsamında;

Pilot ortak Cedsa İnşaat Turizm Enerji Tarım ve Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu göstermek üzere “Sunulmayacak Belgeler Tablosu” sunulduğu, tabloda 29.09.2011 tarihli ve 7910 sayılı, 31.07.2013 tarihli ve 8375 sayılı ve 22.10.2014 tarihli ve 8678 sayılı ticaret sicili gazetelerine ilişkin sicil numarası, sicil müdürlüğü, tarih, sayı ve sayfa numarası bilgilerine yer verildiği, ayrıca Antalya 10. Noterliği tarafından düzenlenen imza sirküleri sunulduğu görülmüştür.

Özel ortak Ceren İnşaat Madencilik Nakliye San. Tic. Ltd. Şti.nin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu göstermek üzere “Sunulmayacak Belgeler Tablosu” sunulduğu, tabloda 01.06.1999 tarihli ve 4802 sayılı, 08.03.2006 tarihli ve 6508 sayılı, 15.05.2013 tarihli ve 8320 sayılı, 22.10.2014 tarihli ve 8678 sayılı, 26.03.2015 tarihli 8787 sayılı, 04.01.2016 tarihli ve 8981 sayılı ve 22.05.2019 tarihli ve 9834 sayılı ticaret sicili gazetelerine ilişkin sicil numarası, sicil müdürlüğü, tarih, sayı ve sayfa numarası bilgilerine yer verildiği, ayrıca Van 5. Noterliği tarafından düzenlenen imza sirküleri ile Antalya 14. Noterliği tarafından düzenlenen vekaletnamenin sunulduğu, bu vekaletname ile Medet Serhan Borazan tarafından Serdar Deniz Borazan’ın şirketi münferiden temsile yetkili vekil tayin edildiği ve anılan kişiye ait Van 5. Noterliği tarafından düzenlenen imza beyannamesinin sunulduğu görülmüştür.

Cedsa İnşaat Turizm Enerji Tarım ve Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ilişkin olarak belirtilen Ticaret Sicili Gazetelerine göre, Serdar Deniz Borazan’ın şirketin %49 hissesine, Mehmet Memiş’in şirketin %51 hissesine sahip ortağı olduğu, Serdar Deniz Borazan’ın ve Fariz Borazan’ın şirketi münferiden temsile yetkili müdür oldukları tespit edilmiştir.

Ceren İnşaat Madencilik Nakliye San. Tic. Ltd. Şti.ye ilişkin olarak belirtilen Ticaret Sicili Gazetelerine göre, şirketin tek ortağının ve şirketi münferiden temsile yetkili kişinin Medet Serhat Borazan olduğu anlaşılmıştır.

Kurum tarafından Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin internet sayfasında yapılan inceleme neticesinde de anılan iş ortaklığı istekli tarafından teklif dosyası kapsamında sunulan Ticaret Sicili Gazetelerinin Ceren İnşaat Madencilik Nakliye San. Tic. Ltd. Şti.nin ve Cedsa İnşaat Turizm Enerji Tarım ve Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ortakları ve yönetimindeki görevlilerinin son durumunu gösterir nitelikte olduğu anlaşılmıştır. Bu çerçevede başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinin sekizinci fıkrasında “Aday veya istekliler tarafından, yedinci fıkradaki koşulları taşıyan katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin belgeler ile Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınan geçici teminat mektubu, sunulmayacak belgeler tablosunda gerekli bilgilere yer verilmesi şartıyla başvuru veya teklif zarfında sunulmaz. Bu durumda, katılım ve yeterlik kriterleri ile geçici teminat mektubuna ilişkin değerlendirme, sunulmayacak belgeler tablosunda yer verilen bilgiler kullanılmak suretiyle EKAP veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden ulaşılan bilgi ve belgeler esas alınarak yapılır. Sunulmayacak belgeler tablosunun kısmi teklife açık ihalelerde her bir kısım için, ortak girişimlerin katıldığı ihalelerde ise her bir ortak tarafından ayrı ayrı doldurulması gerekmektedir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in  “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35’inci maddesinde  “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,

b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,

her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.

(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi,

sunar.

(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(6) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin bilançoları için bu hesap dönemi esas alınır.

