Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer altında teklif veren istekliye gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi hk

Stil Trafik İşaretleri San. ve Tic. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/135431 İhale Kayıt Numaralı “2020 Yılı Gaziantep İli Sınırlarında Yatay Trafik İşaretlerin Yapılması Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 31.03.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2020 Yılı Gaziantep İli Sınırlarında Yatay Trafik İşaretlerin Yapılması Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Stil Trafik İşaretleri San. ve Tic. A.Ş.nin 04.05.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 06.05.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.05.2020 tarih ve 21245 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.05.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/817 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan Yoltekma Trafik San. ve Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklifine ilişkin olarak idarece yapılan değerlendirme ve işlemlerin mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;

1) Analiz girdilerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.1’inci maddesi uyarınca açıklama istenilecek ve istenilmeyecek analiz girdileri olarak ayrıştırılması gerektiği, idare tarafından iş kalemlerinin temel girdilere kadar ayrıştırılması ve açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin liste halinde belirlenmesi gerektiği, söz konusu iş kalemlerinden bazılarının paçal iş kalemlerinden oluştuğu, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlarla uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında verilmesi ve düzenlenmesi gerekirken bu hususlara uyulmadığı,

2) Özel Teknik Şartname’nin 2.1’inci ve 2.2’nci madde düzenlemelerine istinaden ihale konusu işte çalıştırılacak mühendis ve teknikerin alacağı asgari ücrete ilişkin bir düzenleme yapılmadığı, idarelerce isteklilerden istenilen aşırı düşük teklif açıklamasının ihale dokümanına uygun olması gerektiği, ancak bu hususa göre analizlerde maliyet belirlenmediği,

3) İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;

a) İhale konusu işte kullanılacak malzemelerin birim ve miktarları konusunda düzenleme yapıldığı, açıklamaların bu birim ve miktarlar üzerinden yapılması gerektiği, isteklinin sunduğu proforma fatura ve maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarındaki birim ve miktarların uyumlu olmadığı,

b) İsteklinin malzeme ve hizmetlere ilişkin sunmuş olduğu teklif cetvelindeki miktarlarla proforma faturadaki miktarların aynı olmadığı,

c) Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alındığına dair tespitin yapılması gerektiği, oysaki fiyat teklifi alınan firmaların alanında faaliyet göstermediği,

ç) Proforma faturalara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı,

d) Yakıta ilişkin olarak analizlerde Tebliğ’in 45.1.13.14’üncü maddesinde yer alan hükme göre fiyatlandırma yapılmadığı,

e) İstekli tarafından tüm işlerin yapılması için gerekli olan her türlü işçilik, malzeme, araç ve gereç giderleri ile nakliye bedelleri dâhil yüklenici karı ve genel masraflar, sözleşme ve diğer giderlerin maliyet icmalinde gösterilmediği, birim fiyata dâhil olan masrafların analizlerde maliyetlere dâhil edilmediği,

f) İdarenin yaklaşık maliyet tespit yöntemi incelendiğinde, imalatların birim fiyatlarının nakliye dâhil olacak şekilde belirlendiği, böylece nakliye kalemlerinin de birçok imalat için açıklama istenilecek analiz girdisi niteliğini kazandığı, bu tür nakliye kalemleri için istekli tarafından alt analiz niteliğinde bir analiz sunulması gerektiği halde sunulmadığı,

g) Analizlerde aritmetik hatalar yapıldığı, idare tarafından sunulan analiz formatına uygun olmayan analizler düzenlendiği,

h) Analizlerdeki işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olduğu,

ı) Analizlerde kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatların kullanıldığı, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış kar ve genel gider hariç birim fiyat pozlarındaki fiyatlar esas alınarak açıklama yapılması gerekmesine karşın pozlarda belirlenen fiyatlardan daha düşük teklif fiyatı öngörüldüğü, öngörülen fiyatlar için belgelere dayalı olarak açıklama yapılması gerektiği, ancak herhangi bir belgelendirme yapılmadığı,

i) Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri üzerine meslek mensubu tarafından yazılması gerekli olan ibarenin yazılmadığı, kaşeleme işleminin Tebliğ’in 8.4’üncü maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılmadığı gibi meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşenin de kullanılmadığı ve meslek mensubunun iletişim bilgilerinin yazılmadığı,

j) Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerinden olan “Çift kompenantlı serpme boya” ile ilgili olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatları kullandığı, yine diğer malzemeler için ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çektiği ve stoklarındaki malzemeleri kullanacağını belirttiği, ancak malzemelere ilişkin belgelendirme ve açıklamasının Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesine uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 31.03.2020 tarihinde birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen “2020 Yılı Gaziantep İli Sınırlarında Yatay Trafik İşaretlerin Yapılması İşi” ihalesine 4 isteklinin katıldığı, ihale komisyonunca tüm isteklilere ait teklif mektubu ve geçici teminatların usulüne uygun olduğunun tespit edilmesiyle sınır değerin 644.258,78 TL olarak hesaplandığı, Yoltekma Trafik San. ve Tic. A.Ş.nin 633.230,00 TL tutarındaki teklif fiyatının sınır değerin altında kalması üzerine, idarece 03.04.2020 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, 08.04.2020 tarihinde idareye sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunarak 28.04.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Yoltekma Trafik San. ve Tic. A.Ş.nin üzerinde bırakılmasına, başvuru sahibi Stil Trafik İşaretleri San. ve Tic. A.Ş.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyet dilekçesinde, ihale üzerinde bırakılan Yoltekma Trafik San. ve Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklifine ilişkin olarak idarece yapılan değerlendirme ve işlemlerin mevzuata uygun olmadığı iddia edilmektedir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,        

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,           

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,        

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Yapım yönteminin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen işin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır. …” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

…

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.” açıklamaları yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı: 2020 Yılı Gaziantep İli Sınırlarında Yatay Trafik İşaretlerin Yapılması Yapım İşi

b) Yatırım proje no’su/kodu:

c) Miktarı (fiziki) ve türü:

3 kalemde Gaziantep İli Sınırlarında Yatay Trafik İşaretlerin Yapılması

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer: Gaziantep İli ve İlçe Sınırları” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin “İhale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1. İhale dokümanı aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır:

a) İdari Şartname.

b) Teknik Şartnameler.

c) Sözleşme Tasarısı.

