Pazarlık usulü ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması

Karar Tarihi: 04.06.2007

Karar No. 2007/UY.Z-1852

Olay Özeti Karar ve Sonuç:

T…Başkanlığı’nca 19.10.2007 tarihinde Pazarlık Usulü ile yapılan “M… Liman Silosu Toz Toplama Sisteminin Islahı ve İhraç Galerisi Yapımı” ihalesine ilişkin olarak A… A.Ş. ve E… Ltd. Şti.’nin 16.04.2007 tarihli itirazen şikâyet dilekçesinde özetle;

İhale dokümanında, fiyata ilişkin detay bilgilerin tamamı, keşif, metraj ve kesin projenin ihale dokümanında verilmiş olması gerektiği, ancak bu durumda teknik teklifte fiyat teklifinde ve Aşırı Düşük fiyat sorgulamasında kataloglar, teknik dokümanlar ve detay birim fiyatlandırmalar (proforma) teklif ekleri olarak istenebileceği, idarenin bu ihalede hiçbir keşif, proje veya ön proje vermediği, dolayısıyla idarenin yaklaşık maliyeti hazırlamak için elinde veri olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Kamu İhale Kurulu’nca yapılan inceleme neticesinde;

İdarece hazırlanan yaklaşık maliyette, teknik şartname baz alınarak tespitler yapılmıştır. Ancak bu tespitlerin büyük ölçüde tahmini ve farazi olduğu yaklaşık maliyetin incelenmesinden anlaşılmaktadır. Kimi kalemlerde belirli bir oranda yenileme gerekeceği tahminen yer almışken, kimi kalemlerde bu tahmin bile yapılamamıştır. Örneğin “İthal Hattı Toz Toplama Sisteminin Silo Toz Toplama Sistemine Bağlantısı” başlığında “bu bölümde yapılacak işler tam olarak belirli olmadığından daha önce yapılmış olan ihale bedeli toplam teklif fiyatıyla oranlanarak bulunmuştur.” denilmektedir.

Hazırlanan yaklaşık maliyetin incelenmesinden, bu belgenin Kanunda belirlendiği şekliyle bir yaklaşık maliyet olmadığı, sadece ihale usulüne ilişkin hususların, ilân sürelerinin, ekonomik ve mali ile mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin istenecek belgelere ve yerli isteklilere ilişkin uygulamaların tespitinde kullanılabilecek bir gösterge niteliği olduğu anlaşılmıştır.

Öte yandan Kanunun 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre pazarlık usulü ile gerçekleştirilecek olan ihalelerde, ihalenin başlangıç aşamasında işin özgün nitelikte olması nedeniyle teknik ve mali özelliklerinin gerekli nitelikte belirlenememesi, bu usulün kullanılabilmesinin ön şartıdır. Teknik ve mali özellikleri gerekli nitelikte belirlenemeyen bir işe ilişkin olarak Kanun ve Yönetmeliğin tanımladığı şekilde bir yaklaşık maliyet hazırlanması ise mümkün görünmemektedir.

Belirtilen usule göre yapılan ihalelerde, oluşturulan temel nitelikleri haiz bir teknik şartnameye dayalı olarak teknik teklifler alınmakta, bu aşamada teknik çözümlerin teknik şartnameye aktarılabilecek yönleri varsa teknik şartnamede gerekli değişiklikler yapılmakta, bazı hallerde yenilenen teknik şartnameye göre tek bir teknik çözüm kabul edilirken, bazı hallerde ise birbirinden farklı teknik çözümlere olanak tanınmaktadır.

Yapım işinin özgün nitelikte olması nedeniyle teknik ve mali özelliklerinin gerekli nitelikte belirlenememesi gerekçesiyle Kanunun 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre Pazarlık Usulü ile gerçekleştirilen ihalelerden, teknik görüşmeler sonucunda teknik şartnamede tek bir teknik çözüme izin verildiği hallerde bu aşamada aşırı düşük teklif değerlendirilmesinde kullanılmak üzere yeni bir yaklaşık maliyet belirlenmesi gerektiği, yeniden düzenlenen teknik şartnamede farklı teknik çözümlere izin verilmemesi halinde ise farklı çözümleri havi tekliflerinin mukayesesi ve dolayısı ile aşırı düşük teklif değerlendirmesi yapılması mümkün bulunmadığından bu ihalelerde yeni bir yaklaşık maliyet belirlemeye gerek olmadığı ve aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamaksızın ihalenin sonuçlandırılması gerektiği ve mevzuata aykırılığı tespit edilen ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline karar verilmiştir.