(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

…

(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.4.1. Bu bent boş bırakılmıştır.

7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y)

sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir.

İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur…” düzenlemeleri yer almıştır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35’inci maddesine göre bilanço ve eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yayımlanması zorunlu yıl sonu bilançosunun veya bilançonun gerekli görülen bölümlerinin yoksa bunlara eşdeğer belgelerin sunulması gerektiği, ihale tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanların, iki önceki yıla ait belgelerin sunulabileceği, öte yandan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin sekizinci fıkrasına göre de sunulmayacak belgeler tablosunda gerekli bilgilere yer verilmesi şartıyla ihalede istenen yeterlik kriterlerine ilişkin belgelerin teklif zarfında sunulmayacağı, bu durumda katılım ve yeterlik kriterleri ile geçici teminat mektubuna ilişkin değerlendirmenin sunulmayacak belgeler tablosunda yer verilen bilgiler kullanılmak suretiyle EKAP veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden ulaşılan bilgi ve belgeler esas alınarak yapılacağı anlaşılmaktadır.

İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesinde istenen yeterlik kriterilerinin tevsiki için mevzuatta öngörüldüğü şekilde düzenlenmiş bilanço ve bilanço bilgileri tablosunun sunulmasının ya da EKAP’a elektronik ortamda aktarılan bilançonun kullanılmasının ve istenen kriterlerin karşılanmasının yeterli olduğu anlaşılmakta olup, kamu ihale mevzuatında ekonomik ve mali yeterliğin değerlendirmesinde mali tabloların 1 sıra nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Tebliği’ne uygun bir şekilde düzenlenip düzenlenmediğine ilişkin inceleme yapılmadığı dikkate alındığında, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli olan Cedsa İnşaat Turizm Enerji Tarım ve Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi-Ceren İnşaat Madencilik Nakliye Sanayi Ticaret ve Limited Şirketi İş Ortaklığı tarafından bilançoya ilişkin yeterlik kriterinin sağlanıp sağlanmadığı yönünden yapılan incelemede de aşağıdaki tespitler yapılmıştır.

İdarece hazırlanan standart formlar arasında bulunan sunulmayacak belgeler tablosunda, bilanço için ayrılan satırda Hizmet İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35’inci maddesine göre EKAP üzerinde hangi yıl/yılların bilançosunun kullanılacağı bilgisinin talep edildiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından pilot ortak Cedsa İnşaat Turizm Enerji Tarım ve Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne ve özel ortak Ceren İnşaat Madencilik Nakliye Sanayi Ticaret ve Limited Şirketi’ne ilişkin olarak sunulmayacak belgeler tablosunun ayrı ayrı sunulduğu, iki tabloda da bilanço bilgilerinin tevsiki için 2018 yılı verilerinin kullanılacağının beyan edildiği görülmüştür.

Cedsa İnşaat Turizm Enerji Tarım ve Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne ilişkin olarak EKAP üzerinden temin edilen bilanço bilgilerine göre cari oranın 2,47, öz kaynak oranının 0,22, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,44 olduğu; belirtilen oranların ihale dokümanında öngörülen kriterleri karşıladığı anlaşılmıştır.

Ceren İnşaat Madencilik Nakliye Sanayi Ticaret ve Limited Şirketi’ne ilişkin olarak EKAP üzerinden temin edilen bilanço bilgilerine göre cari oranın 4,36, öz kaynak oranının 0,24, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,00 olduğu, belirtilen oranların ihale dokümanında öngörülen kriterleri karşıladığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

Başvuru sahibi May Peyzaj Temizlik İlaçlama Yönetim Danışmanlığı Yemekçilik Bilgisayar Tekstil Organizasyon Taşımacılık İnşaat Turizm Tic. ve San. A.Ş.- Best Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı tarafından teklif dosyası kapsamında;

Pilot ortak May Peyzaj Temizlik İlaçlama Yönetim Danışmanlığı Yemekçilik Bilgisayar Tekstil Organizasyon Taşımacılık İnşaat Turizm Tic. ve San. A.Ş.nin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu göstermek üzere, 26.07.2018 tarihli ve 9629 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin sunulduğu görülmüştür. Söz konusu belgeye göre May Peyzaj Temizlik İlaçlama Yönetim Danışmanlığı Yemekçilik Bilgisayar Tekstil Organizasyon Taşımacılık İnşaat Turizm Ticaret ve Sanayi A.Ş.nin tek ortağının ve şirketi münferiden temsile yetkili kişinin Gürsel Toktamış olduğu anlaşılmıştır.