ç) Yapım İşleri Genel Şartnamesi. (İhale dokümanı kapsamında verilmemiştir.)

d) Standart formlar: …

e) 0 adet analiz formatı, …” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesine,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir

İdari Şartname’nin ekinde ve birim fiyat teklif cetvelinde, özel/paçal iş kalemi niteliğinde olduğu anlaşılan 3 adet iş kalemi aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

Aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca, ihale komisyonunca tekliflerin değerlendirilmesinden sonra hesaplanan sınır değerin altında kalan tekliflerin aşırı düşük teklif olarak tespit edilmesi ve bu teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların yazılı olarak istenilmesi gerektiği, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edileceği, söz konusu analiz girdilerine ilişkin olarak isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği (işçilik girdileri hariç), açıklama isteme yazısında, Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin de belirtileceği, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerektiği, isteklilerin teklifleri kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde açıklama istenilmeyen analiz girdileri de dâhil analizlerini oluşturan tüm girdileri gösterecekleri, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu analizler idarece verilen analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmaktadır.

Başvuru konusu ihalede, idarece ihale dokümanı içerisinde istekli olabileceklere analiz formatı verilmediği ve ihale işlem dosyasında yer alan yaklaşık maliyet belgeleri kapsamında sıralı analiz girdilerine yönelik bir belirleme yapılmadığı anlaşılmış olup, teklifi sınır değerin altında olan Yoltekma Trafik San. ve Tic. A.Ş.ye gönderilen açıklama istenilmesine ilişkin yazı ve ekleri incelendiğinde; “Çift kompenantlı serpme boya ile yaya-sinyal geçitleri tarama ve şerit çizgilerinin çizilmesi 6,9 kg/m²” pozunun açıklama istenilen iş kalemi olarak belirlendiği, bahse konu iş kalemine ait analiz girdilerini gösteren tabloya yazı ekinde yer verildiği, anılan tabloda analiz girdilerinin “1- Çift kompenantlı serpme boya, 2- Yaya çizgi ekibinin ücreti, 3- Rekleftif cam küreciği, 4- Yol çizgi boyası incelticisi (Klor ve benzolden ari), 5- Pvc pestili (1 mm’lik)” şeklinde gösterildiği, ayrıca idarece açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerine yönelik belirleme yapılmış olduğu anlaşılmıştır.

İdarece anılan istekliye gönderilen aşırı düşük sorgulama yazısı kapsamında açıklama istenilen “Çift kompenantlı serpme boya ile yaya-sinyal geçitleri tarama ve şerit çizgilerinin çizilmesi 6,9 kg/m²” pozunun, idarece tasarlanmış ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemi niteliğinde olduğu ve açıklama talep yazısı ekinde gönderilen sıralı analiz girdileri tablosunda açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerinin tanımlarına yer verildiği, ancak açıklama istenilen iş kalemine ilişkin analiz girdilerinin tümüyle temel girdilere kadar ayrıştırılmamış olduğu, ihale dokümanı kapsamında bulunan Teknik Şartname ile birim fiyat tarifleri incelendiğinde örneğin, “Yaya çizgi ekibinin ücreti” analiz girdisinin malzeme, makine ve işçilik gibi farklı türde girdileri ihtiva ettiğinin anlaşıldığı, ancak söz konusu iş kaleminin girdilerinin temel bileşenlerine kadar ayrıştırılarak analiz formatı üzerinde gösterilmediği,  bu durumun işçilik girdisinin tutar denetimini de olanaksız kıldığı, diğer taraftan iş kalemine ait analiz girdi miktarlarının, “Çift kompenantlı serpme boya (6,9 kg/m²)” girdi miktarı haricinde belirtilmediği de görülmüştür.

İdarece Yoltekma Trafik San. ve Tic. A.Ş.ye gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında, açıklama istenilen iş kalemine ilişkin girdilerin temel bileşenlerine kadar ayrıştırılmadığı, ayrıca girdi miktarlarının tamamıyla belirlenmediği, idarece değerlendirmenin istekli tarafından sunulan analiz girdi ve miktarları üzerinden yapıldığı anlaşılmış olup, idarece isteklinin aşırı düşük teklifine yönelik gerçekleştirilen işlemlerin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden,

a) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 38.1’inci maddesi uyarınca sıralı iş kalemleri/grupları listesinin oluşturulması ve aynı Tebliğ’in 45.1.2.1’inci maddesi uyarınca açıklama istenecek iş kalemleri/ gruplarının belirlenmesi,

b) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere (işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine girdileri) kadar ayrıştırılarak yapılması,

c) Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının toplanması (örneğin aynı paçal iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm mazot girdilerinin toplanması),

ç) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,

d) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması durumunda, eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),

e) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,

Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer altında teklif veren istekliye gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.