Özel ortak Best Yol Yapı A.Ş.nin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu göstermek üzere 19.02.2020 tarihli ve 10019 sayılı, 20.11.2019 tarihli ve 9955 sayılı, 25.12.2018 tarihli ve 9731 sayılı, 17.05.2017 tarihli ve 9328 sayılı, 05.07.2017 tarihli ve 9360 sayılı 28.12.2017 tarihli ve 9483 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetelerinin sunulduğu görülmüştür. Sunulan belgelere göre, şirketin sermayesinin 5.000.000,00 TL olduğu, bu sermayenin 1.020 adet hisseye karşılık 2.550.000,00 TL’sinin Talat Atamer’e, 980 adet hisseye karşılık 2.450.000,00 TL’sinin Nihat Delen’e ait olduğu, buna göre Talat Atamer’in şirketin %51 hissesine sahip ortağı, Nihat Delen’in şirketin %49 hissesine sahip ortağı olduğu, Seyithan Bayram ve Talat Atamer’in şirketi münferiden temsile yetkili oldukları anlaşılmıştır.

Anonim şirketlerde sunulan belgelerde yer alan ortaklık yapısının son durumu gösterip göstermediği hususunun o tüzel kişiliğe ait pay defterinden anlaşılabileceği dikkate alındığında, May Peyzaj Temizlik İlaçlama Yönetim Danışmanlığı Yemekçilik Bilgisayar Tekstil Organizasyon Taşımacılık İnşaat Turizm Tic. ve San. A.Ş. ile Best Yol Yapı A.Ş.ye ilişkin olarak ilgili meslek mensubundan ihale tarihi itibariyle, tüzel kişiliğin ortaklarını ve ortaklık oranlarını gösteren pay defterinin tamamının meslek mensubu (SMMM/YMM) veya noter onaylı sureti istenilmiş, ilgili meslek mensubu tarafından onaylanarak gönderilen belgeler incelendiğinde;

May Peyzaj Temizlik İlaçlama Yönetim Danışmanlığı Yemekçilik Bilgisayar Tekstil Organizasyon Taşımacılık İnşaat Turizm Tic. ve San. A.Ş.nin ortaklarına ve ortaklık oranlarına ilişkin bilgilerin, isteklinin teklif dosyası kapsamında sunduğu belgelerde yer alan bilgilerle uyumlu olduğu anlaşılmıştır.

Ancak Best Yol Yapı A.Ş.ye ilişkin gönderilen belgelere göre, Nihat Delen’in 12.02.2020 tarihinde 980 adet hissesini Seyithan Bayram’a devrettiği tespit edilmiştir. Buna göre Talat Atamer’in şirketin %51 hissesine sahip ortağı, Seyithan Bayram’ın şirketin %49 hissesine sahip ortağı olduğu, Nihat Delen’in ortaklığının bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede, Best Yol Yapı A.Ş.nin ortaklarına ve ortaklık oranlarına ilişkin bilgilerin, isteklinin teklif dosyası kapsamında sunduğu belgelerde yer alan bilgilerle uyumlu olmadığı, teklif dosyası kapsamında sunulan belgelerin ihale tarihi olan 24.02.2020 tarihi itibarıyla şirketin ortaklarının son durumunu gösterir nitelikte olmadığı görüldüğünden, başvuru sahibi iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Cedsa İnşaat Turizm Enerji Tarım ve Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi-Ceren İnşaat Madencilik Nakliye Sanayi Ticaret ve Limited Şirketi İş Ortaklığı ve May Peyzaj Temizlik İlaçlama Yönetim Danışmanlığı Yemekçilik Bilgisayar Tekstil Organizasyon Taşımacılık İnşaat Turizm Tic. ve San. A.Ş.- Best Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.